Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
1.FİKRÎ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ

ESAS NO : 2020/306 Esas
KARAR NO : 2022/194

DAVA : Hükümsüzlüğü ve Tasarıma Tecavüz edildiğinin Tespiti
DAVA TARİHİ : 28/09/2020
KARAR TARİHİ : 06/12/2022

Mahkememizde görülmekte bulunanHükümsüzlüğü ve Tasarıma Tecavüz edildiğinin Tespiti davasının yapılan açık yargılamasının sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
İDDİA:Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Davalı yanın bir süreden beri Türkiye’de veya dünyada kamuya arz olunmuş maruf ürünleri kendi adına tescil ettirerek haksız konum elde etmeye çalıştığını, Bu nedenle taraflar arasında … 2. Fikri ve Sınai Haklar Mahkemesinin … ve … 1. Asliye Ticaret Mahkemesinin … Esas sayılı dosyaları ile görülmekte olan hükümsüzlük, tasarım tecavüziü ve haksız rekabet davaları bulunduğunu, … Şirketi adına tescilli … – … ve … tescil nurmaralı endüstriyel tasarımların SMK m. 77 uyarınca hükümsüzlüğü ile sicilden terkinine, Müvekkilinin fiillerinin davalı tasarımına tecavüz teşkil etmediğinin tespitine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
SAVUNMA:Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; Müvekkili Şirketin, işbu davaya konu … tescil mumaralı tasarımlardan… numaralı tasarımları, Türkiye’de ve dünya çapında ilk olarak kamuya sunan ve pazarlayan şirket olduğunu, kabul anlamına gelmemekle birlikte, bir an için işbu tasarımların hükümsüzlüğüne karar verilmesi ihtimalinde davacının bizzat kendisine ait tasarımların da hükümsüzlüğüne karar verilmesi gerekeceğini, … no’lu tescilli tasarımlardan … numaralı tasarımların esasen tarih boyunca kullanılan bir takım motiflerin; müvekkilinin tasarım dili ve hayal ile yenilik ve ayırt edici özellikleri haiz olarak günümüz mimari tasarım diline uyarlaması, özel inorganik pigmentlerle renk kombinasyonları ve sonrasında yapılan özel boyama teknikleriyle “doğala yakınlık” yakalanarak ve montaj kolaylığı açısından büyük ebatlarda ölçeklendirilerek dekoratif duvar kaplama panelleri olarak meydana getirildiğini, Müvekkili Şirket’e ait bu dekoratif duvar kaplama panelleri, kanun tanımında yer alan her nitelik itibariyle “tasarım” mahiyetinde olup, tüm mevzuat kapsamında, hukuka ve usulüne uygun olarak kurum nezdinde incelenerek tescil edildiğini, müvekkili şirket, tasarım motiflerini doğadan ve tarihten esinlenerek, yıpranmışlık ve yıllanmışlığı ön planda tutarak çeşitlendirdiğini, Mukavemet, dayanıklılık ve yangına dayanım olarak da diğer tasarımlardan ayrıldığını, Davacı tarafından sunulan belgelerde yer alan görseller incelendiğinde, işbu görsellerdeki renk, çizgi, yüzey dokusu, ham madde, boyut, uygulama alanı, üretim süreci ve sair hususların müvekkil şirket’e ait tasarımların özelliklerinden bariz bir şekilde farklı olduğunun görüldüğünü, müvekkil şirket’e ait tasarımlarda yer alan her bir plakanın ölçüleri 130×300 komplike şekilde, izoflalik polyester ve fiber glass ham maddeye (düşük solventli hammadde kullanımı) sahip farklı bir üretim süreci içeren, mekanik montaj yöntemi ile montajı yapılan, mukavemet, dayanıklılık ve yangına dayanım olarak gelişmiş, eski ve doğal görünümlü tasarımlar olduğunu, Davacı taraf, davaya konu tescilli tasarımların, müvekkili şirket’ten daha önce satışa sunulduğunu ve bu tasarımların yurt dışından ithal edildiğini iddia etmişse de; bu iddialarına yönelik somut hiçbir delil sunamadığını, davanın esastan reddini, Yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davacı taraf üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLERİN TARTIŞILMASI VE GEREKÇE:
Dava konusu uyuşmazlık; Davalı adına … tescil nolu Endüstriyel tasarım belgesinin (… nolu ETB’ler) kötü niyetli tescili nedeniyle SMK 77.madde uyarınca hükümsüzlüğü ve davacı fiillerinin tecavüz teşkil etmediğinin tespiti istemine ilişkindir.
Davanın açılmasını müteakip davacının dava, davalının cevap dilekçeleri karşılıklı tebliğ olunmuş, dava şartları incelenmiş, ön inceleme duruşması yapılmış, duruşmada hazır olanlar sulhe teşvik olunmuş, sonuç alınamaması üzerine uyuşmazlık konuları tespit edilmiş, arabuluculuk kurumundan faydalanmak istenilmediğinden tahkikat duruşmasına devam olunmuş, tarafların beyanlarında geçen deliller toplanmış, HMK 266 madde kapsamında bilirkişi incelemesi yaptırılmış, HMK 184.madde kapsamında hazır olanlardan tahkikat ile ilgili beyanları sorulmuş, HMK 186. madde kapsamında ise karar duruşmasında hazır olanlardan esas ile ilgili son diyecekleri sorulmuştur.
Davalı adına tescilli … tescil çoklu endüstriyel tasarım tesciline ilişkin (… ) tasarım tescil dosyası Türk Patent ve Marka Kurumundan celp edilmiştir.
HMK 266 madde kapsamında bilirkişi incelemesi yaptırılmıştır.
İlk bilirkişi heyeti …, …, … 14/09/2021 tarihli bilirkişi raporlarında özetle ; Davalı tarafa ait Hükümsüzlüğü talep edilen … – … numaralı tasarım tescillerinin başvuru tarihleri olan 31.12.2009 tarihinden önce kamuya sunulduğu, bu sebep ile koruma şartı olan yenilik ve ayırt edici nitelik özelliklerine sahip olmadığını bildirmişlerdir.
Rapora itiraz edilmesi üzerine ikinci kez bilirkişi heyeti oluşturulmuştur.
İkinci bilirkişi heyeti …, …, … 16/05/2022 tarihli bilirkişi raporlarında özetle; Davacı tarafından hükümsüzlüğe dayanak olarak sunulan ilgili internet web sitesinin “…” adresinde dava konusu görsellerin geçmişte kullanıp kullanılmadığını tespit edebilmek adına web arşiv sistemi üzerinden yapılan inceleme sonucunda ilgili internet sitesinde hükümsüzlüğe dayanak olarak belirtilen katalogun ilk olarak “26 Ocak 2009” tarihli arşiv kaydında yayında olduğu tespit edildiği, arşiv kayıtları detaylıca incelendiğinde ilgili sitenin sol menülerinin arasında “…” adında bir başlık olarak yer aldığı ve başlığa ilgili “Katalog” için “…” linkinin verildiği, tespit edilen katalog linkinin içeriğinde “…” sayfadan oluşan “…” formatında bir online katalog bulunduğu, kataloğun içeriklerinde davaya konu belirtilen görsellerin kullanıldığı ve değerlendirme bölümünde eklenen görsellerin kataloğun … nolu sayfalarında yer aldığı, Davacı tarafın sunduğu deliller arasında yer alan kataloglar içinde 1994 ve 1998 tarihli katalog içinde bulunan ürünler baz alındığında, hükümsüzlük talep edilen… nolu Tescilli Tasarımın 31.12.2009 tarih öncesi kamuya sunulduğu, Bu sebeplerle, davalı taraf adına tescilli olup hükümsüzlüğü talep edilen … numaralı tasarımların koruma şartı olan yenilik ve ayırt edici nitelik özelliklerine sahip olmadığı, Endüstriyel tasarımın tescilli dahi olsa tescile esas olan “yenilik ve ayırt edicilik” şartlarının mevcut olmadığının anlaşılması halinde hükümsüzlüğüne karar verilebilmesini düzenleyen SMK m. 77 hükmü karşısında; … numaralı tasarımının hükümsüzlük şartlarının oluştuğu, Hükümsüzlüğüne karar verilen endüstriyel tasarım hakkı, geriye doğru yürüyerek başlangıçtan itibaren ortadan kalkacağından; davalının sınai mülkiyet hakkı doğmamış sayılacak dolayısıyla davacının davalı adına tescilli tasarımları kullanımlarının tecavüz teşkil etmesinin söz konusu olmayacağı görüş ve kanaatine varıldığı bildirilmiştir.
6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu’nun “Yenilik ve ayırt edicilik” başlıklı 56. maddesi uyarınca; “(1) Tasarım yeni ve ayırt edici niteliğe sahip olması şartıyla bu Kanunla sağlanan haklar kapsamında korunur.” Yine 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu’nun 56/4. maddesine göre ise; “Bir tasarımın aynısı;
a) Tescilli tasarım için başvuru veya rüçhan tarihinden önce,
b) Tescilsiz tasarım için tasarımın kamuya ilk sunulduğu tarihten önce, dünyanın herhangi bir yerinde kamuya sunulmamış ise o tasarım yeni kabul edilir. Tasarımlar sadece küçük ayrıntılarda farklılık gösteriyorsa aynı kabul edilir.”
6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu’nun 56/5. maddesi ise “Bir tasarımın bilgilenmiş kullanıcı üzerinde bıraktığı genel izlenim;
a) Tescilli tasarım için başvuru veya rüçhan tarihinden önce,
b) Tescilsiz tasarım için tasarımın kamuya ilk sunulduğu tarihten önce,
kamuya sunulmuş herhangi bir tasarımın aynı kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenimden farklı ise bu tasarımın ayırt edici niteliğe sahip olduğu kabul edilir.” hükmünü içermektedir.
Ayırt ediciliğe ilişkin olarak değinilmesi gereken bir diğer husus “Bilgilenmiş kullanıcı” kavramıdır. Herhangi bir tasarımın ayırt edici nitelik açısından kıyaslandığı diğer bir tasarımın, birbirleri ile kıyaslanan tasarımların bilgilenmiş kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenimin belirgin bir farklılık arz etmesi gerekmektedir. Bilgilenmiş Kullanıcı; tasarımı kullanarak bilgi sahibi olmuş, tasarımı tanıyan, deneyim sahibi kullanıcı olarak tanımlanmaktadır. Öğretide, bilgilenmiş kullanıcının bir uzmanı ifade etmediği; tasarım konusu ürünleri daha önce görmüş ve bu ürünlerin ne olduğunu bilebilecek satış sürecine dâhil olmuş bir ara kullanıcı olarak anlaşılması gerektiği ifade edilmiştir.
Dosyaya sunulan deliller, Türk patent ve Marka kurumundan gelen tescil belgeleri ve HMK 266 madde kapsamında tasarım konusunda uzman bilirkişilerden oluşan heyetlerden rapor alınmış ve denetim ve hüküm kurmaya elverişli bilirkişi raporlarına göre, hükümsüzlüğü talep edilen … nolu Tescilli Tasarımın … tarih öncesi Kamuya sunulduğu, hükümsüzlüğü talep edilen … numaralı tasarımların koruma şartı olan yenilik ve ayırt edici nitelik özelliklerine sahip olmadığı, Endüstriyel tasarımın tescilli dahi olsa tescile esas olan “yenilik ve ayırt edicilik” şartlarının mevcut olmadığının anlaşılması halinde hükümsüzlüğüne karar verilebilmesini düzenleyen SMK m. 77 hükmü karşısında;… numaralı tasarımının hükümsüzlük şartlarının oluştuğu, Hükümsüzlüğüne karar verilen endüstriyel tasarım hakkı, geriye doğru yürüyerek başlangıçtan itibaren ortadan kalkacağından; davalının sınai mülkiyet hakkı doğmamış sayılacak dolayısıyla davacının davalı adına tescilli tasarımları kullanımlarının tecavüz teşkil etmesinin söz konusu olmayacağı anlaşıldığından ;davalı adına tescilli … tescil çoklu endüstriyel tasarım tescilinin … nolu ETB lerinin yeni ve ayırt edici olmadığından HÜKÜMSÜZLÜĞÜNE,Karar kesinleştiğinde hükümsüzlük kararının sicile işlenmesi için kararın TÜRK PATENT VE MARKA KURUMU’na bildirilmesine, Davacının fiillerinin davalının tasarımına tecavüz teşkil etmediğinin tespitine karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir.
HÜKÜM:
1-Davalı adına tescilli … tescil çoklu endüstriyel tasarım tescilinin … nolu ETB lerinin yeni ve ayırt edici olmadığından HÜKÜMSÜZLÜĞÜNE,
2- Davacının fiillerinin davalının tasarımına tecavüz teşkil etmediğinin tespitine,
3-Karar kesinleştiğinde hükümsüzlük kararının sicile işlenmesi için kararın TÜRK PATENT VE MARKA KURUMU’na bildirilmesine,
4-80,70 TL ilam harcının peşin harçtan mahsubu ile eksik kalan 26,30 TL harcın davalıdan tahsiline,
5-Hükümsüzlük talebinin kabulü yönünden, Avukatlık ücret tarifesi uyarınca 15.000 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
6-Tasarıma tecavüz teşkil etmediğinin tespiti talebinin kabulü yönünden, Avukatlık ücret tarifesi uyarınca 15.000 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
7-Davacı tarafın yargılama giderlerinden olan 54,40 TL başvuru harcı 54,40 TL peşin harç 230 TL tebligat ve müzekkere masrafı, 3.000 TL bilirkişi ücreti olmak üzere toplam 3.338,80 TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
8-Taraflarca fazla yatırılan gider avansının hüküm kesinleştiğinde ve talebi halinde iadesine,
Dair taraf vekillerinin yüzüne karşı, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki hafta içinde İSTANBUL BÖLGE ADLİYE MAHKEMELERİ NEZDİNDE İSTİNAF YASA YOLU AÇIK olmak üzere verilen karar açıkça okundu, usulen anlatıldı. 06/12/2022

Katip
¸e-imzalıdır

Hakim
¸e-imzalıdır