Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
1.FİKRÎ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ

ESAS NO : 2022/12 Esas
KARAR NO : 2023/221

DAVA : Endüstriyel Tasarım (Endüstriyel Tasarımın Hükümsüzlüğünden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 25/01/2022
KARAR TARİHİ : 14/12/2023

Mahkememizde görülmekte bulunan Tasarımın Hükümsüzlüğü davasının yapılan açık yargılamasının sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
İDDİA:Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Müvekkili şirketin halı üretim firması olduğunu, davalının TPMK nezdinde … numaralı halı deseninin sahibi olduğunu, davalı tarafından, … 3. Asliye Hukuk Mahkemesi …Esas sayılı dosyası ile tazminat davası açıldığını, müvekkili şirket tarafından tescilli tasarımına taklit edildiğini ileri sürdüğünü, yargılamanın devam ettiğini, işbu tasarımın hükümsüzlüğü ve sicilden terkini talepli davayı açma zorunluluğu doğduğunu, davalının tasarımının yeni ve ayırt edici nitelikte olmadığını, tasarımın anonim hale gelmiş desen ve motifleri içerdiğini, “…” ismi ile bir kullanıcı tarafından 10.06.2015 tarihinde “…” ve 17.02.2016 tarihinde “…” linkleri ile paylaşılmış olduğunu, anonim motifleri içeren davalı tasarımının ayırt edicilik şartını sağlamadığını, davalı yanın kötüniyetli olarak haksız rekabet ortamı oluşturduğunu , … numaralı halı deseninin hükümsüzlüğüne karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
SAVUNMA:Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; Huzurdaki davanın yetkisiz mahkemede açıldığını, müvekkiline ait tasarımın yeni olduğunu, davacının sunduğu görsellere benzemediğini, ayırt edici olduğunu, bilgilenmiş kullanıcı üzerinde bıraktığı genel izlenimlerin farklı olduklarını, müvekkilinin davaya konu tasarımlar için tasarımcılar ile yapmış olduğu sözleşme mevcut olduğunu, sunulan instagram hesabındaki görsellerin geçerli delil olup olmadığının tartışmalı olduğunu , Davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLERİN TARTIŞILMASI VE GEREKÇE:
Dava konusu uyuşmazlık; davalı adına … halı deseni tasarımının hükümsüzlüğüne ilişkindir.
Davanın açılmasını müteakip davacının dava, davalının cevap dilekçeleri karşılıklı tebliğ olunmuş, dava şartları incelenmiş, ön inceleme duruşması yapılmış, duruşmada hazır olanlar sulhe teşvik olunmuş, sonuç alınamaması üzerine uyuşmazlık konuları tespit edilmiş, arabuluculuk kurumundan faydalanmak istenilmediğinden tahkikat duruşmasına devam olunmuş, her ne kadar yetki itirazında bulunulmuş ve İzmir Mahkemelerinin yetkili olduğu ileri sürülmüş isede davalının TPE de kayıtlı adresinin … olduğu, davalının işyeri adresinin ise …olduğu, dolayısıyla davalının ancak yetki itirazında … Mahkemelerinin yetkili olabileceğini ileri sürebileceği, oysa davacının yerleşim yerini gerekçe göstererek yetki itirazında bulunmuş ise de; HMK ve SMK hükümlerine göre yetkili itirazı yerinde görülmemiş, tarafların beyanlarında geçen deliller toplanmış, bilirkişi incelemesi yaptırılmış, HMK 184.madde kapsamında hazır olanlardan tahkikat ile ilgili beyanları sorulmuş, HMK 186. madde kapsamında ise karar duruşmasında hazır olanlardan esas ile ilgili son diyecekleri sorulmuştur.
HMK 266. Madde kapsamında bilirkişi incelemesi yaptırılmıştır.
Bilirkişiler … , … , … 17/11/2022 tarihli bilirkişi raporlarında; davalıya ait olan halı deseninin, Türk Patent ve Marka Kurumu’nda 15.03.2017 tarihinde … tescil numarasıyla 5. sırada tescili edildiğini, davalıya ait olan halı deseninin benzeri olduğu iddia edilen desenin ilk olarak 10.06.2015 tarihinde …, …, …, … adresindeki, … (…) şirketinin, instagram hesabından (…) paylaşıldığı, Davalı tarafça 15.03.2017 tarihinde, … tescil numarası ile korumaya alınan satışa sunulan halı desen çalışmalarında teknik detaylar (dokuma tekniğinden, dokuma sıklığı, kullanılan iplik cinsi ve rengi vb.) ve desen üzerine eklenen dokulardan (eskimiş, dökük hissi veren soyut dokular vb.) kaynaklı küçük doku farklılıkları görülse de genel desen çalışması, desendeki tüm motif şekilleri, motif boyutları, desen raporu (desenin yüzeydeki dağılımı/dizilimi) ve desenin algılanan genel görünümünün … şirketinin 10.06.2015 tarihinde yayınladığı desen (bkz. Tablo:4 ) ile iltibas yaratacak derecede benzer olduğunu bildirilmişlerdir.
Rapora davalı yanca itiraz edilmesi üzerine 2. Kez heyet oluşturulmuştur.
Bilirkişiler …, …,… 24/03/2023 tarihli bilirkişi raporlarında; Davalı taraf … Şirketi’nin … no’lu çoklu endüstriyel tasarım tescil belgesindeki (5) no’lu tasarım ile … ve … sosyal medya hesaplarında yer alan ürün görsellerinin birbirleri ile benzer olarak algılandıkları, ‘’…‘’ isimli uluslar arası bir halı haber sitesinin haberine göre , 21,12,2011 tarihinde Amerika‘ da Atlanta halı fuarında Nexus isimli şirket yeni … el doku- ması kilimlerden biri olarak, … firmasının Türk Patent ve Marka Kurumunda 04,12,2017 tarihli … tescil no’ lu halı tasarımındaki temel desenin aynısını tescil tarihinden önce kamuya sunulduğu , raporlarında karşılaştırmalı olarak bu hususa yer verdikleri, …‘ nın vekilinin dava dosyasına sunduğu 29.09.2017 tarihli …‘ nın …’daki … FİRMASI (…)‘ e ilgili tasarım ve renkler için TELİF ödemesi yapacağı anlaşma belgesi kapsamına göre … nın tasarımları ilk yapan ve sahibi olmadığı, Kullanabilmek için ismi geçen firma ve tasarımcısıyla TELİF anlaşması yaptığı, tasarımların sahibi olmadığı gibi bu tasarımın Türkiye’deki haklarına ya da bu tasarımların temsili hakkına sahip olduğuna dair de TELİF anlaşmasında bir madde olmadığı , … isimli …’ daki bir firma tarafından …ismiyle instagram adlı sosyal platformda …tarihinde…’’ linkinden bakıldığında ve … tarihinde … linkinden bakıldığında … halısı olarak kamuya sunulduğunu,… A.Ş.’ nin makine halı tasarımları ise Türk Patent Marka Kurumu’nda … ve … tarihli olup, delil durumuna göre … isimli firmanın kamu sunumlarının …A.Ş. ’nin Türk Patent Marka Kurumu’ndaki tasarım tescil tarihlerinden ÖNCE olduğu, … isimli firma 10.HAZİRAN.2015 ve 17. ŞUBAT.2016 tarihlerinde bu tasarımlı halısını ‘’ … ‘’ serisi adı altında kamuya sunduğu, …A.Ş. de ‘’ …‘’ serisi adı altında Türk Patent Marka Kurumu’nda … ve … tescil tarihilerinden sonra kamuya sunduğu, Dava konusu halı ve tasarımları ÖZGÜN, ORİJİNAL ve YENİ tasarımlar olmadığı, Asya halkları ve inançları kaynaklı desenlerden oluşan, … tekniğiyle tasarlanmış, günümüzde ise başta … olmak üzere … ve … menşeli ANONİM halı tasarımları olduğu, davalı adına tescilli olan halı tasarımlarının gerek BİLİNÇLİ gerek BİLİNÇSİZ TÜKETİCİ nazarında YENİ ve AYIRT EDİCİ NİTELİKTE OLMADIĞI nı bildirdikleri anlaşılmıştır.
Alınan her iki heyet rapor kapsamı dikkate alındığında davalı adına tescilli ETB’ nin hükümsüzlük şartlarının oluştuğu anlaşılmıştır.HMK 266 madde kapsamında düzenlenen her iki bilirkişi raporunun denetim ve hüküm kurmaya elverişli olduğu anlaşılmıştır.
Tasarımlarda yenilik SMK md. 56/4’de “Bir tasarımın aynısı; a) Tescilli tasarım için başvuru veya rüçhan tarihinden önce, b) Tescilsiz tasarım için tasarımın kamuya ilk sunulduğu tarihten önce, dünyanın herhangi bir yerinde kamuya sunulmamış ise o tasarım yeni kabul edilir. Tasarımlar sadece küçük ayrıntılarda farklılık gösteriyorsa aynı kabul edilir.” şeklindedir.
Ayırt edicilik kriterinin ise SMK md. 56/5’de ise “Bir tasarımın bilgilenmiş kullanıcı üzerinde bıraktığı genel izlenim; a) Tescilli tasarım için başvuru veya rüçhan tarihinden önce, b) Tescilsiz tasarım için tasarımın kamuya ilk sunulduğu tarihten önce, kamuya sunulmuş herhangi bir tasarımın aynı kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenimden farklı ise bu tasarımın ayırt edici niteliğe sahip olduğu kabul edilir.” hükmü amirdir.
Ayırt ediciliğe ilişkin olarak değinilmesi gereken bir diğer husus “Bilgilenmiş kullanıcı” kavramıdır. Herhangi bir tasarımın ayırt edici nitelik açısından kıyaslandığı diğer bir tasarımın, birbirleri ile kıyaslanan tasarımların bilgilenmiş kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenimin belirgin bir farklılık arz etmesi gerekmektedir. Bilgilenmiş Kullanıcı; tasarımı kullanarak bilgi sahibi olmuş, tasarımı tanıyan, deneyim sahibi kullanıcı olarak tanımlanmaktadır. Öğretide, bilgilenmiş kullanıcının bir uzmanı ifade etmediği; tasarım konusu ürünleri daha önce görmüş ve bu ürünlerin ne olduğunu bilebilecek satış sürecine dâhil olmuş bir ara kullanıcı olarak anlaşılması gerektiği ifade edilmiştir.
Ayırt edici nitelik bakımından birbirleri ile kıyaslanan tasarımlarda tasarımcının tasarımı geliştirme açısından ne kadar seçenek özgürlüğüne sahip olduğunun göz önüne alınacağı da hükme bağlanmıştır.
Somut davaya konu tasarımlar karşılaştırılırken ve uyuşmazlık konusuna ilişkin değerlendirmeler yapılırken her iki bilirkişi heyetince genel ilkelere uygun olarak rapor düzenlenmiştir.
Bilindiği üzere 6769 sayılı SMK hükümlerine göre yeni ve ayırd edici tasarımlar belge verilerek korunur. Bir tasarımın aynısı başvuru ve ya rüçhan tarihinden önce dünyanın herhangi bir yerinde kamuya sunulmamış ise o tasarım yeni kabul edilir. Tasarımlar sadece küçük ayrıntılarda farklılıklar gösteriyorlarsa aynı kabul edilir. Bir tasarımın ayırd edici niteliğe sahip olması, bu tasarımın bilgilenmiş kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenim ile karşılaştırılacak diğer tasarımın bıraktığı genel izlenim arasında belirgin bir farklılık olması anlamındadır. Ayırd edicilik değerlendirilmesinde ise kıyaslanan tasarımların farklılıklarından çok ortak özelliklerine ağırlık verilir ve tasarımcının tasarımı geliştirme açısından ne kadar seçenek özgürlüğüne sahip olduğu dikkate alınır.
Bir tasarımın yeni olduğunun kabulü için tasarımın aynısının başvuru veya rüçhan tarihinden önce dünyanın hiçbir yerinde kamuya sunulmamış olması gerekir . Küçük ayrıntılar ile farklılık gösteren tasarımlar aynı kabul edilir.
Dosyaya ibraz edilen deliller, celp edilen TPE kayıtları,yenilik incelemesinde ele alınan deliller, bilişim uzmanınca tarihsel olarak denetime uygun olarak incelenen kayıtlar, yaptırılan her iki heyet raporları , taraf idida ve savunmaları ile birlikte incelendiğinde; tasarımın koruma şartı olan yenilik ve ayırt edicilik özelliğine sahip olmadığından davacı tarafın davasının kabulü ile Davalı adına … no ile tescilli Endüstriyel tasarımının hükümsüzlüğüne , 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu’nun 51/4.maddesi uyarınca Kararın kesinleşmesini mütakip kesinleşmiş karar örneğinin ilgili sicile işlenmek üzere Türk Patent ve Marka Kurumuna gönderilmesine karar verilerek yukarda açıklanan gerekçe kapsamına göre aşağıdaki şekilde hüküm oluşturmak gerekmiştir.
HÜKÜM;Yukarda açıklanan gerekçe kapsamına göre,
1-Davalı adına… no ile tescilli Endüstriyel tasarımın HÜKÜMSÜZLÜĞÜNE, Kararın kesinleşmesini mütakip kesinleşmiş karar örneğinin ilgili sicile işlenmek üzere Türk Patent ve Marka Kurumuna gönderilmesine,( 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu’nun 51/4.maddesi uyarınca )
2-269,85 TL ilam harcının peşin harçtan mahsubu ile eksik kalan 189,15 TL eksik harcın davalıdan tahsiline,
3-Avukatlık ücret tarifesi uyarınca 25.500 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
4-Davacı tarafın yargılama giderlerinden olan 80,70 TL başvuru harcı 80,70 TL peşin harç 176,50 TL tebligat ve müzekkere masrafı, 3.000 TL bilirkişi ücreti olmak üzere toplam 3.337,90 TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
5-Davalı tarafın yapmış olduğu yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına,
6-Taraflarca fazla yatırılan gider avansının hüküm kesinleştiğinde ve talebi halinde iadesine,
Dair karar davacı ve davalı vekilinin yüzüne karşı , gerekçeli kararın taraflara tebliğinden itibaren 2 HAFTA içerisinde İstanbul bölge adliye mahkemesi nezdinde İSTİNAF YASA yolu açık olmak üzere karar verilip tefhim kılındı, hazır olanlara duruşma zaptından örnek verildi. 14/12/2023

Katip
¸e-imzalıdır

Hakim
¸e-imzalıdır