Emsal Mahkeme Kararı İstanbul 1.Fikrî ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi 2021/84 E. 2022/83 K. 10.05.2022 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
1.FİKRÎ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ

ESAS NO : 2021/84 Esas
KARAR NO : 2022/83

DAVA : Markaya, esere tecavüzün ve haksız rekabetin tespiti,önlenmesi
DAVA TARİHİ : 12/03/2021
KARAR TARİHİ : 10/05/2022

Mahkememizde görülmekte bulunan Markaya, esere tecavüzün ve haksız rekabetin tespiti,önlenmesi davasının yapılan açık yargılamasının sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
İDDİA:Davacı vekili dava dilekçesinde özetle, Müvekkiline ait … eser ve markasının, artan başarısı ve popülerliği sebebiyle, davalılar tarafından hedef alınmakta, haksız saldırılara konu edilmekte olduğunu, Davalıların, … oyunu için … ibaresini kullanmakta olduklarını, bunun, … oyununun adil bir oyun olmadığı, bir oyuncunun oyunda rakibini yetenekle değil … ile yendiğini ifade eden bir suçlama ve kötüleme olduğunu, … sloganı kullanılarak … oyunun reklamı yapılırken …’ya saldırılmakta, … oyunu ve markasının kötülenmekte olduğunu bu nedenlerle davalıların reklam, tanıtım ve uygulamalarındaki uygulamalarının, müvekkilin … markasının ve eserinin üzerindeki haklarına tecavüz teşkil ettiğinin tespitini, haksız rekabete yol açtığının tespitini, men’ini, ref’ini, eski hale iadesini, durdurulmasını, önlenmesini, verilecek kararın ilanını talep ve dava etmiştir.
SAVUNMA: Davalılar vekili cevap dilekçesinde özetle, Müvekkilinin oyuna harcayacak parası olmayan yahut oyuna para yatırmak istemese de oyun eğlencesinden kayıp yaşamak istemeyen oyuncuların sömürülmemesi ve tüketicinin korunması adına yeni bir oyun sistemi kurup geliştirmiş, … olmayan bu yeni içeriği oyuncuların takdirine sunmuş ve ilgi görmüş olduğunu, müvekkili şirketin kendisini tanıtmak amaçlı, yine kendisiyle aynı türden içerik üreten rakip firmalardan farkını ortaya koyan, hiçbir rakip firmanın adını, logosunu, markasını kullanmadan yaptığı tanıtım ve reklam faaliyetleri ve oyuncu etkileşimleri gayet hayatın olağan akışına uygun olduğunu herhangi bir ihlalin söz konusu olmadığını savunarak davanın reddini talep etmiştir.
DELİLLERİN TARTIŞILMASI VE GEREKÇE:
Dava konusu uyuşmazlık; davalıların eylem, işlem, reklam ve yayınlarıyla, davacıların … markasının ve bilgisayar oyununun üzerindeki haklarını ihlal ederek … markasına vaki tecavüzün, haksız rekabetin, … bilgisayar oyununun eser vasfından ötürü FSEK uyarınca davacıların eser üzerindeki mali ve manevi haklarının ihlal edildiğinin ayrı ayrı tespit edilmesine, devam etmekte olan marka ve esere tecavüzün, haksız rekabetin ref’ine, durdurulmasına, önlenmesine, tedbire,eski hale getirilmesine, hükmün ilanı istemine ilişkin bir davadır.
Davanın açılmasını müteakip davacıların dava, davalıların cevap dilekçeleri karşılıklı tebliğ olunmuş, dava şartları incelenmiş, ön inceleme duruşması yapılmış, duruşmada hazır olanlar sulhe teşvik olunmuş, sonuç alınamaması üzerine uyuşmazlık konuları tespit edilmiş, arabuluculuk kurumundan faydalanmak istenilmediğinden tahkikat duruşmasına devam olunmuş, tarafların beyanlarında geçen deliller toplanmış, bilirkişi incelemesi yaptırılmış, HMK 184.madde kapsamında hazır olanlardan tahkikat ile ilgili beyanları sorulmuş, HMK 186. madde kapsamında ise karar duruşmasında hazır olanlardan esas ile ilgili son diyecekleri sorulmuştur.
HMK 266. Madde kapsamında bilirkişi incelemesi yaptırılmıştır.
Bilirkişiler … ile … tarafından sunulan 21/10/2021 tarihli bilirkişi raporunda özetle ; Davacının dava dilekçesinde markaya ve eser hakkına tecavüzden bahsetmiş ise de davaya konu olayda markanın kullanılması veya oyunun FSEK anlamında mali ve manevi hakları zedeleyecek tarzda bir kullanım söz konusu olmayıp davacıların hak sahibi oldukları … ibareli tescilli marka ve eserle ilgili olarak yapılan reklam ve beyanların haksız rekabet teşkil edip etmediği noktasında toplanmakta olduğunu, bir işletmenin tescilli markası veya eser vasfındaki oyunu TTK 54 vd anlamında “iş ürünü” olup iş ürününe vaki dürüstlük kuralına aykırı beyan ve davranışların söz konusu olması halinde hak sahibin TTK 54 vd hükümlerine göre koruma talep etmesinin mümkün olduğu, Davalıların …’de davacıyı doğrudan hedef göstermeksizin ilerlemenin para basmaya dayalı olduğu oyunlarla kendi oyunlarını karşılaştırdıkları bu karşılaştırmada iki oyun sistemi arasındaki farktan bahsederken davacı oyununu gerçeğe aykırı, yanıltıcı, rakibini gereksiz yere tanınmışlığından yararlanacak şekilde bir karşılaştırma yapmadıkları dikkate alındığında Takdiri Mahkemeye ait olmak kaydıyla TTK 55/1-a-5 anlamında haksız rekabet fillinin unsurlarının oluşmadığı, ancak Davalının …’de davacının … markasını … olarak belirtip davacıyı hedef aldığı ve davacı oyunun paralı özelliğini … şeklinde gereksiz yere incitici bir şekilde ifade etmesinin davacı iş ürünü mahiyetindeki oyununu Takdiri Mahkemeye ait olmak kaydıyla kötüleme sayılacağı ve bu vaki kullanımın TTK 55/1-a-1 bendinin ihlali sayılacağı Sonuç ve kanaatine varıldığı bildirilmişlerdir.
Toplanan deliller, marka tescil belgesi, denetim ve hüküm kurmaya elverişli bilirkişi raporu bir arada incelendiğinde; Davaya konu … oyunu incelendiğinde silahla belli bir kurgu, mekan ve stratejinin hareketli görüntüler eşliğinde grafiksel şekilde ifade ediş şekli dikkate alındığında oyunun eser vasfını haiz olduğu anlaşılmaktadır. Marka tescil belgeleri incelendiğinde, … markasının… no ile … ve … İçin 13.5.2014 tarihinde davacılardan … adına tescil edilmiş olduğu, yine … nolu markanın … ve …. Sınıf için 2.10.2014 tarihinde ,… nolu markanın ..,…,…,…,…,… Sınıf için 25/06/2019 tarihinde ,…markanın …,…,…,…,… sınıf için 25.6.2019 tarihinde, … nolu markanın …,…,… sınıf için 25.6.2019 … nolu markanın …,…,…,…,…,…,…,……,… Sınıf için tescil edildiği, ayrıca başvuru aşamasında olan markaların da bulunduğu anlaşılmıştır. Keza … sitesindeki bilgiler ile davacılar arasında imzalanan Yayıncılık Hizmeti Sözleşmesi dikkate alındığında oyunun hak sahibinin … münhasır lisans sahibinin … olduğu dolayısıyla davacıların aktif dava ehliyetlerinin bulunduğu anlaşılmaktadır.
Davacı her ne kadar markaya ve eser hakkına tecavüzün tespiti ve durdurulmasını talep etmişse de; davaya konu olayda markanın kullanılması veya oyunun FSEK anlamında mali ve Manevi hakları zedeleyecek tarzda bir kullanım söz konusu olmadığı anlaşıldığından bu yöndeki taleplerin reddi gerekmiştir. Ancak davacı davalı eyleminin aynı zamanda haksız rekabete neden olduğundan tespiti ve durdurulmasına da talep ettiğinden, davacıların hak sahibi oldukları … esas unsurlu tescilli marka ve bilgisayar oyunu eserle ilgili olarak yapılan reklam ve beyanların haksız rekabet teşkil edip etmediğinin yani TTK 54 vd anlamında “iş ürününe ” yönelik davalı eyleminin haksız rekabet yaratıp yaratmadığı incelenmelidir.
Haksız rekabet, TTK m.54 vd. maddelerinde düzenlenmiş olup, dürüstlük kuralına aykırı olarak ekonomik düzeni bozan, ekonomik düzenin aktörleri aleyhine sonuçlar doğuran hareket ve fiillerin tümünü ifade eder. Haksız rekabet hukuku da haksız fiilin bir türü olarak, haksız rekabet faili ile mağduru arasında dürüstlük kuralına uyma şeklinde hukuk düzeni tarafından tahmil edilen vazifeye muhalefet sebebiyle doğan bir zararı veya zarar tehlikesini bertaraf etmeyi amaçlayan hukuki bir kurumdur. Haksz rekabette korunan hak herkese karşı ileri sürülebilen mutlak bir hak olup bu hakkın mutlaka ticari bir işletme ile ilgili olmasına ve tarafların rakip olmasına da gerek yoktur.
Haksız rekabet hükümlerin amacı yasada “bütün katılanların menfaatine, dürüst ve bozulmamış rekabetin sağlanması” şeklinde tanımlanmıştır. Türk Ticaret Kanunu’nun haksız rekabete ilişkin hükümlerinin uygulanması açısından varlığı gereken iyi niyet kurallarına aykırılık kriteri kaynağını Türk Medenî Kanunu’nun 2. maddesinde düzenlenmiş olan dürüstlük kuralından almaktadır. Bu iyiniyet kuralına aykırı hareketler iktisadi rekabetin kötüye kullanımıdır. Nitekim TTK’ nun 55. maddesinin 2. bendi hükmüne göre; ” Kendisi, ticari işletmesi, işletme işaretleri, malları, iş ürünleri, faaliyetleri, fiyatları, stokları, satış kampanyalarının biçimi ve iş ilişkileri hakkında gerçek dışı veya yanıltıcı açıklamalarda bulunmak veya aynı yollarla üçüncü kişiyi rekabette öne geçirmek” iyiniyet kurallarına aykırı bir hareket tarzı olarak düzenlenmiştir.
TTK m. 55/1-a-l hükmü “Başkalarını veya onların mallarını, iş ürünlerini, fiyatlarını, faaliyetlerini veya ticari işlerini yanlış, yanıltıcı veya gereksiz yere incitici açıklamalarla kötülemek” fiilini bir haksız rekabet hali olarak görmüştür. Bu haksız rekabet eylemi, doktrinde ve uygulamada kısaca “kötüleme” olarak nitelenmektedir. Kötüleme muhatabın üzerinde olumsuz etki yapan, her türde ve içerikteki karalayıcı veya küçültücü açıklama olarak bilinmektidir.Doktrinde kabul gören uygulamaya göre kötüleme eyleminden söz edebilmek için kötüleme kastının bulunmasıda gerekli değildir, eylemin gerçekleşmiş olması yeterlidir.
Bir reklamın , kötüleme olarak nitelendirilebilmesi için kötüleyenlerin de aynı alanda faaliyeti gerekmemekte, yapılar reklamın,eylemin rekabet ortamını etkilemeye elverişli olması gerekmektedir. . Ancak bu reklam dolayısıyla rekabetin mutlaka etkilenmiş olması veya kötülemeyle güdülen amacın gerçekleşmiş olması da gerekli değildir. Belirleyici olan, o açıklamanın ulaştığı kitlenin tarafsız ve objektif, ortalama bir ferdi nezdinde reklamı izleyenlerin rekabeti etkilemeye elverişli olup olmadığı hususudur. Bu sebeple kötüleme teşkil eden açıklamaların gerçek veya sanal ortamda olması, sözlü veya yazılı veyahut işitsel olması sonucu değiştirmeyecektir.
TTK m. 55/1-a-l hükmünde düzenlenen haksız rekabet halinden söz etmek için öte yandan rakibi hedef alan ve rekabet ortamını etkilemeye elverişli olan bir açıklamanın varlığı da tek başına yeterli değildir; bu açıklamanın aynı zamanda negatif bir değer yargısı içermesi; hükümde de ifade edildiği üzere “kötüleyici” olması gerekir. Nihayet kötüleyici bu yargının “yanlış, yanıltıcı veya gereksiz yere incitici” açıklamalarla gerçekleşmesi de gerekli olup, eylemin bu üç kategoriden herhangi birine girmesi yeterlidir.
Öte yandan taraflar tacir olup, kullandıkları her sloganın, reklamın, açıklamanın basiretli, dürüst bir tacirden beklenen davranış şeklinde olması gereklidir.
Davacı yan davalıların yaptıkları reklamlarda müvekkilinin oyununu kötülediklerini böylece haksız rekabete sebebiyet verdiklerini iddia etmektedir. Bu reklam içerikleri bilirşilerce incelenmiş olup, renkli görselleri de dosyaya denetime uygun şekilde sunulmuştur. Rapor kapsamına göre davalının …’de davacının … markasını … olarak belirterek davacıyı hedef aldığı ve davacı oyunun paralı özelliğini … şeklinde gereksiz yere incitici bir şekilde ifade ettiği dolayısıyla davacının iş ürünü mahiyetindeki oyununun kötüleme sayılacağı ve haksiz rekabete neden olduğu anlaşılmıştır. Zira .TTK 55/1-a-1 bendine göre; “başkalarını veya onların mallarını, iş ürünlerini, fiyatlarını, faaliyetlerini veya ticari işlerini yanlış, yanıltıcı veya gereksiz yere incitici açıklamalarla kötülemek” haksız rekabet sayılır. Hüküm dikkate alındığında ; davalının eylemi
aa. ticari hayatı etkileyen bir açıklama şeklindedir.
bb. bu açıklama bir süjeye(davacıyı hedef almıştır)
cc. Açıklama kötüleyici nitelik taşımaktadır.
dd. Açıklama Rekabet ortamını etkilemeye elverişlidir.
TIK 55/1-a-1 bendine göre kötülemeye yol açan açıklama halleri; yanlış açıklamalar, yanıltıcı açıklamalar veya, gereksiz yere incitici açıklamalar olarak saymıştır.
Somut dava dosyasında HKK 266 madde kapsamında denetim ve hüküm kurmaya elverişli bilirkişi raporu kararımıza dayanak yapılmış olup, davalının reklamında davacının … markasını … olarak belirtip davacıyı hedef aldığı ve davacı oyunun paralı özelliğini … — …şeklinde gereksiz yere incitici bir şekilde ifade etmesinin davacının iş ürünü mahiyetindeki oyununu kötüleme sayılacağı ve vaki kullanımın TTK 55/1-a-1 bendinin ihlali kapsamında haksız rekabete neden olduğu anlaşıldığından haksız rekabetin tespitine, durdurulmasına, önlenmesine, Davalıların eyleminin davacının marka hakkına tecavüz ve esere tecavüz tespit ettiği yönündeki istemin şartları oluşmadığından reddine,Davalının internet ortamında ihlal teşkil eden kullanımlarının tedbiren önlenmesine, haksız rekabete neden olan … markasını … olarak ifade eden kullanımların/sloganların davalılarca içeriklerden çıkartılmasına, Davacı yanın hükmün ilanında hukuki yararı bulunduğundan Karar kesinleştiğinde hüküm özetinin Türkiye’de tirajı yüksek bir gazetede bir kez ilanına masrafın davalılardan tahsiline karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir.
HÜKÜM:Yukarda açıklanan gerekçe kapsamına göre,
1-DAVANIN KISMEN KABÜL KISMEN REDDİNE,
2-Davalıların eylemlerinin TTK 54. Madde kapsamında haksız rekabete neden olduğunun tespitine, tecavüzün ref’ine, durdurulmasına, önlenmesine,
3-Davalıların eyleminin davacının marka hakkına tecavüz ve esere tecavüz tespit ettiği yönündeki istemin reddine,
4-Davalının internet ortamında ihlal teşkil eden kullanımlarının tedbiren önlenmesine, haksız rekabete neden olan kullanımların davalılarca içeriklerden çıkartılmasına,
5-Karar kesinleştiğinde hüküm özetinin Türkiye’de tirajı yüksek bir gazetede bir kez ilanına masrafın davalılardan tahsiline,
6-80,70 TL ilam harcının peşin harçtan mahsubu ile eksik kalan 21,4 TL harcın davalılardan tahsiline,
7-Haksız rekabete dayalı tecavüzün ref’i taleplerinin kabulü yönünden, Avukatlık ücret tarifesi uyarınca 7.375 TL vekalet ücretinin davalılardan alınarak davacılara verilmesine,
8- Marka hakkına tecavüz ve esere tecavüzün tespiti yönündeki istemin reddi nedeniyle, Avukatlık ücret tarifesi uyarınca 7.375 TL vekalet ücretinin davacılardan alınarak davalılara verilmesine,
9-Davacı tarafın yargılama giderlerinden olan 59,30 TL başvuru harcı 59,30 TL peşin harç 228,25 TL tebligat ve müzekkere masrafı, 2.000 TL bilirkişi ücreti olmak üzere toplam 2.346,85 TL yargılama giderinin taktiren 1/2 sinin davalılardan alınarak davacıya verilmesine,
10-Taraflarca fazla yatırılan gider avansının hüküm kesinleştiğinde ve talebi halinde iadesine,
Dair karar davacı vekilinin yüzüne karşı , davalılar vekili ile tasfiye memurunun yokluğunda, gerekçeli kararın taraflara tebliğinden itibaren 2 HAFTA içerisinde İSTİNAF YASA yolu açık olmak üzere karar verilip tefhim kılındı, hazır olanlara duruşma zaptından örnek verildi. 10/05/2022

Katip …
¸e-imzalıdır

Hakim …
¸e-imzalıdır