Emsal Mahkeme Kararı İstanbul 1.Fikrî ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi 2021/250 E. 2022/189 K. 06.12.2022 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
1.FİKRÎ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ

ESAS NO : 2021/250 Esas
KARAR NO : 2022/189

DAVA : Tazminat (Fikir Ve Sanat Eserleri Sahipliğinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 30/07/2021
KARAR TARİHİ : 06/12/2022

Mahkememizde görülmekte bulunan Tazminat (Fikir Ve Sanat Eserleri Sahipliğinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılamasının sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
İDDİA:Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Müvekkili …’in faaliyete geçtiği 2001 yılından itibaren sektörün ana dalları olan yapım, pazarlama ve dağıtım konularında farklı, yaratıcı, yenilikçi stratejiler geliştirerek sektörün gelişmesine katkı sağlayan bir film şirketi olduğunu, dosyaya sunmuş oldukları 31/072017, tarihli T.C Kültür ve Turizm Bakanlığı kayıt tescil belgesinden de görüleceği üzere, müvekkili şirketin … – …, isimli filmin/filmlerin Türkiye’deki kullanım/Mali haklarının sahibi olduğunu, Müvekkiline ait bu eserin davalıya ait … adlı internet sitesi … adresinde mali hakların devrine ilişkin bir sözleşme yapılmaksızın izinsiz şekilde, yasal telif bedelleri ödenmeksizin hukuka aykırı surette yayınlandığını, FSEK m. 68 uyarınca üç katı tazminat taleplerine karşılık şimdilik 15.000,00 TL maddi tazminatın dava tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan tahsiline, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin karşı taraf üzerine yüklenmesine karar verilmesini talep ve dava ettikleri görülmüştür.
Davacı vekili 13.10.2022 tarihli ıslah dilekçesiyle maddi tazminat istemini 144.000 TL ye yükseltmiştir.
SAVUNMA; Davalı açılan davaya cevap vermemiş, delil sunmamıştır.
DELİLLERİN TARTIŞILMASI VE GEREKÇE:
Dava konusu uyuşmazlık; Dava konusu eserin izinsiz yayını nedeniyle FSEK 68 kapsamında şimdilik 15.000 TL maddi tazminatın( Davacı vekili 13.10.2022 tarihli ıslah dilekçesiyle maddi tazminat istemini 144.000 TL ye yükseltmiştir. ) dava tarihinden itibaren avans faizi ile birlikte tahsili kapsamında açılmıştır.
avanın açılmasını müteakip davacının dava dilekçesi davalıya tebliğ olunmuş, dava şartları incelenmiş, ön inceleme duruşması yapılmış, duruşmada hazır olanlar sulhe teşvik olunmuş, sonuç alınamaması üzerine uyuşmazlık konuları tespit edilmiş, arabuluculuk kurumundan faydalanmak istenilmediğinden tahkikat duruşmasına devam olunmuş, beyanlarında geçen deliller toplanmış, HMK 184.madde kapsamında hazır olanlardan tahkikat ile ilgili beyanları sorulmuş, HMK 186. madde kapsamında ise karar duruşmasında hazır olanlardan esas ile ilgili son diyecekleri sorulmuştur.
HMK 266, madde kapsamında bilirkişi incelemesi yaptırılmıştır.
Bilirkişiler …, … ve …’ün 29/08/2022 tarihli bilirkişi raporlarında; CD içerisinde yer alan görüntüler ve deliller çerçevesinde bahsi geçen linkte … filminin de 1:54 ( 1 saat 54 dakika ) olarak 06.12.2017 tarihinde yayınlanarak umuma iletildiği, Davacının dava konusu ettiği … isimli film davacının dava dilekçesinin ekinde sunmuş olduğu Kayıt Tescil Numarası:…, Kayıt Tescil Tarihi:31.07.2017 olan Kültür ve Turizm Bakanlığı İthal Sinema Eserlerine İlişkin Kayıt-Tescil Belgesi suretine göre, İşleme Hakkı, Çoğaltma Hakkı, Yayma Hakkı, Temsil Hakkı, Umuma İletim Hakkı yönünden Türkiye’deki mali hak sahipliğine 31.03.2032 tarihine kadar sahip olduğu, Dava konusu edilen … filmi davacıdan izin alınmaksızın ve herhangi bir ödeme yapılmaksızın söz konusu … linkinde yayınlanarak umuma iletildiği ve raporda ayrıntıları ile tespit edildiği üzere FSEK md.68 çerçevesinde ihlalin gerçekleştiği, ancak Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurulu web sitesi Site Bilgileri sorgu sayfasından alınan ekran görüntüsüne göre … web sitesinin sahiplik/yönetici bilgisinin gizli olduğu tespiti neticesinde davalının söz konusu eseri umuma ileten olup olmadığının ise işbu rapor tarihinde tespit edilemediği, … web sitesinin yayında olmadığı, web arşiv kayıtlarına göre en son 2019 yılında yayında olduğu, bu nedenle site içeriğinin ve sahiplilik bilgilerinin şu anda görüntülenemediği, … web sitesi yayında olmadığından ve dava konusu filmin yayınlandığı web adresinin de arşiv kaydı bulunmaması sebebiyle inceleme dosya içeriğinde bulunan “06.12.2017” tarihinde zaman damgalı olarak kayıt altına alınmış video ve ekran görüntüleri üzerinden yapıldığında; … web sitesinde …izle adresinde “…” adıyla “…” filminin yayınlandığı, ilgili videonun Youtube üzerinde olmadığı, videonun 1 saat 54 dk olmasından da anlaşılacağı üzerine filmin tamamının yayınlandığının görüldüğü, … web sitesinin sahiplik/yönetici bilgisinin gizli olduğu ancak ilgili alan adının … firmasından alındığı ilgili firmanın iletişim bilgilerinin …, Türkiye Telefon: …olduğunun görüldüğünü, davacı tarafından sunulan 3 adet emsal sözleşme çerçevesinde FSEK md. 68 uyarınca … filmi için yapılan inceleme ve mukayese neticesinde rayiç bedelin 48.000 TL olduğu, FSEK m. 68 hükmü dikkate alındığında tazminat sorumluluğunun 3 kat hesabı ile 144.000,00 TL olduğu bedeli takdir yetkisinin mahkemeye ait olacağının görüş ve kanaatine vardıklarını bildirmişlerdir.
CEZA YARGILAMASINA AİT DOSYANIN İNCELENMESİ;
… 1.FSHCM’nin … esas- … karar sayılı ilamı celp edilmiştir. İncelenen dosya kapsamına göre ; Katılanın kullanım ve mali hak sahibi olduğu “…” isimli sinema filmin sanığın “…” isimli internet sitesi üzerinden hukuka aykırı olarak izinsiz ve korsan yayın yapmak suretiyle yayına açıldığı iddiasıyla Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu 71/1 ve TCK.nun 53/1.maddesi gereğince sanığın cezalandırılması istemi ile kamu davası açıldığı, sanığın mahkeme aşamasındaki savunmasında; … isimli internet sitesini hatırladığı kadarıyla 4 sene önce …’da bulunan … isimli şirketten satın aldığını, internet sitesini satın aldığında dava konusu filmler internet sitesinde yüklü olduğunu, internet sitesine film eklemeyi bilmediğini ve film eklemediğini, beyan ettiği, iddia makamınca ; sanık …’ın içerik sağlayıcısı olduğu, … film internet sitesinde katılanın mali hak sahibi olduğu sinema eserini izinsiz olarak umuma ilettiği ve sanığın 5846 sayılı Yasanın 71/1. Maddesi uyarınca cezalandırılmasına karar verilmesini talep ettiği, mahkemece yapılan yargılama sonucunda; katılanın kullanım ve mali haklarının sahibi olduğu “…” isimli filmin sanığın yetkilisi olduğu “…” isimli internet sitesinden hukuka aykırı olarak yayınladığı iddiası üzerine Bilirkişi …tarafından 19/02/2018 tarihinde dosyaya ibraz edilen bilirkişi raporunda; şikayet konusu “…” alan adındaki internet sitesinde “…” adlı sinema filmin yayınlanmak suretiyle umuma iletildiği, dosyadaki “Kültür ve Turizm Bakanlığı İthal Sinema Eserlerine İlişkin Kayıt ve Tescil Belgesi” ne göre müşteki şirketin eserler üzerinde mali hak sahibi olduğu ve şikayet hakkının bulunduğu, umuma iletilen eserler için eser sahiplerinden ya da mali hak sahiplerinden izin alındığına ilişkin dosyada bir belge ya da bilginin bulunmadığı, sanığın eyleminin FSEK 71/1.maddesini ihlal anlamına geldiği , 5846 sayılı Yasada 08/02/2008 tarihinde 5728 sayılı Yasa ile yapılan değişiklikle, yeniden düzenlenen 71. maddenin 1.fıkrasının 1.bendinde; Yasada koruma altına alınan fikir ve sanat eserleriyle ilgili manevi, mali ve bağlantılı hakları ihlal ederek, bir eseri, icrayı, fonogramı veya yapımı hak sahibi kişilerin izni olmaksızın … temsil eden kişi hakkında yaptırım olarak “… bir yıldan beş yıla kadar hapis veya adli para cezasına hükmolunacağı …” öngörüldüğünü ve katılan tarafından ibraz edilen “ithal sinema eserlerine ilişkin kayıt ve tescil belgesi”ne göre katılanın mali hak sahibi olduğu, sanığın soruşturma evresinde alınan ifadesinde 700 TL karşılığında adına internet sitesi açtırdığını, bu sitede bot bulunduğunu, bu bota basıldığı zaman film isimleri çıktığını, kendisinin de bazı film isimlerine bastığını ve internet sitesinde yayınladığını, ancak yasak olduğunu bilmediğini beyan ettiğini, mahkemede alınan ifadesinde “…” isimli internet sitesini hatırladığı kadarıyla 4 sene önce …’da bulunan … isimli şirketten satın aldığını, internet sitesini satın aldığında dava konusu filmlerin internet sitesinde yüklü olduğunu, internet sitesine film eklemeyi bilmediğini, internet sitesine film eklemediğini beyan ettiği, sanığın soruşturma ve kovuşturma evrelerinde alınan ifadelerinin çelişkili olduğu, sanığa çelişkinin sorulduğu sanığın soruşturma evresinde neden o şekilde ifade verdiğini hatırlamadığını beyan ettiği, sanığın soruştuma evresinde alınan ifadesinde filmi internet nasıl yüklediğini anlattığından kovuşturma evresinde mahkemece alınan ifadesinin suçtan kurtulmaya yönelik olduğu bu nedenle itibar edilmediği, sanığın çelişkili beyanları, “…” isimli internet sitesinin kendisine ait olduğu ve “…” adlı sinema filminin internet sitesinde yayınlandığı yönündeki ikrarı, soruşturma evresinde alınan 29/02/2018 tarihli bilirkişi raporu ve dosya kapsamıyla sanığın yüklenen fikri hak ihlali suçunu işlediğinin sabit olduğu ve bu nedenle cezalandırılması gerektiği yönünde hukuki ve vicdani kanıya varıldığı gerekçesiyle ;”bir eseri, icraı, fonogram veya yapımı hak sahibi kişilerin yazılı izni olmaksızın işleyen, temsil eden, çoğaltan, değiştiren, dağıtan, her türlü işaret, ses veya görüntü nakline yarayan araçlarla umuma iletme” suçundan eylemine uyan 5846 Sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Yasasının 5728 Sayılı Yasanın 138. maddesi ile değişik 71/1 maddesi uyarınca, suçun işleniş biçimi, failin güttüğü amaç ve meydana gelen zararın ağırlığı dikkate alınarak, takdiren 365 gün karşılığı adli para cezası ile cezalandırılmasına, TCK ’nın 62/1 maddesi gereğince sanığa verilen ceza takdiren 1/6 oranında indirilerek sanığın sonuçta, 304 gün karşılığı adli para cezası ile cezalandırılmasına,sanık hakkında tayin olunan 304 gün adli para cezasının, sanığın ekonomik ve sosyal durumu nazara alınarak TCK’nın 52/2 maddesi uyarınca günlüğü 20-tl’den (20×304=6.080-tl ) paraya çevrilerek sanığın 304 gün adli para cezası karşılığı 6.080 tl adli para cezası ile cezalandırılmasına, 5271 sayılı CMK 231/5-6 maddeleri gereğince sanık hakkındaki cezanın hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verildiği ve 20.1.2021 tarihinde ilamın kesinleştiği anlaşılmıştır.
Toplanan deliller, davacı yanca sunulu CD, eser işletme belgesi, mahkeme aşamasında alınan HMK 266 madde kapsamında denetim ve hüküm kurmaya elverişli bilirkişi raporu, … 1.FSHCM’nin …esas- …karar sayılı ilamı ve bu ilam kapsamında sanığın ilgili sitenin kendisine ait olduğunu ikrar içeren savunması bir bütün olarak incelendiğinde; davacının kullanım ve mali haklarının sahibi olduğu “…” isimli filmin davalının yetkilisi olduğu “…” isimli internet sitesinden hukuka aykırı olarak yayınladığı , ceza yargılamasında Bilirkişi … tarafından 19/02/2018 tarihinde dosyaya ibraz edilen bilirkişi raporunda; şikayet konusu “…” alan adındaki internet sitesinde “…” adlı sinema filmin yayınlanmak suretiyle umuma iletildiğinin tespit edildiği, mahkememize davalı tarafından söz konusu filmin hukuka uygun olarak yayınladığına dair bir delil sunulmadığı anlaşıldığından davacının 5846 sayılı yasa kapsamındaki mali haklarının(umuma iletim/ yayma hakkı) ihlal edildiği bu kapsamında fsek 68. Göre maddi tazminat talep etme hakkının bulunduğu anlaşılmıştır.
Davacı izinsiz yayın nedeniyle FSEK m.68 çerçevesinde 3 kat tutarında tazminat talep etmiştir. FSEK m.68/1 hükmüne göre; Eseri, icrayı, fonogramı veya yapımın hak sahiplerinden bu Kanuna uygun yazılı izni almadan, işleyen, çoğaltan, çoğaltılmış nüshaları yayan, temsil eden veya bir türlü işaret, ses veya görüntü nakline yarayan araçlarla umuma iletenlerden, izni alınmamış hak sahipleri sözleşme yapılmış olması halinde isteyebileceği bedelin veya bu Kanun hükümleri uyarınca tespit edilecek rayiç bedelin en çok üç kat fazlasını isteyebilip. FSEK m.68’deki kapsamında bu taleplerin ileri sürülebilmesi için, mütecavizin kusurunun olması ya da zararın gerçekleşmiş bulunması şart değildir.
Somut olayın özelliğine göre varsayımsal sözleşme bedeli tayin edilirken eser sahibinin bilimsel/sanatsal yeteneği, üretim kapasitesi gibi sübjektif nitelikleri, eserin beğeni ölçüsü, sayfa sayısı, estetik görünümü, nitelik ve niceliği, ihlal edilen mali hakkın türü; coğrafî kapsamı, ihlal süresi, ihlalin yapıldığı vasıta, bunun geniş halk kitlesine ulaşımı gibi objektif kriterler dikkate alınarak eser sahibi izinsiz yayın yapanla sözleşme yapması halinde, bu sözleşme uyarınca isteyebileceği bedel, bunun faizi 6 madde uyarınca açılacak davada dikkate alınacaktır…”. Ayrıca rayiç bedelin tespitine ilişkin taraflar arasında daha önceden yapılmış bir sözleşme, teklif var ise, başka bir deyişle rayiç bedel somuta indirgenmiş ise, rayiç bedelin tespiti taraflar arasındaki sözleşme, teklif vs. ile tespit edilecektir.
Fsek 66/son maddesinde tazminatın takdirinde “tecavüzün şümulü, kusurun olup olmadığı ve ağırlığının takdir edileceği” öngörülmüş, Borçlar kanununun 51/1 maddesinde “Hakimin tazminatın kapsamını ve ödenme biçimini, durumun gereğini ve özellikle kusurun ağırlığını gözönüne alarak belirleyeceği” , Türk Medeni Kanun’un 4. maddesinde de “Kanun’un takdir yetkisi tanıdığı veya durumun gereklerini yada haklı sebepleri gözönünde tutmayı emrettiği konularda hakimin hukuka ve hakkaniyete göre karar vereceği” belirtilmiştir.
Dolayısıyla taraflar arasında davalının izinsiz gösterdiği filmler için kullanımına dayanak oluşturacak bir sözleşme yapılmış olsaydı, somut olaydaki filmdeki kullanım karşılığı hangi miktarda bir bedel ödenecekti ise bunun belirlenmesi ve somut olayda, ihlalin niteliği, süresi ve kastın ağırlığına göre, FSEK m 66/4 hükmü koşulları da dikkate alınarak sektördeki rayiç bedelin ne alabileceği yönünde mahkememizce bilirkişi incelemesi yapılmıştır. Bu çerçevede alınan rapor ile Eser İcra yapım ve Yayınların Kullanılması ve Kamuya İletilmesine İlişkin Usül ve Esaslar Hakkında Yönetmelik’te yer verilen düzenlemelerde mahkeme hakimince res’en incelenmiş, filmin izinsiz yayınının internet yolu ile geniş halk kitlelerine ulaşacak vasıta ile sunulması, filmin gösterim yılı ve niteliği değerlendirildiğinde davacıdan izin alındığına dair davalı yanca her hangi bir belge de sunulmamış olması, bu hali ile bilirkişilerce düzenlenen rapor ve ulaştıkları sonuç rayiç bedel mahkememizce denetime uygun bulunmuş , FSEK 68. maddesi kapsamında bilirkişilerce hesaplanan 48.000 TL nin 3 katı olan 144.000 TL maddi tazminatın dava tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilerek yukarda açıklanan gerekçe kapsamına göre aşağıdaki şekilde hüküm oluşturmak gerekmiştir.
HÜKÜM: yukarda açıklanan gerekçe kapsamına göre
1-Davanın KABULÜNE,
2-FSEK 68. maddeye göre hesaplanan 48.000 TL nin 3 katı olan 144.000 TL maddi tazminatın dava tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan tahsiline,
3-9.836,64 TL ilam harcının peşin ve ıslah harçtan mahsubu ile eksik kalan 7.376,47 TL eksik harcın davalıdan tahsiline,
3-Avukatlık ücret tarifesi uyarınca 22.600 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
4-Davacı tarafın yargılama giderlerinden olan 59,30 TL başvuru harcı, 256,17 TL peşin harç, 2.204 TL ıslah harcı, 307,10 TL tebligat ve müzekkere masrafı, 3.000 TL bilirkişi ücreti olmak üzere toplam 5.826,57 TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
5-Taraflarca fazla yatırılan gider avansının hüküm kesinleştiğinde ve talebi halinde iadesine,
Dair verilen karar davacı vekilinin yüzüne karşı, davalının yokluğunda, gerekçeli kararın taraflara tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içinde İSTİNAF YASA yolu açık olmak üzere karar verilip tefhim kılındı, hazır olanlara duruşma zaptından örnek verildi. 06/12/2022

Katip …
¸

Hakim …
¸