Emsal Mahkeme Kararı İstanbul 1.Fikrî ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi 2020/432 E. 2022/163 K. 08.11.2022 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
1.FİKRÎ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ

ESAS NO : 2020/432 Esas
KARAR NO : 2022/163

DAVA : İtirazın İptali (Fikir Ve Sanat Eseri Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 30/12/2020
KARAR TARİHİ : 08/11/2022

Mahkememizde görülmekte bulunan İtirazın İptali (Fikir Ve Sanat Eseri Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılamasının sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
İDDİA:Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davalı hakkında … 35. İcra Müdürlüğü … E. sayılı dosyası ile Müzik Eseri Lisans Sözleşmesi ve faturalardan kaynaklanan 1.484,95 TL asıl alacak ve 7.356,51 TL faiz olmak üzere toplam 8.841,46 TL alacağın tahsiline ilişkin olarak 04/09/2019 tarihinde ilamsız takip başlatıltığını, Borçlunun 09/09/2019 tarihli itiraz dilekçesi ile borca, takibe, takip şekline, ödeme emrine, faize, faiz oranına, işlemiş faize, yetkiye, zamanaşımına. itiraz etmiş, takibin durdurulmasına karar verilmesini talep ettiğini, Arabuluculuk Son Tutanağı’ nda görüleceği üzere borçlu/davalı ile anlaşma sağlanamadığını, taraflar arasında imzalanan Müzik Eseri Lisans Sözleşmesinin Mali şartlar başlıklı 6. maddesinin a bendine göre taraflar arasındaki mali hak bedeli “Lisans Alan, … repertuvarında bulunan müzik eserlerinin “GÜN” Süpermarketlerinde sözleşmenin kapsamında belirtilen koşullarda …’den almış olduğu lisans karşılığında tarife gereği 8 adet süpermarket için toplam 4.710 metrekare alan karşılığı 01/01/2005 tarihleri arasındaki dönem için 2.071.575.000 TL+KDV / 2.071,58 YTL+KDV ödeyeceğini, lisans alan, sözleşmenin uzaması durumunda uzayan her sene için yıllık olarak …’ye …’nin ilgili market tarifesine göre hesaplanacak mali hak bedelini ödeyecektir.” şeklinde düzenlendiğini, Taraflar arasındaki lisans sözleşmesinin 01/01/2005 – 31/12/2005 tarihleri arasındaki süreyi kapsadığını, sözleşme süresinin yenilenmesi hususunun sözleşmenin süresi ve feshi Başlıklı 11. Maddesinin’ de şu şekilde düzenlendiğini, ”Sözleşme 01.01.2005- 31.12.2005 tarihleri arasındaki süreyi kapsar. Taraflardan herhangi birinin, sözleşmenin sona ermesi tarihi olan 31/12/2005 tarihinden, en geç bir ay evvel erdirmek istediğini ifade eden bir bildirimi Noter aracılığı ile yapmadığı takdirde, aynı şartlarda yıldan yıla yenilenerek devam eder.” Şeklindeki düzenleme sebebiyle taraflar arasındaki sözleşmenin yenilenerek devam ettiğini, davalı aleyhine başlatılan davaya konu icra takibinde, sözleşmede belirtilen oranlara göre düzenlenen fatura alacağının 23/12/2013 tarihli … No’lu 720,89 TL bedelli fatura alacağı, 23/10/2014 tarihli … No’lu 764,06 TL bedelli fatura alacağı olmak üzere; davalıdan toplam 1.484,95 TL asıl alacak şeklinde olduğunu, davalı taraf, meslek birlikleri ile sözleşme imzalamış ve bu sözleşmeye istinaden vadeler belirli olmasına ve faturaları tebliğ almasına rağmen ödeme yapmadığını, asıl alacağa ek olarak, sözleşmenin “mali şartlar” başlıklı 6. maddesinin b bendi uyarınca da; “Ödemelerin gecikmesi halinde Lisans Alan aylık % 8 gecikme faizini …’ye ödeyeceğini kabul ve taahhüt eder ” Şeklindeki düzenlemenin bulunduğunu, ,sözleşmenin 6. Maddesinin a bendinin 3. fikrasında “Lisans Alan sözleşmenin uzaması durumunda uzayan seneye ait mali hak bedelini o senenin 15 Ocak günü …’ye nakden ödeyecektir.” şeklinde düzenlemenin bulunduğunu, sözleşmede yer alan bu düzenlemelere rağmen belirlenen bedellerin davalı şirket tarafından belirlenen vadelerde ödenmediğini, BK. 117. Maddesine göre; “Muaccel bir borcun borçlusu, alacaklının ihtarıyla temerrüde düşer. Borcun ifa edileceği gün, birlikte belirlenmiş veya sözleşmede saklı tutulan bir hakka dayanarak taraflardan biri usulüne uygun bir bildirimde bulunmak suretiyle belirlemişse, bu günün geçmesiyle; haksız fiilde fiilin işlendiği, sebepsiz zenginleşmede ise zenginleşmenin gerçekleştiği tarihte borçlu temerrüde düşmüş olur. Ancak sebepsiz zenginleşenin iyiniyetli olduğu hâllerde temerrüt için bildirim şarttır.” Bu sebeple başkaca ihtara gerek olmaksızın sözleşmenin açık hükmü ve açık olarak sözleşmede düzenlenmiş vadelerin geçmesiyle birlikte borçlunun temerrüde düştüğünü, sözleşmede belirtilen tarihten itibaren ve sözleşmede belirlenen oranda faiz ödenmesi gerektiğini, söz konusu alacaklara ilişkin herhangi bir ödeme yapılmadığından, haksız ve mesnetsiz olarak yapılan itirazın iptali ile söz konusu takibin devamına karar verilmesini , TBK m.146 uyarınca genel zamanaşımı süresinın 10 yıl olduğunu, işbu davaya sebep borç açısından da bu süre dikkate alındığında fatura tarihlerinden de görüleceği üzere alacağın zamanaşımına uğramasının söz konusu olmadığını, sözleşmenin 12. Maddesi uyarınca; “Bu sözleşmeden doğacak uyuşmazlıkların çözümünde İstanbul Mahkemeleri ve İstanbul İcra Daireleri yetkilidir.”hükmü gözetildiğinde yetki itirazının yerinde olmadığını, takibin devamını, % 20 ‘den az olmamak şartıyla icra inkar tazminatına hükmedilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
SAVUNMA:Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; davacı ile 01.01.2011- 31.12.2011 ve 01.01.2012 – 31.12.2012 Tarihleri aralığını kapsayan ve taraflarca 24.07.2012 tarihinde imza altına alınan bir sözleşme olduğu bildirdiğini, bu sözleşmede … 3.Noterliği …Tarih … yevmiye no ile feshedildiğini, fesih ihbarnamesinin davacı yana 09.12.2013.Tarihinde tebliğ edilerek kesinleştiğini, sözleşmenin fesih edilmesi nedeniyle 2013 ve 2014 yıllarına ait fatura alacağı iddiasının 2019 yılının haziran ayında davacı tarafça davalıdan talep edilmesinin kötü niyetli olduğunu, 01.01.2005-31.12.2005 Tarihli sözleşmenin hukuken hiçbir geçerliliğinin bulunmadığını geçerli olmayan sözleşmeye istinaden yapılan icra takibi sonucu açılan itirazın iptali davasının hukuki dayanağının olmaması nedeniyle davanın reddine karar verilmesini , ,Denizli mahkemeleri ve icra dairelerinin olduğunu ,davanın reddine karar verilmesini talep etmişlerdir.
DELİLLERİN TARTIŞILMASI VE GEREKÇE:
Dava konusu uyuşmalık; Sözleşme hükümleri gereğince, davalının ödemekle yükümlü olduğu fatura bedellerinin davalıya yanca ödenmediğini, alacağın tahsili amacıyla davalı hakkında … 35. İcra Müdürlüğü’nün … esas sayılı dosyası ile başlatılan icra takibine, borcun haksız olarak itiraz ettiğini, bunun üzerine takibin durdurulduğunu ileri sürerek, itirazın iptali ile takibin devamına, %20 ‘dan aşağı olmamak üzere icra inkar tazminatına hükmedilmesine karar verilmesini talep ve dava etmişlerdir.
İtiraza konu icra dosyası celp edilmiş ve mali bilirkişi incelemesi yaptırılmıştır.
Bilirkişi …’ın 16/09/2021 tarihli bilirkişi raporunda ; Davada uyuşmazlık konusunun, davalı hakkında … 35.İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı dosya ile başlatılan ilamsız takibin, davalının itirazın iptali ve icra inkar tazminatı talebine ilişkin olduğunu, davacı ticari defterlerinin açılış ve kapanış tasdiki süresinde yapıldığı ve sahibi lehine delil taşıdığını, Davacı Meslek birliği …’ nin, ticari defter kayıtlarında davalıdan 1.484,95 TL alacaklı gözüktüğü, faturaların … ve … tarafından teslim edildiği, fatura bilgilerinin yer almadığı ancak fatura tarihleri ile yakın tarihli gönderiler olduğu dikkate alınarak dava konusu faturaların tebliğine ilişkin belgeler olduğu Davalı ve davacı arasında akdedilen 24.07.2012 tarihli sözleşmenin devam ettiği, Davacı …’ nin … 35.İcra Müdürlüğü’nün… esas sayılı dosyasında takip tarihi itibari ile 1.484,95 TL Asıl alacak ve 7.356,51 TL gecikme faizi ile birlikte toplam 8.841,46 TL takipte bulunduğu, yapılan hesaplamada 1.484,95 TL Asıl alacak ve 2.026,73 TL gecikme faizi ile birlikte toplam 3.511,68 TL alacak Hesap edildiği, takipte 5.329,78 TL fazla talepte bulunduğu, davacının 3.511,68 TL alacaklı olduğu, Davacı ve davalı arasında 2 sözleşme akdedildiği birinci sözleşmenin 2005 yılında düzenlendiği, ikinci sözleşmenin 24.07.2012 tarihinde düzenlendiği, Mahkemenin kararı 2005 yılında akdedilen sözleşmede belirtilen % 8 aylık faiz oranına göre hesaplanması yönünde ise Taleple bağlılık ilkesi gereği davacının 8.841,46 TL alacaklı olduğu, takip tarihinden tahsil tarihine kadar aylık % 2 veya %8 faiz talep edebileceği, görüş ve kanaatine vardığını bildirmiştir.
… 3. Asliye Hukuk Mahkemesine 28/09/2021 tarihinde …’dan tarafından düzenlenen 18/10/2021 tarihli bilirkişi raporunda ; Sözleşme ve faturaların kabul edilmemesi durumunda Davacı ticari defterlerinin açılış ve kapanış tasdiki süresinde yapıldığı ve sahibi lehine delil taşıdığı faturaların …kargo ve … kargo tarafından teslim edildiği, kargo bilgileri üzerinde fatura olduğuna dair bilgilerinin yer almadığı Davalı kayıtlarında davacının kestiğini iddia ettiği faturaların olmadığı ve davacıya kayıtlı borcunun olmadığı , Sözleşme ve faturaların mahkemece kabul edilmesi durumunda 24.07.2012 tarihli yeni sözleşme yapıldığı sözleşmenin devam ettiği, fatura taraflar arasındaki temel ilişkiye dayalı olarak düzenlenmek zorunda olduğundan faturaların sözleşmeye dayalı olarak VUK’a uygun düzenlendiği, Davacı ..’ nin … 35.İcra Müdürlüğü’nün …esas sayılı dosyasında takip tarihi itibari ile 1.484,95 TL Asıl alacak ile 2.026,73 TL gecikme faizi ile birlikte toplam 3.511,68 TL alacaklı olduğu, Davacı ve davalı arasında 2 sözleşme akdedildiği birinci sözleşmenin 2005 yılında düzenlendiği ve birinci sözleşmeyi iptal eden hüküm bulunmadığı ikinci sözleşmenin 24.07.2012 tarihinde düzenlendiği, 2005 yılında akdedilen sözleşmede belirtilen %8 aylık faiz oranına göre hesaplanması yönünde ise Taleple bağlılık ilkesi gereği davacının 8.841,46 TL alacaklı olduğu sonuç ve kanaatine vardığını bildirmiştir.
Bilirkişi …’ın 31/01/2022 tarihli EK bilirkişi raporunda ; Davada uyuşmazlık konusunun, davalı hakkında … 35.İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı dosya ile başlatılan ilamsız takibin, davalının itirazın iptali ve icra inkar tazminatı talebine ilişkin olduğu, Davacı ticari defterlerinin açılış ve kapanış tasdiki süresinde yapıldığı ve sahibi lehine delil taşıdığı, Davacı Meslek birliği …” nin, ticari defter kayıtlarında davalıdan 1.484,95 TL alacaklı gözüktüğü, faturaların … kargo ve … kargo tarafından teslim edildiği, fatura bilgilerinin yer almadığı ancak fatura tarihleri ile yakın tarihli gönderiler olduğu dikkate alınarak dava konusu faturaların tebliğine ilişkin belgeler olduğu kanaatine varıldığı, Davalı ve davacı arasında akdedilen 24.07.2012 tarihli sözleşmenin devam ettiği, . Davacı …” nin … 35.İcra Müdürlüğü’nün … esas sayılı dosyasında takip tarihi itibari ile 1.484,95 TL Asıl alacak ve 7.356,51 TL gecikme faizi ile birlikte toplam 8.841,46 TL takipte bulunduğu, yapılan hesaplamada 1.484,95 TL Asıl alacak ve 2.026,73 TL gecikme faizi ile birlikte toplam 3.511,68 TL alacak hesap edildiği, takipte 5.329,78 TL fazla talepte bulunduğu, davacının 3.511,68 TL alacaklı olduğu, Davacı ve davalı arasında 2 sözleşme akdedildiği birinci sözleşmenin 2005 yılında düzenlendiği, ikinci sözleşmenin 24.07.2012 tarihinde düzenlendiği, Mahkemenin kararı 2005 yılında akdedilen sözleşmede belirtilen %8 aylık faiz oranına göre hesaplanması yönünde ise Taleple bağlılık ilkesi gereği davacının 8.841,46 TL alacaklı olduğu, takip tarihinden tahsil tarihine kadar aylık % 2 veya %8 faiz talep edebileceği, talep edilen icra inkar tazminatının mahkememizin takdirinde olduğu, sonuç ve kanaatine vardığını bildirilmiştir.
Toplanan deliller , taraflar arasındaki sözleşme hükümleri, alınan bilirkişi raporları , icra takip dosyası ile birlikte incelendiğinde; davacının huzurdaki dava yönünden davaya konu ettiği sözleşme icra takip dosyasında yer alan 2005 tarihli sözleşmedir. Davalı yan her kadar sözleşmenin feshedildiğine ilişkin beyanda bulunmuş ise de, davalı tarafından dosyaya tebliğ şerhi içeren belge sunmadığı anlaşılmaktadır.
2005 Tarihli Müzik Eseri Lisans Sözleşmesi incelendiğinde; “mali şartlar” başlıklı 6. maddesinin b bendi uyarınca; “Ödemelerin gecikmesi halinde Lisans Alan aylık %8 gecikme faizini …’ye ödeyeceğini kabul ve taahhüt eder.” Düzenlemesi mevcut olup, Bilirkişi tarafından 2005 Yılında Akdedilen Sözleşmeye Göre Hesaplama başlıklı hesaplama Mahkememizce dikkate alınarak hüküm tesis edilmesi gerekmiştir.
Zira davalı tacir olup ortak iradeleri ile sözleşmeyi akdetmişler ve meslek birliklerince belirlenen oranlar tutarında lisans hak bedeli ödemeyi kabul ve taahhüt etmiştir. Sözleşmenin 11. Maddesinde Sözleşmenin Süresi hüküm altına alınmış olup, taraflardan her biri sözleşmenin sona erme tarihinden en geç bir ay öncesinde, sözleşmeyi sona erdirmek istediğini ifade eden bildirimi noter kanalı ile yazılı olarak karşı tarafa bildirmediği takdirde, sözleşme aynı şartlarda yıldan yıla yenilenerek devam edeceği öngörülmüş ve 31.12.2005 tarihinden en geç bir ay önce davacı meslek birliğine davalı tarafından bir bildirim yapıldığına dair delil sunulmadığı anlaşıldığından sözleşmenin yıldan yıla yenilendiği anlaşılmıştır. Davalı yan her ne kadar yetki itirazında bulunmuş ise de, Sözleşmenin 12. Maddesinde “sözleşmeden doğacak uyuşmaklıkların çözümünde istanbul mahkemeleri ve icra daireleri yetkilidir” ibaresi gözetildiğinde yetki yönündeki itirazının reddinin gerekmiş, keza Borçlu, sözleşmede öngörülmüş bulunan tarihte veya belirtilen ödeme süresinde borcunu ödemez ise, İhtara gerek olmaksızın temerrüde düşeceğine dair Borçlar Kanunu’nun 117/1 hükmü gereği; “borcun ifa edileceği gün, taraflarca birlikte belirlenmişse bu günün geçmesiyle borçlu temerrüde düşmüş olur düzenlemesi gözetilmiş ayrıca Davalı yanca taraflar arasında ikinci bir sözleşme olan 24.07.2012 tarihli sözleşme sunulmuş olup, “Sözleşmenin Süresi ve Feshi” başlıklı 7. Maddesinde sözleşmenin yenilenmesi yönünden sözleşmenin 01.01.2011-31.12.2011 – 01.01.2012-31.12.2012 tarihleri arasındaki süreyi kapsadığını, taraflardan biri, sözleşmenin sona erme tarihi olan 31/12/2012 tarihinden, en geç bir ay öncesinde, sözleşmeyi sona erdirmek istediğini ifade eden bildirimi noter kanalı ile karşı tarafa bildirmediği takdirde, sözleşme aynı şartlarla 4.3. madde gereğince yıldan yıla yenilenerek devam eder. Düzenlemesinin yer aldığı ve Davalı tarafından … 3. Noterliği … tarih ve … yevmiye no.lu ihtarname ile sözleşmeyi feshetmiş olduğunu ileri sürerek buna ilişkin noter evrak fotokopisini dosyaya sunduğu ancak , davalı yanca sunulan ihtarların en erken olanının 2.12.2013 tarihli olup, dolayısıyla sözleşmede öngörülen 1 aylık süreden öncesine ait olmadığı, sözleşme hükümlerine göre otomatik olarak yenilendiği, basiretli tacir ilkesinden hareket ile sözleşmeye göre davalının yapmış olduğu fesih bildirimi süresinde yapılmadığından sonraki yıla yenilenerek devam ettiğinin kabulünün gerektiği anlaşılmıştır.
Toplanan deliller, taraf iddia ve savunmaları, bilirkişi raporları ile bir bütün olarak incelendiğinde 2005 tarihli sözleşmenin feshihe yönelik bir delil sunulmadığı, bilirkişi İsmail Yeksan tarafından düzenlenen kök rapor ve ek rapor içerikleri dosyaya sunulu sözleşme hükümleri ile uyumlu olduğundan HMK 266 madde kapsamında hükme dayanak olarak alınmış, davalı yanca ileri sürülen yetki ve zamanaşımı itirazları yerinde görülmemiş, … 35. İcra Müdürlüğünün … sayılı icra takip dosyasında davalı borçlu tarafça yapılan itirazın iptaline, takibin 8.841.46 TL üzerinden devamına, takdiren % 20′ si üzerinden hesaplama yapılmak suretiylei icra inkar tazminatının da davalıdan tahsil edilerek davacıya verilmesine, karar verilerek yukarda açıklanan gerekçe kapsamına göre aşağıdaki hüküm kurulmuştur.
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ; Ayrıntısı gerekçeli kararda açıklanacağı üzere;
1- … 35. İcra Müdürlüğünün … esas sayılı icra takip dosyasında davalı borçlu tarafça yapılan itirazın iptaline, takibin toplam 8.841.46 TL üzerinden devamına,
2-Kabul edilen takip tutarının takdiren % 20′ si üzerinden hesaplama yapılmak suretiyle icra inkar tazminatının da davalıdan tahsil edilerek davacıya verilmesine,
3-603,96 TL ilam harcının peşin harçtan mahsubu ile eksik kalan 497,17 TL harcın davalıdan tahsiline,
4-Avukatlık ücret tarifesi uyarınca 8.841,146 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
5-Davacı tarafın yargılama giderlerinden olan 54,40 TL başvuru harcı 106,79 TL peşin harç , 1656,25 TL bilirkişi ve tebligat gideri olmak üzere toplam 1.817,44 TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
6-Davalının yaptığı yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına,
7-Taraflarca fazla yatırılan gider avansının hüküm kesinleştiğinde ve talebi halinde iadesine,
Dair davacı vekilinin yüzüne karşı, davalının yokluğunda gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki hafta içinde İSTANBUL BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ NEZDİNDE İSTİNAF YASA YOLU AÇIK olmak üzere verilen kararaçıkça okundu, usulen anlatıldı, hazır olan tarafa duruşma zaptından örnek verildi. 08/11/2022

Katip …
¸

Hakim …
¸