Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
1.FİKRÎ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ

ESAS NO:2020/52 Esas
KARAR NO :2021/427

DAVA:Endüstriyel Tasarıma tecavüzün ve haksız rekabetin tespiti, maddi ve manevi tazminat
DAVA TARİHİ:31/01/2020
KARAR TARİHİ:15/12/2021

BİRLEŞEN ….FSHHM … ESAS, … KARAR SAYILI DOSYASI

ESAS NO : …
KARAR NO : …

DAVA: Endüstriyel Tasarıma tecavüzün ve haksız rekabetin tespiti, maddi ve manevi tazminat
DAVA TARİHİ: 10/06/2020
KARAR TARİHİ: 15/12/2021

Mahkememizde görülmekte bulunan Endüstriyel Tasarıma tecavüzün ve haksız rekabetin tespiti, maddi ve manevi tazminat davasının yapılan açık yargılamasının sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
ASIL DAVADA
İDDİA: Davacı vekili dava dilekçesinde; Davaya konu tescilsiz tasarımın Türkiye de ilk kez 09.10.2019, 21.10.2019, 12.11.2019 tarihinde davacıya ait @… adlı instagram sayfası üzerinden kamuya sunulduğunu, dava konusu tasarımın izinsiz olarak davalılardan … … San. Tic. Ltd. Şti. tarafından “…” markasıyla üretim ve satışının yapıldığını, diğer davalı …’ın davalı şirketin müdürü olarak haksız fiili bizzat gerçekleştiren kişi olduğunu, ayrıca aleyhinde delil tespit isteminde bulunulan … (… …) ise diğer davalı … tarafından üretim ve satışı yapılan “…” markalı ürünleri kendisine ait iş yerinde ve @… adlı instegram sayfasında satışını gerçekleştirdiğini, bu hususun … 1. Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi … D.İŞ sayılı delil tespit dosyası kapsamından anlaşıldığını, … D.İŞ sayılı delil tespit dosyasından alınan bilirkişi raporunda tasarım hakkına tecavüzün varlığı tespit edildiğini, davacının tescilsiz tasarımının davalılar tarafından izinsiz kullanıldığı iddiasıyla SMK 151/2-a kapsamında şimdilik 1000 TL maddi 20000 TL manevi tazminatın delil tespit tarihi olan 05/12/2019 tarihinden itibaren değişin oranlarda ticari faizle davalılardan tahsiline, ihtiyati tedbire hükmedilmesine ve verilecek hükmün ilanına karar verilmesini talep ve dava etmişlerdir.
DAVALI … cevap dilekçesinde özetle; Yetkili mahkemenin İstanbul Anadolu Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemeleri olduğunu, Müvekkilinin zaman zaman piyasada satışa arz edilen ürünlerden beğendiği bir ya da bir kaç numuneyi ilgili satıcılardan indirimli olarak satın alarak sosyal medya üzerinden satışını yapmakta olduğunu, gerek davacıdan gerekse davalılardan zaman zaman ürünler satın aldığını, Davacının müvekkilinden satın aldığını iddia ettiği ürünün fişini dosyaya ibraz etmiş olmasının yeterli olmadığını, Davacının satın aldığı ürünü de dosyaya ibraz etmesi gerektiğini, Müvekkilinin numune olarak diğer davalı … İnş San Tic. Ltd Şti den zaman içinde bir yada bir kaç ürün de satın aldığını, Eğer bu dava konusu ürünler davalı … Tekstilden alınmış ürünler ise dahi, müvekkilinin söz konusu ürün yada ürünlerin imalatını kimin yaptığını bilecek durumda olmadığını, Müvekkilin elindeki bir kısım ürünlerde … …’in etiketinin bulunduğunu, Müvekkilin diğer davalıyla arasında herhangi bir organik veya fiili bağlantı da olmadığını, İYİNİYETLİ şahıs konumunda olduğundan sorumluluğu cihetine gidilemeyeceğini, söz konusu ürünlerin daha önce başka firmalarca sosyal medyadan kamuya sunulduğunu, Müvekkilinin dava konusu ürünlerle alakalı olarak herhangi bir üretim yada tanıtım yapmadığını, Davacının çok sayıda ürünün varlığından bahsettiğini,Dava dilekçesinde 86 adet üründen bahsedilmekte olduğunu, bu ürünlerin müvekkili ile hiçbir bağlantısı bulunmadığını, davanın reddine karar verilmesi gerektiğini beyan etmiştir.
DAVALI … İNŞ.SAN.TİC.LTD.ŞTİ ve … cevap dilekçesinde özetle; … hakkındaki davanın husumet yokluğu gözetilerek usulden reddine karar verilmesini, diğer davalı yönünden ise ; Davacı yan, İstanbul Anadolu 1. Fikri ve Sınai Haklar Mahkemesinin … D.İş sayılı tespit dosyasında tespiti yapılan ürünlerin kendisine ait tasarımlar olduğunu ifade ederek dava açtığını.tescilsiz tasarım ürünlerinin müvekkilinden daha önce piyasaya arz ettiğini ispatlaması gerektiğini, Tescilsiz tasarımın davacıya ait instagram hesabı olan ” …” üzerinden en son 12/11/2019 tarihinde satışa sunulduğu ve karşılaştırma yapılan diğer davalıya ait instagram hesabı olan “@…” üzerinden ise 04.12.2019 tarihinde satışa sunulduğunun raporlandığını, ihlal olması için Raporda satışa arz edilen tarihler baz alındığında bir ürünün kopya edilme amaç ve kastı ile öncelikle araştırılması, bulunması, kopyalanması, kalıplarının basılması gerekli çizimlerinin oluşturulması, üretimi ve kamuya satış sureti ile arz edilmesi süreci değerlendirildiğinde belirtilen 1 aylık süre içinde tüm bu aşamaların oluşturulmasının mümkün olmadığını, dava konusu tasarımın piyasaya arzının ilk olarak müvekkili firma mağazalarında olduğunu,. davacının tazminat isteminin dayanağının bulunmadığını esas yönünden de davanın reddi gerektiğini beyan etmişlerdir.
BİRLEŞEN DAVADA
İDDİA: müvekkilinin … sektöründe kadın konfeksiyon üreticisi olarak faaliyet göstermekte olup 18.09.2019 tarihinde … numarasıyla tescil başvurusunda bulunmuş olduğunu, müvekkilinin tescil başvurusunda bulunduğu … nolu tasarımın davalı … … San. Tic. Ltd. Şti. tarafından “…” markasıyla üretim ve satışının yapılmakta olduğunu, söz konusu tecavüzün davalı şirketin ticari faaliyeti çerçevesinde yapılmakta olduğunu ve diğer davalı gerçek kişi …’ın davalı şirketin müdürü olarak haksız fiili bizzat gerçekleştiren kişi olduğunu, davalı …’ın davaya taraf yapıldığını, diğer davalı …’ın (… …) ise diğer davalı … tarafından “…” markasıyla üretim ve satışı yapılan taklit ürünleri kendisine ait iş yerinde ve kendisine ait @… adlı instagram sayfasında satışını gerçekleştirmekte olduğunu, davalıların eylemlerinin aynı zamanda 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’na göre haksız rekabet teşkil ettiğini, açıklanan sebeplerle belirsiz alacak davası hükümlerine göre tazminat miktarı tam ve kesin olarak tespit edildiğinde taleplerini arttırmak üzere şimdilik 1.000,00 TL maddi, 20.000,00 TL manevi tazminatın delil tespitinin yapıldığı 10.01.2020 tarihinden itibaren işleyecek değişken oranlardaki ticari faiziyle birlikte davalılardan alınarak davacıya verilmesini, taklit ürünlerin başta davalıların iş yerlerinde, diğer mağazalarında üretim ve satışının durdurulmasını, görüldüğü yerde toplatılmasını, ürünün satışını yapan internet sitelerinde satışının durdurulmasına yönelik ihtiyati tedbir kararı verilmesini ve ayrıca eldeki davanın İstanbul 1. Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi’nin 2020/52 esas sayılı dosyası ile birleştirilmesi, zira anılan dava dosyasının, dava konusu tasarım nedeniyle … ve … aleyhine açılmış olup yargılamasının devam etmekte olduğunu, dolayısıyla her iki davanın tarafları, dava konuları aynı olmakla birlikte biri hakkında verilecek hüküm diğerini etkileyeceğinden her iki dava arasında fiili ve hukuki irtibat bulunduğundan, usul ekonomisi de gözetilerek, eldeki davanın İstanbul 1. Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi’nin 2020/52 esas sayılı dosyası ile birleştirilmesini talep ettikleri anlaşılmıştır.
SAVUNMA; Davalı … UYSAL vekili cevap dilekçesinde ; Yetkili mahkemenin İstanbul Anadolu FSHM’leri olduğunu, Müvekkilinin zaman zaman piyasada satışa arz edilen ürünlerden beğendiği bir ya da bir kaç numuneyi ilgili satıcılardan indirimli olarak satın alarak sosyal medya üzerinden satışını yapmakta olduğunu, gerek davacıdan gerekse davalılardan zaman zaman ürünler satın aldığını, Davacının müvekkilinden satın aldığını iddia ettiği ürünün fişini dosyaya ibraz etmiş olmasının yeterli olmadığını, Davacının satın aldığı ürünü de dosyaya ibraz etmesi gerektiğini, Müvekkilinin numune olarak diğer davalı … İnş San Tic. Ltd Şti den zaman içinde bir yada bir kaç ürün de satın aldığını, Eğer bu dava konusu ürünler davalı … Tekstilden alınmış ürünler ise dahi, müvekkilinin söz konusu ürün yada ürünlerin imalatını kimin yaptığını bilecek durumda olmadığını, Müvekkilin elindeki bir kısım ürünlerde … …’in etiketinin bulunduğunu, Müvekkilin diğer davalıyla arasında herhangi bir organik veya fiili bağlantı da olmadığını, İYİNİYETLİ şahıs konumunda olduğundan sorumluluğu cihetine gidilemeyeceğini, İstanbul Anadolu Fikri ve Sinai Haklar Hukuk Mahkemesinin 2020/… D.iş dosyasından alınan karar uyarınca bilirkişi tarafından iş yerinde inceleme yapılıp tespit edilen 5 adet üründen bir tanesine el konulduğunu, tespit işlemi sonrasında işbu ihlalin tarafı olmamak, ticari itibarını korumak ve herhangi bir yasal tatbikatla karşılaşmamak amacı ile söz konusu ürünleri iyi niyetli olarak diğer davalı şirkete iade ettiğini,ürünlere ait fotoğrafları @… adlı instagram sayfasından kaldırıldığını, Davacı taraf müvekkilinin işlem ve eylemlerinden ötürü herhangi bir maddi manevi zarara uğramadığını, davanın reddini talep etmiştir.
DAVALI … İNŞ.SAN.TİC.LTD.ŞTİ ve … cevap dilekçesinde özetle; asıl davadaki gerekçelerle birleşen dava yönünden de davanın reddini talep etmişlerdir.
DELİLLERİN TARTIŞILMASI VE GEREKÇE:
Dava konusu uyuşmazlık Asıl dava da; davacının tescilsiz tasarımının davalılar tarafından izinsiz kullanıldığı iddiasıyla SMK 151/2-a kapsamında şimdilik 1000 TL maddi 20000 TL manevi tazminatın delil tespit tarihi olan 05/12/2019 tarihinden ( … 1. Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi … D.İŞ sayılı delil tespit dosyası kapsamına göre) itibaren değişir oranlarda ticari faizle davalılardan tahsili , ihtiyati tedbir kararı verilmesi , hükmün ilanı kapsamında açıldığı, Birleşen 2.FSHHM’nin … esas … karar nolu dosyasında da, davacının tescilsiz tasarımının davalılar tarafından izinsiz kullanıldığı iddiasıyla SMK 151/2-a kapsamında şimdilik 1000 TL maddi 20000 TL manevi tazminatın delil tespit tarihi olan 10/01/2020 tarihinden itibaren (İstanbul Anadolu 1. Fikri ve Sınai Haklar Mahkemesinin … D.İş dosyası kapsamına göre) değişir oranlarda ticari faizle davalılardan tahsili , ihtiyati tedbir kararı verilmesi , hükmün ilanı kapsamında ilişkindir.
Davanın açılmasını müteakip davacının dava, davalıların cevap dilekçeleri karşılıklı tebliğ olunmuş, dava şartları incelenmiş, davacı tecavüzün önlenmesi istemli olarak huzurdaki davayı açtığından SMK 156. madde kapsamında ileri sürülen yetki itirazı yerinde görülmemiş, ön inceleme duruşması yapılmış, duruşmada hazır olanlar sulhe teşvik olunmuş, sonuç alınamaması üzerine uyuşmazlık konuları tespit edilmiş, arabuluculuk kurumundan faydalanmak istenilmediğinden tahkikat duruşmasına devam olunmuş, beyanlarında geçen deliller toplanmış, bilirkişi incelemesi yaptırılmış , mali kayıtlar celp edilmiş, HMK 184.madde kapsamında hazır olanlardan tahkikat ile ilgili beyanları sorulmuş, HMK 186. madde kapsamında ise karar duruşmasında hazır olanlardan esas ile ilgili son diyecekleri sorulmuştur.
HMK 266. madde kapsamında bilirkişi incelemesi yaptırılmıştır.
Bilirkişiler …’ın 02/03/2021 tarihli bilirkişi raporlarında özetle : Dava konusu olayda yapılan teknik incelemede davacı taraf tasarımı ile davalı tarafa ait ürün arasında bilgilenmiş kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenimde belirgin farklılıklar bulunmadığı, bu sebep ile benzer olarak algılandıklarını, Dava konusu tasarım için en eski paylaşımın …/ adresinde 9 Ekim 2019 tarihinde olduğunun tespit edildiğini, Mali İncelemede, davacı tarafın iddiasının kendi defter ve belgelerinin dava konusu hesaplamaya ait nizamda tutulmadığını bu nedenle de ve maliyet unsurlarının tespit edilememesi nedeniyle tazminat hesaplamasının yapılamadığını, takdirin mahkemeye ait olduğunu beyan etmişlerdir.
Rapora itiraz edilmesi üzerine aynı heyetten ek rapor alınmıştır.
Bilirkişiler …’ın 23/08/2021 tarihli ek raporlarında: Mali kayıtların tam olarak düzenli tutulması nedeniyle sağlıklı bir tazminat hesaplaması yapılamadığını, eldeki davanın özelliği de dikkate alınarak, hakkaniyete ve piyasaya ortalamalarına uygun bir tazminat hesabı yapılabilmesi için, davalının üretim ve satış kapasitesinin bilinmesi gerektiğini, değişik iş dosyasındaki 25.12.2019 tarihinde düzenlenen bilirkişi raporundaki, tespit sırasında iki renk 16 adet kırmızı.35 adet pembe olduğu minimum üretim miktarı; sadece bir renk kumaştan bir pastal kesim yapıldığı düşünüldüğünde: 100 kat X 1 beden X 1 renk 100 adet ürün kesimi yapıldığının anlaşılmakta olduğunu, 2 Farklı renkle hesaplandığında 200 adet olduğunu,, Muhasebe kayıt ve belgeleri ile tespit edilemeyen bir işleme ilişkin Tazminat hesaplaması yapabilmesinin mümkün bulunmadığını bildirmişlerdir.
Uygulanacak Hükümler, Mahkeme gerekçesi
Asıl ve birleşen dava tescilsiz tasarım hakkına tecavüzün ve haksız rekabetin tespiti, önlenmesi maddi ve manevi tazminat istemlerine ilişkindir.
6769 sayılı SMK’nun 56/(4). maddesi Bir tasarımın aynısı;
a) Tescilli tasarım için başvuru veya rüçhan tarihinden önce,
b) Tescilsiz tasarım için tasarımın kamuya ilk sunulduğu tarihten önce, dünyanın herhangi bir yerinde kamuya sunulmamış ise o tasarım yeni kabul edilir.
Tasarımlar sadece küçük ayrıntılarda farklılık gösteriyorsa aynı kabul edilir.
(5) Bir tasarımın bilgilenmiş kullanıcı üzerinde bıraktığı genel izlenim;
a) Tescilli tasarım için başvuru veya rüçhan tarihinden önce,
b) Tescilsiz tasarım için tasarımın kamuya ilk sunulduğu tarihten önce, kamuya sunulmuş herhangi bir tasarımın aynı kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenimden farklı ise bu tasarımın ayırt edici niteliğe sahip olduğu kabul edilir.
(6) Ayırt edici niteliğin değerlendirilmesinde, tasarımcının tasarımı geliştirmede sahip olduğu seçenek özgürlüğünün derecesi dikkate alınır.” hükmü amirdir.
6769 sayılı SMK’nun 58. maddesi göre; “(1) Tasarım sahibi, kendi tasarımına kıyasla ayırt edici niteliğe sahip olmayan tasarımlara karşı bu Kanundan doğan haklarını kullanabilir. (2) Koruma kapsamının değerlendirilmesinde, tasarımcının tasarımı geliştirmede sahip olduğu seçenek özgürlüğünün derecesi dikkate alınır. (3) Bu Kanun kapsamında sağlanan tasarım koruması, 5/12/1951 tarihli ve 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanununda aranan şartları taşıması hâlinde söz konusu Kanunla öngörülen korumaya halel getirmez.
(4) Aşağıda belirtilen hâller koruma kapsamı dışındadır:
a) Kamu düzenine veya genel ahlaka aykırı tasarımlar.
b) Ürünün teknik fonksiyonunun zorunlu kıldığı görünüm özellikleri.
c) Tasarımın kullanıldığı veya uygulandığı ürünün, başka bir ürüne mekanik olarak monte edilmesi veya bağlanması için belirli biçim ve boyutlarda üretilmesi zorunlu ürünlerin görünüm özellikleri.
ç) Paris Sözleşmesinin 2 nci mükerrer 6 ncı maddesi kapsamında yer alan hükümranlık alametleri ile bu kapsam dışında kalan ancak kamuyu ilgilendiren, dinî, tarihî ve kültürel değerler bakımından halka mal olmuş ve ilgili mercilerin tescil izni vermediği işaretlerin, armaların, nişanların veya adlandırmaların uygunsuz kullanımını içeren tasarımlar.
(5) 56 ncı maddedeki şartları karşılamak kaydıyla farklı veya eş birimlerden oluşan modüler bir sistemde bu birimlerin birbirleriyle sonlu veya sonsuz olarak çeşitli biçimlerde bağlantı kurmasını sağlayan tasarımlar korumadan yararlanır” hükmü amirdir.
6769 sayılı SMK’nun 59.maddesi göre “Tasarımdan doğan haklar münhasıran tasarım sahibine aittir. Üçüncü kişiler, tasarım sahibinin izni olmadan koruma kapsamındaki tasarım veya tasarımın uygulandığı ürünü üretemez, piyasaya sunamaz, satamaz, ithal edemez, ticari amaçlı kullanamaz veya bu amaçlarla elde bulunduramaz ya da bu tasarım veya tasarımın uygulandığı ürünle ilgili sözleşme yapmak için öneride bulunamaz” hükmü amirdir.
Bir tasarımın koruma kapsamı belirlenirken buna, o tasarımın bilgilenmiş kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenimle bariz bir benzerlik gösteren bütün tasarımlar dikkate alınır. Koruma kapsamının belirlenmesinde, kıyaslanan tasarımların farklılıklarından çok ortak özelliklerine ağırlık verilir ve tasarımcının tasarlama açısından seçenek özgürlüğüne sahip olduğu dikkate alınır.
6769 sayılı SMK’nun 81/(4) maddesine göre Tescilsiz tasarımlar için, tasarım 57 nci maddeye göre kamuya sunulduğu takdirde, hak sahibi, tasarım hakkına yönelik ihlallerden dolayı dava açmaya yetkilidir” hükmü amirdir.
6769 sayılı SMK’nun 149.maddesi; “(1) Sınai mülkiyet hakkı tecavüze uğrayan hak sahibi, mahkemeden aşağıdaki taleplerde bulunabilir:
a) Fiilin tecavüz olup olmadığının tespiti.
b) Muhtemel tecavüzün önlenmesi.
c) Tecavüz fiillerinin durdurulması.
ç) Tecavüzün kaldırılması ile maddi ve manevi zararın tazmini.
d) Tecavüz oluşturan veya cezayı gerektiren ürünler ile bunların üretiminde münhasıran kullanılan cihaz, makine gibi araçlara, tecavüze konu ürünler dışındaki diğer ürünlerin üretimini engellemeyecek şekilde elkonulması.
e) (d) bendi uyarınca elkonulan ürün, cihaz ve makineler üzerinde kendisine mülkiyet hakkının tanınması.
f) Tecavüzün devamını önlemek üzere tedbirlerin alınması, özellikle masraflar tecavüz edene ait olmak üzere (d) bendine göre elkonulan ürünler ile cihaz ve makine gibi araçların şekillerinin değiştirilmesi, üzerlerindeki markaların silinmesi veya sınai mülkiyet haklarına tecavüzün önlenmesi için kaçınılmaz ise imhası.
g) Haklı bir sebebin veya menfaatinin bulunması hâlinde, masrafları karşı tarafa ait olmak üzere kesinleşmiş kararın günlük gazete veya benzeri vasıtalarla tamamen veya özet olarak ilan edilmesi veya ilgililere tebliğ edilmesi.
(2) Birinci fıkranın (e) bendinde belirtilen talebin kabulü durumunda, söz konusu ürün, cihaz ve makinelerin değeri, tazminat miktarından düşülür. Bu değerin kabul edilen tazminat miktarını aşması hâlinde, aşan kısım hak sahibince karşı tarafa ödenir.
(3) Birinci fıkranın (g) bendinde belirtilen talebin kabulü durumunda ilanın şeklî ve kapsamı kararda tespit edilir. İlan hakkı, kararın kesinleşmesinden sonra üç ay içinde talep edilmezse düşer.
(4) Coğrafi işaret ve geleneksel ürün adları bakımından manevi zararın tazmini talep edilemez.” hükmü amirdir.
6769 sayılı SMK’nun 151.maddesine göre; “(1) Hak sahibinin uğradığı zarar, fiili kaybı ve yoksun kalınan kazancı kapsar. (2) Yoksun kalınan kazanç, zarar gören hak sahibinin seçimine bağlı olarak, aşağıdaki değerlendirme usullerinden biri ile hesaplanır:
a) Sınai mülkiyet hakkına tecavüz edenin rekabeti olmasaydı, hak sahibinin elde edebileceği muhtemel gelir.
b) Sınai mülkiyet hakkına tecavüz edenin elde ettiği net kazanç.
c) Sınai mülkiyet hakkına tecavüz edenin bu hakkı bir lisans sözleşmesi ile hukuka uygun şekilde kullanmış olması hâlinde ödemesi gereken lisans bedeli.
(3) Yoksun kalınan kazancın hesaplanmasında, özellikle sınai mülkiyet hakkının ekonomik önemi veya tecavüz sırasında sınai mülkiyet hakkına ilişkin lisansların sayısı, süresi ve çeşidi, ihlalin nitelik ve boyutu gibi etkenler göz önünde tutulur.
(4) Yoksun kalınan kazancın hesaplanmasında, ikinci fıkranın (a) veya (b) bentlerinde belirtilen değerlendirme usullerinden birinin seçilmiş olması hâlinde, mahkeme ürüne ilişkin talebin oluşmasında sınai mülkiyet hakkının belirleyici etken olduğu kanaatine varırsa, kazancın hesaplanmasında hakkaniyete uygun bir payın daha eklenmesine karar verir. (5) Mahkeme, patent haklarına tecavüz hâlinde, patent sahibinin bu Kanunda öngörülen patenti kullanma yükümlülüğünü yerine getirmemiş olduğu kanaatine varırsa yoksun kalınan kazanç, ikinci fıkranın (c) bendine göre hesaplanır.
(6) Coğrafi işarete veya geleneksel ürün adına tecavüz hâlinde bu madde hükmü uygulanmaz.” hükmü amirdir.
Toplanan deliller, … 1. Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi … D.İŞ sayılı delil tespit dosyası , İstanbul Anadolu 1. Fikri ve Sınai Haklar Mahkemesinin … D.İş dosyası , mali kayıtlar, fatura fotokopileri, ürünlere ait sosyal medya görselleri ,HMK 266. madde kapsamında teknik yönden denetim ve kurmaya elverişli bilirkişi raporları bir arada incelendiğinde;
HUSUMET İTİRAZININ İNCELENMESİ:
6102 sayılı Türk Ticaret Kanununun 573. maddesinin 2. fıkrasına göre; “ortaklar, şirket borçlarından sorumlu olmayıp, sadece taahhüt ettikleri esas sermaye paylarını ödemekle ve şirket sözleşmesinde öngörülen ek ödeme ve yan edim yükümlülüklerini yerine getirmekle yükümlüdürler.” Dolayısıyla, ortakların sorumluluğu taahhüt ettikleri sermaye payları ile sınırlıdır; Söz konusu madde, kanunun şirketin borç ve yükümlülüklerinden sadece malvarlığıyla sorumlu olduğunu düzenleyen “Ortakların Sorumluluğu” başlıklı 602. madde ile birlikte değerlendirilmelidir. Buna göre, “şirket” borç ve yükümlülükleri dolayısıyla yalnızca malvarlığı ile sorumlu olunca, alacaklılar ortakların malvarlığına başvuramayacak, ortakları takip edemeyeceklerdir hükmü gözetildiğinde; Huzurdaki davada davacı tescilsiz tasarımın haksız bir şekilde 3. Kişiler tarafından kullanılması hukuksal nedenine bağlı olarak tazminat talep etmiş olup, Tescilsiz tasarımı, fiili olarak kullanan ve bundan ticari manada kâr elde eden tarafın davalı tüzel kişisi olmasından hareket ile ,Tüzel kişilerin temsilcilerine ancak cezai bir işlemde dava yöneltilebilecek olup, hukuk davalarında şirket temsilcilerinin şirketin faaliyetlerinden kaynaklı bir sorumlulukları bulunmadığından … hakkındaki davanın husumet yokluğu gözetilerek usulden reddine karar verilmesi gerekmiştir.
ESAS YÖNÜNDEN İNCELEME,
Gerek değişik iş dosyasında alınmış bilirkişi raporları gerekse mahkememizce HMK 266. madde kapsamında alınmış teknik raporlar kapsamına göre; davacı taraf tasarımı ile davalılara ait ürün arasında bilgilenmiş kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenimde belirgin farklılıklar bulunmadığı, bu sebep ile benzer olarak algılandıkları belirlendiğinden somut olayda tescilsiz tasarıma tecavüz ve haksız rekabetin gerçekleştiği anlaşılmıştır.
Davalı her ne kadar davacının tescilsiz tasarımının daha önce kamuya sunulmuş olduğunu ileri sürmüş ise de bu yönde delil bulunmadığından davalının bu yöndeki savunmasının yerinde olmadığı anlaşılmıştır.
Davacı asıl davada tazminat istemini … 1. Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi … D.İŞ sayılı delil tespit dosyasına göre talep etmiş, birleşen davayı ise İstanbul Anadolu 1. Fikri ve Sınai Haklar Mahkemesinin … D.İş dosyası kapsamındaki delil tespit dosyası kapsamına göre talep etmiştir.
Davacı tazminat seçim yöntemini 6769 sayılı SMK 151/2-a kapsamında talep etmiştir , yani Sınai Mülkiyet hakkına tecavüz edenin rekabeti olmasaydı hak sahibinin elde edebileceği muhtemel gelire göre hesaplanmasını talep etmiştir.
Bilirkişiler kök ve ek raporlarında davacı tarafın iddiasının kendi defter ve belgelerinin dava konusu hesaplamaya ait nizamda tutulmadığını bu nedenle de ve maliyet unsurlarının tespit edilememesi nedeniyle tazminat hesaplamasının yapılamadığını, , ek raporda ise davalının üretim ve satış kapasitesinin bilinmesi gerektiğini, ancak Muhasebe kayıt ve belgeleri ile tespit edilemeyen bir işleme ilişkin Tazminat hesaplaması yapabilmesinin somut dosya delilleri ve ticari kayıtlara göre mümkün bulunmadığını , nihaki kararın mahkemeye ait olduğunu bildirmişlerdir.
Dolayısıyla davacının maddi tazminat istemlerinin BK hükümlerine göre mahkemece takdir edilmesi gereklidir.
Dosya kapsamı, mevcut delil durumu , HMK 266 madde kapsamına göre davacının tescilsiz tasarımlarının ayırt edilemeyecek derecede benzerlerinin davalılar tarafından satışa sunulduğu( Davalılar … , … … VE TİC LTD ŞTİ tarafından ) ‘davacıya ait tescilsiz tasarım hakkına tecavüzün edildiği hususunun her iki delil tespit dosyası ile de sabit olduğu, ayrıca yargılama sırasında alınan kök ve ek bilirkişi raporlarında açıklandığı, içinde endüstriyel ürün tasarımı uzmanı bilirkişinin de bulunduğu heyetçe hazırlanan raporun hüküm kurmaya elverişli bulunduğu, davaya dayanak tasarımın davacıya ait tescilsiz tasarım olduğunun anlaşıldığı, davalı yanca ileri sürülen harcı alem itirazının ispat edilemediği,Tespit ve dava tarihi itibariyle yürürlükte olan ve dava konusu uyuşmazlığa uygulanması gereken 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu’nun 150. maddesi uyarınca, sınai mülkiyet hakkına tecavüz sağlayan fiilleri işleyen kişilerin, hak sahibinin zararını tazmin etmeleri gerektiği, 6769 sayılı SMK’nun 151. maddesinde ise hak sahibinin uğradığı zararın, fiili kaybı ve yoksun kalınan kazancı kapsadığı hüküm altına alındığı, davacının 151/2-a maddesi uyarınca hesaplama yapılmasını talep ettiği, davalıların tecavüze konu ürünlerden kaç adet sattıklarının ve bu ürünlerin satışından ne miktarda kar elde edildiğinin tespitinin de dosya kapsamı ile tespitinin yapılamadığı, öte yandan davacının defter ve kayıtlarının dahi düzenli olmadığı tescilsiz tasarımdan ne kadar satış yaptığına dair hiçbir delil sunmadığı, bu durumda tescilsiz tasarımın kullanıldığı süre, tasarımın niteliği, ihlalin boyutu gözetilerek TBK’nın 50. maddesi uyarınca, bir tazminata hükmedilmesi gereklidir.
Yine BK 50.maddesine göre uğranılan maddi zararın miktarı zarara uğrayan tarafından tam olarak ispat edilemediğinden, hakimin, somut olayın olağan akışını ve zarar görenin aldığı önlemleri göz önünde tutarak, zararın miktarını hakkaniyete uygun olarak belirlemesi gerekmektedir.
Davacı ise farazi ihtimale göre beden ve kesim üzerinden bir tazminat hesaplaması yapılmasını talep etmekteyse de bu talebin yerinde olmadığı sunulu deliller kapsamından anlaşılmıştır.
Zira Mahkememizin ihtisas mahkemesi olması dolayısıyla her yıl /dönem … sektörünün yani sezon itibarıyla rağbet gören ve satışı yapılan ürün modellerinin farklılık gösterdiği, hatta iklimin dahi ürünler üzerinde satışa doğrudan etkisinin bulunduğu bilinmektedir. Dolayısıyla bir önceki dönem daha çok satılabilen tescilli yada tescilsiz bir tasarım ürününün diğer dönem de aynı hızla ve sayıda satılması her sezonun (yılın) modası, rengi ve trendi farklılık gösterdiğinden, tüketicinin içinde bulunduğu ekonomik ortam dahi satış rakamlarını değiştirmektedir. Gerek davacı gerek davalı satışlarında ürünlerin bizatihi satış kodu vb hiçbir kayıt içermediği anlaşılmaktadır. Davacı dava dilekçesinde İhlal dolayısı ile siparişlerin iptal edildiğini,Seri üretim nedeni ile her bir renkten 500 adet üretildiğini,Toplamda 2500-3000 arası bir üretim sağlandığını,Ürün maliyeti ile satış fiyatı arasındaki fiyatın mahrum olunan kar olduğunu beyan ederek tazminat hesaplanmasını talep etmiştir. Oysa davacının farazi kesim ve dikim üretimleri ancak sektörde bir çok kişinin peşin ve iş garantisi olarak çalıştığı yurtdışında dahi şubeleri olan tanınmış firmalarda dahi söz konusu değilken gerek davacı gerekse davalının küçük çaplı işletmeler niteliğinde oldukları, gelen mali kayıtlarından bu durumun anlaşıldığı halde davacının farazi ihtimale göre bir tazminat hesabının yapılmasını talep etmesi sebepsiz zenginleşmeye yol açacağından talebin yerinde olmadığı anlaşılmıştır.
Öte yandan Davacının muhtemel kazanç kaybının oluşması için davacı şirketin büyüklüğü, çalışan sayısı, ödenmiş sermayesi, cirosu, karı, yurt çapında ve yurt dışında sahip olduğu dağıtım kanalları, şubeleri, bayilikleri, servis ağı, ödediği vergi, ihraç miktarları, piyasasına hakimiyeti , ticari defter ve belgelerinde bu tasarım ile yaptığı siparişler, sattığı ürünleri ispat etmesi gerekirken bu yönde delil sunmadığı dolayısıyla farazi ihtimale dayalı olarak talep edilen tazminatın bir dayanağının bulunmadığı anlaşılmıştır.
Davacının tescilsiz tasarımına tecavüz edildiği davalılardan … (… …) ‘in @… adlı instegram sayfasında ürünün tanıtımını yaptığı ve satışını gerçekleştirdiği, … 1. Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi … D.İŞ sayılı delil tespit dosyasına alınan bilirkişi raporunun sonuç kısmında; Karşı taraf … … İnş. San. Ve Tic. Ltd. Şti. Nin mağazasında bu tescilli modelden “…” etiketli 35 adet ekru renk, 16 adet kısmızı renk ve 35 adet pembe renk olmak üzere toplam 86 adet ürün tespit edildiğinin belirlendiği, keza Davalı … (… …) ise davalı … tarafından “…” markasıyla üretim ve satışı yapılan ürünlerin de @… adlı instegram sayfasında satışının gerçekleştirildiği ve İstanbul Anadolu Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesinin … D.iş sayılı dosyasında davalı … (… …) in iş yerlerinde ve yine davalıya ait @… adlı instagram satış sayfası üzerinde keşif ve bilirkişi incelemesi yapıldığı ve Davalının iş yerinde 10.01.2020 tarihinde yapılan tespite ilişkin tutanakta ” 3 adet siyah, 2 adet Somon ürün tespit edildiği hususunun bilirkişi … tarafından düzenlenen tutanak kapsamından anlaşıldığı, Delil tespit dosyasından alınan bilirkişi raporununda da Tasarımların seçenek özgürlüğü kapsamında yapılan değerlendirme sonucunda tespit isteyen tarafa ait tasarım ile aleyhine tespit istenen tarafa ait adreste ve https://…/…/?hl=tr instagram sayfasında tespit edilen ürünler arasında bilgilenmiş kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenimde belirgin farklılıklar bulunmadığı, bu sebeple ile ayniyet derecesinde benzer olarak algılandıkları sonucuna varıldığının tespit edildiği Ele geçen ürün sayısı, bir tür haksız eylem niteliği taşıyan davalıların tasarıma tecavüzü sonucu, davacı tasarım sahibinin piyasada edindiği imaj ve güvenden oluşan manevi ticari varlığında meydana gelen kayıp ve zararlar nedeniyle 5000 TL manevi tazminat istemi günün ekonomik koşullarına göre manevi tatmin duygusu yönünden somut olayda davalıların ekonomik verilerine ve eylemlerine göre uygun bir miktar olarak kabul edilmiş, fazla talep edilen manevi tazminatın reddine karar verilmiş, ayrıca davalıların basiretli bir tacir gibi davranmayarak, gerekli izni almaksızın davacı tasarımını kullanması (her bir delil tespit dosyası ayrı ihlal tarihi kabul edilerek davalılar … ve …’ın ürünleri satmak suretiyle, … … firmasının ise üretici olması sıfatıyla tecavüzü gerçekleştirdikleri) davacıya ait tasarımı ticari faaliyetlerinde kullanmış olmaları, oluşan haksız eylem nedeniyle ihlale konu elbisenin davalılarca kaç adet ve ne kadar bedel satıldığı, işçilik ve maliyet gelirleri de tespit edilemediğinden, BK hükümlerine göre 1000- TL maddi tazminata hükmedilmesi gerekmiş ve yukarda açıklanan gerekçe kapsamına göre aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir.

HÜKÜM:Yukarda açıklanan gerekçe kapsamına göre;
ASIL DAVADA;
1-Davalılar … ve … VE TİC LTD ŞTİ ‘nin davacıya ait tasarım hakkına tecavüzün ve haksız rekabetin tespitine, durdurulmasına, önlenmesine,
2-Tasarım hakkını ihlal nedeniyle SMK 151/2-a Maddesi ve somut olayın özellikleri ve BK hükümlerine … VE TİC LTD ŞTİ ‘den tahsil edilmek üzere1.000 TL maddi tazminatın tespit tarihi olan 5.12.2019 tarihinden itibaren değişir oranlı ticari faiz ile tahsiline,
3-Tasarım hakkını ihlal nedeniyle SMK 151/2-a Maddesi vesomut olayın özellikleri ve BK hükümlerine göre … den tahsil edilmek üzere takdiren 1000 TL maddi tazminatın tespit tarihi olan 5.12.2019 tarihinden itibaren değişir oranlı ticari faiz ile tahsiline,
4-Tasarım hakkını ihlal nedeniyle … VE TİC LTD ŞTİ ‘DEN tahsil edilmek üzere 5.000- TL manevi tazminatın tespit tarihi olan 5.12.2019 tarihinden itibaren değişir oranlı ticarifaiz ile bu davalıdan tahsiline, fazla istemin reddine,
5-Tasarım hakkını ihlal nedeniyle …’dan tahsil edilmek üzere 5000- TL manevitazminatıntespit tarihi olan 5.12.2019 tarihinden itibaren değişir oranlıticarifaiz ile bu davalıdantahsiline, fazla istemin reddine,
6-Davalı … hakkındaki davanın REDDİNE,
7-Karar kesinleştiğinde hüküm özetinin Türkiye’de tirajı yüksek bir gazetede bir kez ilanına masrafın davalılar … VE TİC LTD ŞTİ VE …den tahsiline,
8-819,72 TL ilam harcının peşin harçtan mahsubu ile eksik kalan 461,09 TL harcın Davalılar …, …’n den alınarak davacıya verilmesine,
9- Tasarım hakkına tecavüzün ve haksız rekabetin tespiti talepleri yönünden, Avukatlık ücret tarifesi uyarınca 7.375 TL vekalet ücretinin davalılar …, …’n den alınarak davacıya verilmesine,
10-Kabul edilen Maddi tazminat talebi yönünden, Avukatlık ücret tarifesi uyarınca 1000- TL vekalet ücretinin davalılar …, …’n den ayrı ayrı alınarak davacıya verilmesine,
11-Kabul edilen Manevi tazminat talebi yönünden Avukatlık ücret tarifesi uyarınca 750- TL vekalet ücretinin davalılar …, …’n den ayrı ayrı alınarak davacıya verilmesine,
12- Red edilen Manevi tazminat talebi yönünden Avukatlık ücret tarifesi uyarınca 750- TL vekalet ücretinin davacıdan ayrı ayrı alınarak davalılar …, … İnşaat Sanayi Ve Ticaret Limited’e verilmesine,
13-Davalı … hakkındaki davanın reddi nedeniyle Avukatlık ücret tarifesi uyarınca 7.375 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalı …’a verilmesine,
14-Davacı tarafın yargılama giderlerinden olan 358,63 TL peşin harç, 54,40 TL başvuru harcı, 440 TL tebligat masrafı, 3.000 TL bilirkişi ücreti olmak üzere toplam 3.853,03 TL’nin 2/3 ünün davalılar … ve …’n den alınarak davacıya verilmesine,
15-Taraflarca fazla yatırılan gider avansının hüküm kesinleştiğinde ve talebi halinde iadesine,
II-BİRLEŞEN DAVADA;
1-Davalılar … ve … VE TİC LTD ŞTİ ‘nin davacıya aittasarım hakkına tecavüzün ve haksız rekabetin tespitine, durdurulmasına, önlenmesine,
2-Tasarım hakkını ihlal nedeniyle SMK 151/2-a Maddesi vesomut olayın özellikleri ve BK hükümlerine göre … VE TİC LTD ŞTİ ‘den1000 TL maddi tazminatın tespit tarihi olan 10.1.2020 tarihinden itibaren değişir oranlı ticari faiz ile tahsiline,
2-Tasarım hakkını ihlal nedeniyle SMK 151/2-a Maddesi vesomut olayın özellikleri ve BK hükümlerine … dan tahsil edilmek üzere 1000 TL maddi tazminatın tespit tarihi olan 10.1.2020 tarihinden itibaren değişir oranlı ticari faiz ile tahsiline,
3-Tasarım hakkını ihlal nedeniyle … VE TİC LTD ŞTİ ‘DEN tahsil edilmek üzere 5.000- TL manevi tazminatın tespit tarihi olan 10.1.2020 tarihinden itibaren değişir oranlı ticari faiz ile bu davalıdan tahsiline, fazla istemin reddine,
4-Tasarım hakkını ihlal nedeniyle …’dan tahsil edilmek üzere e 5000- TL manevi tazminatın tespit tarihi olan 10.1.2020 tarihinden itibaren değişir oranlı ticari faiz ile bu davalıdan tahsiline, fazla istemin reddine,
5-Davalı … hakkındaki davanın REDDİNE,
6-Karar kesinleştiğinde hüküm özetinin Türkiye’de tirajı yüksek bir gazetede bir kez ilanına masrafın davalılar … VE TİC LTD ŞTİ VE …’dan tahsiline,
7-819,72 TL ilam harcının peşin harçtan mahsubu ile eksik kalan 461,09 TL harcın Davalılar … ve …’n den alınarak davacıya verilmesine,
8-Tasarım hakkına tecavüzün ve haksız rekabetin tespiti talepleri yönünden, Avukatlık ücret tarifesi uyarınca 7.375 TL vekalet ücretinin davalılar … ve …’n den ayrı ayrı alınarak davacıya verilmesine,
10-Maddi tazminat talebi yönünden,Avukatlık ücret tarifesi uyarınca 1000- TL vekalet ücretinin davalılar … ve …’n den ayrı ayrı alınarak davacıya verilmesine,
11-Kabul edilen Manevi tazminat talebi yönünden Avukatlık ücret tarifesi uyarınca 750- TL vekalet ücretinin davalılar … ve …’n den ayrı ayrı alınarak davacıya verilmesine,
12-Red edilen Manevi tazminat talebi yönünden Avukatlık ücret tarifesi uyarınca 750- TL vekalet ücretinin davacıdan ayrı ayrı alınarak davalılar … ve , … İnşaat Sanayi Ve Ticaret Limited na verilmesine,
13-Davalı … hakkındaki davanın usulden reddi nedeniyle Avukatlık ücret tarifesi uyarınca 7.375 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalı …’a verilmesine,
14-Davacı tarafın yargılama giderlerinden olan 358,63 TL peşin harç, 54,40 TL başvuru harcı, 69,65 TL tebligat ücreti olmak üzere toplam 482,68 TL’nin 2/3 ünün davalılar … ve …’n den alınarak davacıya verilmesine,
15-Taraflarca fazla yatırılan gider avansının hüküm kesinleştiğinde ve talebi halinde iadesine,

Dair verilen karar davacı vekilinin, davalılardan … vekili, … … ve … Vekillerinin yüzüne karşı, …’in yokluğunda gerekçeli kararın taraflara tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içinde İSTİNAF YASA yolu açık olmak üzere karar verilip tefhim kılındı, hazır olanlara duruşma zaptından örnek verildi. 15/12/2021

Katip …
¸e-imzalıdır

Hakim …
¸e-imzalıdır