Emsal Mahkeme Kararı İstanbul 1.Fikrî ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi 2020/234 E. 2022/203 K. 07.12.2022 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
1.FİKRÎ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ

ESAS NO : 2020/234 Esas
KARAR NO : 2022/203

DAVA : İtirazın İptali (Fikir Ve Sanat Eseri Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 24/07/2020
KARAR TARİHİ : 07/12/2022

Mahkememizde görülmekte bulunan İtirazın İptali (Fikir Ve Sanat Eseri Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılamasının sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
İDDİA:Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Davalı şirket tarafından … 4.İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı dosyası ile başlatılan takibe konu lisans bedeline faize ve tüm ferilerine itiraz edilmesinin hukuki dayanaktan yoksun ve usulsüz olduğunu, davalı şirketin müvekkili ile imzaladığı ödemekle yükümlü olduğu mali hak bedellerini ödemediği, herhangi bir fesih bildirimi davalı tarafından yapılmadığından sözleşmenin otomatik olarak yenilenmek sureti ile devam ettiğini sözleşmenin ilgili hükümleri uyarınca mali hak bedellerinin revize edildiği ve borç konusu tutarın ödeme tarihinin kesin vade ile belirlenmiş olduğu, davalı şirket tarafından takibe konu borcun yanı sıra fer’ilerine de itiraz edildiği ; ancak davalı tarafından yapılan bu itirazın da sözleşmeye aykırı olduğu zira, Müvekkili … tarafından icra takibine konu edilen faiz oranı yine taraflar arasında akdedilen Sözleşmenin “Mali Şartlar” başlıklı 5.3 maddesine uygun olarak hesaplandığı, ilgili maddede: “yayın kuruluşu, ödemesi gereken mali hak bedellerini, sözleşmede belirlenen vadelerde ödemediği takdirde TL üzerinden yıllık olarak yasal ve ticari faizin ortalaması oranında faiz ödenecektir.” denilmiş olduğunu, takip talebi ve ödeme emri incelendiğinde, icra takibinde talep edilen faiz oranının davalı şirketçe kabul edilen oran olduğunu, itirazın iptaline, inkar tazminatına karar verilmesini talep ve dava etmiştir
SAVUNMA:Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; davacı tarafın kanunun öngördüğü 1 yıllık hak düşürücü süreden sonra işbu itirazın iptali davasını açtığını ,bu sebeple süresinden sonra ikame edilmiş bu davanın usulden reddi gerektiğini, yetki itirazlarının yerinde ve hukuka uygun olduğunu, sözleşmenin otomatik olarak yenilenmek suretiyle devam etmiş olduğu iddiasını kabul etmediklerini, TBK 133. Maddeye göre yeni bir borçla mevcut bir borcun sona erdirilmesi, ancak tarafların bu yöndeki açık iradesi ile olacağı, yani taraflar arasında bir yenileme sözleşmesinin olması gerektiği , fakat burada taraflar arasındaki sözleşmeye konulmuş bir maddeye dayanarak davacı tarafın sözleşmenin kendiliğinden yenilendiğini de iddia etmesinin doğru olmadığını, esasa dair tüm beyanları nazara alınarak davanın reddini talep ettikleri anlaşılmıştır.
DELİLLERİN TARTIŞILMASI VE GEREKÇE:
Dava konusu uyuşmazlık; … 4.İcra Müd. … Esas sayılı dosyasına davalı yanca yapılan itirazın iptali, takibin devamı, %20 inkar tazminatına hükmedilmesi talebine ilişkindir.
İcra dosyası celp edilmiş ve … 4. İcra Müdürlüğü’nün …Esas sayılı dosyası ile ilamsız takip yapıldığı anlaşılmıştır.
Davalı yan her ne kadar gibi yetki itirazında bulunmuş ise de, sözleşmenin 8.maddesinde açıkça İstanbul Mahkemelerinin yetkili olduğuna dair düzenleme dikkate alındığında bu yöndeki itirazında yerinde olmadığı anlaşılmıştır. Keza icra dosyası kapsamına göre zaman aşımı itirazı da yerinde görülmemiştir.
Sunulan lisans sözleşmeleri, icra dosyası ve ticari defter ve belgeler üzerinde inceleme yapılarak takibin haklı olarak durup durmadığı, davacının hak edebileceği alacağının sözleşmeden kaynaklanan haklar kapsamında ne kadar olduğu hususlarının tespiti yönünden HMK 266 madde kapsamında mali bilirkişiden rapor alınmıştır.
Bilirkişi … 16/04/2021 tarihli bilirkişi raporunda; Davacı şirketin 2011-2021 yılları arası yasal tutulması gereken defter kayıt ve belgeleri üzerinde yapılan incelemeye göre, Davacı tarafın 2011 ve 2012 yılları yevmiye kapanış tasdikleri bulunmadığı ,bu sebeple ilgili yıl yevmiye defterinin sahibi lehine delil niteliği taşımadığı , Faturaların sözleşmedeki adrese ve vergi numarasına düzenlendiği , TBK.Md.146 ve 147 uyarınca anapara ve faiz üzerinden zamanaşımı bulunmadığı , Faturalar sözleşmeye uygun artış oranı ile düzenlendiği , Yapılan cari hesap incelemesinde toplamda 9.605,73 TL davacı lehine bakiye bulunduğunu bildirmiştir.
… 1. Asliye Hukuk Mahkemesi aracılığıyla alınan bilirkişi … tarafından düzenlenen 05/05/2022 tarihli bilirkişi raporunda : davalı defter incelemeleri neticesinde ; 2012-2013 ve 2014 yıllarına ait defter tasdik bilgilerinin ve o yıllara ait herhangi bir belge verilmediği, 2011-2012-2013-2014-2015-2016-2017 yıllarına ait defter-i kebir ve envanter defter tasdik bilgilerinin olmadığı,2011-2015-2016-2017 yıllarına ait Yevmiye defterlerinin açılış ve kapanış tasdiklerinin süresinde yaptırıldığı, Davacının KDV Dahil 12.084,21 TL fatura kestiği, Davalının 10.886,00 TL ödeme yaptığı (senet ve banka eft si olarak), Davacının 1.198,21 TL borcunun olduğu nun tespit edildiği görüş ve kanaatine vardığını bildirmiştir.
Düzenlenen raporlar denetime uygun bulunmadığından Fsek uzmanı bilirkişi eklenerek mali yönden tekrar rapor alınmıştır.
Bilirkişiler …ve …tarafından düzenlenen 24/10/202 tarihli bilirkişi raporunda özetle; davada uyuşmazlık konusunun, davalı hakkında .. 4.İcra Müdürlüğü’nün …E.sayılı dosyası ile başlatılan ilamsız takibin, davalının itirazın iptali ve icra inkar tazminatı talebine ilişkin olduğu, davalının davacı ile aralarında 07.05.2009 tarihinde imzalanmış sözleşmeye istinaden mali hak bedellerini 1 Mart, 1 Haziran, 1 Eylül, 1 Aralık tarihlerinde 4 eşit taksitte hesaba havale yolu ile nakden ödemeyi taahhüt ettiği Yayın kuruluşu, ödemesi gereken mali hak bedellerini, sözleşmede belirlenen vadelerde ödemediği takdirde yıllık olarak yasal ticari faizin ortalaması oranında faiz ödeyeceğini kabul ettiğini, TTK madde 1530’a göre; Borçlu, sözleşmede öngörülmüş bulunan tarihte veya belirtilen ödeme süresinde borcunu ödemez ise, ihtara gerek olmaksızın temerrüde düşecektir. Düzenlememesinin yer aldığını , Davacı meslek birliği ….’ın ticari defter kayıtlarında yer alan mali hak bedellerinin ilgili dönemleri o dönemlere ait yıllık yasal -ticari faizin ortalamasından gecikme faizleri hesaplanmış asıl alacak gecikme faizi olarak 12.669,95 TL alacaklı olduğunun hesaplandığını, … 4.İcra Müdürlüğü’nün .. E.sayılı dosyasından Asıl alacak +Gecikme faizi ile birlikte 11.945,33 TL üzerinden takibe geçilmiş olduğundan talebe bağlılık ilkesinden hareketle Davacı …’ın davalıdan 11.945,33 TL alacaklı olduğu görüş ve kanaatine vardıklarını bildirmişlerdir.
Toplanan deliller, icra dosyası ve HMK 266 madde kapsamında denetim ve hüküm kurmaya elverişli son bilirkişi heyet raporu dikkate alındığında; Davalı şirket ile meslek birlikleri … arasında imzalanan “Yayın İzin Sözleşmesi”’nin 7.5.2009 tarihli sözleşme kapsamında imzalandığı ve bu sözleşmenin RADYO yayınlarına ilişkin olduğu anlaşılmaktadır.
Sözleşme hükümlerine göre davalı tarafça ödenecek telif bedellerinin yılın hangi aylarında ödeneceği sözleşme ile kararlaştırıldığından belirli bir vade söz konusu olup bu vadede ödenmeyen telif ücreti için davacı alacaklının temerrüt faizi talep etme hakkı bulunmaktadır.
Davalı …A.Ş. nin işyeri adresinin değiştiği, Sözleşme madde 9: Tebligat adresi bölümünde “Taraflar adres değişikliklerini derhal yazı ile bildirmek zorundadırlar. Aksi halde, tebligat 7201 sayılı Tebligat Yasasının 10.maddesi uyarınca yapılmış sayılır” hükmünü içermekte olduğu, 05.05.2022 tarihli Bilirkişi Raporuna ek yapılan Davacı Mesam kayıtlarında yer alan Davalının cari hesap ekstresi ile Davalı … Birlik kayıtlarında yer alan Davacının cari hesap ekstreleri karşılaştırıldığında 07.04.2015 tarihi itibari ile karşılıklı mutabık oldukları tespit edilmiştir. Ancak bu mutabakat Davacı … ile davalı …yayın hakkı için yapılan ödeme ve faturaları kapsayan bir mutabakattır. Davaya konu faturalar ise radyo yayın hakkı ile ilgilidir. Dolayısıyla sözleşme hükümlerine göre hazırlanmayan diğer bilirkişi raporları hükme esas alınmamıştır. Zira davalının radyo yayını için davacıya yaptığı bir ödeme bulunmamaktadır. Son bilirkişi raporunda da dökümü yapılan ödemelerin raporun 10.sayfasında da isabet ile belirtildiği üzere TV yayın hakkı kapsamında yapılan sözleşmeye ilişkin olduğu, yapılan ödemelerin huzurdaki sözleşmeye dayalı faturaların kapsamında olmadığı anlaşılmıştır.
Bilirkişiler …ve … tarafından düzenlenen 24/10/202 tarihli bilirkişi HMK 266 madde kapsamında dosyadaki deliller ve sözleşme hükümleri ile uyumlu olduğundan malu yönden denetime uygun bulunmuş ve hükme dayanak olarak alınmış, diğer raporlar sözleşme hükümleri dikkate alınmadan düzenlendiğinden hükme dayanak olarak alınmamış ve neticeten davalının davacı ile aralarında 07.05.2009 tarihinde imzalanmış sözleşmeye istinaden mali hak bedellerini 1 Mart, 1 Haziran, 1 Eylül, 1 Aralık tarihlerinde 4 eşit taksitte hesaba havale yolu ile nakden ödemeyi taahhüt ettiği, TTK madde 1530’a göre; Borçlu, sözleşmede öngörülmüş bulunan tarihte veya belirtilen ödeme süresinde borcunu ödemez ise, ihtara gerek olmaksızın temerrüde düşecektir düzenlememesi nazara alındığında , …’ın ticari defter kayıtlarında yer alan mali hak bedellerinin ilgili dönemleri o dönemlere ait yıllık yasal -ticari faizin ortalamasından gecikme faizleri hesaplandığında asıl alacak gecikme faizi olarak 12.669,95 TL alacaklı olduğu tespit edilmiş olup, … 4.İcra Müdürlüğü’nün … E.sayılı dosyasından Asıl alacak +Gecikme faizi ile birlikte 11.945,33 TL üzerinden takibe geçilmiş olduğundan talebe bağlılık ilkesinden hareket ile … 4. İcra Müdürlüğünün … esas sayılı icra takip dosyasında davalı borçlu tarafça yapılan itirazın iptaline, takibin 11.945.33 TL üzerinden devamına, Takip tutarının takdiren % 20′ si üzerinden hesaplama yapılmak suretiyle icra inkar tazminatının davalıdan tahsil edilerek davacıya verilmesine karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir.
HÜKÜM:
1- … 4. İcra Müdürlüğünün… esas sayılı icra takip dosyasında davalı borçlu tarafça yapılan itirazın iptaline, takibin 11.945.33 TL üzerinden devamına,
2-Takip tutarının takdiren % 20′ si üzerinden hesaplama yapılmak suretiyle icra inkar tazminatının dahi davalıdan tahsil edilerek davacıya verilmesine,
3-80,70 TL ilam harcının peşin harçtan mahsubu ile eksik kalan 671,71 TL harcın davalıdan tahsiline,
3- Avukatlık ücret tarifesi uyarınca 11.945,33 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
4-Davacı tarafın yargılama giderlerinden olan 144,27 TL peşin harç, 54,40 TL başvuru harcı, 3.730.05 tebligat ve bilirkişi ücreti olmak üzere toplam 3.929,17 TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
5-Taraflarca fazla yatırılan gider avansının hüküm kesinleştiğinde ve talebi halinde iadesine,
Dair davacı VE DAVALI vekilinin yüzüne karşı (e duruşma), gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki hafta içinde İSTİNAF YASA YOLU AÇIK olmak üzere verilen karar açıkça okundu, usulen anlatıldı. 07/12/2022

Katip
¸

Hakim ¸