Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
2. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2014/1264 Esas
KARAR NO : 2021/552

DAVA : Alacak (Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 09/10/2014
KARAR TARİHİ : 07/09/2021

Mahkememizde görülmekte olan Alacak (Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Davacı …ile davalı … Tic A.Ş arasında 16/05/1988 tarihinde iki bina arasında geçit kurulmasına ilişkin 25 yıl süreli bir sözleşme akdedildiğini, sözleşmede binanın 5 katına malik bulunan …zarar ve masrafları … A.Ş’ ne ait olmak üzere geçidin kurulmasını kabul ettiğni, davalı ise kurulan bu geçit karşılığında davacıya her yıl %10 zam yapılmak kaydıyla 1989 yılının ilk haftasından itibaren yıllık 1.000.000-TL ödemeyi taahhüt ettiğini, sözleşmenin 16/05/2013 tarihinde sonra erdiğini, sözleşmenin tarafı olan davalı 06/02/2013 tarihinde noter aracılığıyla gönderilen ihtarnameye rağmen 1994 yılından itibaren her yıl ifa etmesi gereken sözleşmeden doğan borcunun ifa etmediğini, sözleşme süresinin dolduktan sonra söz konusu geçidin kapatılıp yapıyı eski haline getirilmediğini, 06/02/2013 tarihli noter ihtarnamesinde belirtilen 1994 yılından itibaren tahakkuk etmiş olan alacaklarının eski para değeri olması sebebiyle bilirkişi marifetiyle yeni değer üzerinden hesaplama yapılarak temerrüt tarihinden itibaren tarafların tacir ve sözleşmenin de tarafların ticari işletmelerini ilgilendiren bir iş olması sebebiyle mevduata uygulanan avans faizi ile birlikte tarafımıza ödememesi gerektiğini, sözleşmenin devamı süresince kullanılan geçit, sözleşmenin süresinin dolması sebebiyle zarar ve masrafları davalı şirkete ait olmak üzere kaldırılarak eski haline getirilmesi gerektiğini, bu nedenlerle her türlü fazlaya ilişkin dava ve taleplerinin saklı kalması kaydı ile sözleşme ediminin ifa edilmemesinden kaynaklı alacağın şimdilik 5.000,00-TL’sinin temerrüt tarihinden itibaren işleyecek ticari avans faizi ile birlikte davalıdan tahsilini, sözleşmenin süresinin dolması sebebiyle masraf ve ortaya çıkabilecek zararlar davalıya ait olmak üzere mevcut geçidin kaldırılarak yapının eski haline getirilmesini, davanın kabulü ile yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı cevap dilekçesinde özetle; Davacı taraf dava dilekçesinde 1989 yılının ilk haftasında itibaren ödeme yapılması gerektiğini, 1994 yılından beri ödeme yapılmadığını beyan ettiğini, davacı taraf ödemelerin kaynağını sözleşme olarak gösterdiğini, 6098 sayılı TBK’ nın 146 ve 147 maddelerinde her alacak on yıllık zaman aşımına tabi olduğunu, huzurdaki davanın belirsiz alacak davası olarak ikame edilmesinin mümkün olmadığını, davacı davasında iddia ettiği alacağın şimdilik 5.000,00-TL’lik kısmını talep ettiğini davacı dayanmış olduğu … 18. Noterliği …tarih ve … yevmiye nolu ihtarnamesinde huzurdaki davada talep ettiğinden çok daha fazla bir miktar talep etmiş olduğundan alacağın belirli olmadığından bahisle belirsiz alacak davası açmasının mümkün olmadığını, davanın öncelikle hukuki yarar yokluğu nedeniyle usulden reddine karar verilmesini talep ettiğini, davalı şirket 2008 yılında tasfiye edilmiş olup geçit hakkının tanındığı taşınmaz tasfiye edildiği tarihten beri davalı şirket tarafından kullanılmadığını, davalı şirket 2008 yılında tasfiye edildiğini, sonraki tarihe ilişkin iddia edilen alacaklardan sorumlu olmadığını, davacının da müvekkilinin taşınmazı kullandığı süre boyunca taşınmazdaki beş katın tamamındaki ortak erleri, binanın merdivenlerini ve binanı giriş holünü kendi iş yerine kattığını, ortak alanda çay ocağı kurduğunu, binanın iç girişinde güvenlik bölümü inşa ettiğini, binanın ortak yerlerinin kullanım imkanını ortadan kaldırdığını, teras katını müvekkilinden ve idareden izin almaksızın projeye ve imara aykırı olarak tam kata çevirdiğini, terasın üzerine ruhsatsız ve kaçak olarak sadece kendi kullanımına ait olan bir kat inşa ettiğini, davacının taleplerinin dürüstlük kuralına aykırı haksız ve kötü niyetli olduğunu, geçit hakkının verilmesine ilişkin kapı açma işleminin binaların statiği bakımından bir sakınca teşkil etmeyeceği davacının da kabulünde olan Prf Yüksek Mimar … ve Prf Yüksek Mimar …’ den alınan 06/05/1988 tarihli özel bilirkişi raporuyla sabit olduğunu açıklanan nedenlerle fazlaya ilişkin haklarının saklı kalması kaydı ile yokluklarında yapılan işlemlere muvafakat etmediğimizden aleyhe olan işlemlerin ve ön inceleme duruşmasının geçersizliğinin tespitini davanın öncelikle usulden reddini mahkeme aksi kanaatte ise esastan reddini, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin karşı yana tahmiline karar verilmesini talep etmiştir.
İnşaat Yüksek Mühendisi …, Hesap Uzmanı … ile Sözleşme uzmanı … bilirkişi heyetinin mahkememize sunulan 12/01/2021 tarihli bilirkişi heyeti raporu ile özetle: Yerinde yapılan incelemede dava konusu taşınmazın … İlçesi … Mahallesi 293 Ada 26 Parselde bulunan … İşhanının bodrum katının maliki olan … olduğu ve Bodrum kat dükkanının girişi … kapı numarası olduğu yerden giriş yapılarak kullanıldığı tespit edilmiştir. Davacı … kapı girişinden yapıldığı tespit edilmiştir. 1986 yılında … Hanında bodrum kattaki dükkanı halı ticareti yapan … … Hanındaki halı ticareti yaptığı dükkana geçişin sağlandığı belirtilen geçitin keşif sırasında iki bina arasında kapalı olduğu tespit edilmiştir.
…A.Ş. ile … arasında sözleşme gereği yapılan geçitin kaldırıldığı ve … İş Hanında … ait bodrum kattan … Hanına yapılan geçitin kapatıldığı ve kullanılmadığı tespit edilmiştir. Geçitin ne zaman kapatıldığı konusunda dava dosyasında herhangi bir bilgi bulunmamakta olup, iş bu raporda yapılan hesaplamalar sözleşme hükümleri esas alınarak yapılmıştır.
… ile … A.Ş. arasında 16.05.1988 tarihli “Geçit Hakkı” nın düzenlendiği bir Anlaşma karşılıklı olarak akdedilmiştir. Davalı anlaşma ile yüklenmiş olduğu edimleri 1994 yılından itibaren gereği gibi yerine getirmediği … Bodrum Kat Sözleşmenin Hitamı Sebebiyle Geçit Hakkının Sonlandırıldığı ve 1994 yılından anlaşmadan doğan geçit bedelli sözleşme TL üzerinden hesaplamada TÜİK Aylık Yİ-ÜFE (Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi) Tablosu göz önünde bulundurularak hesap edildiği ve geçit hakkının dava tarihi itibari ile 1994 yılından 2013 yılına kadar ödenmesi gereken toplam bedelin 1.567,38 TL (bin beş yüz altmış yedi Türk Lirası otuz sekiz Kuruş) hesap edilmiştir.
Dava tarihi itibari ile Geçit hakkının asgari ücret üzerinden 1994 yılından 2013 yılına kadar ödenmesi gereken toplam bedelin 1.344,52 TL (Bin Üç Yüz Kırk Dört Türk Lirası Elli İki Kuruş) hesap edilmiştir.
Dava tarihi itibari ile Geçit hakkının Cumhuriyet altın üzerinden 1994 yılından 2013 yılına kadar ödenmesi gereken toplam bedelin 1.311,98 TL(Bin Üç Yüz On Bir Türk Lirası Doksan Sekiz Kuruş) hesap edilmiştir.
Dava tarihi itibari ile Geçit hakkının dolar üzerinden 1994 yılından 2013 yılına kadar ödenmesi gereken toplam bedelin 459,43 TL ( Dört Yüz Elli Dokuz Türk Lirası Kırk Üç Kuruş) hesap edilmiştir.
Dava tarihi itibari ile Geçit hakkının memur maaş katsayısı 1994 yılından 2013 yılına kadar ödenmesi gereken toplam bedelin 1627,63 TL ( Bin Altı Yüz Yirmi Yedi Türk Lirası Altmış Üç Kuruş) hesap edilmiştir.
İşbu dava sonucu Yüksek Mahkemenizce davacıya geçit hakkı ödenmesi takdir edilirse, davacı …A.Ş.’nin dava tarihi itibari ile alacaklı olduğu toplam geçit hakkı bedeli ortalama 1.262,19 T.L.(Bin İki Yüz Altmış İki Türk Lirası On Dokuz Kuruş) olarak mütalaa edilmiştir.
İnşaat Yüksek Mühendisi …, Hesap Uzmanı … ile Sözleşme uzmanı … bilirkişi heyetinin mahkememize sunulan 17/05/2021 tarihli bilirkişi heyeti ek raporu ile özetle: …A.Ş. ile … arasında sözleşme gereği yapılan geçitin kaldırıldığı ve … Hanında … ait bodrum kattan …Hanına yapılan geçitin kapatıldığı ve kullanılmadığı tespit edilmiştir. Geçitin ne zaman kapatıldığı konusunda dava dosyasında herhangi bir bilgi bulunmamakta olup, iş bu raporda yapılan hesaplamalar sözleşme hükümleri artış oranı %10 esas alınarak yapılmıştır.
… ile …Ticaret A.Ş. arasında 16.05.1988 tarihli “Geçit Hakkı” nın düzenlendiği bir Anlaşma karşılıklı olarak akdedilmiştir. Davalı anlaşma ile yüklenmiş olduğu edimleri 1994 yılından itibaren gereği gibi yerine getirmediği … Bodrum Kat Sözleşmenin Hitamı Sebebiyle Geçit Hakkının Sonlandırıldığı ve 1994 yılından anlaşmadan doğan geçit bedelli sözleşme TL üzerinden hesaplamada TÜİK Aylık Yİ-ÜFE (Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi) Tablosu göz önünde bulundurularak hesap edildiği ve geçit hakkının dava tarihi 02.10.2014 itibari ile 1994 yılından 2013 yılına kadar ödenmesi gereken toplam bedelin 1.178,47 T.L.(Bin Yüz Yetmiş Sekiz Türk Lirası Kırk Yedi Kuruş) hesap edilmiştir.
Dava tarihi 02.10.2014 itibari ile Geçit hakkının asgari ücret üzerinden 1994 yılından 2013 yılına kadar ödenmesi gereken toplam bedelin 1.344,52 TL (Bin Üç Yüz Kırk Dört Türk Lirası Elli İki Kuruş) hesap edilmiştir.
Dava tarihi 02.10.2014 itibari ile Geçit hakkının Cumhuriyet altın üzerinden 1994 yılından 2013 yılına kadar ödenmesi gereken toplam bedelin 1.311,98 TL(Bin Üç Yüz On Bir Türk Lirası Doksan Sekiz Kuruş) hesap edilmiştir.
Dava tarihi 02.10.2014 itibari ile Geçit hakkının dolar üzerinden 1994 yılından 2013 yılına kadar ödenmesi gereken toplam bedelin 459,43 TL ( Dört Yüz Elli Dokuz Türk Lirası Kırk Üç Kuruş) hesap edilmiştir.
Dava tarihi itibari 02.10.2014 ile Geçit hakkının memur maaş katsayısı 1994 yılından 2013 yılına kadar ödenmesi gereken toplam bedelin 1627,63 TL ( Bin Altı Yüz Yirmi Yedi Türk Lirası Altmış Üç Kuruş) hesap edilmiştir.
İşbu dava sonucu Yüksek Mahkemenizce davacıya geçit hakkı ödenmesi takdir edilirse, davacı …A.Ş.’nin dava tarihi 02.10.2014 itibari ile alacaklı olduğu toplam geçit hakkı bedeli ortalama 1.184,41 T.L.(Bin Yüz Seksen Dört Türk Lirası Kırk Bir Kuruş) olarak mütaala edilmiştir.
Dava, hizmet sözleşmesinden kaynaklı geçit hakkına dayalı sözleşmeden doğan edemin ifası ve sözleşmenin sona ermesinden dolayı eski hale getirme isteminden kaynaklı 5.000,00-TL davalıdan tahsili istemine ilişkindir.
Tüm dosyanın tetkikinden dava devam ederken davalı şirketin dosya içerisinde mevcut ticaret sicil müdürlüğünün 06/02/2015 tarihli yazısı ile davalı şirketin sicil kaydının terkin olduğunun belirtilmiş olması dikkate alınarak davacı tarafa davalı şirketin ihyası için dava açmak üzere süre verilmiş; davacı tarafça verilen sürede ihya davası açılmak suretiyle … 3. Asliye ticaret Mahkemesi … Esas, …Karar sayılı ilamı ile 220830-168388 sicil numarasında kayıtlı iken sicilden terkin olunan TASFİYE HALİNDE … TİCARET ANONİM ŞİRKETİ’nin tüzel kişiliğinin yeniden sicilden silinmek üzere mahkememiz dava dosyası ile sınırlı olmak kaydı ile ihyasına ve ticaret siciline kaydına, tasfiye memuru olarak önceki tasfiye memuru …’ın atanmasına karar verilmiş, devam eden süreçte de tebligatlar tasfiye memuruna yapılmak suretiyle kamu düzeninden olan taraf teşkili sağlanarak usuli eksiklikler giderilmiştir. Her ne kadar dava dilekçesinde ve Uyap kayıtlarında tasfiye halinde olan … ANONİM ŞİRKETİ’nin sözleşmenin imzalandığı tarihteki eski unvanı olan …TİC. A.Ş. Şeklindeki unvanı ile yargılama aşamasındaki tüm işlemlerde yer alsa da hakkında ihya kararı verilen TASFİYE HALİNDE …ANONİM ŞİRKETİ’nin eski unvanının … TİC. A.Ş. olduğu hususunda sicil kayıtları uyarınca bir tereddüt olmadığı görülmekle, davanın esasına etkili olmayan ünvan değişikliğine bağlı bu hususa gerekçede değinilmesi ve gerekçeli karar başlığına tasfiye halindeki davalı şirketin yeni ünvanının eklenmesi gerekmiştir.
Davaya konu uyuşmazlığın esasına göre geçit hakkına dayalı sözleşme konu olan … ili, … ilçesi, … semti, … Caddesi … sokakta bulunan …’nın Tapu kayıt bilgilerinin istenilmiş ve … Belediye Başkanlığı’na yazı yazılarak … ili … ilçesi,… semti, … Caddesi, … sokakta bulunan … İşhanı’nın Tapu kayıt bilgilerinin belediye, emlak ve temizlik vergi kayıtları araştırılmak suretiyle tespit edilerek bildirilmesinin istenilerek dosyaya kazandırılmıştır. Taraflar arasındaki uyuşmazlığın mahiyeti nedeniyle mahallinde nşaat mühendisi ve sözleşme/hesap uzmanı bilirkişiden oluşturulan heyetle birlikte gerçekleştirilen keşif icrası ile eski hale iade talebi yönünden geçitin mevcudiyeti ve dava konusu alacağın doğup doğmadığı, alacak doğmuş ise talep olunabilecek miktar, yapının eski hale getirilip getirilemeyeceği hususları ile tarafların iddia ve savunmaları kapsamında dosyaya sunulan delil ve belgeler ile dosyaya alınan uzman bilirkişilerce sunulan raporlar kazandırılmıştır. Rapor içeriğinde …A.Ş. ile … arasında sözleşme gereği yapılan geçitin kaldırıldığı ve … İs Hanında … ait bodrum kattan … Hanına yapılan geçitin kapatıldığı ve kullanılmadığı tespit edilmiş olmakla geçitin dava açıldığı tarih itibariyle kapalı olup olmadığı hususunda bilirkişilerce bir tespit yapılamamış; ancak dava dilekçesi içeriğinde geçitin kaldırılmasına ve yapının eski hale getirilmesi yönelik talebin konusuz kaldığı mahkemizce tespit edilmiştir.
Davacının geçit hakkı bedelinin tahsili talebi yönünden ise; taraflar arasındaki 25 yıl süreli sözleşmenin 2013 yılında sona ermesinden sonra huzurdaki davanın açıldığı bu haliyle davalının alacağın zamanaşımına uğradığına yönelik itirazının, 08.10.2019 tarihli ön inceleme duruşmasıyla reddi ile tahkikat işlemlerine başlandığı, mahkememizce hüküm esnasında da tüm dosyanın ve taraflar arasındaki sözleşmenin tetkiki neticesinde taraflar arasındaki sözleşmenin kira veya ecrimisil alacağı gibi dönemsel borç-edim yükleyen mahiyetinde kabulünün mümkün olmadığı gerekçesiyle davalının itirazlarına itibar edilmemiş olup, taraflar arasında belirlenen sözleşme bedelinin eski para biriminin uygulandığı dönemde belirlendiği ve herhangi bir uyarlama sözleşmesinin bulunmadığı; bu nedenle dosyadaki hesap bilirkişinin ödenmesi gereken geçit bedeline ilişkin hesaplamalara itibar edilmesine karar verilmesi gerekmekle, yine davacının davasını geçit bedeline temerrüt tarihinden itibaren işleyecek avans faizi talebi ile açtığı, dosya kapsamındaki ihtarnamenin tasfiye haline 2008 yılında giren şirkete yönelik olduğu, ihtarnamenin davalı şirkete usulüne uygun olarak tebliğ edildiğine yönelik bir evrakın dosya kapsamında bulunmadığı, bu haliyle temerrüt olgusunun dava tarihi ile oluştuğunun kabulü gerektiği, tarafların şirket olup tüzel kişi tacir konumunda oldukları ve her türlü işlem ve fiillerinin ticari işe vücut vereceğin 6102 Sayılı TTK m.16 ve 19 hükümlerinin tatbiki ile aralarındaki ilişkinin her iki taraf için de ticari iş olarak kabulü gerekeceği ve buradan hareketle 3095 sayılı Yasanın 2.maddesi kapsamında avans faizine hak kazanacakları da gözetilerek; davacının eski hale getirilmesine yönelik talebi konusuz kaldığından bu hususta karar verilmesine yer olmadığına, davacının sözleşmesel geçit hakkından kaynaklı alacağı olarak 1.184,41-TL bedelin dava tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine, dair aşağıdaki şekilde hüküm vermek gerekmiştir.
H Ü K Ü M : Gerekçesi Yukarıda Açıklandığı Üzere;
1-DAVANIN KISMEN KABULÜ İLE,
2-Davacının eski hale getirilmesine yönelik talebi konusuz kaldığından bu hususta KARAR VERİLMESİNE YER OLMADIĞINA,
3-Davacının sözleşmesel geçit hakkından kaynaklı alacağı olarak 1.184,41-TL bedelin dava tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine,
4-Alınması gereken 80,90-TL harçtan başlangıçta peşin alınan 85,40 TL harcın mahsubu fazla alınan 4,50 TL harcın karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya İADESİNE
5-Davacı tarafça yapılan posta ve tebligat masrafı 516,70 TL, bilirkişi ücreti 2.100,00 TL olmak üzere toplam 2.616,70 TL yargılama giderinin davanın kabul red oranına göre (%23,68) 619,63 TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine, bakiye bedelin davacı üzerinde bırakılmasına,
6-Davalı tarafça yapılan 29,60 TL tebligat ve posta masrafının davanın kabul red oranına göre (%76,32) 22,59 TL’ nin davacıdan alınarak davalıya verilmesine, bakiye bedelin davalı üzerinde bırakılmasına,
7-Davacı kendisini vekille temsil edildiğinden yürürlükte olan AAÜT 13/2 gereğince 1.184,41 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
8-Davalı kendisini vekille temsil edildiğinden yürürlükte olan AAÜT 13/2 gereğince 3.815,59 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
8-HMK’nın 333. maddesi uyarınca taraflarca yatırılan ancak kullanılmayarak artan bakiye gider avansının karar kesinleştiğinde resen ilgili tarafa veya vekiline İADESİNE,
Dair, davacı vekili ile davalı vekilinin yüzüne karşı, verilen karar miktar itibariyle kesin olmakla açıkça okunup anlatıldı. 07/09/2021

Katip …

Hakim …