Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.
T.C.
İSTANBUL
1.FİKRÎ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
ESAS NO : 2019/42 Esas
KARAR NO : 2021/225
DAVA : Endüstriyel Tasarıma tecavüzün önlenmesi, maddi ve manevi tazminat
DAVA TARİHİ : 12/07/2011
KARAR TARİHİ : 25/05/2021
Mahkememizde görülmekte bulunan Endüstriyel Tasarıma tecavüzün önlenmesi, maddi ve manevi tazminat& tasarımın hükümsüzlüğü davasının yapılan açık yargılamasının sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
İDDİA:Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin tescilli … ve … nolu tasarımlarının davalı tarafından taklit edilerek piyasaya sürüldüğünün, bunun … 6.Sulh Hukuk Mahkemesi’nin… D.İş dosyasıyla tespit edildiğini ileri sürerek tecavüzün tespitine, ürünlerin imhasına, masrafı davalıdan alınarak hükmün en yüksek trajlı gazetede ilanına, fazlaya ilişkin haklarını saklı tutarak 10.000 TL maddi ve 10.000 TL manevi tazminatın karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiş, karşı davanın ise reddini savunmuştur.
SAVUNMA:Davalı vekili beyan ve karşı dava dilekçesinde, davacının tasarımının yeni ve ayırt edici olmadığını, başvuru tarihinden önce … şirketi ….ile … şirketi … tarafından bu tasarımları uzun yıllardan beri kullanılmakta olduğunu, bu tasarımların belirtilen yabancı şirketlerin internet sitelerinde mevcut olduğunu ileri sürerek asıl davanın reddini, karşı dava olarak da davacı adına tescilli … nolu tasarımın 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20, 21, 22 sayılı tasarımlar yönünden kısmen hükümsüzlüğüne karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
DELİLLERİN TARTIŞILMASI VE GEREKÇE:
Asıl davanın konusu davacı adına tescilli … ve … nolu tasarımların davalı tarafından taklit edilerek piyasaya sürüldüğü iddiasıyla tecavüzün önlenmesi ve tazminata hükmolunması, karşı dava ise … nolu tasarımların kısmen hükümsüzlüğü istemine ilişkindir.
Bozma öncesinde Mahkemece, iddia, savunma, bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamına göre; …’un 2008 yılında internete yüklenen tasarımları, youtube’ye 2008 de yüklenen tasarımlar, Ağustos 2007 tarihli … isimli derginin 6. nolu sayısının 22-25 sayfalarında bulunan ürün görsellerine göre davacının … sayılı 9,10,11,12,13,14,15,16,17,18,19,20,21,22 nolu tasarımların yenilik ve ayırt edicilik taşımadığı, takı tasarımlarında tabiatta var olan çiçek ve böcek figürlerinin kombinasyon şeklinde kullanıldığı ve anonim yapıda olduğu gerekçesiyle, asıl davanın reddine, karşı davanın kabulüne karar verildiği anlaşılmıştır.
554 sayılı KHK 3/a maddesi tasarımın tarifini yapmakta ve bu maddeye göre “tasarım, bir ürünün tümü veya bir parçası veya üzerindeki süslemenin çizgi şekil, biçim, renk, doku, malzeme veya esneklik gibi insan duyularıyla algılanan çeşitli unsur veya özelliklerinin oluşturduğu bütünü” ifade etmekte olup ürün yada ürün parçasının görünümüdür. KHK 5. maddesine göre yeni ve ayırt edici niteliğe sahip tasarımlar belge verilerek korunacak, 6. maddeye göre de bir tasarımın aynısı, başvuru ve rüçhan tarihinden önce dünyanın herhangi bir yerinde kamuya sunulmamış ise o tasarım yeni kabul edilecektir. 7. maddede bir tasarımın ayırt edici niteliğe sahip olması için bu tasarımın bilgilenmiş kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenim ile daha önceden kamuya sunulan herhangi bir tasarımın böyle bir kullanıcıda yarattığı genel izlenim arasında belirgin bir farklılığın olması gerekmektedir. 8. maddeye göre ise, tasarımın kamuya sunulmasından itibaren en geç bir yıl içerisinde tescilinin istenebileceği hüküm altına alınmış olup, son olarak da KHK 43. maddesi yeni ve ayırt edici nitelik taşımayan tescilli tasarımların hükümsüzlüğüne karar verileceğini belirtmektedir.
Bilindiği üzere bir tasarımın yeni olarak kabul edilmesi için tasarımın özgün-yeni olması ve daha önce dünyanın her hangi bir yerinde kamuya sunulmamış olması gerektiği gibi, ayrıca birbiri ile kıyaslanan tasarımların farklılıklarından çok ortak özellikleri değerlendirilerek tasarımcının tasarımı geliştirme hususunda mevcut seçenek özgürlüğü de nazara alınarak değerlendirmesinin yapılması gerekmektedir.
Yargıtay 11.HD’nin 2015/10621 esas-2016/8855 karar ve 15.11.2016 tarihli BOZMA ilamı usul ve yasaya uygun görüldüğünden mahkememizce bozma ilamına uyulmasına karar verilmiş ve yeniden bozma ilamı doğrultusunda bilirkişi incelemesi yaptırılmıştır.
Bozma ilamında aynen”… 554 sayılı KHK’nın 7. maddesi uyarınca, bir tasarımın ayırt edici niteliğe sahip olması bu tasarımın bilgilenmiş kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenim ile ikinci fıkrada belirtilen herhangi bir tasarımın böyle bir kullanıcıda yarattığı genel izlenim arasında belirgin bir farklılık olması anlamındadır. Ayırt edici niteliğin değerlendirilmesinde, birbirleri ile kıyaslanan tasarımların ilke olarak farklılıklarından çok ortak özelliklerinin değerlendirilmesine ağırlık verilir ve tasarımcının tasarımı geliştirme açısından ne kadar seçenek özgürlüğüne sahip olduğu göz önüne alınır. Yargılama sırasında alınan bilirkişi raporlarında, hükümsüzlük davasına konu tasarımların anonim yapıda olduğu ve hükümsüzlük davasına konu tasarımlar ile dava dışı firmalara ait tasarımların karşılaştırılması sonucu bu tasarımların davacı-karşı davalı tasarımına benzer olduğu görüşü açıklanmıştır. Ancak, hükme esas alınan bu raporlarda tasarımların anonim yapıda olduğuna ilişkin değerlendirme yerinde olmadığı gibi, karşılaştırma yapılan tasarımların kataloglarda bulunan hangi tasarımlar olduğu denetime imkan verecek şekilde gösterilmemiş, farklılıkları üzerinde durulmamış ve yukarıda belirtilen 7. madde kapsamında ayrıntılı bir inceleme yapılmamıştır. Bu itibarla, mahkemece Yargıtay denetimine de imkan verecek bir bilirkişi raporu alınması suretiyle hükümsüzlüğü talep edilen tasarımlar ile sunulan örneklerin birebir kıyaslanarak, farklılıklarının ve benzerliklerinin ortaya konulması ve oluşacak sonuca göre bir hüküm kurulması gerekirken eksik inceleme sonucu yazılı gerekçe ile hüküm kurulması doğru görülmemiş, hükmün bu nedenle bozulması gerekmiştir. SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, davacı-karşı davalı vekilinin temyiz itirazının kabulü ile hükmün davacı-karşı davalı yararına BOZULMASINA, ..15/11/2016 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.” Şeklindeki bozma görekçesi gözetilerek HMK 266. Madde kapsamında bilirkişi incelemesi yaptırılmıştır.
Bilirkişiler …, …, …’in 01/07/2020 tarihli bilirkişi raporlarında özetle Asıl davada, Davalı/karşı davacı tarafa … ait … 6 Sulh Hukuk Mahkemesi nin … Değişik İş sayılı dosyası 1le tespit edilen ürünlerin davacı/karşı davalı … Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi ne ait tescilli tasarımların koruma kapsamında olmadığı, Karşı davada, Davacı/karşı davalı … Limited şirketi’ne ait … no’lu endüstriyel tasarım tescil belgesindeki tasarımların yenilik ve ayırt edicilik özelliklerine sahip olduğu görüş ve kanaatine varıldığı bildirilmiştir.
Rapora itiraz edilmesi üzerine yeniden bir heyet oluşturulmuştur.
Bilirkişiler …, …, …,… 11/01/2021 tarihli bilirkişi raporlarında özetle ; Asıl Dava; Bütün ürünler karşılaştırmalı olarak incelendiğinde; ürün görsellerinin tek açıdan çekilmiş olması, ürün görsellerinin çok net olmaması karşılaştırılacak ürünlerin çok olması, dava dosyasının 2011 tarihinden bu yana üç farklı bilirkişi heyetini dolaşması nedeniyle bazı evraklar karışmış bazı delillere ulaşılamaması gibi zorluklara rağmen bütün ürünlerde kullanılan tekniklerin aynı olduğu ancak doğadan esinlenilerek oluşturulan figürlerde farklı karakterize formların kullanıldığı var olan küçük benzerlikler dışında ürünlerde iltibasa neden olacak kadar benzerliğin olmadığı, Karşı Dava;Davacı-karşı davalı … Kuyumculuğa ait … nolu endüstriyel tasarım tescilli 14 adet tasarım, davalının sunmuş olduğu tescil tarihi öncesi ürünler karşılaştırıldığında, her bir üründe aynı tekniğin kullanıldığı ancak ürünlerde yer alan doğadan esinlenerek oluşturulan figürlerin karakterize şekillerinin birbirinden farklı olduğu bire bir aynı ya da benzeri ürüne rastlanmadığı ve dava dosyasındaki tüm deliller incelendiğinde kamuya ilk önce bu ürün konseptini davacı-karşı davalı tarafından sunulduğu tespit edildiğinden, hükümsüzlüğü istenen… adına … nolu endüstriyel tasarım tescilli 14 adet tasarımın hükümsüzlük şartlarını taşımadığı sonucuna varıldığı bildirilmiştir.
Bozma öncesinde alınan bilirkişi raporları kıyaslama yönünden yetersiz olduğundan mahkememizce bozma sonrasında alınan her iki bilirkişi heyetinin denetim ve hüküm kurmaya elverişli raporlarına itibar edilerek hüküm tesis edilmiştir.
Zira Yargıtay bozma ilamında da işaret edildiği üzere; 554 sayılı KHK’nın 7. maddesi uyarınca, bir tasarımın ayırt edici niteliğe sahip olması bu tasarımın bilgilenmiş kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenim ile ikinci fıkrada belirtilen herhangi bir tasarımın böyle bir kullanıcıda yarattığı genel izlenim arasında belirgin bir farklılık olması anlamındadır. Ayırt edici niteliğin değerlendirilmesinde, birbirleri ile kıyaslanan tasarımların ilke olarak farklılıklarından çok ortak özelliklerinin değerlendirilmesine ağırlık verilir ve tasarımcının tasarımı geliştirme açısından ne kadar seçenek özgürlüğüne sahip olduğu göz önüne alınır.
Bozma öncesinde alınan bilirkişi raporlarında, hükümsüzlük davasına konu tasarımların anonim yapıda olduğu ve hükümsüzlük davasına konu tasarımlar ile dava dışı firmalara ait tasarımların karşılaştırılması sonucu bu tasarımların davacı-karşı davalı tasarımına benzer olduğu görüşü açıklanmıştır. Ancak, hükme esas alınan bu raporlarda tasarımların anonim yapıda olduğuna ilişkin değerlendirme yerinde olmadığı gibi, karşılaştırma yapılan tasarımların kataloglarda bulunan hangi tasarımlar olduğu denetime imkan verecek şekilde gösterilmemiş, farklılıkları üzerinde durulmamış ve yasal düzenleme de işaret edilen şekilde bilirkişilerce ayrıntılı bir inceleme yapılmamıştır. Bozma ilamı sonrasında alınan ve yüksek mahkeme denetimine de imkan verecek bilirkişi raporları kapsamında; hükümsüzlüğü talep edilen tasarımlar ile sunulan örneklerin birebir kıyaslandığı , farklılıklarının ve benzerliklerinin ortaya konulduğu, raporda renkli olarak görsellerine yer verildiği bu kapsamda; bozmadan sonra alınan her iki heyet raporunda da ; Dosya kapsamında yer alan , kataloğ, link ve sunulu ürünler karşılaştırmalı olarak incelenmiş, bütün ürünlerde kullanılan tekniklerin aynı olduğu ancak doğadan esinlenilerek oluşturulan figürlerde farklı karakterize formların kullanıldığı var olan küçük benzerlikler dışında ürünlerde iltibasa neden olacak kadar benzerliğin olmadığı, Karşı Dava;Davacı-karşı davalı … ait … nolu endüstriyel tasarım tescilli 14 adet tasarım, davalının sunmuş olduğu tescil tarihi öncesi ürünler karşılaştırıldığında, her bir üründe aynı tekniğin kullanıldığı ancak ürünlerde yer alan doğadan esinlenerek oluşturulan figürlerin karakterize şekillerinin birbirinden farklı olduğu bire bir aynı ya da benzeri ürüne rastlanmadığı ve tüm deliller incelendiğinde kamuya ilk önce sunulan ürün konseptleri nazara alındığında hükümsüzlüğü istenen … adına … nolu endüstriyel tasarım tescilli 14 adet tasarımın hükümsüzlük şartlarını taşımadığı anlaşılmış, toplanan delillere hükme dayanak olan bozma sonrası alınmış heyet raporları kapsamına göre asıl ve karşı davanın ayrı ayrı reddine karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir.
HÜKÜM:Yukarda açıklanan gerekçe kapsamına göre;
ASIL DAVADA;
1-Davanın reddine,
2-59,30 TL ilam harcının peşin harçtan mahsubu ile eksik kalan 237,70 TL harcın asıl dava davacısından tahsiline,
3-Reddedilen maddi tazminat talebi yönünden; Avukatlık ücret tarifesi uyarınca 1500 TL vekalet ücretinin asıl dava davacısından alınarak asıl dava davalısına verilmesine,
4-Reddedilen manevi tazminat talebi yönünden; Avukatlık ücret tarifesi uyarınca 1500 TL vekalet ücretinin asıl dava davacısından alınarak asıl dava davalısına verilmesine,
5-Reddedilen tecavüzün tespiti talebi yönünden; Avukatlık ücret tarifesi uyarınca 5.900 TL vekalet ücretinin asıl dava davacısından alınarak asıl dava davalısına verilmesine,
6-Tarafların yapmış oldukları yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına,
7-Taraflarca fazla yatırılan gider avansının hüküm kesinleştiğinde ve talebi halinde iadesine,
KARŞI DAVADA
1-Davanın reddine,
2-Karşı davada 59,30 TL ilam harcının peşin harçtan mahsubu ile eksik kalan 40,90 TL harcın karşı davalıdan tahsiline,
3-Karşı davanın reddi nedeniyle ; Avukatlık ücret tarifesi uyarınca 5.900 TL vekalet ücretinin karşı davacıdan alınarak karşı davalıya verilmesine,
4-Tarafların yapmış oldukları yargılıma giderlerinin üzerinde bırakılmasına,
5-Taraflarca fazla yatırılan gider avansının hüküm kesinleştiğinde ve talebi halinde iadesine,
Dair karar taraf vekillerinin yüzüne karşı gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki haftalık süre içinde YARGITAY NEZDİNDE TEMYİZ YASA YOLU AÇIK olmak üzere verilen karar açıkça okundu, usulen anlatıldı.25/05/2021
Katip …
¸e-imzalıdır
Hakim …
¸e-imzalıdır