Emsal Mahkeme Kararı İstanbul 2. Asliye Ticaret Mahkemesi 2019/740 E. 2022/757 K. 02.12.2022 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
ASLİYE 2.TİCARET MAHKEMESİ

DOSYA NO : 2019/740
KARAR NO : 2022/757

DAVA : İTİRAZIN İPTALİ (Bankacılık İşlemlerinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 30/12/2019
KARAR TARİHİ : 02/12/2022

Yukarıda açık kimliği yazılı taraflar arasında görülen İTİRAZIN İPTALİ davasının mahkememizde yapılan yargılaması sonunda:
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA;
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Davalı/borçlu … A.Ş. müvekkili şirketten, “Periyodik Hizmet Komisyonu” adı altında, 01/04/2019 tarihinde 5.250,00TL ve 08/08/2019 tarihinde 5.250,00TL olmak üzere toplamda 10.500,00.-TL’nı haksız ve herhangi bir hukuki dayanağı olmaksızın ve herhangi bir bilgi verilmeksizin tahsil ettiğini, bu durumun fark edilmesiyle davalı/borçlu bankaya başvurduklarını ancak taleplerinin reddedildiğini, bunun üzerine haksız tahsilatın geri alınması amacıyla … 21. İcra Müdürlüğü’nün …Esas sayılı dosyası ile icra takibi başlatıldığını, icra takibine itiraz edildiğini, arabuluculuk görüşmelerininde anlaşamadıklarını belirterek, itirazın iptaline, asıl alacağın % 20 sinden aşağıda olmamak üzere icra inkar tazminatı hükmedilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP:
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; Davacı şirket ile müvekkili banka arasında imza edilmiş Genel Kredi Sözleşmesinin 8.linci maddesinin; Faiz, Komisyon, Vergi, Fon ve Masraflar 60- Sad 8.1. Banka, bu Sözleşmeye dayanarak açtığı ve/veya açacağı döviz kredisi, teminat mektubu ve aval-kabul kredisi, dövize endeksi TL kredi dahil her türlü krediye, yetkili merciler taralından bildirilen veya ileride bildirilecek en yüksek oranı geçmemek üzere belirleyeceği oranlarda faiz ve her nevi komisyonlar ve Kaynak Kullanımını Destekleme Fonu gibi yasal ve banka düzenlemelerine veya teamüllerine göre talep edilebilecek her türlü ücret, masraf ve sair giderleri uygulayacak ve bunların gider vergileri ve sair resim ve harçları ile birlikte Müşterinin cari hesabına borç yazacaktır, hükmünü içerdiğini, söz konusu madde içeriğine göre müvekkili bankanın tahsis edilen krediler üzerinden komisyon alma hak ve yetkisi bulunduğunu, bu hükme istinaden davacıya firmaya yönelik olarak yapmış olduğu kredi limiti yenilemesi ve tahsisine istinaden davacı taraftan komisyon tahsil ettiğini, bankaların müşterilerine kredi tahsisi yaparak hizmet sunduklarını belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRMESİ VE HUKUKİ NİTELENDİRME:
Dava; bankacılık hizmetleri nedeniyle “Periyodik Hizmet Komisyonu” adı altında tahsil edilen bedellerin haksız ve hukuka aykırı olduğu iddiasına dayanarak, davalı bankadan istirdatı amacıyla başlatılan icra takibine itirazın iptali istemine ilişkindir.
İtirazın iptali davalarının 2004 sayılı İİK’nın 67/1. fıkrası gereğince Takip talebine itiraz edilen alacaklı, itirazın tebliği tarihinden itibaren bir sene içinde mahkemeye başvurarak, genel hükümler dairesinde alacağının varlığını ispat suretiyle itirazın iptalini dava edebilir.
Davacının … 21. İcra Müdürlüğünün … sayılı dosyası ile 23/09/2019 tarihinde, davalı aleyhine, 10.500,00.-TL asıl alacak, 619,86.-TL işlemiş faiz olmak üzere toplam 11.119,86.-TL ilamsız icra takibi başlattığı, (Örnek No:7) ödeme emrinin borçlu/davalıya tebliğ edildiğine dair bir belgeye ne dosyada ne de UYAP kayıtlarında rastlanmadığı, borçlu davalının da 30/09/2019 tarihinde ödeme emrini 23.09.2019 tarihinde tebliğ aldığını, hiçbir borcu olmadığını, borcun tamamına ve faize itiraz ettiğini belirterek takibi durdurduğu, itiraz dilekçesinin davacı/alacaklı vekiline tebliğ edildiğine dair belgeye rastlanmadığı, davacının da 30/12/2019 tarihinde 1 yıllık yasal hak düşürücü süre içinde 10.500,00.-TL asıl alacak üzerinden huzurdaki itirazın iptali davasını açtığı anlaşılmaktadır.
Taraflar arasında ticari ilişkinin varlığı tartışma konusu değildir.
Çözümlenmesi gereken sorun, davacı banka tarafından “Periyodik Hizmet Komisyonu” adı altında tahsil edilen bedellerin haksız ve hukuka aykırı olup olmadığı noktasında toplanmaktadır.
Taraflar arasında 12.12.2016 tarihli 3.200.000.-TL tutarlı “Genel Kredi Sözleşmesi” düzenlenmiştir. Sözleşmenin Faiz, Komisyon, Vergi, Fon ve Masraflar başlıklı 8.Maddesinine göre; Banka, bu Sözleşmeye dayanarak açtığı ve/veya açacağı döviz kredisi, teminat mektubu ve aval-kabul kredisi, dövize endeksli TL kredi dâhil her türlü krediye, yetkili merciler tarafından bildirilen veya ileride bildirilecek en yüksek oranlan geçmemek üzere belirleyeceği oranlarda faiz ve her nevi komisyonları ve Kaynak Kullanımını Destekleme Fonu gibi yasal ve banka düzenlemelerine veya teamüllerine göre talep edilebilecek her türlü ücret, masraf ve sair giderleri uygulayacak ve bunların gider vergileri ve sair resim ve harçları ile birlikte Müşteri’nin cari hesabına borç yazacaktır. Banka, bu Sözleşme ile açtığı kredi ve hesaplara bu maddeye göre faiz ve komisyon tahakkuk ettirmekte iken kredi maliyetlerini ve/veya piyasa koşullarını dikkate alarak ve müşteriye de bildirimde bulunarak faiz ve komisyon oranlarını değiştirmeye ve uygulamaya yetkili olup, Müşterinin kendisine yapılan değişiklik bildirimini kabul etmeyerek 1 ay içinde borcunu ödeyerek kredinin tasfiyesini talep etme hakkı saklıdır. 8.5. Müşteri, hesabına borç yazılan faiz, vergiler ve fonların ve her çeşit ücret, komisyon, ekspertiz, muhafaza ücretleri ve sair komisyon ve masrafları ve bunların da gider vergilerini, kredi limiti müsait dahi olsa Bankaya derhal ve nakden ödemekle yükümlüdür. Banka, bu vergi, fon, resim ve harçları ilgili mercilere ödemek zorunda kaldığı takdirde Müşteri bu tutarları Bankanın ilk talebinde ödemeyi, temerrüt halinde ise borcuna iş bu Sözleşmenin “Temerrüt Faizi ve Diğer Mali Yükümlülükler maddesinde belirtilen oranda ve şekilde temerrüt faizinin uygulanmasını kabul eder, hükmü bulunmaktadır
Davacı şirketin davalı banka nezdindeki … nolu hesabından, “…” adı altında, 01/04/2019 tarihinde 5.250,00TL ve 08/08/2019 tarihinde 5.250,00TL olmak üzere toplamda 10.500,00.-TL kesildiği bilirkişi incelemesi ile sabittir.
Mahkememizce üç kamu üç özel bankadan 2018 ve 2019 yıllarında ticari krediler için müşterilerden alınan komisyon oranlarının bildirilmesi amacıyla müzekkereler yazılmıştır. …bank dosya masrafı olarak %5 alındığını, … Bankası emsal teşkil edecek standart bir kesinti bulunmadığını, … Bankası dava konusu masraf kalemine uygun bir ücret/kom. tespit edilemediğini, … Bankası Nakdi Kredilerden yıllık operasyon ve istihbarat ücreti alındığını (Binde 5 – Min. 750.-TL- Max.7.500.-TL), … Bankası % 2 komisyon alındığını, … Bankası ise Periyodik Hizmet Komisyonu adı altında ücret komisyon alınmadığını söylemiştir.
Bilirkişi incelemesine göre davalı banka daha önce dava konusu türde bir komisyon almıyor iken 05.03.2019 tarihinden itibaren geçerli olacak şekilde komisyon detaylarını yeniden düzenlendiği ve “Periyodik Hizmet Komisyonu” adı altında yeni bir ücret komisyonu ilave edildiği, internet sitesinde duyurulup yayınlandığı, masraf komisyon listesinde ise Periyodik Hizmet Komisyonu tutarının 3 ayda bir, min. 300,00.-TL, max. 30.000.-TL arasında olduğu belirtilmiştir.
Bilirkişi raporunun sonuç kısmında da; Davalı … Bank A.Ş. tarafından, davalı …Tic. AŞ. nin … nolu hesabından, 01.04.2019 tarihinde 5.250.-TL ve 08.08.2019 tarihinde 5.250.-TL olmak üzere toplam 10.500.-TL “Periyodik Hizmet Komisyonu” adı ile ücret tahsil edildiği, Masraf Komisyon listesinde yayınlamış ve TCMB na bildirmiş olduğu listede yer alan “min.300.-TL-max. 30.000.-TL şeklinde bildirim yapıldığı görülmüş olmakla birlikte, masraf komisyon listesinde sadece İlgili ücret için minimum ve maksimum tutarlar bildirilmiş olup, oran belirtilmemiş olduğundan, Tahsil edilen 10.500.-TL tutarın, neye göre tahsil edildiğinin anlaşılamadığı (kredi limiti üzerinden mi, risk üzerinden mi), bununla birlikte, detaylı açıklamaları rapor içerisinde yapıldığı üzere, taraflar arasında düzenlenen Genel Kredi Sözleşmesi içeriğinde yer alan düzenlemeler ve ilgili yasal mevzuatlar uyarınca, davalı banka tarafından davacı şirketten 2019 yılında tahsil edilen ücretler bazında yapılan incelemede; alınan ücretin, TCMB Tebliğ doğrultusunda yayımlanan Ücret, Masraf ve Komisyonlara ilişkin tabloya uygunluk içerdiği, dava konusu ücretleri tahsil etme hakkı bulunduğu, dosya içerisinde yer alan diğer banka uygulamaları incelendiğinde, yine rapor içerisinde açıklamalarına yer verildiği üzere, dava konusu ücret ile benzerlik gösteren herhangi bir masraf kalemi tespit edilemediğinden, diğer bankalarla arasında fark olup olmadığı da tespit edilememiş olup, bankalar arasında masraf kalemlerinin farklı isimler altında tahsil edildiğinin de bilindiği, davalı banka tarafından davacıdan tahsil edilen toplam 10.500.- TL Ücret, Masraf ve Komisyonun Sözleşme, yasal düzenlemeler, Yargıtay Kararları ve bankacılık teamüllerine aykırılık içermemesi nedeniyle davacının iade talebinin yerinde olmadığı görüş ve kanaatine varılmıştır. Ancak bununla birlikte, davacı Bankanın, Masraf Komisyon listesinde yayınlamış ve TCMB na bildirmiş olduğu listede yer alan “min.300.-TL-max. 30.000.-TL şeklinde bildirim yapıldığı görülmüş olmakla birlikte, masraf komisyon listesinde sadece ilgili ücret için minimum ve maksimum tutarlar bildirilmiş olup, oran belirtilmemiş olduğundan, dönemsel olarak tahsil edilen 5.250.-TL tutarın, neye göre ve ne oranda alındığının belli olmadığı, davalı vekilinin sunmuş olduğu dilekçede “Müvekkil Banka bu hükme istinaden davacıya firmaya yönelik olarak yapmış olduğu kredi limiti yenilemesi ve tahsisine istinaden davacı taraftan komisyon tahsil etmiştir.” Demişse de, tahsil edilen ücretin kredi tahsis ücreti olmadığı, banka tarafından bu ücretin alınmasına gerekçe gösterilen nedenlerin son derece soyut olması, masrafın alt sınırı ile üst sınırı arasında bankacılık teammüllerince uygulanamayacak derecede fahiş fark olması (300.-TL-30.000.-TL), diğer bankaların masraf komisyon tabloları incelendiğinde, dava konusu olan ve davacıdan tahsil edilen periyodik hizmet komisyonu adı altında ya da farklı isim altında buna benzer periyodik olarak kredili müşteriden tahsil edilen herhangi bir ücret komisyon kalemi tespit edilemediği, tahsil edilen tutarın, kredi limiti yenilemesi ve tahsisine istinaden tahsil edildiği beyan edilmişse de dava dosyasında kredi limiti/riski ile alakalı bir belge tespit edilemediği, 20.10.2021 tarihinde davacı vekilinden mail ve telefon görüşmesi ile kredi hesap ekstresi talep edilmişse de temin edilemediği, ancak, davalı tarafından kredi ile alakalı herhangi bir itiraz söz konusu olmadığından tahsil edilen tutarın, kredi kullanımına yönelik olup olmadığına da işaret ederek, son takdiri mahkemenin yorumuna bırakmıştır.
İtirazlar üzerine alınan ek-raporda ise; Tahsil edilen ücretin kredi kullandırımına yönelik olduğu, farklı bankalarca farklı isimlerde adlandırılabileceği, ancak temel olarak kredi kullandırılan ticari müşterilerden periyodik olarak yapılan inceleme, istihbarat, bilanço değerlendirme vs. nedenlerle oluşan operasyonel bir masraf doğduğu ve huzurda ki davada davalı banka tarafından tahsil edilen tutarın, sözleşme ve yasal düzenlemelere uygun olduğu bildirilmiştir.
Davalının dayanak yaptığı ve davalı bankanın internet sitesinde yayınlandığı belirtilen, KOBİ ve ticari ürün ve hizmet ücretlerini içeren 05/03/2019 tarihli ürün hizmet komisyonu tarifesinde kredi riski süresince tahsil edilen ücretler – periyodik hizmet bedeli – sekmesi altında bu bedelin 3 ayda bir alınacağı belirtilmiş ise de, bu tarifenin sözleşmenin yapıldığı 12.12.2016 tarihinden sonra ilan edildiği gibi 10/02/2020 tarihinde yürürlüğe giren Ticari Müşterilerden Alınabilecek Ücretlere İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Tebliğ (Sayı: 2020/4) hükümlerinin uygulama ayrıntılarını gösteren Bankalarca Ticari Müşterilerden Alınabilecek Ücretlere İlişkin Uygulama Talimatı’nın 4/e bendi uyarınca periyodik hizmet bedeli alınamayacaktır. Bu nedenle davanın kabulüne karar vermek gerekmiş olup aşağıdaki hüküm kurulmuştur.
H Ü K Ü M : Yukarıda açıklanan gerekçelerle;
Davanın KABULÜNE,
1-Davacının … 21. İcra Müdürlügünün … Esas sayılı dosyası ile davalı/borçlu aleyhine başlattığı icra takibine İTİRAZIN İPTALİNE,
Takibin 10.500,00-TL asıl alacak (işlemiş faiz çıkartılmak suretiyle) takip tarihindeki koşullarla aynen DEVAMINA,
Takip talebindeki alacak likit olmadığından, yargılamayı gerektirdiğinden davacının icra inkar tazminatı talebinin REDDİNE,
2-Alınması gereken karar ve ilam harcı 717,25-TL olup, peşin alınan 123,72-TL harcın mahsubu ile bakiye 593,53‬-TL harcın DAVALIDAN TAHSİLİYLE HAZİNEYE GELİR KAYDINA,
3-Davacı tarafından yapılan posta ve tebligat masrafı 167,05-TL, bilirkişi ücreti 1.000,00-TL’den oluşan 1.167,05-TL yargılama gideri ile 44,40-TL başvuru harcı, 123,72-TL peşin harç toplamı 1.335,17‬-TL yargılama giderinin DAVALIDAN TAHSİLİYLE DAVACI TARAFA VERİLMESİNE,
4-Davacı kendisini vekille temsil ettirdiğinden, yürürlükte bulunan AAÜT uyarınca hesap ve takdir olunan 9.200,00-TL vekalet ücretinin DAVALIDAN TAHSİLİYLE DAVACIYA VERİLMESİNE,
5-Davacı tarafından yatırılan gider avansından yargılama sırasında yapılan masraflar ile karar tebliğ giderlerinden geriye kalan avansın karar kesinleştiğinde DAVACIYA İADESİNE,
6-Dava şartı arabuluculuk sürecinde Adalet Bakanlığı bütçesinden ödenen 1.320,00-TL arabuluculuk ücretinin, davada haksız çıkan davalıdan 6183 sayılı Kanuna göre tahsili ile HAZİNEYE GELİR KAYDINA,
Dair, taraf vekillerinin yüzüne karşı, tarafların gerekçeli kararı tebliğ tarihinden itibaren 2 HAFTA içerisinde mahkememize verecekleri bir dilekçe ile veya bulundukları yerdeki başka bir mahkeme aracılığıyla mahkememize gönderecekleri dilekçe ile HMK. 341.maddesi uyarınca İstanbul BAM. nezdinde İSTİNAF yoluna başvurma hakları bulunduğu hatırlatılmak suretiyle verilen karar açıkça okunup anlatıldı.02/12/2022

KATİP

HAKİM