Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
2. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2014/666 Esas
KARAR NO : 2018/794

DAVA : İstirdat(Çek istirdatı)
DAVA TARİHİ : 10/03/2014
KARAR TARİHİ : 19/07/2018
YAZIM TARİHİ : 22/07/2018

Mahkememizde görülmekte olan istirdat(Çek istirdatı) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Keşidecisi … Tic. A.Ş olan … Bankası … Ticari Şubesi 10.01.2014 tarihli … numaralı 9.600,00 TL tutarlı çek lehtarının müvekkili şirket olduğunu ve 23.10.2013 tarihli çek bordrosu ile teslim alındıktan sonra, müvekkili şirket tarafından ciro edilerek … Tic. A.Ş. Ne ödeme olarak gönderilmek üzere … Kargo şubesine teslim edilmiş olduğunu, alıcı firma tarafından dava konusu çekin kargo poşetinden çıkmadığının beyan edilmesi üzerine … 5. Asliye Hukuk Mahkemesi … E. Sayılı dosyası ile ödeme yasağı talepli olarak çek iptal davası açıldığını ve mahkemece ödeme yasağı kararı verildiğini, dava konusu çekin davalı şirket tarafından takastan tahsil amacıyla … Kurumsal şubesine teslim edilmiş olduğunun anlaşıldığını, çekteki diğer cirantalar ile müvekkili şirket arasında hiçbir ticari ilişki bulunmadığını beyanla, dava konusu çekin istirdadı ile müvekkili şirketin yetkili hamil olduğunun tespitine, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalı tarafa yükletilmesine karar verilmesi talebinde bulunmuştur.
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; Dava konusu çekin; müvekkili şirket ile müşterisi … arasında imzalanan faktoring sözleşmesine istinaden gerçekleştirilen 05.11.2013 tarihli faktöring işlemi karşılığında alınmış olduğunu, müvekkili şirketin bilerek davacı zararına hareket etmemiş olduğunu, çeki iyi niyetle iktisap ettiğini, çekin tahsili amacıyla … hakkında … 11.İcra Müd. … E. Sayılı dosyası ile icra takibi başlatıldığını, açıklanan nedenlerle öncelikle dava konusu çeke takas bankasında el konulduğundan davanın reddine, haksız ve kötü niyetle davanın tümden reddine, fazlaya dair her türlü maddi ve manevi tazminat hakları saklı kalmak üzere davacının tazminata mahkum edilmesine, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davacı üzerinde bırakılmasına karar verilmesi talebinde bulunmuştur.
GEREKÇE;
Dava, 6762 sayılı TTK’nın 704. maddesi uyarınca açılmış bulunan çekin istirdadı istemine ilişkindir.
Davacının bildirdiği delil ve belgeler getirtilerek dosya içerisine alınmış, dosya kapsamında tarafların ticari defter ve kayıtları incelenmek üzere ayrı ayrı bilirkişi incelemesi yaptırılarak bilirkişi raporları alınmıştır.
Davacının ticari defter ve kayıtları incelenmek suretiyle yapılan bilirkişi incelemesi sonucu alınan bilirkişi raporunda; Davacı şirketin resmi defterlerinin delil olma özelliğine sahip olduğu, davacı Şirket ile bahse konu çeki alacaklı olduğu …Ticaret Ltd Şti firmasından alacaklarına karşılık tahsil ettiği, Davacı şirket cirantasından sonra gözüken … Ticaret ltd Şirketi ile bir ticari ilişki içinde bulunmadığı, … Ticaret Ltd Şirketi’nden sonraki ciranta olan … şirketleri arasında ticari bir ilişki içinde bulunmadığı, Davacı Şirket ile Davalı şirketinde bir ticari ilişki içinde bulunmadığı konusunda görüş ve tespitlere yer verilmiştir.
Davalının ticari defter ve kayıtları, sunulan faktoring işlemine ilişkin kayıt ve belgeler incelenmek suretiyle yapılan bilirkişi incelemesi sonucu alının bilirkişi raporunda; Dava konusu çekin, … Bankası … Şubesine ait … nolu 10.01.2014 keşide tarihli 9.600,00 TL bedelli çekin … Tic. A.Ş tarafından dava dışı … Tic. Ltd Şti adına keşide edilmiş olduğu, çekin arkasında cira silsilesine göre … Tic. Ltd Şti, … Tic. Ltd Şti, … Ve Tic. Ltd Şti, Davacı … Tic. A.Ş, … Hizmetleri İç ve dış Tic. Ltd Şti, …Ofset- … Cirosu ile davalı …ye teslim edilmiş olduğu, davalı faktörün şirketi ile …-… Sanal arasında 23.10.2013 tarihinde akdetilen faktoring sözleşmesi kapsamında; Davalı şirkete temlik edilen fatura borçlusunun … Hizmetleri İç ve dış Tic. Ltd Şti olduğu, fatura karşılığında davalı şirkete teslim edilen dava konusu çekin arka yüzünde fatura borçlusu şirket borçlusu ile … ofset-…’a verildiği ve bu şirket tarafından davalı şirkete teslim edildiği, buna göre dava konusu çekin faktoring işlemine konu edildiği, böylece faktoring sözleşmesi çerçevesinde dava konusu çekin düzgün ciro silsilesi ile davalı … şirketine ulaştığı, davalı şirket ticari defter kayıtlarında, dava konusu çekin; 10.01.2014 tarihli 9.600,00 TL bedelli çekin; 31.10.2013 tarihinde portföye alınan çekler hesabına kayıt yapıldığı, çekin keşide tarihinde tahsili amacıyla bankaya gönderilerek 11.11.2013 tarihinde bankalardaki çekler hesabına kayıt yapıldığı, çek bedelinin ödenmemesi üzerinde 13.11.2014 tarihinde karşılıksız çekler hesabına kaydedilmiş olduğu, davacı şirketin çek iadesi talebi hususunda davalı … şirketinin kambiyo senedinin iktisap ederken bile bile borçlunun zararına hareket edip etmediğine ilişkin, dosyadaki delillerin nihai takdirinin mahkemeye ait olduğu sonucuna varılmıştır.
6102 Sayılı TTK’nun 757/1 maddesi uyarınca, iradesi dışında poliçe elinden çıkan kişi, ödeme veya hamilin yerleşim yerindeki asliye ticaret mahkemesinden, muhatabın poliçeyi ödemekten men edilmesini isteyebilir. Aynı yasanan 758/1 maddesi uyarınca poliçeyi eline geçiren kişi bilindiği takdirde mahkeme dilekçe sahibine iade davası açması için uygun bir süre verir.
TTK’nun 790.maddesi uyarınca cirosu kabil bir çeki elinde bulunduran kişi, son ciro beyaz ciro olsa bile, kendi hakkı müteselsil ve birbirine bağlı cirolardan anlaşıldığı taktirde yetkili hamil sayılır. Aynı yasanın 792.maddesi uyarınca çek, herhangi bir suretle hamilin elinden çıkmış bulunursa, ister hamile yazılı, ister ciro yoluyla devredilebilen bir çek söz konusu olup da hamil hakkını 790.maddeye göre ispat etsin, çek eline geçmiş bulunan yeni hamil ancak çeki kötü niyetle ihtisap etmiş olduğu veya iktisapta ağır kusuru bulunduğu takdirde o çeki geri vermekle yükümlüdür.
Dava konusu ve tarafları bakımından önemi nedeniyle 21/11/2012 tarih 6361 Sayılı Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Hakkında Kanun’un ilgili hükümlerine de ayrıca değinmek gerekir.
6361 Sayılı Kanun’un 9/2 maddesi uyarınca; Faktoring şirketi Kurulca belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde kambiyo senetlerine dayalı olsa bile, bir mal veya hizmet satışından doğmuş fatura ile tevsik edilemeyen alacaklar ile Kurulca belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde tevsik edilemeyen mal veya hizmet satışına bağlı doğacak alacakları devir alamaz veya tahsilini üstlenemez. Aynı faturaya dayalı birden çok faktoring şirketine yapılan kısmi temliklerin toplam tutarı fatura tutarını aşamaz.
6361 Sayılı Kanun’un 9/3 maddesi uyarınca; Bir kambiyo senedinin ciro yoluyla faktoring şirketine devri hâlinde, kambiyo senedinden dolayı kendisine başvurulan kişi, düzenleyen veya önceki hamillerden biriyle kendi arasında doğrudan doğruya var olan ilişkilere dayanan def’ileri faktoring şirketine karşı ileri süremez; meğer ki, faktoring şirketi kambiyo senedini iktisap ederken bile bile borçlunun zararına hareket etmiş olsun.
Davacı şirketin lehtarı olduğu, dava konusu kambiyo evrakını usulüne uygun ticari ilişki nedeniyle çek senet bordrosu ile teslim aldıktan sonra ciranta sıfatıyla ciro ederek yetkili hamile ulaştırılmak üzere kadroya verdiği, çekin kargo poşetinden çıkmaması üzerine ödeme yasağı talebi ile birlikte dava konusu çek hakkında … 5.Asliye Hukuk Mahkemesi’nin …. Esas sayılı dosyası kapsamında ödemeden men kararı verildiği, kararın muhatap bankalara bildirildiği, dava konusu olan … Bankası … Şubesine ait … nolu 10.01.2014 keşide tarihli 9.600,00 TL bedelli çekin … Tic. A.Ş tarafından dava dışı … Tic. Ltd Şti adına keşide edilmiş olduğu, çekin arkasında cira silsilesine göre sırasıyla … Tic. Ltd Şti, Ünlü … Ltd Şti, … Tic. Ltd Şti, Davacı … Tic. A.Ş, … İç ve dış Tic. Ltd Şti, … Ofset- …’a devredildiği, bu şahsın ise aralarındaki faktoring sözleşmesi uyarınca çeki ciro yoluyla davalı … kuruluşuna çek çıkış bordrosu ile devrettiği, … Ltd. Şti ile davacı şirket arasında mal ve hizmet değişimini içerir ticari ilişki bulunduğu, buna ilişkin davacı şirketin defter ve belgelerinde bu hususun sabit olduğu anlaşılmıştır.
Taraflar arasındaki uyuşmazlık; davalı … kuruluşunun iyiniyetli hamil olup olmadığı ve bu kapsamda TTK’nun 792 kapsamında çeki kötü niyetle iktisap eden hamil veya iktisapta ağır kusuru bulunan hamil olup olmadığı, ayrıca davalı kuruluşun 6361 Yasa kapsamında kurulan ve faaliyet gösteren bir kuruluş olması nedeniyle bu yasa hükümleri çerçevesinde yukarıda bahsedilen yasanın 9.maddesinin 3.fıkrası kapsamında kambiyo senedini iktisap ederken bile bile borçlunun zararına hareket etmiş olup olmadığı noktasında toplanmaktadır.
Kıymetli evrakta yetkili hamili olduğunu ve istem dışı elinden çıktığını ileri süren davacı, halen kıymetli evrakın hamili konumunda olan kişilere karşı istirdat isteminde bulunabilir. Böyle bir iddiada bulunan davacının söz konusu davadaki kanıt yükü, kendisinin davaya konu ettiği kıymetli evrakın son yetkili hamili olduğu ve hali hazırda hamil konumunda olan davalının kıymetli evrakı iktisabında kötüniyetli yahut ağır kusurlu olduğunu ortaya koymak olmalıdır. Buna göre hali hazırda hamil durumunda olan davalının kötüniyet ya da ağır kusurunu ispat zımmında, ciro zincirindeki bir kopukluk, çalıntı olduğu bilinmesine rağmen kıymetli evrakın devralınması gibi unsurlar belirleyici olabilecektir. Buna ek olarak somut olayda olduğu gibi davalı hamilin bir faktoring şirketi olması halinde, faktoring kurumu ve işleyişi ile ilgili olarak mer’i mevzuat hükümlerinin de ayrıca incelenip değerlendirilmesi gündeme gelebilecektir. (Benzer Yargıtay 11.HD.12/12/2014 Tarih, 2014/13735 Esas 2014/19653Karar Sayılı Kararı)
Somut olayda davacı, davaya konu çekin rızası dışında elinden çıktığını iddia etmiş, davalı ise, dava dışı … Ofset- … ile müvekkili arasında düzenlenen faktoring sözleşmesi örneği ile ciranta tarafından önceki ciranta adına düzenlenmiş fatura örneğini, alacak bildirim ve tediye formunu ibraz etmiştir. Mevcut delil durumu itibariyle davalı … şirketinin kötüniyetli olduğu kanıtlanamadığı gibi ilgili mevzuat kapsamında, davalıya yüklenen başkaca kontrol edimi de bulunmamaktadır. Bu durumda davalı hamilin ağır kusurundan söz edilmesi de mümkün değildir. Mahkemece, yukarıda açıklanan ilke ve yaklaşımlar ışığında davanın reddine karar vermek gerekmiştir.
Her ne kadar davalı taraf tazminat talebinde bulunmuş ise de davanın niteliği göz önüne alındığında, tazminat talebinin yasal ve hukuki dayanağı bulunmadığı anlaşılmakla talebin reddine karar verilmiştir.
HÜKÜM: Gerekçesi Yukarıda Açıklandığı Üzere;
1-Davacının davasının REDDİNE,
2-Davalının tazminat talebinin reddine,
3-Davalı taraf vekille temsil olunduğundan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca hesap ve taktir olunan 2.180,00-TL maktu vekalet ücretinin davacıdan alınıp davalıya verilmesine,
4-Davacı tarafça yapılan yargılama giderinin üzerinde bırakılmasına, lehine vekalet ücreti takdirine yer olmadığına,
5-Davalı tarafça yapılan 84,00-TL posta ve tebligat masrafı olmak üzere toplam 84,00-TL yargılama giderinin davacıdan alınıp davalıya verilmesine,
6-Taraflarca yatırılan avansın kullanılmayan kısmının, karar kesinleştiğinde, istek halinde ilgili tarafa iadesine,
7-Alınması gerekli 35,90-TL karar harcının peşin alınan 25,20-TL harçtan mahsubu ile bakiye 10,70 TL karar ve ilan harcının davacıdan tahsili ile hazineye gelir kaydına
Dair, davacı vekilinin yüzüne karşı, davalının yokluğunda, kararın tebliğ tarihinden itibaren 2 HAFTA içerisinde mahkememize ve bulunulan yer Asliye Ticaret mahkemesine dilekçe ile başvurmak koşuluyla istinaf yasa yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup anlatıldı.19/07/2018

Katip …
¸(e-imzalıdır)

Hakim …
¸(e-imzalıdır)