Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
1.FİKRÎ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ

ESAS NO : 2019/348 Esas
KARAR NO : 2023/231

DAVA : Endüstriyel Tasarıma tecavüz ve haksız rekebetin tespiti& tazminat
DAVA TARİHİ : 11/11/2014
KARAR TARİHİ : 19/12/2023

İstanbul BAM 16.HD’nin 2017/2336 esas-2019/2079 karar ve 11.10.2019 tarihli Kaldırma karar üzerine dava dosyası Mahkememizin 2019/348 esas numarasına kayıtlanmış olup, kaldırma kararı uyarınca yapılan açık yargılama sonucunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
İDDİA:Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Davacı Şirkete ait TPE …numaralı Endüstriyel tasarım Başvuru Belgesindeki … no’lu bayan pelerin tasarımının davalı … tarafından “…” adı altında toptan üretilip satılmak suretiyle müvekkilinin tasarım hakkının ihlal edildiğini,bu durumun .. 2.FSHHM’nin … D.iş sayılı dosyasında yapılan tespitte de tespit edildiğini, Endüstriyel tasarım hakkına tecavüzün tespiti, satışının ve üretiminin durdurulması ve önlenmesine, şimdilik 1000 TL maddi ve 15000 TL manevi tazminatın tespit tarihinden 08/08/2014’ten işleyecek değişken oranlardaki faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesini talep etmiştir.
SAVUNMA: Davalı vekili cevap dilekçesinde ve karşı dava dilekçesinde; Davalının “…” adı altında perakende sektöründe hizmet verdiğini, genel olarak … ve …’deki toptancılardan ürün alıp butiğinde sattığını, dava konusu pelerini … bulunan … firmasından satın aldığını, Yaz sezonu boyunca satılan bu ürünün gerek … gerekse …’deki birçok firma tarafından üretilmiş, aynı zamanda pek çok perakendeci tarafından da satıldığını, ürünün anonim bir ürün olduğunu, ürünün etiketinde de “…” yazdığını, bu ürünün toptan satışını yapan firmalara davacı tarafça herhangi bir dava açılmadığını, davaya konu tasarım belgesinin yeni olmadığını beyanla … nolu tasarım tescilinin hükümsüz kılınmasını talep etmiştir.
DELİLLERİN TARTIŞILMASI VE GEREKÇE:
Dava konusu uyuşmazlık; Asıl davanın konusu … tescil nolu TASARIM hakkına tecavüzün önlenmesi ve maddi ve manevi tazminat talebi olup, karşı dava ise tasarımın yeni olmadığından hükümsüzlüğüne karar verilmesine ilişkindir.
KALDIRMA KARARI ÖNCESİNDE: … 1. Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi’nin 31/01/2017 tarihli … Esas- …Karar sayılı kararıyla; iptali istenen tasarım tescilinin KHK hükümleri uyarınca aranan yenilik ve ayırt edicilik niteliğini taşımadığı gerekçesiyle asıl davanın reddine, karşı davanın kabulüne ve davacı-karşı davalı adına tescilli … tescil nolu pelerin tasarımının hükümsüzlüğüne karar verilmiştir.Kararın istinaf edilmesi üzerine; İstanbul BAM 16.HD’nin 2017/2336 esas-2019/2079 karar ve 11.10.2019 tarihli Kaldırma kararında: “…Davacı vekilinin dava dilekçesi ile; davalı tarafın müvekkilinin tescilli… başvuru numaralı pelerin tasarımının davalı tarafça toptan üretilip satılmak suretiyle tasarım tesciline tecavüz edildiğini beyanla tasarıma tecavüzün tespiti, durdurulması ve önlenmesi ile maddi ve manevi tazminatın tahsili davası açıldığı, davalı- karşı davacı vekilinin ise davacı tasarımının yeni ve ayırtedici olmadığını ileri sürerek hükümsüzlüğünü talep ettiği, ilk derece mahkemesinin asıl davanın reddine, karşı davanın kabulü ile davacı tasarım tescilinin hükümsüzlüğüne karar verdiği, davacı tarafça istinaf başvurusunda bulunulduğu anlaşılmıştır.
554 Sayılı KHK’nin 5. maddesinde “Yeni ve ayırt edici niteliğe sahip tasarımların” belge verilerek korunacağı 6. maddede “Bir tasarımın aynısı, başvuru veya rüçhan tarihinden önce dünyanın herhangi bir yerinde kamuya sunulmamış ise o tasarımın yeni kabul edileceğinin ” KHK 7/son maddesinde kıyaslama yapılırken, birbirleri ile kıyaslanan tasarımların ilke olarak farklılıklarından çok ortak özelliklerinin değerlendirilmesine ağırlık verileceği ve tasarımcının tasarımı geliştirme açısından ne kadar seçenek özgürlüğüne sahip olduğunun göz önüne alınacağının düzenlendiği, ilk derece mahkemesince hükme esas alınan bilirkişi heyeti kök ve ek raporunda, kıyaslanan giysi tasarımlarının ortak özelliği olarak iki renkli oluşu ve önden birleştirme şeklinde olduğu belirtilmişse de başka ortak özelliğe yer verilmediği, karşılaştırmanın usulüne uygun yapılmadığı, tasarımcının seçenek özgürlüğünün tartışılmadığı, kök ve ek raporda tasarım tescilinin tarifnamesinde ifade edilen özelliklere yer verilmişse de; tasarım tescilinin korunmasının patent ve faydalı model hukukunun aksine tarifnamedeki anlatımla tayin olunamayacağı, tasarım korumasının görsel anlatımdaki görünüm olduğu, tasarımın görsel anlatımdaki yer alan görünüm özellikleri ile sınırlı olarak korunabileceği , heyette bilişim uzmanı bilirkişi bulunmadığı, internet web sitelerinden alınan ürün görsellerinin web sitelerine konuluş tarihinin tespit edilmediği, davacı- karşı davalı vekilinin itirazlarının karşılanmadığı, raporun yetersiz olduğu kanaatiyle davacı-karşı davalının istinaf başvurusunun kabulüne ilk derece mahkemesinin kararının kaldırılmasına, bilişim uzmanı ve tasarım uzmanı bilirkişilerden oluşacak yeni bir heyetten rapor alınarak karar verilmek üzere dosyanın mahkemesine gönderilmesine karar verildiği..” ve kaldırma kararı üzerine dava dosyası Mahkememizin 2019/348 esas numarasına kayıtlanmış olup, kaldırma kararı uyarınca yargılamaya devam edilmiştir.
KALDIRMA KARARI SONRASINDAKİ DELİLLER VE MAHKEMEMİZİN KABULÜ:
Bilirkişiler…, …, …’in 05/02/2021 havale ve 31.1.2021 tarihli bilirkişi raporlarında özetle ; 554 sayılı KHK 52/a maddesine göre yani Tasarımdan doğan haklara tecavüz edenin rekabeti olmasaydı, Tasanım hakkı sahibinin Tasarımı kullanması ile elde edebileceği muhtemel gelire göre hesaplama yaptıklarını ve ”ciro kaybı” nın : 25.137,28 TL , ”yoksun kalınan kar”ın : 5.027,45 TL olduğunu ; hükümsüzlüğü istenen … numaralı taşarım ile hükümsüzlüğe dayanak olarak gösterilen ürün görselleri arasında bilgilenmiş kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenimde belirgin farklılıklar bulunduğu, bu sebep ile farklı olarak algılandıkları, yenilik ve ayırt edicilik özelliklerine haiz olduğunu bildirmişlerdir
Bilirkişiler …, …ve …’ün 18/03/2022 tarihli bilirkişi raporlarında; Asıl dava yönünden; Davacı-karşı davalı tarafa ait … tescil no’lu çoklu endüstriyel tasarım belgesindeki … numaralı tasarım ile davalı tarafa ait tespit talebinde bulunulan tasarım karşılaştırıldığında … no’lu tasarım ile davalı tarafa ait tasarımın bilgilenmiş kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenimde farklılık bulunmadığı, birbirleriyle benzer oldukları sonucuna varılmış olduğunu; Karşı dava yönünden; Davacı karşı davalı tarafa ait ait …tescil tarihli, … no’lu “pelerin” adlı endüstriyel tasarım tescili ile hükümsüzlüğe delil olarak sunulmuş ve raporlarında yer verdikleri
– …
Aralık 2013 tarihinde yayında olduğu tespit edilen,(1)
– …
Ekim 2013 tarihinde yayında olduğu tespit edilen,(2)
– …
… – 20 Nisan 2014 tarihinde yayında olduğu tespit edilen, (3) linklerde ürünler ile benzer olmadığı, Davacı-karşı davalı tarafa ait …no’lu endüstriyel tasarım belgesindeki tasarımın başvuru tarihi olan 23.05.2014 itibari ile yenilik ve ayırt edicilik özelliklerine sahip olduğunu , mali yönden ise dosya içinde veri olmadığı için hesaplama yapılamadığı yönünde görüş ve kanatlerini bildirmişlerdir.
Bilirkişiler …, …, …, ..’in 03/10/2022 tarihli bilirkişi raporlarında; Davalı/Karşı Davacı taraf …’a ait tescilsiz tasarım giysinin dava dosyasında yer alan deliller çerçevesinde tescilli ürünün tescil tarihinden sonra kamuya sunulduğu ve satışının gerçekleştirildiği anlaşılmakta, Davacı/ Karşı Davalı taraf …’e ait tescilli tasarım ile karşılaştırmalı olarak incelendiğinde; tescilsiz ürüne ait giysi tasarımında tasarımcının seçenek özgürlüğü İlkesini esas alarak tasarım gerçekleştirmediği, giysinin farklı renk ve kumaş özelliği ile dikilmiş olmasına rağmen giysilerin dış görünümünün yanı sıra kalıp ve dikim teknikleri açısından da aynı özellikler taşıdığı, giysiler arasında bilgilenmiş kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenimde belirgin farklılıklar bulunmadığı, giysilerin birebir aynı olduğu, bu nedenle de ihlalin bulunduğu, Tescilli ürünün stil, kalıp özellikleri ve giysi bölümlerinde tercih edilen renk kullanım tercihleri bileşkesinde, her sezon mağazalarda satışa sunulacak ve kolaylıkla erişim sağlanıp satın alınabilecek bir model olmadığından hareketle, hazır giyim sektöründe kadın tüketici grubuna yönelik olarak sunulan genel geçer bir model olmadığını, Dava konusu tescilli tasarımın üzerinde tasarımcının ya da markanın imzasını taşıyabilecek bir tasarım detayı bulunmamakla birlikte, tasarımcının, tasarımı geliştirme açısından sahip olduğu seçenek özgürlüğü dikkate alınarak değerlendirme yapıldığında, giysi modelinin tasarım yönünden zayıf olduğunu, davalı/karşı davacı tarafın hükümsüzlük talebi ve 554 S.KHK Hükümsüzlük Halleri kapsamında, dava dosyasında yer alan deliller ve heyetlerince raporlarında detaylıca açıklamasına yer verilen anahtar kelimeler ile resen yapılan araştırmalar çerçevesindeki inceleme ve değerlendirmeler sonucunda; Dava konusu Davacı tarafa ait… tescil nolu tasarımın aynısının tescil tarihi olan 23.05.2014 tarihinden önce dünyanın herhangi bir yerinde kamuya sunulmuş olduğuna dair delil ve tespit bulunmadığından tasarımın yeni kabul edilebileceğini, bahse konu tescili giysinin, tasarım yönünden zayıf olmakla birlikte dava dosyasında yer alan mevcut giysi tasarımları ile model özelliği, stil, kalıp, kullanım alanı ve genel görünüm açısından kıyaslandığında, bilgilenmiş kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenimde belirgin farklılıklar olması nedeni ile ayırt edici niteliğe sahip bulunduğu bu nedenle benzer olarak algılanmadıkları, SMK 151/2-a maddesi kapsamında raporlarının …Sayfalarda detayları arz edildiği üzere kademeli olarak tazminat miktarları hesap edildiğini, Bunlar arasından … Numaralı seçenekte detayları arz edilen 17.807,80 TL tazminat hesabının en uygun hesaplama şekli olabileceği yönünde görüş ve kanaatlerini bildirmişlerdir.
Bilirkişiler…, …, …’ın 12/07/2023 tarihli bilirkişi raporlarında; Davacı/ Karşı Davalı taraf …’e ait tescilli tasarım ile tescil farklı renk ve kumaş özelliği ile dikilmiş olmasına rağmen dış görünümünün yanı sıra kalıp ve teknikleri açısndan da aynı özellikleri taşıdığı, giysiler arasında bilgilenmiş kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenimde belirgin farklılıklar bulunmadığı, giysilerin birebir aynı olduğu, bu nedenle de ihlalin bulunduğunu, Tescilli ürünün dikiş teknikleri, kalıp özellikleri, tarz’model ve kumaş kullanım seçimleri göz önüne alındığında her sezon mağazalarda satışa sunulacak ve kolaylıkla erişim sağlanıp satın alınabilecek bir model olmadığı; bu sebeple hazır giyim sektöründe kadın tüketici grubuna yönelik olarak sunulan genel geçer bir model olmadığını, Dava konusu tescilli tasarımın üzerinde tasarımcının ya da markanın imzasını taşıyabilecek bir tasarım detayı bulunmamakla birlikte, tasarımcının, tasarımı geliştirme açısından sahip olduğu seçenek özgürlüğü dikkate alınarak değerlendirme yapıldığında, giysi modelinin tasarım yönünden zayıf olduğunu,hükümsüzlük talebi kapsamında Dava konusu Davacı tarafa ait … tescil nolu tasarımın aynısının tescil tarihi olan 23.05.2014 tarihinden önce dünyanın herhangi bir yerinde kamuya sunulmuş olduğuna dair delil ve tespit bulunmadığından tasarımın yeni kabul edilebileceğini, tazminat kararı içinde fikir vermesi adına Davacının mahrum kaldığı karın 4.016,684,28 TL olduğu yönünde görüş ve kanaatlerini bildirdikleri anlaşılmıştır.
Toplanan deliller, Türk Patent Enstitüsü’nden davacıya ait … nolu tasarıma ait renkli görseller ,hükümsüzlük gerekçesi olarak sunulan linklerdre yer alan görseller, Kaldırma kararı sonrasında alınmış heyet raporları, HMK 266 madde kapsamında dosyadaki deliller ile uyumlu ve mahkememizce de hükme esas alınan Bilirkişiler …, …, …, …’in 03/10/2022 tarihli bilirkişi raporları bir arada incelendiğinde; asıl davada davacıya ait … nolu tasarımın Davalı/Karşı Davacı taraf …’a ait tasarım ürünü ile kıyaslandığında giysinin farklı renk ve kumaş özelliği ile dikilmiş olmasına rağmen giysilerin dış görünümünün yanı sıra kalıp ve dikim teknikleri açısından da aynı özellikler taşıdığı, giysiler arasında bilgilenmiş kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenimde belirgin farklılıklar bulunmadığı, giysilerin birebir aynı olduğu, bu nedenle de tasarım ihlalin bulunduğu, Tescilli ürünün stil, kalıp özellikleri ve giysi bölümlerinde tercih edilen renk kullanım tercihleri bileşkesinde, her sezon mağazalarda satışa sunulacak ve kolaylıkla erişim sağlanıp satın alınabilecek bir model olmadığından hareketle, hazır giyim sektöründe kadın tüketici grubuna yönelik olarak sunulan genel geçer bir model olmadığı gözetildiğinde asıl davada tasarıma tecavüz ve haksız rekabetin tespiti ,durdurulması ve önlenmesine karar verilmesi gerekmiştir.
Karşı dava ise bilirkişilerce linkler incelenmiş ve res’en araştırmalar yapılmış olup, hükümsüzlüğü istenen …tescil nolu tasarımın aynısının tescil tarihi olan 23.05.2014 tarihinden önce dünyanın herhangi bir yerinde kamuya sunulmuş olduğuna dair delil ve tespit bulunmadığından tasarımın yeni kabul edilmesi gerektiği , model özelliği, stil, kalıp, kullanım alanı ve genel görünüm açısından kıyaslandığında, bilgilenmiş kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenimde belirgin farklılıklar olması nedeni ile de ayırt edici niteliğe haiz olduğu anlaşıldığından karşı davada hükümsüzlük istemini reddine karar verilmesi gerekmiştir.
TAZMİNAT İSTEMİNİN İNCELENMESİ:
Davacı tazminat istemini SMK 151/2-a kapsamında talep etmiştir. Bilirkişi raporu kapsamına göre ve davacının beyanlarında 156 adet satış yapıldığı , 05.04.2022 tarihli sunulan delil dökümleri içerisinde ise satış listelerinde; 2014 yılı için 146 adet, 2015 yılı için 392 adet, Toplam 538 Adet satış yapıldığı hususu bilirkişilerce tespit edilmiştir.
Bilirkişilerce 1200 adet sipariş baz alındığında 538 adet satılan ürün çıktığında elde 662 adet ürün kalmakta olup, 662 adet x 26,90 TL kar= 17.807,80 TL mahrum kalınan kazanç hesap edilmesinin sektörel teamüle, davacının incelenen satış raporları, üretim miktarına, keza davacının 05.04.2022 tarihli delil dilekçesinde 2014-2015 yıllarında 538 adet satışın da gerçekleştiğinin görülmesi , tasarımın 2014 yılından beri tescilli olup, tacirlerce bilinmesinin gerekliliği, dolayısıyla kalan 662 adet üzerinden hesap edilen 17.807,80 TL tazminatın dosyada mübrez delillere göre en uygun tazminat yöntemi olduğuna ilişkin denetime uygun olarak hazırlanan Bilirkişiler …, …,…, …’in 03/10/2022 tarihli bilirkişi raporlarında da somut delillere göre SMK 151/2-a maddesi kapsamında raporlarının 15-17. Sayfalarda detayları bildirildiği üzere kademeli olarak tazminat miktarları hesap edildiğini, Bunlar arasından 17.807,80 TL tazminat hesabının en uygun hesaplama şekli olabileceğini bildirmiş olmaları gözetildiğinde mahkememizce SMK 151/2-a kapsamında Tasarım hakkını ihlal nedeniyle 17.807.80- TL maddi tazminatın 8.8.2014 tarihinden itibaren değişir oranlı ticari faiz ile davalıdan tahsiline, ıslah ile talep edilen fazlaya ilişkin istemin reddine karar verilmesi gerekmiştir. Davacı yan manevi tazminat da talep etmiş olup, olayın gerçekleşme şekli, tüzel kişinin ekonomik verileri , davalının eyleminin niteliği gözetilerek manevi tazminat sebepsiz zenginleşme aracı da olamayacağından eylemin niteliğine göre takdiren 10.000 TL manevi tazminatın 8.8.2014 tarihinden itibaren değişir oranlı ticari faiz ile davalıdan tahsiline, fazlaya ilişkin istemin reddine, Davalı yanca dava konusu tasarımın her türlü mecrada satış, dağıtım ve ticare konu edilmesinin tedbiren önlenmesine, el konulan üretim makinası bulunmadığından bu yönde bir karar verilmesine yer olmadığına,hükmün ilanında davacının hukuki yararı bulunduğundan karar kesinleştiğinde hüküm özetinin Türkiye’de tirajı yüksek bir gazetede bir kez ilanına masrafın davalıdan tahsiline, Davalının davacıya ait tescilli tasarım hakkına tecavüzün ve haksız rekabetin tespitine, durdurulmasına, önlenmesine,karşı davanın ise reddine karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmesi gerekmiştir.
HÜKÜM:
I)ASIL DAVADA; ASIL DAVANIN KISMEN KABUL KISMEN REDDİNE,
1-Davalının davacıya ait tescilli tasarım hakkına tecavüzün ve haksız rekabetin tespitine, durdurulmasına, önlenmesine,
2-Tasarım hakkını ihlal nedeniyle 17.807.80- TL maddi tazminatın 8.8.2014 tarihinden itibaren değişir oranlı ticari faiz ile davalıdan tahsiline, ıslah ile talep edilen fazlaya ilişkin istemin reddine,
3-10.000 TL manevi tazminatın 8.8.2014 tarihinden itibaren değişir oranlı ticari faiz ile davalıdan tahsiline, fazlaya ilişkin istemin reddine,
4-Davalı yanca dava konusu tasarımın her türlü mecrada satış, dağıtım ve ticare konu edilmesinin tedbiren önlenmesine, el konulan üretim makinası bulunmadığından bu yönde bir karar verilmesine yer olmadığına,
5-Karar kesinleştiğinde hüküm özetinin Türkiye’de tirajı yüksek bir gazetede bir kez ilanına masrafın davalıdan tahsiline,
6-1.899,55 TL ilam harcının peşin ve ıslah harcından mahsubu ile eksik kalan 494,30 TL eksik harcın davalı-karşı davacıdan tahsiline,
7-Davacı-karşı davalının yatırmış olduğu 273,25 TL peşin, 1.132 TL ıslah harcı olmak üzere 1.405,25 TL’nin davalı-karşı davacıdan alınarak davacı karşı davalıya verilmesine,
8-Tasarımın Tecavüzü yönünden Avukatlık ücret tarifesi uyarınca 25.500 TL vekalet ücretinin davalı-karşı davacıdan alınarak davacı karşı davalıya verilmesine,
9-Maddi Tazminat Avukatlık ücret tarifesi uyarınca 17.807,80 TL vekalet ücretinin davalı-karşı davacıdan alınarak davacı karşı davalıya verilmesine,
10-Manevi Tazminat Avukatlık ücret tarifesi uyarınca 10.000 TL vekalet ücretinin davalı-karşı davacıdan alınarak davacı karşı davalıya verilmesine,
11-Reddedilen Maddi Tazminat Avukatlık ücret tarifesi uyarınca 17.807,80 TL vekalet ücretinin davacı-karşı davalıdan alınarak davalı-karşı davacıya verilmesine,
12-Reddedilen Manevi Tazminat Avukatlık ücret tarifesi uyarınca 5.000 TL vekalet ücretinin davacı-karşı davalıdan alınarak davalı-karşı davacıya verilmesine,
13-Davacı tarafın yargılama giderlerinden olan 25,20 TL başvuru harcı, 767,50 TL tebligat ve müzekkere masrafı, 8000 TL bilirkişi ücreti olmak üzere toplam 8.792,70 TL yargılama giderinin taktiren 2/3 sinin davalı-karşı davacıdan alınarak davacı-karşı davalıya verilmesine,
14-Davalı karşı davacının yapmış olduğu toplam 9.728 TL yargılama giderinin (9.000 TL’si bilirkişi ücreti) taktiren 1/3 ünün davacı karşı davalıdan alınarak davalı karşı davacıya verilmesine,
II)KARŞI DAVADA; KARŞI DAVANIN REDDİNE,
1- 269,85 TL ilam harcının peşin harçtan mahsubu ile eksik kalan 242,15 TL harcın davalı-karşı davacıdan tahsiline,
2-Karşı davanın reddi nedeniyle Avukatlık ücret tarifesi uyarınca 25.500 TL vekalet ücretinin davalı-karşı davacıdan , davacı- karşı davalıya verilmesine,
3-Davalı-karşı davacının karşı davada yapmış olduğu yargılama giderinin üzerinde bırakılmasına,
4-Taraflarca fazla yatırılan gider avansının karar kesinleştiğinde ve talep halinde taraflara iadesine,
Dair verilen karar davacı-Karşı davalı ve davalı-karşı davacı vekili ile ihbar olunan vekilinin yüzüne karşı gerekçeli kararın taraflara tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içinde İSTİNAF YASA yolu açık olmak üzere karar verilip tefhim kılındı, hazır olanlara duruşma zaptından örnek verildi. 19/12/2023

Katip …
¸

Hakim …
¸