Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.
T.C.
İSTANBUL
2. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO : 2021/632 Esas
KARAR NO : 2022/524
DAVA : İtirazın İptali (Ticari Nitelikteki Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 24/09/2021
KARAR TARİHİ : 04/07/2022
Mahkememizde görülmekte olan İtirazın İptali (Ticari Nitelikteki Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Dava: Davacı asil dava dilekçesinde özetle; … tarihli … seri nolu 23.400,00 TL bedelli, keşidecesinin davalı, cirantası … olan çekin ödenmemesi neticesinde dava dışı alacaklı … tarafından …24. İcra Dairesi … Esas sayılı dosya ile … ve davalı …’ nın aleyhine takip yapıldığını, çalıştığı yer olan … maaş haczi yazıldığını, icra takip dosyasına maaşından kesinti yapılarak, icra takip dosyasına toplamda 31.374,14 TL gönderildiğini, davalı çekteki asıl borçlu olmasına rağmen bu güne kadar hiç ödeme yapmadığını, yapılan icra takibine de borcu bulunmadığından bahisle itiraz ettiğini, borçlunun yaptığı itiraz üzerine 18/08/2021 tarihli Arabuluculuk Tutanağı ile arabuluculuğa başvurulduğunu, anlaşma sağlanamadığını, davanın kabulüne karar verilmesini, ayrıca davalı aleyhine takip miktarı olan 31.374,14 TL’nin %20’si kadar icra inkar tazminatına mahkum edilmesini, yargılama giderlerinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Cevap: Davalı tarafa dava dilekçesi ve ekleri usulüne uygun olarak tebliğ edilmesine rağmen davalı herhangi bir cevap dilekçesi sunmamıştır.
Delillerin Değerlendirilmesi, Davanın Hukuki Niteliği ve Gerekçe ;
… 5. İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı icra dosyası, …24. İcra Müdürlüğü’nün …Esas sayılı icra dosyası, … Açık Ceza İnfaz Kurumu Müdürlüğünün …tarihli müzekkere cevabı, çek sureti, davacı tarafından yapılan ödeme kayıtları celp edilmiş, incelenmiştir.
Dosya, Emekli Banka Müdürü bilirkişi …’e tevdi edilmiş, bilirkişi tarafından dosyaya sunulan 19/05/2022 tarihli bilirkişi raporunda özetle ve sonuç olarak; “…1) Davacı, lehtar ciranta sıfatıyla 25.000,00 TLlık çekten dolayı kambiyo hukukundan doğan yükümlülüklerini ifa etmiştir. Yani kendisinden sonra gelen yetkili hamili …’a borcunu ödemiştir. Bu durum karşısında bir anlamda ters ciro silsilesi içinde davalı keşideye müracaat etme hakkını kazanmış olduğu, 2) Sayın mahkemece raporun benimsenmesi halinde, takip tarihinden itibaren asıl alacak tutarı 31.374,14 TL’nı 3095 sayılı K’nun 1. M. uyarınca yıllık %9 ve değişen oranlarda basit usulde işleyecek niteliksiz yasal faizi ile birlikte davalıdan istenilebileceği, sonuç ve kanaatine varılmıştır.” şeklinde tespit edilmiştir. Denetime açık ve gerekçeli bilirkişi raporu taraflara usulüne uygun olarak tebliğ edilmiş, rapora karşı taraflarca herhangi bir itirazda bulunulmamıştır.
Dava, çek bedelini dava dışı yetkili hamile ödeyen davacı cirantanın ödediği tutarın çek keşidecisi davalıdan tahsili amacıyla başlatılan icra takibine vaki itirazın iptali istemine ilişkindir.
… 24. İcra Müdürlüğünün… Esas sayılı icra dosyasında takip alacaklısının …, takip borçlularının … ve … oldukları, takip alacaklısının borçlular hakkında kambiyo senetlerine mahsus haciz yoluyla icra takibinde bulunduğu, icra takibine dayanak belgenin çek olduğu, … Bankası A.Ş. … şubesine ait, 31/07/2018 keşide tarihli ve 25.000,00 TL bedelli çekte, keşidecinin …, lehtar / ilk cirantanın …, hamilin …olduğu, çekteki ciro silsilesinin düzgün olduğu, herhangi bir kopukluk bulunmadığı, bu itibarla şeklen düzgün ciro silsilesine göre takip alacaklısının yetkili hamil …olduğu, çekin kanuni ibraz süreleri içinde tahsil için dava bankaya ibraz edildiği, ancak çekin karşılığının bankada bulunmaması sebebiyle “karşılıksızdır” işleminin yapıldığı, dava dışı yetkili hamilin 1.600,00 TL çek yaprak bedelini tahsil ettikten sonra bakiye alacak üzerinden takip borçluları hakkında icra takibinde bulunduğu, icra takibine konu borcun asıl alacak ve tüm ferileri birlikte toplam 31.374,14 TL’ nin çekte lehtar / ilk ciranta olarak yer alan davacı … tarafından ödendiği icra dosyasından anlaşılmıştır.
Davacı …, icra takibine dayanak çekte lehtar / ilk ciranta olup, davalı … keşideci konumundadır. Davacı, yetkili hamile karşı ve icra takibi nedeniyle ödemek zorunda kaldığı bedeli, çek keşidecisi olan davalıdan talep etmektedir. Davalı cevap dilekçesi sunmadığından yasal olarak davacının iddialarını inkar eden durumundadır. Davalı icra dosyasında borca itiraz dilekçesinde zaman aşımı definde bulunmamıştır. Bu nedenle, zaman aşımı ileri sürülmesi hukuki niteliği itibariyle defi olduğundan resen nazara alınması mümkün olmamakla birlikte, esasen davacının icra dosyasına yaptığı ödemeler ve tarihleri dikkate alındığında, eldeki dava tarihi itibariyle TTK 814/2. maddesi uyarınca davacı cirantanın davalı keşideciye yönelik müracaat hakkı zaman aşımına da uğramamıştır.
Davalı, çekte keşideci olup ancak borcunu ödemekle sorumluluğundan kurtulabilir. Çekte cirantalar çek nedeniyle yaptıkları ödemeleri kendinden önceki cirantalardan ve çek keşidecisinden isteyebilir. Davalı keşidecinin ancak bu çek nedeniyle ödeme yaptığı ispatlayarak sorumluluktan kurtulması mümkündür. Dava konusu çekle ilgili verilen ödemeden men kararından dolayı hamilin ya da diğer cirantaların çek bedelini tahsil edememeleri davalı keşideciyi sorumluluktan da kurtarmaz. Somut olayda ise, davalı keşideci çek bedelini ödediğini ispatlayamamıştır. Nitekim, dosyaya ibraz edilen 19/05/2022 tarihli bilirkişi raporunda aynı hususlar kapsamlı olarak açıklanmıştır.
Öte yandan, Mahkememizce … 24. İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı dosyasına yazılan 04/03/2022 tarihli müzekkere cevabında, dava dışı yetkili hamile yapılan ödemenin tamamının davacı … tarafından gerçekleştirildiği, müzekkere ekinde ödemeye ilişkin gönderilen tablodan da görüleceği üzere çek keşidecisi davalı …’ nın icra dosyasına çekten dolayı ödediği herhangi bir miktarın da bulunmadığı tespit edilmiştir. .
Bu itibarla, davalı çek keşidecisinin ancak ödeme yaptığını ispatlayarak çek bedelinden sorumlu olmayacağı, ancak ne dava dosyası kapsamında ne de icra dosyasından getirtilen kayıtlarda herhangi bir ödemesinin bulunmadığı, çek bedelini ödediğini davalının ispatlayamadığı, dolayısıyla davacıya karşı ödenen çek bedelinden sorumlu olduğu anlaşılmıştır.
Nitekim, aynı konuya ilişkin bir davada:
*İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 16. Hukuk Dairesi 2017/726 E., 2017/3745 K. Sayılı ilamında: “…Dava, itirazın iptali davasıdır. Davacı çekte ciranta konumunda olup davalı ise keşidecidir. Davacı kendisinden sonra gelen ciranta dava dışı AS … Ltd. Şti tarafından dava konusu çekle ilgili yapılan ödeme nedeniyle adı geçenin aldığı rücu belgesine dayalı olarak başlattığı takip sırasında kendisinin yaptığı ödeme dolayısıyla çekin keşidecisi olan davalı aleyhine işbu davaya konu icra takibini başlatmış, ancak davalının itirazı sonucu takip durduğundan eldeki bu davayı açmıştır. Davalı, çekte keşideci olup ancak borcunu ödemekle sorumluluğundan kurtulabilir. Çekte cirantalar çek nedeniyle yaptıkları ödemeleri kendinden önceki cirantalardan ve çek keşidecisinden isteyebilir. Davalı keşidecinin ancak bu çek nedeniyle ödeme yaptığı ispatlayarak sorumluluktan kurtulması mümkündür. Dava konusu çekle ilgili verilen ödemeden men kararından dolayı hamilin ya da diğer cirantaların çek bedelini tahsil edememeleri davalı keşideciyi sorumluluktan kurtarmaz. Somut olayda davalı keşideci çek bedelini ödediğini ispatlayamamıştır. Bu itibarla davalı vekilinin istinaf talepleri yerinde görülmemiştir. …” şeklindedir.
Mahkememizce yapılan açıklamalar, alınan bilirkişi raporu ve değinilen emsal ilam uyarınca, davalı keşidecinin çek bedelini ödeyen davacı lehtara karşı sorumlu olduğu, davalının çek bedelini ödediğini ispatlayamadığı, bu bağlamda davacıya borcu bulunmadığı yönündeki savunmasının yerinde görülmediği, icra dosyası kayıtları getirtilip incelendiğinde davalının çek bedelinden ötürü icra dosyasına ödediği herhangi bir tutarın da bulunmadığı, davalı keşidecinin ödeme yapmadığı için çekten kaynaklanan borcunun ve sorumluluğun devam ettiği anlaşılmakla, davacının davasının kabulüne, ayrıca alacağın likit ve muayyen olduğu, İİK 67. maddesindeki yasal koşullar bulunduğundan davacı lehine icra inkar tazminatına karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: (Gerekçesi ve Ayrıntısı Yukarıda Açıklandığı Üzere);
Davanın KABULÜ ile;
1-Davalının … 5. İcra Müdürlüğünün …Esas sayılı takip dosyasına yönelik yapmış olduğu İTİRAZIN İPTALİ ile; takibin kaldığı yerden aynı koşullar altında ve aynen DEVAMINA,
2-Alacağın likit ve muayyen olduğu anlaşılmakla, asıl alacağın %20’si oranında icra inkar tazminatının davalıdan alınarak davacıya VERİLMESİNE,
3-Kabul edilen dava değeri (31.374,14 TL) üzerinden alınması gereken 2.143,16 TL harçtan başlangıçta peşin alınan 378,93 TL harcın mahsubu ile eksik kalan bakiye 1.764,23 TL harcın davalıdan alınarak HAZİNEYE GELİR KAYDINA,
4-Davacı tarafından yargılama nedeniyle yapılan 378,93 TL peşin harç, posta ve tebligat masrafı 201,50-TL, bilirkişi ücreti 1.000,00 TL olmak üzere toplam 1.580,43 TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya VERİLMESİNE,
5-Adalet Bakanlığı bütçesinden karşılanan 1.320,00 TL arabuluculuk sarf ücretinin davalıdan tahsil edilerek HAZİNEYE GELİR KAYDINA,
6-HMK’ nın 333. maddesi uyarınca taraflarca yatırılan anacak kullanılmayarak artan bakiye gider avansının karar kesinleştiğinde resen ilgili tarafa veya vekiline İADESİNE,
Dair, davacının yüzüne karşı, davalının yokluğunda, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki (2) haftalık yasal süresi içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi’ne istinaf yasa yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup anlatıldı.
04/07/2022
Katip …
¸e-imzalıdır
Hakim …
¸e-imzalıdır