Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
2. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2022/272 Esas
KARAR NO : 2022/460

DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız))
DAVA TARİHİ : 11/04/2022
KARAR TARİHİ : 10/06/2022

Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Dava: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Müvekkili …’ ün alacağına karşılık olarak 1 adet çekin teslim aldığını, ancak Keşidecisi …Ltd. Şti. 14.04.2022 Vade Tarihli, Muhatap Banka …Bankası A.Ş. … Şubesi/ …, … Çek Nolu, 193.850,00-TL bedelli isbu çekin müvekkilinin yedinde bulunduğu sırada kayıp olduğinin tespit edildiğini ve tüm aramalara rağmen çeke ulaşılamadığını, söz konusu çekin tahsilâtı mümkün olamadıgından bu durumun müvekkilinin mağduriyetine sebebiyet verdiğini, müvekkilinin alacağına karşılık olarak ..Ticaret Ltd. Şti. tarafından keşide edilen ve müvekkilinin hamili bulunduğu ve isbu dava ile iptali talep edilen çek ile ilgili olarak bankaca ödeme yapılmaması için tedbir kararı verilmesini ve bu hususun bankaya bildirilmesini Sayın Mahkemenizden talep etme zarureti doğduğunu, çeklerin kötü niyetli üçüncü şahıslar tarafından ele geçirilerek icra takibine konu edilmemesi bakımından ve çekin bedelinin Müvekkilinin alacağını talep edilebilmesi bakımından ödeme yasağı ile birlikte çekin iptaline ve taraflarına zayi belgesi verilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Delillerin Değerlendirilmesi, Davanın Hukuki Niteliği ve Gerekçe ;
Dava, kıymetli evrakın iptali istemine ilişkindir.
Davacı …, …Bankası A.Ş., …şubesine ait, … seri numaralı, 14/04/2022 keşide tarihli ve 193.850.00 TL bedelli çekin hamili olduğunu, çekin kendi yedinde bulunduğu sırada kaybettiğini ve tüm aramalara rağmen bulamadığını iddia ederek hasımsız şekilde işbu davayı açtığı anlaşılmıştır.
Ancak, kaydedilip zayi olduğu iddia edilen aynı çek hakkında bu sefer dava dışı … Ltd. Şti, tarafından Mahkememize 2022/284 Esas sayılı dava dosyası ile davalıları …Ltd. Şti., .. Ltd. Şti., …, …, … ve … Ltd. Şti. olan menfi tespit davası ikame edilmiştir.
Bahse konu dava, icra takibinden sonra açılan menfi tespit istemine ilişkindir. Bu durum üzerine davaya konu çekin zayi olmadığı, icra takibine ve davaya konu edildiği anlaşıldığından Mahkememizce 15/04/2022 tarihli “Davaya konu Türkiye … Bankası A.Ş., …Şubesine ait, … seri numaralı, 193.850,00 TL bedelli çek hakkında, davacı … tarafından zayi nedeniyle çek iptali davasının açıldığı, mahkememizce tensip zaptının hazırlandığı ve davacının talebi doğrultusunda ödeme yasağı kararının verildiği, kararın infazı için 14/04/2022 tarihinde muhatap bankaya ödeme yasağı konulmasına ilişkin müzekkere yazıldığı, ancak aynı gün 14/04/2022 tarihi itibariyle mahkememize tevzi olunan ve 15/04/2022 tarihi itibariyle Hakim incelemesine sunulan mahkememizin 2022/284 E sayılı dava dosyasında zayi nedeniyle iptal talebinde bulunulan çeke yönelik bu sefer menfi tespit isteminde bulunulduğu, her iki çekin birebir aynı olduğu, dolayısıyla çekin menfi tespit davasına konu davalılar yedinde bulunduğunun ve ciro işlemine tabi tutularak bu şahıslara devredildiğinin anlaşıldığı, çekin zayi olmadığının cirolanmak suretiyle verildiği belirlenmekle;
Mahkememizin 2022/272 E sayılı dava dosyasında davaya konu çek hakkında zayi istemi yönünden mahkememizin 2022/284 E sayılı dava dosyası da gözetilerek vekilin dahi aynı olması karşısında davacı vekili Av. …’ya yukarıda belirtilen hususta ve çekin zayi durumuna yönelik yazalı beyanda bulunmak, çelişkili durumu izah etmek, çekin gerçekten zayi olup olmadığının yahut başka kişilere verilip verilmediğinin açıklamak üzere ivedi 2 günlük kesin süre ve imkan verilmesine,
Aksi halde herhangi bir yazılı beyan dilekçesi sunulmadığı takdirde mevcut delil durumu ve 2022/284 Esas sayılı dava dosyası gözetilerek ve derhal ihtiyati tedbir kararının kaldırılacağının ve bu husus da ödeme yasağının dahi kaldırılması için muhatap bankaya derhal müzekkere yazılacağının ihtar edilmesine…” Ara Karar oluşturulmuş, ancak davacı vekili tarafından zayi olduğu iddia edilen çekle ilgili hiçbir yazılı beyan dilekçesi sunulmamış, mevcut çelişkili durum davacı vekili tarafından açıklanmamıştır. Mahkememizce, ara karar doğrultusunda davaya konu çek üzerindeki ödeme yasağı tedbiri derhal kaldırılmış, durum muhatap bankaya da ayrıca bildirilmiştir.
Davaya konu çekin esasen zayi olmadığı Mahkememizin 2022/284 Esas sayılı dava dosyasıyla sabittir.
Öte yandan, muhatap bankaya yazılan müzekkere cevabında davaya konu çekin kanuni ibraz süreleri içinde tahsil için bankaya ibraz edildiği, ibraz edenin … Ltd. Şti. olduğu beyan edilmiş, ayrıca davaya konu çekin ekran görüntüsü ve çek sureti mahkememize gönderilmiştir. Davaya konu çek incelendiğinde; hamilinin şeklen düzgün ciro silsilesine göre …Ltd. Şti. olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca, davaya konu çek üzerinde davacının herhangi bir cirosunun da bulunmadığı görülmüştür.
Muhatap banka yazı cevabından da anlaşılacağı üzere, davaya konu çek, zayi edilmiş yani kaybedilmiş bir çek değildir. Aksine, şeklen düzgün ciro silsilesine göre yetkili hamil tarafından kanuni ibraz süreleri içinde bankaya ibraz edilmiş, ödeme yasağı sebebiyle karşılığı tahsil edilemeyince icra takibine konu edilen hamili belirli olan bir çektir.
6102 sayılı Türk Ticaret Kanunun 758. maddesi “Poliçeyi eline geçiren kişi bilindiği takdirde, mahkeme, dilekçe sahibine iade davası açması için uygun bir süre verir. Dilekçe sahibi verilen süre içinde davayı açmazsa, mahkeme, muhatap hakkındaki ödeme yasağını kaldırır” hükmüne amirdir.
Muhatap bankanın yazı cevabı, mahkememize aynı çekle ilgili açılan 2022/284 Esas sayılı menfi tespit davası ve muhatap banka tarafından dosyaya ibraz edilen çek sureti nazara alınarak davaya konu çekin zayi olmadığı, aksine şeklen düzgün ciro silsilesine göre yetkili hamil olan … Ltd. Şti.’nde bulunduğu anlaşılmakla, Mahkememizin 06/05/2022 tarihli Ara Kararı ile “6102 sayılı Türk Ticaret Kanunun 758. maddesi “Poliçeyi eline geçiren kişi bilindiği takdirde, mahkeme, dilekçe sahibine iade davası açması için uygun bir süre verir. Dilekçe sahibi verilen süre içinde davayı açmazsa, mahkeme, muhatap hakkındaki ödeme yasağını kaldırır” hükmü uyarınca; Davacı vekiline davaya konu … Bankası A.Ş., …Şubesine ait, … seri numaralı, 14/04/2022 keşide tarihli ve 193.850,00 TL bedelli çek yönünden hamili …Tic. Ltd. Şti’ ye karşı istirdat davası açmak üzere 2 HAFTALIK KESİN SÜRE ve İMKAN VERİLMESİNE, aksi halde verilen kesin süre içinde istirdat davası açılmadığı takdirde yukarıda zikredilen çek yönünden başkaca bir inceleme yapılmasızın davanın reddine karar verileceğinin davacı vekiline ihtarına, istirdat davası açılmasına yönelik olarak ihtaratın davacı vekiline meşruhatlı davetiye ile tebliğ edilmesine, kesin sürenin tebliğden itibaren başlamasına, istirdat davası açıldığı takdirde aynı süre içinde bu davanın açıldığına yönelik tevzi formunun bir örneğinin ve bu hususta yazılı beyan dilekçesinin mahkememize bilgi mahiyetinde (ilgili mahkeme ve esas numarası) sunulması zorunluluğunun bildirilmesine ” şeklinde davacı vekiline istirdat davası açmak üzere yeterli süre ve imkan verilmiştir.
Bilindiği üzere, çek iptali davaları, özelliği itibari ile hasımsız açılan davalardan olup, yapılan yargılama sırasında çek hamilinin ortaya çıkması durumunda, çek iptali davasını açan davacıya, mevcut çek hamiline karşı çek istirdadı davası açması konusunda süre verilmeli, istirdat davasının açılması halinde, çek iptali davasının konusuz kaldığından bahisle karar verilmesine yer olmadığına, açılmaması halinde ise çek iptali davasının reddi yönünde hüküm kurulmalıdır. (Y.11.HD. 2017/1464 E., 2018/7019 K.).
Mahkememizin 06/05/2022 tarihli Ara Kararı, davacı vekiline14/05/2022 tarihinde usulüne uygun olarak tebliğ edilmiş, ancak davacı vekili tarafından ara karara uygun olarak süresi içinde yetkile hamile karşı herhangi bir istirdat davası açılmamıştır.
Davacı vekili ara karadaki yasal süre geçtikten sonra bu sefer 03/06/2022 tarihli dilekçesi ile davaya konu çek hakkında Mahkememizde 2022/284 Esas sayılı dosya ile menfi tespit davasının açıldığını söylemiş ise de; çek iptali davasında hamil olduğunu iddia eden kişinin çekin zayi olmadığını şeklen yetkili hamilin elinde bulunduğunun tespiti üzerine bu kişiye karşı açması gereken davanın TTK 758. maddesi uyarınca açık yasal düzenleme gereği çek istirdat davası olduğu, bu bakımdan menfi tespit davasının açılamayacağı, davacının hamilini olduğu iddia ettiği çekin zayi olduğunu ileri sürüp çek bedeline yönelik iptal davası açıp istirdat davası yerine, bu sefer aynı çekte alacaklı yerine borçlu konumuna geçerek menfi tespit davası açmasının hukuken izah edilmesinin de mümkün olmadığı, başka bir anlatımla bir kimsenin hem çekin alacaklısı / hamili olduğunu iddia edip, hem de aynı çekten borçlu olmadığını ileri sürmesinin mantık kurallarının dahi aykırı olduğu, kaldı ki Mahkememizin 2022/284 Esas sayılı dava dosyasında menfi tespit davasının davacı … tarafından değil, dava dışı … Ltd. Şti. tarafından ikame edildiği, davacı tarafından açılan bir menfi tespit davasının da bulunmadığı, dolayısıyla mevcut beyan dilekçesinin dosya kapsamıyla örtüşmediği açık olduğundan davacının kendisine verilen kesin süre içinde istirdat davası açmaması sebebiyle TTK 758. maddesi gözetilerek eldeki kıymetli evrakın iptali davasının reddine karar vermek gerekmiş, aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: (Gerekçesi ve Ayrıntısı Yukarıda Açıklandığı Üzere);
1-Davanın REDDİNE,
2-Harç peşin alındığından başkaca harç alınmasına YER OLMADIĞINA,
3-Davacı tarafından yapılan masrafların kendi üzerinde BIRAKILMASINA,
4-HMK’ nın 333.maddesi uyarınca taraflarca yatırılan ancak kullanılmayarak artan bakiye gider avansının karar kesinleştiğinde resen ilgili tarafa veya vekiline İADESİNE,
Dair, tarafların yokluğunda gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki (2) haftalık yasal süresi içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi’ne istinaf yasa yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup anlatıldı.10/06/2022

Katip …
e-imza *

Hakim …
e-imza *