Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
2. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2017/867 Esas
KARAR NO : 2019/300

DAVA : İstirdat (Ticari Satımdan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 06/10/2017
KARAR TARİHİ : 02/04/2019

Mahkememizde görülmekte olan İstirdat (Ticari Satımdan Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
ASIL DAVADA;
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle;davacı banka Genel Müdürlüğünden Şubelerine dağıtılmak üzere kuryeye teslim ettiği 22 adet çekin de içinde bulunduğu gönderilerin, … plakalı kurye motorunu kullanan …’un uhdesindeyken 31/05/2017 tarihinde çalındığını, konu ile ilgili olarak … Cumhuriyet Başsavcığılına suç duyurusunda bulunulduğunu ve … soruşturma sayılı dosyasının açıldığını, davaya konu … Bankası … Şubesi’ne ait … tarafından hamiline olarak keşide edilen 30/06/2017 tarihli, … keşide yerli, … seri numaralı ve 5.000,00 TL bedelli çekin de çalındığını, çekin zayi sebebi ile … 11.Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … Esas sayılı dosyası ile dava açıldığını ve mahkemece ödemeden men kararı verildiğini, Ticaret Mahkemesinden alınan ödemeden men kararı ve Savcılık dosyasına rağmen davaya konu çekin … 21.İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı dosyası ile icra takibine konu edildiğini, davaya konu çekin hırsızlık olayında … Belediye Spor Kulubü Derneği İktisadi İşletmesi tarafından … Kulübü adına keşide edildiğini, 30/06/2017 tarihli … keşide yerli, … seri numaralı 15.000,00 TL bedelli … Şubesi çekinin de çalındığını çalınan bu çekin aynı ciro silsilesi ile yine dvalı … tarafından ibraz edildiğini, … Belediye Spor Kulubü Derneği İktisadi İşletmesi çekinin iadesi talepli davalılara … 2.Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … Esas sayılı dosyası ile çek istirdadı davası açıldığını, çek üzerinde davacı banka tahsil cirosundan sonra davalılardan … kaşesi bulunduğunu, bir bankanın tahsil cirosundan sonra temlik cirosunun gelemeyeceğini, … Belediye Spor Kulubü keşideli çek üzerinde yer alan davacı banka tahsil cirosuna rağmen çekin temlik cirosuyla işleme konulmuş olmasının çekin davacı bankanın rızası dışında tedavüle koyulduğunun açık göstergesi olduğunu, davaya konu tacir sıfatındaki çeki kabul ve ciro eden davalıların, davaya konu çekin çalındığını gerek Ticaret Sicil Gazetesi ilanıyla gerekse KKB çek raporu ile öğrenmiş olmakalarına rağmen çeki kabul ettiklerini, davalıların kötü niyetli olduklarını, anılan nedenlerle davanın … 2.Asliye Ticaret Mahkemesinin … Esas sayılı dosyası ile birleştirilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı … AŞ vekili cevap dilekçesinde özetle; işbu davaya konu çekin … “… Şubesi muhatap … hesap numaralı … nolu 5.000,00 TL bedelli 30/06/2017 tarihli çekin davalı şirket müşterisi … Nak.Tic-… tarafından davalı şirket ile aralarında olan sözleşmeye istinaden 04/05/2017 tarih ve … numaralı fatura ile kredinin tahsili amacıyla temlik alındığını, davalı şirketin müşterisi …Tic-…’ın çeki davalı şirkete teslim ederken alacak bildirim formu ve çek çıkış bordrosu ile teslim aldığını, davalı şirketin faktoring şirketi olduğunu, çeki teslim alırken kanunen gerekli koşulları yerine getirdiğini ve usulüne uygun bir şekilde çeki teslim aldığını, davalı şirketin iyi niyetli 3.kişi konumunda olduğunu, anılan nedenlerle haksız ve kötüniyetli davanın reddine karar verilmesini talep ve beyan etmiştir.
Davalı … Anonim Şirketi cevap dilekçesinde özetle; Davacı “… A.ş.”nin mahkemenizde açmış olduğu istirdat davasına konu çek, müvekkil şirket müşteri … Tic. … tarafından müvekikl şirkete teslim edildiğini, Dava konusu çek; … ”…/Şubesi muhatap … hesap numaralı … no’lu 15.000,00- TL bedelli 30.06.2017 tarihli çeki müvekkil … A.Ş müşterisi …Tic. … ile aralarındaki sözleşmeye istinaden 04.05.2017 tarih ve … numaralı fatura temlik alındığını, kredinin tahsili için davaya konu çek tarafımıza teslim edildiğini, tarafına haksız ve mesnetsiz kötü niyetle açılan davanın reddi ile davacı tarafın haksız çıkması halinde %20 icra inkar tazminatına hükmedilmesini, yargılama giderleri ve ücreti vekâletin karşı tarafa tahmiline karar verilmesini talep ett
Davalı … vekili cevap dilekçesinde özetle; Müvekkili hakkında açılan davada açıklanan nedenlerle hukuki dayanaktan yoksun olduğunu, Müvekkilin adresinin “…” olduğunu, Müvekkile tebligat da bu adreste yapıldığını, Müvekkil yönünden yetkili mahkeme … Asliye Ticaret Mahkemesi’ olduğunu , Bu nedenle YETKİ İTİRAZINDA bulunduğunu, Davacının Netice-i Talep kısmında çekin “kötü niyetli ve ağır kusurlu davalılardan istirdadı ile müvekkil Banka’ya iadesi” şeklinde talepte bulunduğunu, Dava dilekçesinde de belirtildiği gibi söz konusu çek, … 14. İcra Müdürlüğünün … sayılı dosya ile takibe konulduğunu, Ancak çek, müvekkil tarafından icra takibine konu edilmediğini, Çek müvekkilinde de olmadığını, Müvekkilde olmayan bir çekin müvekkilden istirdadı söz konusu olamayacağını, Bu nedenle bir istirdat talebi olacaksa, çeki elinde bulunduran ve icra takibi yapan kişiye yöneltilmesi gerektiğini, Bu nedenle müvekkile bu taleple husumet yöneltilemeyeceğini, Davanın müvekkil yönünden husumet yokluğu nedeniyle reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı …, …, … Ticaret Limited Şirketi davaya cevap vermemişlerdir.
BİRLEŞEN İSTANBUL 10. ATM 2018/469 esas sayılı dosya yönünden;
DAVA: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davacı banka Genel Müdürlüğünden Şubelerine dağıtılmak üzere kuryeye teslim ettiği 22 adet çekin de içinde bulunduğu gönderilerin, … plakalı kurye motorunu kullanan …’un uhdesindeyken 31/05/2017 tarihinde çalındığını, konu ile ilgili olarak … Cumhuriyet Başsavcığılına suç duyurusunda bulunulduğunu ve … soruşturma sayılı dosyasının açıldığını, davaya konu … Bankası … Şubesi’ne ait … tarafından hamiline olarak keşide edilen 30/06/2017 tarihli, İstanbul keşide yerli, … seri numaralı ve 5.000,00 TL bedelli çekin de çalındığını, çekin zayi sebebi ile … 11.Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … dosyası ile dava açıldığını ve mahkemece ödemeden men kararı verildiğini, Ticaret Mahkemesinden alınan ödemeden men kararı ve Savcılık dosyasına rağmen davaya konu çekin … 21.İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı dosyası ile icra takibine konu edildiğini, davaya konu çekin hırsızlık olayında … Belediye Spor Kulubü Derneği İktisadi İşletmesi tarafından … Kulübü adına keşide edildiğini, 30/06/2017 tarihli … keşide yerli, … seri numaralı 15.000,00 TL bedelli … Şubesi çekinin de çalındığını çalınan bu çekin aynı ciro silsilesi ile yine dvalı … tarafından ibraz edildiğini, … Belediye Spor Kulubü Derneği İktisadi İşletmesi çekinin iadesi talepli davalılara … 2.Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … Esas sayılı dosyası ile çek istirdadı davası açıldığını, çek üzerinde davacı banka tahsil cirosundan sonra davalılardan … kaşesi bulunduğunu, bir bankanın tahsil cirosundan sonra temlik cirosunun gelemeyeceğini, … Belediye Spor Kulubü keşideli çek üzerinde yer alan davacı banka tahsil cirosuna rağmen çekin temlik cirosuyla işleme konulmuş olmasının çekin davacı bankanın rızası dışında tedavüle koyulduğunun açık göstergesi olduğunu, davaya konu tacir sıfatındaki çeki kabul ve ciro eden davalıların, davaya konu çekin çalındığını gerek Ticaret Sicil Gazetesi ilanıyla gerekse KKB çek raporu ile öğrenmiş olmakalarına rağmen çeki kabul ettiklerini, davalıların kötü niyetli olduklarını, anılan nedenlerle davanın … 2.Asliye Ticaret Mahkemesinin … Esas sayılı dosyası ile birleştirilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP: Davalı … AŞ vekili cevap dilekçesinde özetle; işbu davaya konu çekin … “… Şubesi muhatap … hesap numaralı … nolu 5.000,00 TL bedelli 30/06/2017 tarihli çekin davalı şirket müşterisi … Nak.Tic-… tarafından davalı şirket ile aralarında olan sözleşmeye istinaden 04/05/2017 tarih ve … numaralı fatura ile kredinin tahsili amacıyla temlik alındığını, davalı şirketin müşterisi …Nak.Tic-…’ın çeki davalı şirkete teslim ederken alacak bildirim formu ve çek çıkış bordrosu ile teslim aldığını, davalı şirketin faktoring şirketi olduğunu, çeki teslim alırken kanunen gerekli koşulları yerine getirdiğini ve usulüne uygun bir şekilde çeki teslim aldığını, davalı şirketin iyi niyetli 3.kişi konumunda olduğunu, anılan nedenlerle haksız ve kötüniyetli davanın reddine karar verilmesini talep ve beyan etmiştir.
GEREKÇE;
Asıl dava ve birleşen dosyada dava; davacının rızası hilafında elinden çıkan çeklerin icra takibine konu edilmesi sebebi ile çeklerin geri alınmasına yönelik açılan istirdat davasıdır.
Tarafların bildirdiği delil ve belgeler getirtilerek dosya içerisine alınmıştır.
6102 Sayılı TTK’nun 757/1 maddesi uyarınca, iradesi dışında poliçe elinden çıkan kişi, ödeme veya hamilin yerleşim yerindeki asliye ticaret mahkemesinden, muhatabın poliçeyi ödemekten men edilmesini isteyebilir. Aynı yasanan 758/1 maddesi uyarınca poliçeyi eline geçiren kişi bilindiği takdirde mahkeme dilekçe sahibine iade davası açması için uygun bir süre verir.
TTK’nun 790.maddesi uyarınca cirosu kabil bir çeki elinde bulunduran kişi, son ciro beyaz ciro olsa bile, kendi hakkı müteselsil ve birbirine bağlı cirolardan anlaşıldığı taktirde yetkili hamil sayılır. Aynı yasanın 792.maddesi uyarınca çek, herhangi bir suretle hamilin elinden çıkmış bulunursa, ister hamile yazılı, ister ciro yoluyla devredilebilen bir çek söz konusu olup da hamil hakkını 790.maddeye göre ispat etsin, çek eline geçmiş bulunan yeni hamil ancak çeki kötü niyetle ihtisap etmiş olduğu veya iktisapta ağır kusuru bulunduğu takdirde o çeki geri vermekle yükümlüdür.
Dava konusu ve tarafları bakımından önemi nedeniyle 21/11/2012 tarih 6361 Sayılı Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Hakkında Kanun’un ilgili hükümlerine de ayrıca değinmek gerekir.
6361 Sayılı Kanun’un 9/2 maddesi uyarınca; Faktoring şirketi Kurulca belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde kambiyo senetlerine dayalı olsa bile, bir mal veya hizmet satışından doğmuş fatura ile tevsik edilemeyen alacaklar ile Kurulca belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde tevsik edilemeyen mal veya hizmet satışına bağlı doğacak alacakları devir alamaz veya tahsilini üstlenemez. Aynı faturaya dayalı birden çok faktoring şirketine yapılan kısmi temliklerin toplam tutarı fatura tutarını aşamaz.
6361 Sayılı Kanun’un 9/3 maddesi uyarınca; Bir kambiyo senedinin ciro yoluyla faktoring şirketine devri hâlinde, kambiyo senedinden dolayı kendisine başvurulan kişi, düzenleyen veya önceki hamillerden biriyle kendi arasında doğrudan doğruya var olan ilişkilere dayanan def’ileri faktoring şirketine karşı ileri süremez; meğerki, faktoring şirketi kambiyo senedini iktisap ederken bile bile borçlunun zararına hareket etmiş olsun.
Davacı bankanın genel müdürlüğünden şubelere dağıtılmak üzere kuryeye teslim edilen 22 adet çekin içinde bulunduğu gönderinin … plakalı kurye uhdesinde iken 31/05/2017 tarihinde çalındığı bununla ilgili olarak Küçükçekmece Cumhuriyet Başsavcılığı nezdinde soruşturma yürütüldüğü, dava konusu çekler hakkında … 11.Asliye Ticaret Mahkemesinin … esas ve … 14. Asliye Ticaret Mahkemesinin … esas sayılı dosyaları kapsamında ödemeden men kararı verildiği, kararın muhatap bankalara bildirildiği, bahse konu çeklerin lehtarının davacı banka olduğu, çeklerin davacının rızası hilafına elden çıkarılmakla birlikte kaşe ve imza kullanılmak suretiyle ciro yoluyla davalılara ve son olarak davalı Faktoring Kuruluşuna ciro yoluyla devredildiği sabittir.
Taraflar arasındaki uyuşmazlık davalı faktoring kuruluşunun ve önceki ciranta konumundaki davalıların iyiniyetli hamil olup olmadığı ve bu kapsamda TTK’nun 792 kapsamında çeki kötü niyetle iktisap eden hamil veya iktisapta ağır kusuru bulunan hamil olup olmadığı, ayrıca davalı kuruluşun 6361 Yasa kapsamında kurulan ve faaliyet gösteren bir kuruluş olması nedeniyle bu yasa hükümleri çerçevesinde yukarıda bahsedilen yasanın 9.maddesinin 3.fıkrası kapsamında kambiyo senedini iktisap ederken bile bile borçlunun zararına hareket etmiş olup olmadığı noktasında toplanmaktadır.
Kıymetli evrakın yetkili hamili olduğunu ve istem dışı elinden çıktığını ileri süren davacı, halen kıymetli evrakın hamili konumunda olan kişilere karşı istirdat isteminde bulunabilir. Böyle bir iddiada bulunan davacının söz konusu davadaki kanıt yükü, kendisinin davaya konu ettiği kıymetli evrakın son yetkili hamili olduğu ve hali hazırda hamil konumunda olan davalının kıymetli evrakı iktisabında kötüniyetli yahut ağır kusurlu olduğunu ortaya koymak olmalıdır. Buna göre hali hazırda hamil durumunda olan davalının kötüniyet ya da ağır kusurunu ispat zımmında, ciro zincirindeki bir kopukluk, çalıntı olduğu bilinmesine rağmen kıymetli evrakın devralınması gibi unsurlar belirleyici olabilecektir. Buna ek olarak somut olayda olduğu gibi davalı hamilin bir faktoring şirketi olması halinde, faktoring kurumu ve işleyişi ile ilgili olarak mer’i mevzuat hükümlerinin de ayrıca incelenip değerlendirilmesi gündeme gelebilecektir. (Benzer Yargıtay 11.HD.12/12/2014 Tarih, 2014/13735 Esas 2014/19653Karar Sayılı Kararı)
Somut olayda davacı vekili, davaya konu çekin hırsızlık sonucunda müvekkilinin elinden çıktığını iddia etmiş ve çeklerin hırsızlık olayı öncesi ibraz anındaki ekran görüntüsünü ve çek/senet tevdii bordrosunun örneğini sunmuş, davalı faktoring kuruluşu vekili ise dava dışı … Ticaret – … ile müvekkili arasında düzenlenen faktoring sözleşmesi örneği ile ciranta tarafından önceki ciranta adına düzenlenmiş fatura örneğini, alacak bildirim ve tediye formunu ibraz etmiştir. Mevcut delil durumu itibari ile davalı faktoring şirketinin kötüniyetli olduğu kanıtlanamadığı gibi ilgili mevzuat kapsamında, davalıya yüklenen başkaca kontrol edimi de bulunmamaktadır. Bu durumda davalı hamilin ağır kusurundan söz edilmesi de mümkün değildir. Öte yandan, davaya konu çeklerin bedeli ile cirantalar arasındaki ticari ilişkiyi gösterir fatura bedeli arasında fark olmasının dahi sonuca her hangi bir etkisi bulunmamakla, mahkemece, yukarıda açıklanan ilke ve yaklaşımlar ışığında asıl davanın ve birleşen dosya yönünden davanın ayrı ayrı reddine karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM: Gerekçesi Yukarıda Açıklandığı Üzere;
ASIL DAVA YÖNÜNDEN
1-Davacının davasının REDDİNE,
2-Davalı … A.Ş vekille temsil olunduğundan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca hesap ve taktir olunan 2.725,00-TL maktu vekalet ücretinin davacıdan alınıp adı geçen davalıya verilmesine,
3-Davacı tarafça yapılan yargılama giderinin üzerinde bırakılmasına, lehine vekalet ücreti takdirine yer olmadığına,
4-Taraflarca yatırılan avansın kullanılmayan kısmının, karar kesinleştiğinde, istek halinde ilgili tarafa iadesine,
5-Alınması gerekli 44,40-TL karar harcının peşin alınan 256,17-TL harçtan mahsubu ile fazla alınan 211,77- TL’nin karar kesinleştiğinde ve istek halinde davacıya iadesine
BİRLEŞEN İSTANBUL 10. ATM 2018/469 esas sayılı dosya yönünden
1-Davacının davasının REDDİNE,
2-Davalı … A.Ş vekille temsil olunduğundan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca hesap ve taktir olunan 2.725,00-TL maktu vekalet ücretinin davacıdan alınıp adı geçen davalıya verilmesine,
3-Davacı tarafça yapılan yargılama giderinin üzerinde bırakılmasına, lehine vekalet ücreti takdirine yer olmadığına,
4-Taraflarca yatırılan avansın kullanılmayan kısmının, karar kesinleştiğinde, istek halinde ilgili tarafa iadesine,
5-Alınması gerekli 44,40-TL karar harcının peşin alınan 85,39-TL harçtan mahsubu ile fazla alınan 40,99- TL’nin karar kesinleştiğinde ve istek halinde davacıya iadesine
Dair, davacı vekilinin ve davalı … A.Ş vekilinin yüzlerine karşı, diğer davalıların yokluğunda, kararın tebliğ tarihinden itibaren 2 HAFTA içerisinde mahkememize ve bulunulan yer Asliye Ticaret mahkemesine dilekçe ile başvurmak koşuluyla istinaf yasa yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup anlatıldı. 02/04/2019

Katip
e-imza

Hakim
e-imza