Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
1.FİKRÎ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ

ESAS NO : 2019/210 Esas
KARAR NO : 2021/414

DAVA : Tazminat (Fikir Ve Sanat Eserleri Sahipliğinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 25/06/2019
KARAR TARİHİ : 07/12/2021

Mahkememizde görülmekte bulunan Tazminat davasının yapılan açık yargılamasının sonunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
ASIL DAVADA
İDDİA: davacı vekili dava dilekçesinde; … 2.Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi’nin … D.İş numaralı dosyası ile delil tespit talebinde bulunulduğunu, bilirkişi huzurunda 29.01.2019 tarihinde delil tespit işlemi gerçekleştirildiğini ve davacı Şirket’e ait 1 Adet … yazılımının kurulu ve çalışır vaziyette, 1 Adet …yazılımının ise kurulu ancak mevcut durumda açılmadığı hususunun tespit edildiğini, dolayısıyla toplam 2 adet yazılımın lisanssız olarak yüklendiğinin tespit edilmiş olduğunu, davalı tarafından tespit edilen programlara ilişkin herhangi bir fatura veya lisans kaydı sunulamadığını, eylem FSEK m.71/1 gereği “çoğaltma fiili” suçuna da konu olduğundan, davalı şirket yetkilileri … ve … hakkında … Cumhuriyet Başsavcılığı’nın … soruşturma numarası ile şikayette bulunulduğunu, 1 adet “…” yazılımı = 3.538-Avro olduğunu, , 2 adet …yazılımının 7.077,64 Avro olduğunu, FSEK m.68 gereği 3 kata kadar talep hakkı uyarınca fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak üzere kısmi dava uyarınca şimdilik 1 adet yazılımın 1 katı tutarı olan 3.538-Avro’nun fiili ödeme tarihindeki TL karşılığının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
BİRLEŞEN DAVADA
İDDİA; davacı vekili dava dilekçesinde ÖZETLE; müvekkilinin global ölçekli bilgisayar programı üreticisi olduğunu, üretilen bilgisayar programlarının Türkiye’de ve dünyada çok sayıda kullanıcı tarafından tercih edildiğini, müvekkilinin eser sahibi olduğu bilgisayar programlarının 5846 Sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’na aykırı olarak davalılar tarafından izinsiz çoğaltılıp kullanıldığını ve telif hakkını ihlal ettiğini iddia ederek öncelikle iş bu davanın … 1.Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi’nin … Esas sayılı dosyasıyla birleştirilerek birlikte görülmesini, FSEK 68.madde uyarınca fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla 7.000 euro olarak açılan alacak davasının kabulüne ve fiili ödeme tarihindeki TL karşılığının ödenmesine yönelik karar verilmesini, birleştirilmesi halinde davalılardan tahsilde tekerrür olmamak kaydıyla tahsilini, ödenecek tutarın tespit tarihi olan 29/01/2019 tarihinden itibaren işleyecek devlet bankalarının Euro için uyguladığı en yüksek vadeli mevduat faiz oranı ile davalılardan tahsilini, yargılama gideri ve vekalet ücretinin davalılara yükletilmesini talep ve dava etmiştir.
SAVUNMA; Davalı dava dosyasına sunduğu beyan dilekçesinde ; Birleşen davada davalılara husumet yöneltilemeyeceğinden ,davanın usulden reddi gerektiğini, Birleşen davanın zaman aşımına uğradığını, esas yönünde ise; Uyuşmazlığa konu bilgisayar programının yüklü olduğu iddia olunan bilgisayarı müvekkilinin kullanılmış halde ve ikinci elden satın aldığını, satın aldıktan sonra da izinsiz herhangi bir program yüklemediğini ve kullanmadıklarını, isnat edilen haksız fiilin işlenmediğini, esas yönüyle de davanın reddi gerektiğini beyan etmişlerdir.
DELİLLERİN TARTIŞILMASI VE GEREKÇE:
Dava konusu uyuşmazlık Asıl ve birleşen davada davacının eser sahibi olduğu “… ” programların davalılarca tarafça izin almadan çoğaltılması , kullanılması ve telif hakkı ihalı nedeniyle fsek 68.madde kapsamında tazminatın davalılardan tahsili istemine ilişkindir.
Davacı vekili 4.1.2021 tarihli ıslah dilekçesi ile; 7.000-Avro tutarındaki tazminat bedelinin fiili ödeme tarihindeki TL karşılığının ödenmesine karar verilmesini talep etmişlerdir.
Davanın açılmasını müteakip davacının dava dilekçesi davalı yana tebliğ olunmuş, dava şartları incelenmiş, ön inceleme duruşması yapılmış, duruşmada hazır olanlar sulhe teşvik olunmuş, sonuç alınamaması üzerine uyuşmazlık konuları tespit edilmiş, arabuluculuk kurumundan faydalanmak istenilmediğinden tahkikat duruşmasına devam olunmuş, beyanlarında geçen deliller toplanmış, bilirkişi incelemesi yaptırılmış, HMK 184.madde kapsamında hazır olanlardan tahkikat ile ilgili beyanları sorulmuş, HMK 186. madde kapsamında ise karar duruşmasında hazır olanlardan esas ile ilgili son diyecekleri sorulmuştur.
HMK 266. madde kapsamında bilirkişi incelemesi yaptırılmıştır.
Bilirkişi … 16/07/2020 tarihli bilirkişi raporunda: raporun 2. Sayfasında 1 adet yazılımın KDV dahil ürün bedelinin 3.538.82 TL olduğunu, programa ait fiyat listesini rapor ekinde sunduğunu, proğramın yasal olmayan yollarla 17.04.2018 tarihinde yüklendiğini, Tespitin yapıldığı 29.01.2019 tarihinde programın çalışır vaziyette olduğunu ,dolayısı ile … yazılımı 9 ay süre ile Davalının bilgisayarında aktif ve çalışır halde olduğunu, Ürünün bedeli vergiler dahil, Kullanım tarihinde 21.629,26 TL, Dava tarihinde 23.375,32 TL olduğu, … sürümünün tespit tarihi itibari ile sadece 13 gün süre ile yüklü olduğu, yazılımın çalışır durumda olmadığı ve Üretici şirketin yazılım sürümünü 8.0 dan 8.5 sürümüne yükseltmek için bir ücret talep etmediği de göz önüne alındığında, sadece 1 yazılımın FSEK m.68 gereği Mali Haklara Tecavüz oluşturduğunu bildirmiştir.
Bilirkişi … 04/01/2021 tarihli bilirkişi raporunda; Dosyada bulunan Delil Tespiti konulu … D.İş ile dosyada belirtilen davalının adresinde bulunan işyerinde/ofislerinde 29.01.2019 günü yerinde keşif yapıldığı, yapılan incelemeler sonucunda 1 adet bilgisayarda bahsi geçen “…” yazılımın kurulu ve çalışır durumda olduğu ve ilgili program aracılığı ile yapılan dosyaların uzantısı ile dosya araması yapıldığı ve yazılım/program ile yapılmış dosyaların tespit edildiği, Davalının bilgisayarında kurulu/yüklü olan Lumion Pro yazılım programları ile ilgili gerek keşif incelemesi esnasında gerek sonrasında davalı tarafça herhangi bir Fatura/Belge sunulmadığı, Tüm dosya kapsamında inceleme ve değerlendirmeler sonucunda davalının 1 adet bilgisayarlarında tespit edilmiş olan “…” yazılım programlarının davalı tarafça lisanssız yani izinsiz kullanıldığı, mahkemenin dava tarihi itibari ile telif bedelini talep etmiş olduğundan dava tarihinde Euro/Avro kuru incelenmiş olup dava tarihinde TCMB (Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası) Euro/Avro alış kurunun: 6.54 TL olduğu, Dava konusu olan yazılım programının rayiç bedelini tespit etmek adına yapılan genel araştırmalar ve dosyaya sunulan fatura örnekleri incelenmiş bahsi geçen “Lumion Pro” yazılım programının 1 adet rayiç bedelinin (KDV Dahil) 3.538 € (Euro/Avro” olduğu, Davalının bilgisayarında kurulu ve çalışır durumda tespit edilmiş olan 1 adet “…” yazılım programının (KDV Dahil) “3.538 € (Euro/Avro)” olduğu, Lisans bedelinin dava tarihinde (KDV Dahil) 3.538 € X 6.54 = 23.138 TL (Türk Lirası) olduğu, FSEK 68. madde uyarınca en fazla 3 katı kadar tazminat hükmedilebileceğinden (KDV Dahil) 10.614 € X 6.54 = 69.415 TL (Türk Lirası) olduğu, görüş ve kanaatini bildirmiştir.
Bilirkişiler … ile …’in 17/06/2021 tarihli bilirkişi raporlarında; Rayiç bedel yönünden 04.01.2021 tarihli raporda belirtilen rayiç bedelin değiştirilmesini gerektirecek bir hususun bulunmadığı, kök raporda tespit edilen 3.538-EURO bedelin 3 katına hükmedilip hükmedilmeyeceği hususunun Sayın Mahkemenin takdirinde olduğunu, Davalılar gerçek kişilerin sorumluluklarının FSEK m.66/2 hükmünün özel düzenlemesi uyarınca Yargıtay uygulamaları kapsamında kabul edildiğini, ancak bu hususun mahkemenin takdirlerinde olduğu görüş ve kanaatini bildirmiştirler.
… 1.FSHCM’nin … esas- …karar ve 1.10.2020 tarihli ilamında katılanın … firması sanıkların … ve … olduğu, sanıkların bilgisayar proğramlarını lisansız olarak kullandıkları iddiasıyla 5846 sk 71/1, TCK 53 madde kapsamında cezalandırılması için kamu davası açıldığı, yapılan yargılamada atılı suçun sübut bulduğu ve sanıklardan Ari Çiçek hakkındaki kurulan hükmün CMK 231/5-6 madde kapsamında hükmün açıklanmasının geri bırakıldığı, sanık … yönünden hapis cezasının adli para cezasına çevrildiği ve 6080 TL adli para cezasıyla cezalandırılmasına karar verildiği ve ilamın … yönünden kesinleştiği, diğer sanık yönünden istinaf edildiği anlaşılmıştır.
Uyap sisteminden ticari sicil kaydı celp edilmiş ve … ‘nin ortaklarının … ve … olduğu, münferiden şirketi temsile …’in yetkili olduğu anlaşılmıştır.
2.FSHHM’nin … diş sayılı dosyası uyap sisteminden celp edilmiş ve davalı şirket adresindeki bilgisayarlar üzerinde 29.1.2019 tarihinde tespit işlemi gerçekleştirildiği ve bilirkişinin rapor tanzim ettiği anlaşılmıştır.
Tarafların iddia ve savunmaları, delil tespiti dosyası, … 1.FSHCM’nin … esas- … karar ve 1.10.2020 tarihli ilamlarına ilişkin dosya kapsamı, davalı şirketin ticari sicil kayıt bilgileri, mahkememize hitaben düzenlenen bilirkişi raporları ve tüm dosya kapsamına göre;
Delil tespit dosyası, bilirkişi raporları bir bütün olarak incelendiğinde;
Davaya konu Bilgisayar programı, … isimli program olup, FSEK’te sayılan eser türlerinden “ilim ve edebiyat eseri” vasfını haiz olması, sahibinin hususiyetini taşıyor olması ve somut, üçüncü kişilerce tasavvur edilebilir bir ürün üzerinde vücut bulmakla aleniyet kazanmış olması sebebiyle FSEK kapsamında koruma bahşedilmiş bir eser niteliğini haizdir. Bu yönde bir uyuşmazlık da bulunmamaktadır.
FSEK’in “Eser Sahipliği Hakkında Karineler” başlığını taşıyan 11. Maddesi, “Yayımlanmış eser nüshalarında veya bir güzel sanat eserinin aslında, o eserin sahibi olarak adını veya bunun yerine tanınmış müstear adını kullanan kimse, aksi sabit oluncaya kadar o eserin sahibi sayılır.” düzenlemesini içermektedir. Davacı tarafından dosyaya sunulan mali hak sahipliği belgesi FSEK’in 11.madde hükmü ile birlikte dikkate alındığında, dava konusu bilgisayar programlarının, davalı tarafından kullanımının tespiti tarihinden de evvel, davacı tarafından hazırlatıldığı ve pazarlanmakta olduğu, eserle ilgili mali hakların tasarruf yetkisinin davacı yana ait olduğu, bu suretle FSEK’ten doğan kaynaklı olarak tazminat talep etme yetkisinin bulunduğu anlaşılmıştır..
Davalıların sorumluluğundaki iş yerindeki bilgisayarlar üzerinde … programının yüklü olduğu anlaşılmıştır. Davalılar ise bu proğramların yüklü olduğu bilgisayarları 2.el olarak satın aldıklarını beyan ederek sorumluluklarının bulunmadığını ileri sürmüşlerdir.
Somut olayda, davacıya ait bilgisayar proğramının davalı şirket işyerinde bulunan bilgisayarlara yüklenebilmesi için, hak sahibinin izninin alındığını gösteren bir belge yada lisans sunulmadığı anlaşılmıştır. Dolayısıyla davacı hak sahibinin FSEK m.22’den kaynaklanan çoğaltma hakkının ihlal edildiği anlaşılmıştır. ayrıca FSEK m.66/3 hükmü uyarınca tecavüzün ref’i davasının ikame edilmesi için, davalının kusurlu bulunması şart değildir. Huzurdaki davaya konu istem FSEK m.68 hükmünden kaynaklı telif tazminatı istemi olup, Telif tazminatı da sonuç olarak FSEK m.66’da genel olarak düzenlenen tecavüzün ref’i yöntemlerinden biridir. Dolayısıyla, telif tazminatı istemi bakımından da, tazminat sorumlusunun kusurlu olması şart değildir. Somut olayda, delil tespiti ile davalı şirkete ait işyerinde tespit edilen bilgisayarda izinsiz olarak bilgisayar proğramının kurulu olduğu, bir an için bilgisayarın 2. el olarak satın alındığı hususu kabul edilse dahi, davalıların tazminat sorumluluğundan kurtulamayacağı, kaldı ki davalının bu yönde savunmasını destekleyen bir delil de sunmadığı, dolayısıyla FSEK m.66/2 hükmüne göre izinsiz çoğaltma eylemlerinden davalı şirketin sorumlu olduğu, yine birleşen davada davalıların Ticaret Odası kayıtlarına göre şirket ortağı ve temsile yetkili kişi oldukları ve … 1.FSHCM’nin … esas- … karar ve 1.10.2020 tarihli ilam içeriğine göre davalı gerçek kişilerin bilgisayar proğramlarını lisansız olarak kullandıkları iddiasıyla 5846 sk 71/1, TCK 53 madde kapsamında cezalandırılması için kamu davası açıldığı, yapılan yargılamada atılı suçun sübut bulduğu ve sanıklardan …hakkındaki kurulan hükmün CMK 231/5-6 madde kapsamında hükmün açıklanması kapsamında geri bırakıldığı, sanık … yönünden hapis cezasının adli para cezasına çevrildiği ve 6080 TL adli para cezasıyla cezalandırılmasına karar verildiği ve ilamın … yönünden kesinleştiği, diğer sanık yönünden istinaf edildiği , birleşen dosyanın davalıları yönünden / cezai yönden FSEK 71. MADDE kapsamında sorumluluk doğduğunun tespit edilmiş olması ,öte yandan 4721 sayılı TMK m.50/3 hükmü uyarınca da birleşen davalıların davalı şirket ile birlikte hukuki sorumluluğunun doğduğu, davacının eser sahipliğinden kaynaklı çoğaltma hakkının ihlali dolayısıyla, davalı şirket ile birlikte birleşen davalıların da hukuki sorumluluklarının bulunduğu kanaatine varıldığından asıl ve birleşen dava yönünden davalıların sorumlu oldukları anlaşılmıştır.
FSEK’in 2/1. Maddesi, herhangi bir şekilde dil ve yazı ile ifade olunan eserler ve her biçim altında ifade edilen bilgisayar programları ve bir sonraki aşamada program sonucu doğurması koşuluyla bunların hazırlık tasarımlarının ilim ve edebiyat eseri sayılabileceği, FSEK’in 68. Maddesinde ise, izin alınmamış eser sahibinin sözleşme yapılmış olması halinde isteyebileceği bedelin veya emsal veya rayiç bedel itibariyle uğradığı zararın en çok üç kat fazlasını isteyebileceği belirtilmiştir.
Davacı-birleşen davacı vekili ıslah dilekçesi ve birleşen dava dilekçesi ile birlikte toplam 7000- EURO telif tazminatı isteminde bulunmuş olup, davacı hak sahibinin FSEK md. 22’den kaynaklanan “çoğaltma” hakkı ihlal edilmiş olduğundan, dava konusu programının HMK 266 Madde kapsamına göre denetim ve hüküm kurmaya elverişli 17.6.2021 tarihli bilirkişi raporu kapsamına göre 1 adet yazılımın rayiç bedelinin 3.538.82 EURO olduğu, FSEK 68 md. uyarınca bu rakamın 3 (üç) katı olan bedelin davacı yanca istenebileceğini bildirdiği, davacının ıslah dilekçesiyle maddi tazminat istemini 7000 EURO TL olarak yani yaklaşık 2 kat civarında talep ettiği ve talep ile bağlılık ilkesi de dikkate alınarak , proğramın kullanıldığı süre, kullanıldığı mecra , davacının tespit tarihinde ürünün satışına ilişkin bilirkişilerce yapılan araştırma fiat listeleri ve tüm dosya kapsamı dikkate alınarak 7000 EURO telif tazminatının fiili ödeme tarihindeki Türk Lirası karşılığının (6098 sayılı TBK m.99/3 hükmüne göre; Ülke parası dışında başka bir para birimiyle belirlenmiş ve sözleşmede aynen ödeme ya da bu anlama gelen bir ifade de bulunmadıkça, borcun ödeme gününde ödenmemesi üzerine alacaklı, bu alacağının aynen veya vade ya da fiilî ödeme günündeki rayiç üzerinden Ülke parası ile ödenmesini isteyebilir.) 29.1.2019 tarihinden itibaren devlet bankalarının Euro için uyguladığı en yüksek mevduat faizi oranı ile işleyecek faizi ile birlikte (3095 sayılı Kanun 4/A maddesine göre; Sözleşmede daha yüksek akdi veya gecikme faizi kararlaştırılmadığı hallerde, yabancı para borcunun faizinde Devlet Bankalarının o yabancı para ile açılmış bir yıl vadeli mevduat hesabına ödediği en yüksek faiz oranı uygulanır.) tahsilde tekerrüre sebebiyet vermemek koşulu ile davalı … birleşen davalılardan alınarak davacıya verilmesine karar verilmesi gerekmiştir. Kabul edilen 7000 euoro yabancı ülke parasına ilişkin olarak; karar tarihindeki Euro kuru üzerinden TL cinsine dönüştürme yapılıp, bu bedel üzerinden karar ve ilam harcı ile vekalet ücreti belirlenmesi gerekmiş ve yukarda açıklanan gerekçe kapsamına göre; aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir.
HÜKÜM:
1-ASIL VE BİRLEŞEN DAVANIN KABÜLÜNE,
2-Toplamda 7.000 euro’nun fiili ödeme günündeki Türk Lirası karşılığının davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacıyla ödenmesine, (belirlenen bedelin tespit tarihi olan 29.1.2019 tarihinden itibaren işleyecek devlet bankalarının Euro için uyguladığı en yüksek mevduat faiziyle birlikte davalılardan tahsiline)
3-7.382,16 TL ilam harcının peşin harç, birleşen dava harcı ve ıslah harçtan tahsili ile eksik kalan 5.228,29 TL harcın davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline,
4-Avukatlık ücret tarifesi uyarınca 14.216,14 TL vekalet ücretinin asıl ve birleşen dava davalılarından müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine,
5-Davacı tarafın yargılama giderlerinden olan 395, 20 TL peşin harç, 44,40 TL başvuru harcı, birleşen davada 1073,67 TL peşin harç, 59,30 TL başvuru harcı, 685 TL ıslah harcı, 367,4 TL tebligat gideri, 2.500 TL bilirkişi ücreti olmak üzere toplam 5.124,97 TL’nin asıl ve birleşen dava davalılarında nmüştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine,
6-Davalı tarafın yapmış olduğu yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına,
7-Taraflarca fazla yatırılan gider avansının hüküm kesinleştiğinde ve talebi halinde iadesine,
Dair verilen karar davacı vekili ile davalılar vekilinin yüzüne karşı, gerekçeli kararın taraflara tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içinde İSTİNAF YASA yolu açık olmak üzere karar verilip tefhim kılındı, hazır olanlara duruşma zaptından örnek verildi. 07/12/2021

Katip …
¸e-imzalıdır

Hakim …
¸e-imzalıdır