Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
2. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2020/705 Esas
KARAR NO : 2020/727

DAVA : İtirazın İptali (Takip Dosyası İçin Yapılan Harici Ödemenin İstirdadı)
DAVA TARİHİ : 22/05/2019
KARAR TARİHİ : 30/12/2020

Afyonkarahisar 2.Asliye Hukuk Mahkemesinin (Ticaret Mahkemesi sıfatıyla) 2019/258 E dosyasında açılan, Mahkemenin 27/11/2019 tarihli 2019/918 K sayılı kararıyla İstanbul ATM’ye yetkisizlik kararı verilmesi üzerine, Konya BAM istinaf incelemesinden de geçerek kesinleşen yetkisizlik kararı üzerine Mahkememize tevzi edilen İtirazın İptali (Takip Dosyası İçin Yapılan Harici Ödemenin İstirdadı) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Davalı tarafından çeke dayalı olarak … 28.İM … E dosyasında icra takibi yapıldığını, bu takipte haciz sırasında ve haciz tehdidi altında protokol düzenlenerek (temlik eden) müvekkilinden bono alındığını, bu bononunda müvekkili aleyhine … 22.İM … E sayılı dosyada takibe konduğunu, müvekkilinin yetki itirazı … 5.İcra Hukuk Mah.nin … E … K sayılı kararıyla kabul edilince davalının takibi … İM’nün … E sayılı takip dosyasına taşıdığını ve müvekkilinin bu dosya borcuna mahsuben davalı vekiline (haricen) ihtirazi kayıtla ödemeler yaptığını; ancak davalının ilk başlattığı ve müvekkilinden bono aldığı çek takibinin (… 28.İM … E) … 1.İcra Hukuk Mahkemesinin … Esas sayılı dosyası ile iptal edildiğini, çekin tahrifata uğramış olduğu hususunun bu dosyada tespit edilerek kesinleştiğini, davalı şirket tarafından tahrif edildiği … 1. İcra Hukuk Mahkemesinin … Esas sayılı dosyası ile sabit olan çek sebebiyle müvekkili tarafından … İM’nün … sayılı takip dosyası borcuna mahsuben (haricen) davalı vekiline ihtirazi kayıtlı olarak haksız yere ödenen paraların iadesinin davalı şirketten, … İM’nün … sayılı dosyası ile talep edildiğini, ancak davalı tarafın takibe haksız, yersiz, hukuksal dayanaktan yoksun olarak itiraz ettiğini, müvekkilinin dava konusu tahrifata uğramış çek nedeniyle … İcra Müdürlüğünün … E.sayılı icra takip dosyasına mahsuben ihtirazı kayıtla davalı vekiline ödemiş olduğu ödemelerin listesini dilekçede tek tek tablo içerisinde belirttiklerini, takip öncesinde davalıya taraflarınca … 5. Noterliğinin … yevmiye nolu … tarihli ve … yevmiye nolu 09.11.2017 tarihli ihtarnamelerin gönderildiğini, ancak taraflarına herhangi bir geri ödeme olmadığını, öncelikle davalıya ait mahkemece tespit edilecek menkul ve gayrimenkullerine dosya borcu kadar tedbir niteliğinde ihtiyati haciz konulmasına, davanın kabulüne, … İcra Müdürlüğünün … takip sayılı dosyasına yapılan itirazın, sebepsiz zenginleşme hükümleri de gözönüne alınarak iptaline, davalı tarafın asıl alacak miktarının %20’sinden az olmayacak şekilde icra inkar tazminatına mahkumiyetine, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin karşı tarafa tahmiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Dosyanın incelenmesinde, dava dilekçesindeki “ihtiyati tedbir mahiyetinde ihtiyati haciz” talebinin … 2. Asliye HM’nin tensip ara kararıyla %15 teminat karşılığı kabul edildiği, daha sonra 24/06/2019 tarihli ara kararla İİK md 266/1’e göre davalı vekilinin talebi üzerine “dava değerinin tümünün dosyaya depo edilmesi durumunda (davalı aleyhine verilmiş olan) ihtiyati haciz kararının kaldırılmasına” karar verildiği görülmüştür.
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; Öncelikle dava konusu icra takibinin ve davanın yetkisiz yerde açıldığını, müvekkilinin adresi (…) itibariyle HMK md 6 gereği takibin İstanbul icra dairelerinde, davanın da … ATM’de açılması gerektiğini, yetki itirazlarının kabulüne karar verilmesini ve dosyanın … ATM’ye gönderilmesine karar verilmesini talep etmiş; devamla … Bankası … Şubesine ait … seri no.lu 27.07.2015 keşide tarihli 50.000,00 USD bedelli çeke dayanarak, davacının da aralarında olduğu borçlular aleyhine … 28.İM … E dosya ile takip başlatıldığını, davacı borçlunun yetki itirazının kabulü sonucu dosyanın anılan borçlu yönünden tefrik edilerek … İM …E dosyasına taşındığı, dosyada 13.03.2017 tarihinde düzenlenen Protokol ile, dava dışı ….Şti, …Ltd.Şti ve …’ün borcu üstlendiğini ve müvekkiline 13.03.2017 tarihli 220.000,00 TL bedelli bononun verildiğini, borcu üstlenenlerin ödememesi üzerine protokolle alınan bononun … 22. İM … E dosyasında (dava dışı borcu üstlenenler aleyhine) takibe konduğunu; bu arada davacı borçlunun (borçlu … İM dosyasından tefrik edilen) … İM… E takibinin iptali istemiyle … 1. İcra Hukuk Mahkemesi 2017/261 E dosyasında dava açtığını ve yargılama neticesinde takibin iptaline karar verildiğini, bu kararın istinaf edildiği ve istinaf aşamasında bulunduğunu; bu karar üzerine davacının (kendisinin borçlu ve taraf olmadığı) … 22.İM… E takip dosyası (protokolle dava dışı kişilerden alınan bononun takibi) için haciz baskısı altında ödeme yaptığını iddia ederek, ödemenin iadesi talebiyle dava konusu takibi başlattığını, müvekkilince takibe süresinde itiraz edildiğini, davacı … 22.İM … E takip dosyasında borçlu ve taraf olmadığından “haciz tehdidi altında ihtirazi kayıtla ödeme yaptığı” iddiasının gerçeği yansıtmadığını belirterek, müvekkili aleyhine verilmiş olan ihtiyati haciz kararının kaldırılmasına, yetkisizlik kararı verilerek dosyanın İstanbul Asliye Ticaret Mahkemesi’ne gönderilmesine, davanın reddine, takip miktarının %20’sinden aşağı olmamak üzere davacı aleyhine tazminata hükmedilmesine, yargılama giderleri ile ücreti vekâletin karşı tarafa tahmiline karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLER VE GEREKÇE:
Dava, (davacının taraf olmadığı) bonoya dayalı takip dosyası için haricen alacaklı davalıya ödendiği ileri sürülen paranın davalıdan istirdadı amacıyla başlatılan takibe itirazın iptali istemine ilişkindir.
Dava ilk olarak … 2.Asliye Hukuk Mahkemesinin (Ticaret Mahkemesi sıfatıyla) … E dosyasında açılmış,, Mahkemenin 27/11/2019 tarihli 2019/918 K sayılı kararıyla … ATM yetkili olduğundan davanın usulden reddi kararı verilmesi üzerine, yetkisizlik-usulden red kararı Konya BAM istinaf incelemesinden de geçerek ve BAM kararı temyiz edilmeyerek 09.11.2020 tarihinde kesinleşmiş, davacı vekilinin 20.11.2020 tarihinde (yasal süre içinde) … 2. Asliye Hukuk Mahkemesine Uyap’tan gönderdiği dilekçe ile “dosyanın yetkili … ATM’ne gönderilmesi” talebinde bulunması nedeniyle dosyanın İstanbul Adliyesine gönderilerek mahkememize tevzi edildiği anlaşılmıştır.
Dosya içinde mevcut (davamızın konusu olan) … İM … E takip dosyası incelendiğinde, 240.360,60 TL asıl alacak, 406,52 TL ihtar gideri, 32.662,11 TL işlemiş faiz toplamı 273.429,23 TL alacak istemiyle, “… İM … E dosyasında tahrifata uğradığı tespit edilen çek dolayısıyla mükerrer olarak alınan bonoya dayalı başlatılan … 22 İM … E sayılı kambiyo takibi dosyasına istinaden ihtirazi kayıtlı olarak ödenen paraların iadesi” açıklamasıyla davacı tarafından davalı aleyhine 05.02.2019 tarihinde başlatılan ilamsız takipte ödeme emrinin 18.02.2019’da tebliği sonrası davalı borçlunun süresinde (25.02.2019’da) itirazı üzerine takibin durdurulmuş olduğu, davanın 1 yıllık hak düşürücü süre içinde açılmış olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca incelenen takip dosyasında alacaklı (davacı) tarafından 22.05.2019 tarihinde (davanın açıldığı tarihte) tüm dosya alacağının fer’ileriyle birlikte …’e temlik edilmiş olduğu, temlik sözleşmesinin dosyaya sunulduğu ve takip alacaklısı olarak temlik alanın dosyaya kaydının yapıldığı, (davalı) borçluya da temlik sözleşmesi ve taraf değişikliğinin icra müdürlüğünce bildirildiği, davanın temlik alan tarafından (temlik eden ismi ve vekilleri de dava dilekçesine yazılıp vekaletler eklenerek) açılmış olduğu görülmüştür.
Davanın ilk açıldığı … 2.Asliye HM (ATM sıfatıyla) … E sayılı dosyasında verilen 27/11/2019 tarihli … K sayılı kararın gerekçe kısmında (özel dava şartı olduğundan) davalının icra dairesi yetkisine itirazının değerlendirilerek “yetkili icra dairesinin … değil … icra daireleri olduğu kanaatiyle davanın usulden reddine” karar verildiği yazılıysa da, kararın hüküm fıkrasında davalının süresinde ileri sürdüğü mahkeme yetkisine ilk itirazının kabulüne ve “Afyonkarahisar mahkemelerinin yetkisizliği nedeniyle … ATM yetkili olduğundan davanın usulden reddine” şeklinde hüküm kurulmuş olduğu, hüküm “usulden red” kısmı yönünden gerekçeye uygun ve doğru ise de mahkemenin yetkisizliği nedeniyle verilecek kararda HMK md 331/2 uyarınca yargılama gideri-vekalet ücret-harçlara yetkili mahkemenin karar vermesi gerektiği, buna rağmen HMK md 331/2’ye aykırı şekilde yargılama giderleri, vekalet ücreti, harçlar konusunda da yetkisizlik kararında hüküm kurulmuş olduğu anlaşılmıştır. … 2 Asliye Hukuk Mahkemesinin “mahkemenin yetkisizliğine” dair kararı davacının istinafı üzerine … BAM 6.HD … E … K sayılı kararla incelenerek, mahkemenin kararının gerekçe kısmını değerlendirmek suretiyle davalının icra dairesi yetkisine itirazın haklı olduğu, yetkili icra dairesinin İstanbul icra daireleri olduğu gerekçesiyle “mahkemenin yetkili icra dairesinde takip başlatılmadığından dava şartı yokluğundan davanın usulden reddine dair verdiği kararın” usul ve hukuka uygun olduğuna karar verilerek davacının istinaf başvurusunun esastan reddine karar verildiği, BAM kararının temyiz edilmeksizin kesinleştiği, davacı vekilinin kesinleşme sonrası süresinde sunduğu dilekçeyle “dosyanın yetkili İstanbul Adliyesi (Çağlayan) ATM’ne gönderilmesi” talebinde bulunması üzerine dosyanın mahkememize gönderildiği anlaşılmıştır.
Dosyanın mevcut durumu itibariyle, … 2.Asliye Hukuk Mahkemesinin istinaf incelemesinden geçerek kesinleşen “mahkemenin yetkisizliği” kararı nedeniyle dosya İstanbul adliyesine gönderilerek mahkememize tevzi edilmiş olup, dava şartları kamu düzenine ilişkin ve mahkemece davanın her aşamasında re’sen dikkate alınması gereken hususlardan olmakla, öncelikle dava şartları yönünden değerlendirme yapılması zorunludur.
… 2.Asliye Hukuk Mahkemesinin (ATM sıfatıyla) verdiği “mahkemenin yetkisizliği nedeniyle usulden red” kararında ve bu kararın istinaf incelemesini yapan … BAM 6 HD kararında ve yerleşik Yargıtay içtihatlarında vurgulandığı üzere, itirazın iptali davalarında icra dairesinin yetkisi özel dava şartıdır. … dosyası kararı ve … BAM kararının gerekçe kısımlarında da yazıldığı ve kabul edildiği üzere, itirazın iptali davalarında yetkili mahkeme İİK md 50’de yapılan atıf nedeniyle HMK ve diğer özel kanunlarda yer alan yetki kurallarına göre belirlenir. İtirazın iptali davaları yönünden ayrıca özel bir yetki düzenlemesi yapılmamıştır. İtirazın iptali davalarında, usule uygun yetkili icra dairesinde başlatılmış takip bulunması ise (takibe itirazda icra dairesi yetkisine de itiraz edilmiş olması koşuluyla) özel dava şartıdır.
İcra İflas Kanunu’nun 72/son maddesinde menfi tespit ve istirdat davalarının takibi yapan icra dairesinin bulunduğu yer mahkemesinde açılabileceği gibi, davalının yerleşim yeri mahkemesinde de açılabileceği düzenlenmiştir. HMK md 6 uyarınca da genel yetkili yer, davalının yerleşim yeri mahkemesidir. Somut olayda ödemelerin istirdadına (bu amaçla başlatılan takibe itirazın iptali yoluyla) karar verilmesi talep edilen takip dosyası … 22 İM … E dosya ise de, davacı taraf istirdat davasını takip yapmadan doğrudan İstanbul Mahkemelerinde dava açmak yoluyla veya İstanbul’da takip başlatarak itirazın iptalini istemek yoluyla açmamış olup, (dava konusu) itirazın iptali istenen takibin yapıldığı yer … icra dairesidir, davalının yerleşim yeri ise İstanbul icra dairelerinin yetki sınırı içindedir.
Sonuç itibariyle dava konusu takip, ödemenin istirdadı istenen icra takibini yapan icra dairesinin bulunduğu yerde (…) başlatılmadığı gibi, davalının yerleşim yeri icra dairesinde de (İstanbul) başlatılmamıştır. Davacı tarafça …’da başlatılan dava konusu takibin, borçlunun icra dairesi yetkisine itirazı kabul edilerek veya … BAM kararı gerekçesine göre …’a taşınması durumunda bile, mahkememizce yargılama yapılabilmesi için takibin taşındığı İstanbul icra dairesinden borçluya yeni ödeme emri tebliğ edilmesi, borçlunun süresinde yeni ödeme emrine itiraz etmesi ve takibin durdurulmuş olması ve hak düşürücü süre içinde itirazın iptali davası açılması ön koşuldur ve dava şartıdır. Davanın mahkememize tevzi edildiği tarih itibariyle davacının istirdat alacağını içeren İstanbul’da başlatılmış veya …’dan …’a taşınarak ödeme emri tebliğ edilmiş-itiraz edilmiş bir takip bulunmadığından, dava şartları mahkemece re’sen her aşamada dikkate alınması gereken kamu düzeninden sayılan husus olmakla, aşağıdaki şekilde HMK md 114/2 ve 115/2 maddesi uyarınca özel dava şartı yokluğu nedeniyle davanın usulden reddine karar vermek gerekmiştir.
Ayrıca HMK md 331/2 hükmü gereği yetkisizlik kararı üzerine yargılamaya yetkili mahkemede devam edilmesi durumunda yargılama giderlerinin yetkili mahkemece hükme alınması gerekmekle birlikte, … 2.Asliye Hukuk Mahkemesinin yetkisizlik kararında vekalet ücretleri, harç, yargılama giderleri konusunda da hüküm kurulmuş olduğundan, ayrıca davalı vekili sıfatıyla mahkememiz dosyasında sunulmuş yeni bir vekaletname veya davalı tarafa mahkememiz dosyasında vekil sıfatıyla verilmiş bir hukuki yardım bulunmadığından, “yargılamaya devam eden yetkili mahkeme” sıfatıyla mahkememizce tensip kısa kararıyla verilen usulden red kararında davalı vekili yararına yeniden vekalet ücreti takdirine yer olmadığına karar verilmiş, ayrıca … 2.Asliye Hukuk Mahkemesince yetkisizlik kararında hüküm kurulmadığı tespit edilen, davalının yaptığı yargılama giderleri ve Hazineye irad kaydı gereken arabuluculuk ücreti yönünden mahkememizce hüküm kurulmuş, harç yönünden ise önceki kararın hükmü tekrarlanmakla yetinilmiş, ayrıca davacı tarafça (yetkisizlik kararı sonrası) mahkememizde yapılan yargılama giderleri yönünden hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM:Yukarıda açıklanan nedenlerle:
1-Usule uygun yetkili icra dairesinde başlatılmış takip bulunmadığından, özel dava şartı yokluğundan davanın usulden reddine,
2-Kendisini vekille temsil ettiren davalı yararına, … 2.Asliye Hukuk Mahkemesi’nin … K sayılı yetkisizlik kararında vekalet ücreti takdir edildiğinden, HMK md 331/2 hükmü gereği yeniden vekalet ücreti takdirine yer olmadığına,
3-Davacı tarafça yapılan yargılama giderinin üzerinde bırakılmasına,
4-Davalı tarafça yapılan 51,84-TL posta masrafı yargılama giderinin davacıdan alınıp davalıya verilmesine,
5-Dava şartı arabuluculuk sürecinde Adalet Bakanlığı bütçesinden ödenen 1.320,00 TL arabuluculuk ücretinin, davada haksız çıkan davacıdan 6183 sayılı Kanuna göre tahsili ile Hazineye gelir kaydına,
6-Taraflarca yatırılan avansın kullanılmayan kısmının, karar kesinleştiğinde, ilgili tarafa iadesine,
7-Alınması gerekli 54,40-TL karar ilam harcının peşin alınan 3.302,34-TL harçtan mahsubu ile fazla alınan 3.257,94-TL harcın karar kesinleştiğinde davacıya iadesi hususunda … 2.Asliye Hukuk Mahkemesinin … K sayılı yetkisizlik kararında hüküm kurulmuş olmakla, anılan karara göre iadenin yapılmamış olması halinde, mahkememiz kararının kesinleşmesinden sonra ve talep halinde davacıya iadesine,
Dair, tarafların yokluğunda, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 haftalık yasal süresi içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi’ne İstinaf yasa yolu açık olmak üzere karar verildi.30/12/2020

Katip …

Hakim …