Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
1.FİKRÎ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ

ESAS NO : 2020/62 Esas
KARAR NO : 2021/277

DAVA : Endüstriyel Tasarıma Tecavüzün Tespiti
DAVA TARİHİ : 15/08/2014
KARŞI DAVA TARİHİ : 11/11/2014
KARAR TARİHİ : 15/06/2021

İstanbul BAM 16.HD’ 2017/3740 esas-2020/183 karar ve 28.1.2020 tarihli kaldırma kararı sonrasında dava dosyası mahkememizin 2020/62 esas numarasına kayıtlanmış, taraflara kaldırma kararı tebliği olunmuş, kaldırma kararı uyarınca yapılan açık yargılama sonunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
İDDİA: Davacı vekili asıl dava yönünden dava dilekçesinde; müvekkili adına TPMK nezdinde “…” tescil numarası ile endüstriyel tasarım tescili yaptırılmış olan ürünün davalı tarafından aynısının üretim ve satışının yapılmakta oluşu nedeniyle 554 sayılı KHK’nın 49’uncu maddesine göre davalının vaki tecavüzünün tespiti, durdurulması, önlenmesi, dava konusu ürünlerin başta kalıp olmak üzere üretiminde kullanılan araçların imhası, kararın 554 sayılı KHK’nın 59’uncu maddesine göre televizyon aracılığıyla ya da kabul görmemesi halinde ulusal düzeyde dağıtımı yapılan bayii satışı en yüksek üç gazeteden birinde İlan edilmek suretiyle kamuya duyurulması istemlerinde bulunmuş, karşı davanın ise reddi gerektiğini beyan etmiştir.
SAVUNMA; Davalı- karşı davacı vekili asıl dava ve karşı yönünden beyan dilekçesinde; asıl davadaki talebin haksız ve hukuka aykırı olduğunu, reddine karar verilmesini talep ettiklerini, karşı dava yönünden ise tasarım tesciline konu olan ürün ve ürün üzerinde yer alan şeritli desenin “bilindik-anonim” olup çok daha önce kamuya sunulduğunu, ürünün çeşitli firmaların kataloğunda yer almış ve hatta tasarım tescil başvurularına konu olduğunu, dava dışı …Tic. Ltd Şti. tarafından … nolu çoklu tasarım tescil belgesindeki 6 ve 14 nolu tasarımlar, dava dışı … Ltd. Şti. tarafından … nolu çoklu tasarım tescil belgesindeki 5 nolu tasarım, dava dışı … Ltd Şti. tarafından… nolu çoklu tasarım tescil belgesindeki 1 nolu tasarım, dava dışı … Ltd. Şti, firmasının 2009 yılı kataloğunun 3. Sayfasında yer alan …, … isimli tasarımlar, dava dışı … Ltd. Şti. firmasının 2011 yılı kataloğunun 9. Sayfasında yer alan … ve … isimli tasarımlar,aynı kataloğun 20. Sayfasında yer alan … isimli tasarımların davacının davaya dayanak yaptığı tescilli tasarımın, yenilik ve ayırt edicilik vasfını kaldırdığını, davacı firmanın ürünlerin yeni olmadığını bilmesine rağmen tescil başvurusu yaptığını, bu nedenle davacı adına tescilli tasarımın hükümsüzlüğüne karar verilmesini ve asıl davanın da reddini talep ettikleri anlaşılmıştır.
DELİLLERİN TARTIŞILMASI VE GEREKÇE;
Asıl davanın konusu davacı adına tescilli …tescil nolu tasarım belgesine tecavüzün tespiti ve önlenmesi, karşı dava ise bu tasarımın yeni olmadığından hükümsüz kılınması istemi ile açılmıştır.
Mahkememizin kaldırma kararı öncesinde: … 1.FSHHM’nin 28.03.2017 tarihli … E. – …K.sayılı kararıyla; “Dava dışı… Ltd. Şti. adına tescilli … nolu çoklu tasarım belgesindeki 1 nolu tasarımın şerit deseni, Dava dışı … Tic. Ltd. Şti. ‘ne ait … fiyat listesi Haziran 2009 kataloğunun 3. Sayfasında yer alan …, … isimli ürün görselleri üzerinde bulunan çift şeritli desenler,Dava dışı … Tic. Ltd. Şti’ ne ait 2011 kataloğunun 9. Sayfasında bulunan …kodlu ürün ile 20, Sayfasında bulunan … kodlu ürünlerde bulunan şerit desenleri yani bu firma ürünlerinin katalog ve tescil tarihleri dikkate alındığında davacının tescil tarihinden daha eski olduğu, … no lu Endüstriyel Tasarım kulp deseninin başvuru tarihinde yeni ve ayırt edici özelliğe sahip olmadığı” gerekçesiyle ; asıl davanın reddine, karşı davanın kabulü ile; Davacı-karşı davalı adına tescilli … tescil nolu “…” isimli tasarımın hükümsüzlüğüne, karar kesinleştiğinde TPMK Endüstriyel Tasarım Daire Başkanlığına hükmün gönderilmesine, karar verildiği anlaşılmıştır.
Davacı-karşı davalı vekili istinaf dilekçesinde; dava sürecinde müvekkilinin deseninin birebir aynısının davalı – karşı davacı tarafından üretilerek satıldığının sabit olduğunu, delil olarak ibraz edilen ürün deseni ile müvekkilinin deseni arasında çeşitli farklılıklar bulunduğunu, bu durumda davanın haksız rekabet yönünden de incelenerek talepleri hakkında karar verilmesi gerekirken haksız rekabete ilişkin talepleri hakkında karar verilmediğini, -karara dayanak yapılan raporlardaki tüm görsellerin siyah beyaz, netlikten ve anlaşılırlıktan yoksun bir şekilde kullanıldığını, ısrarlı taleplerine rağmen raporlarda kullanılan görsellerin renkli fotoğraflarının ibraz edilmediğini, bilirkişi heyetine bilgilenmiş kullanıcının algı düzeyinde bilimsel olarak bilebilecek ve karşılaştırılan desenler karşısındaki muhtemel davranışını bilimsel olarak ortaya koyabilecek psikolog vs. bir uzmanın dahil edilmediğini, bilimsel yeterliği bulunmayan raporlara dayalı karar verildiğini, bilirkişilerin asıl rapordaki açık, fahiş yanlışları hakkında dahi makul açıklamalar getirmediklerini, dosyaya ibraz edilen ürün fotoğrafı ile müvekkilinin ürün fotoğrafının karşılaştırıldığını, aynı bilirkişinin 3.bilirkişi raporunda (aynı raporda) müvekkilinin deseni ile karşı tarafın hükümsüzlük iddiasının delili olan deseni tarif ve aralarındaki farkları izah için dilekçede kullandıkları görselleri müvekkilinin tasarım çalışmaları olarak değerlendirdiklerini, ve delil olarak konulan desen üzerinde fahiş bir yanılgıya düştüklerini, mahkemenin 5 yaşındaki kolayca ayırt edebileceği 2 ayrı ürün hakkında bilgisi ve kullanım tecrübesi bulunan bir yetişkinin (bilgilenmiş kullanıcı) ayırd edemeyeceğini kabule dayalı vermiş olduğu kararın adil ve hukuka uygun olamayacağını beyanla mahkeme kararının kaldırılarak asıl davanın kabulüne, karşı davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
İstanbul BAM 16.HD’ 2017/3740 esas-2020/183 karar ve 28.1.2020 tarihli kaldırma gerekçesi incelendiğinde;
Dava tarihinde yürürlükte olan 554 Sayılı KHK 45. Maddesinde ; “Tasarımın hükümsüzlüğüne karar verilmesi halinde, kararın sonuçlarının geçmişe etkili doğar. Bu nedenle, tasarım başvurusu veya tescili hukuki bakımdan bu Kanun Hükmünde Kararname ile sağlanan koruma, hükümsüzlük kapsamında doğmamış sayılır.” hükmü düzenlenmiştir.
554 sayılı KHK 5.maddede “yeni ve ayırt edici niteliğe sahip tasarımların belge verilerek korunacağı”, KHK 6.maddede “bir tasarımın aynısının başvuru veya rüçhan tarihinden önce dünyanın herhangi bir yerinde kamuya sunulmamış olması halinde yeni kabul edileceği, tasarımların sadece küçük ayrıntılarda farklılık göstermesi halinde aynı kabul edileceği”, KHK 7.maddede “bir tasarımın ayırt edici niteliğe sahip olmasının bu tasarımın bilgilenmiş kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenim ile ikinci fıkrada belirtilen herhangi bir tasarımın böyle bir kullanıcıda yarattığı genel izlenim arasında belirgin bir farklılık olması anlamında” olduğu düzenlenmiştir.
Davaya konu tasarım tescilinin, “… tasarımını” koruduğu, Tarifnamede “…” tasarımında; uzun eksen boyunca altta ve üstte, orta banda göre daha dar (yüksekliği az) parlak şerit ile orta kısımda kalın (kenar bantlara göre daha yüksek) satin (mat dokulu) olarak işlenmiş yüzeyden oluştuğunun açıklandığı, ilk derece mahkemesince çelişkiyi gidermek üzere alınan ve hükme esas alınan 13/01/2016 tarihli bilirkişi raporunda; ” dava dışı … fiyat listesi Haziran 2009 Kataloğu 3.sayfasında yer alan; …, … ve … isimli ürün görselleri üzerinde bulunan çift şeritli desenlere benzerlik gösterdiği, … şirketine ait 2011 kataloğu 9.sayfasında bulunan … ürün ile 20.sayfasında bulunan … kodlu ürünlerde bulunan şerit desenleri benzerlik gösterdiği” beyan edilmişse de; katalogların basım tarihinin kesin olarak tespit edilmediği, matbaa faturası vb. belgelerle katalog tarihinin şüpheden uzak şekilde ispatlanmadığı gibi kabule göre de; … listesi Haziran 2009 Kataloğu 3.sayfasında yer alan; …,… isimli ürün görsellerindeki kulp deseninde, “satinleme (mat doku) işleminin iki yanda , orta kısım parlak”, yine… şirketine ait 2011 kataloğu 9.sayfasında bulunan … ürün ile 20.sayfasında bulunan … kodlu ürünlerde bulunan şerit desenlerinde,” satinleme işleminin kulpun kenarlarına yapıldığı, orta kısmın parlak olduğu” görülmüştür.Dava dışı … şirketi adına tescilli … nolu tasarımın şerit desenine benzerlik gösterdiği bilirkişi raporunda açıklanmışsa da; tasarım deseninde “…, orta kısımda ise satinleme işlemi yapılmış mat görünümlü olduğu”, hükümsüzlüğe konu desen tasarımında, orta mat kısım kalın, kenar parlak kısımlar dar iken, yenilik giderici delil olarak sunulan tasarımlarda orta parlak/mat kısımların ince olduğu görülmüştür.
Bilirkişi heyetinden alınan 31/08/2016 tarihli ek raporda; karşı dava konusu tasarım ile, yenilik giderici delil olarak sunulan tasarımlar arasındaki farkın küçük ayrıntılarda farklılık olduğu, aynı olmayı ortadan kaldırmadığı, tasarımın görünümünü sürdürdüğü, mevcut görünümde değişiklik yapmayı akla getirdiği, bütünsel benzerliği ortadan kaldırmadığını beyan ettikleri görülmüşse de, yukarıda açıklanan farklılıkların tartışılmadığı anlaşılmıştır.
İlk derece mahkemesince, katalogların basım tarihlerinin araştırılarak tespiti ile, dava dışı İnan Alüminyum şirketine ait … nolu tasarım tescil belgesinin celbinden sonra rapor alınması gerekirken, eksik inceleme ile karar verildiği, ayrıca hükme esas alınan bilirkişi raporunda, ilk rapor ile ikinci rapor arasındaki çelişkinin tartışılmadığı anlaşılmakla, davacı vekilinin karşı davaya yönelik istinaf başvurusunun kabulüne, mahkeme kararının kaldırılmasına, dosyanın eksiklikleri giderildikten sonra hasıl olacak sonuca göre karar verilmek üzere mahkemesine gönderilmesine, karşı davaya yönelik istinaf başvurusu eksik inceleme nedeniyle kabul edilmekle, asıl davaya yönelik istinaf başvurusunun bu aşamada incelenmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
KALDIRMA KARARI SONRASINDA YARGILAMA
Kaldırma kararı uyarınca inceleme yapılması için mahkememizce HMK 266. Madde kapsamında yeni bir heyet oluşturulmuştur.
Dava dışı… LTD şirketine ait …nolu tasarım tescil belgesinin celb edilmiş, … isimli tasarımın 13.2.2002 tarihinde tescil edildiği ve çoklu tasarım olarak ürünlere ait renkli görsellerin gönderildiği, tasarımın yenilenmemesi üzerine işlemden kaldırıldığının bildirildiği anlaşılmıştır.
Davacı karşı davalı kaldırma kararı öncesinde ısrarla heyete Psikoloğ dahil edilmesi gerektiğini ileri sürmüş olup, somut uyuşmazlık ancak tasarım hukukuna egemen olan ilkeler ile sektör ve tasarım uzmanı bilirkişilerce çözümlenecek nitelikte bulunduğundan davacı-karşı davalının bu yöndeki taleplerinin yerinde olmadığı anlaşılmıştır.
Öte yandan teknik konularda ancak alanında uzman bilirkişilerin değerlendirme yapmaları gerektiği yüksek yargı uygulamaları ile oturmuş bir uygulamadır.
Mahkememizce delil olarak bildirilen … nolu tasarımın renkli görseli celp edildikten sonra alanında uzman bilirkişi heyetinden kaldırma kararı gerekçesine göre rapor alınmıştır.
Bilirkişiler Endüstri ürünleri tasarımcısı …, endüstri mühendesi …, mobilya ve sektör uzmanı … 18/03/2021 havale tarihli bilirkişi raporunda; Esas Dava Yönünden, Davacı …’a ait 12.03.2012 tescil tarihli, …no’lu “…” adlı endüstriyel tasarım tescilli desen ile davalı …’ya ait 2014 firma kataloğundan incelenen …, …, …, …, …, …, … desenlerin aynı olma derecesinde benzer olduğu, Karşı Dava Yönünden, Davacı-karşı davalı …’a ait 12.03.2012 tescil tarihli, … no’lu “…” adlı endüstriyel tasarım tescilli desen ile davalı-karşı davacı …’nın sunmuş olduğu delillerden İnan Alüminyum’a ait 14.06.2002 tescil tarihli, … no’lu üründeki desenin benzer olduğu, Davacı-karşı davalı …’a ait …no’lu endüstriyel tasarım belgesindeki desen tasarımının 12.03.2012 başvuru tarihi itibarıyla yenilik ve ayırt edicilik özelliklerine sahip olmadığı, görüş ve kanaatine varıldığı bildirilmiştir.
Davacı-karşı davalı 01/04/2021 tarihli bilirkişi raporuna itiraz dilekçesi ile ” …denetlenebilir olma niteliğini kaybetmiş olmasının yanı sıra bilimsel ve gerekçeli olma vasıfları da bulunmayan…” şeklindeki gerekçelerle bilirkişi raporuna itiraz etmiş ve bu kez “kulp ürününün üretim süreci ve kullanılan teknikler konusunda yetkin” bilirkişiden rapor alınmasını talep etmiştir. Ancak tasarım hukukunda yenilik ve ayırt edicilik unsurları yönünden inceleme yapılmakta olup, kullanılan teknikler ve üretim süreci yargılamayı aydınlatacak bir unsur değildir. Davacı daha önce de dayanaksız olarak psikolog bilirkişiden rapor alınmasını talep etmiş olup, bu talepler usul ekonomisine aykırı ve tasarım hukuku yargılaması ile örtüşmeyen taleplerdir. Davacı yanın yeni bir inceleme yapılması yönündeki istemi son sunulan raporun denetime uygun olması nedeniyle reddedilmiştir.
Dava tarihinde yürürlükte olan 554 Sayılı KHK 45. Maddesinde ; “Tasarımın hükümsüzlüğüne karar verilmesi halinde, kararın sonuçlarının geçmişe etkili doğar. Bu nedenle, tasarım başvurusu veya tescili hukuki bakımdan bu Kanun Hükmünde Kararname ile sağlanan koruma, hükümsüzlük kapsamında doğmamış sayılır.” hükmü düzenlenmiştir. Toplanan deliller dikkate alındığında asıl davada dayanak tasarımın yeni ve ayırt edici özelliğe sahip olmadığı gerek kaldırma kararı öncesinde gerek son alınan rapor kapsamı ile sübuta ermiştir. Dolayısıyla tasarım ile sağlanan koruma hiç doğmamış sayılacaktır. Esas dava yönünden tasarıma tecavüz ve haksız rekabetin unsurlarının oluşmadığı anlaşılmıştır.
Zira 554 sayılı KHK 5.maddede “yeni ve ayırt edici niteliğe sahip tasarımların belge verilerek korunacağı”, KHK 6.maddede “bir tasarımın aynısının başvuru veya rüçhan tarihinden önce dünyanın herhangi bir yerinde kamuya sunulmamış olması halinde yeni kabul edileceği, tasarımların sadece küçük ayrıntılarda farklılık göstermesi halinde aynı kabul edileceği”, KHK 7.maddede “bir tasarımın ayırt edici niteliğe sahip olmasının bu tasarımın bilgilenmiş kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenim ile ikinci fıkrada belirtilen herhangi bir tasarımın böyle bir kullanıcıda yarattığı genel izlenim arasında belirgin bir farklılık olması anlamında” olduğu düzenlenmiştir.
Davacı-karşı davalı …’a ait 12.03.2012 tescil tarihli,… no’lu “…i” adlı endüstriyel tasarım tescilli desen ile davalı-karşı davacı …’nın sunmuş olduğu delillerden …’a ait 14.06.2002 tescil tarihli, … no’lu üründeki desenin benzer olduğu, Davacı-karşı davalı …’a ait … no’lu endüstriyel tasarım belgesindeki desen tasarımının 12.03.2012 başvuru tarihi itibarıyla yenilik ve ayırt edicilik özelliklerine sahip olmadığı anlaşılmıştır.
Davacı-karşı davalı …’a ait 12.03.2012 tescil tarihli, … no’lu “…” tasarımının , …’a ait 14.06.2002 tescil tarihli, … no’lu üründeki desen ile benzer olduğu, Davacı-karşı davalı …’a ait … no’lu endüstriyel tasarım belgesindeki desen tasarımının 12.03.2012 başvuru tarihi itibarıyla yenilik ve ayırt edicilik özelliklerini ortadan kaldırdığı dolayısıyla Son raporun 15.sayfasında …’a ait 14.06.2002 tescil tarihli, … no’lu üründeki desene benzerlik nedeniyle kataloğdaki desenlerin karşılaştırılmasına gerek olmadığı anlaşılmıştır.
Tasarımın hükümsüzlüğüne karar verildiğinden ve kararın sonuçları geçmişe etkili doğacağından tasarım başvurusu veya tesciline hukuki bakımdan yasa ile sağlanan koruma, hükümsüzlük kapsamında doğmamış sayılacağından yani tasarım herkes tarafından Kullanılabileceğinden , tasarım hükümsüz kılındığı durumlarda, hakkın ihlalinden de söz edilemeyecektir. Tasarımın hükümsüzlüğüne karar verilmesi halinde, kararın sonuçları geçmişe etkili olacaktır. Bu nedenle dayanak belge başvurusu ile sağlanan koruma doğmamış sayılacaktır. Bu nedenle son alınan rapor HMK 266. Madde kapsamında hükme dayanak yapılmış, asıl dava yönünden tasarım korumasından kaynaklanan haklara tecavüzün önlenmesi davasının reddine, karşı davanın kabülüne karar verilmesi gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir.
HÜKÜM:Yukarda açıklanan gerekçe kapsamına göre,
I -ASIL DAVANIN REDDİNE,
1-Asıl davada 59,30 TL ilam harcının peşin harçtan mahsubu ile eksik kalan 34,10 TL harcın davacı-karşı davalıdan dan tahsiline,
2-Asıl davanın reddi nedeniyle Avukatlık ücret tarifesi uyarınca 5.900 TL vekalet ücretinin davacı-karşı davalıdan alınarak davalı-karşı davacıya verilmesine,
3-Davacı-karşı davalı tarafın yapmış olduğu yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına,
II-KARŞI DAVANIN KABÜLÜNE,
1-Davacı-karşı davalı adına tescilli … tescil nolu … isimli … koruma tarihi itibarıyla yeni ve ayırt edici olmadığı sabit olduğundan HÜKÜMSÜZLÜĞÜNE, karar kesinleştiğinde Türk Patent ve marka Kurumuna sicile işlenmek üzere ilamın gönderilmesine,
2-Karşı davada 59,30TL ilam harcının peşin harçtan mahsubu ile eksik kalan 46,20 TL harcın davalıdan tahsiline,
3-Karşı davanın kabulü nedeniyle , Avukatlık ücret tarifesi uyarınca 5.900 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
4-Davalı-karşı davacının yargılama giderlerinden olan 13,10 TL karşı dava harcı, 4.500 TL bilirkişi ücreti ile 71,5 TL tebligat masrafı olmak üzere toplam 4.481,60 TL’nin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
5-Taraflarca fazla yatırılan gider avansının hüküm kesinleştiğinde ve talebi halinde iadesine,
Dair davacı-karşı davalı vekilinin ve davalı -karşı davacı yüzüne karşı, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki hafta içinde İSTİNAF YASA YOLU AÇIK olmak üzere verilen karar açıkça okundu, usulen anlatıldı, hazır olanlara duruşma zaptından örnek verildi. 15/06/2021

Katip …
¸e-imzalıdır

Hakim …
¸e-imzalıdır