Emsal Mahkeme Kararı İstanbul 1.Fikrî ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi 2019/182 E. 2020/319 K. 03.11.2020 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
1.FİKRÎ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ

ESAS NO : 2019/182 Esas
KARAR NO : 2020/319

DAVA : Eser sahipliğinin tespiti
DAVA TARİHİ : 24/05/2019
KARAR TARİHİ : 03/11/2020

Mahkememizde görülmekte bulunan eser sahipliğinir tespiti davasının yapılan açık yargılamasının sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
İDDİA: Davacı vekili dava dilekçesinde, ambalaj tasarımı ve ambalaj üzeri ürün illüstrasyon işlerini profesyonel olarak icra ettiğini, 2008 yılında yapmış olduğu … çalışmasının aynı yıl …’da faaliyet gösteren … A.Ş.’nin isteği ve siparişi üzerine o yıllarda ortağı olduğu … Ltd. Şti. Tarafından fatura edildiğini, 2018 eylül ayında belirtmiş olduğu illüstrasyonun davalı … Gıda A.Ş. tarafından üretilip piyasaya sürülmüş olan “…” markalı 5 çeşit gofret ambalajında haksız bir şekilde kullanıldığını öğrendiğini, davalı firmaya ait olan … internet adresinde ürün katalogu içerisinde davaya konu olan ambalajların sergilendiği ve bu ambalaja sahip ürünlerin üretilip satıldığını, 06/12/2018 tarihinde davalı firmaya noterden ihtarname çektiğini ancak firmanın haksız kullanıma devam ettiğini, davaya konu olan illüstrasyona ait original çalışma ve delilleri istenildiği takdirde mahkemeye delil olarak sunabileceğini belirtmiş olup, mahkemeden eserin özgünlüğüne ve kendisine ait olduğunun tespitinin yapılmasını talep ve dava etmiştir.
SAVUNMA: Davalı vekili cevap dilekçesinde; davanın yetkili mahkemede açılmadığını, dosyanın görevli ve yetkili … Asliye Hukuk Mahkemesi’ne gönderilmesi gerektiğini, davacının davasını somutlaştırması ve açıklaştırması gerektiğini, davacının hak sahipliği (mülkiyet) olgusunu ispat etmesi gerektiğini, illüstrasyon çalışmasının tüzel bir kişi tarafından satıldığı beyan edilmekte olup davacının hak sahipliğinin olmadığından davanın bu haliyle davacının bu davanın tarafi olmak için herhangi bir hukuki yararının olmadığına istinaden davanın reddine karar verilmesi gerektiğini, müvekkil şirketin web sitesinden alındığı beyan edilen görsellerin dava konusu olmadığını, davacının mahkemeye bildirdiği ve delil olarak dayanmak istediği dijital dosyanın delil olma kabiliyetinin olmadığı ve mahkeme tarafından Kabul edilmemesi gerektiğini, davaya konu olan tasarımın mülkiyetinin kime ait olduğunun belli olmadığını ve günümüzün harcı alem bir tasarımı olduğunu, davacının kötü niyetli olduğunu ve dava yoluyla mülkiyet elde etmeye çalıştığını, davacının dava konusu olan tasarımın kendisine ait olduğunu ispat edemediğini, davacının davasına karşı hak düşürücü itirazında bulunduğunu, davayı kabul etmemek kaydıyla davacının konu hakkında yıllarca sessiz kalıp sonradan hak iddia ettiğini ve dinlenebilirliğinin mümkün olmadığını, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLERİN TARTIŞILMASI VE GEREÇE:
Dava konusu uyuşmazlık; Davacının ambalaj tasarımı ve illüstrasyon konusunda özgün grafik eserler yarattığı, dava dilekçesinde görseli sunulan “…” üzerinde eser sahibi oluğunun tespiti kapsamında açılmış bir davadır.
Davanın açılmasını müteakip davacı ve davalının dava, cevap, cevaba cevap, ikinci cevap dilekçeleri karşılıklı tebliğ olunmuş, , dava şartları incelenmiş, ön inceleme duruşması yapılmış, taraflar sulhe teşvik olunmuş, arabulucuya gitme hakları hatırlatılmış, sonuç alınamaması üzerine uyuşmazlık konuları tespit edilmiş, tahkikat icra olunmasını ve bilirkişi raporları alınmasını müteakip, taraf vekillerine tahkikat ve yargılamanın geneliyle ilgili son sözleri de sorulmuş; sözlü iddia ve savunmada bulunma olanağı tanınmıştır.
Davacı yan dava dilekçesini tazminat istemli açmamış olup, 8.8.2019 tarihli dilekçe ile 3 kat tazminat talep ettiğini bildirmiş ise de arabulucuk dava şartı olup, bu husus ıslah dilekçe ile dahi bertaraf edilemeyeceğinden öte yandan ön inceleme oturumunda da davacının huzurdaki davayı eser sahipliğinin tespiti kapsamında açtığını bildirdiği anlaşıldığından yargılama eser sahipliğinin tespiti kapsamında belirlenip sürdürülmüştür.
Davalı yan yetki itirazında bulunmuşsa da yetki itirazının yerinde olmadığı, davacının eser sahibi sıfatıyla bu hakkın tespitini gerek 5846 sayılı yasanın kendisine verdiği haklar kapsamında gerekse tescilli yada tescilsiz tasarım ayrımı yapılmaksızın 6769 sayılı yasadan kaynaklı olarak talep etme hakkı bulunduğundan, davalı yanca ileri sürülen yetki itirazı yerinde görülmemiş,ayrıca eser sahipliğinin tespiti yönünden açılacak davaların niteliği gereği davalı yanca ileri sürülen zaman aşımı ve hak düşürücü süre itirazının da yerinde olmadığı anlaşılmıştır.
HMK 266. madde kapsamında bilirikişi incelemesi yaptırılmıştır.
Bilirkişiler …, … 24/12/2019 tarihli bilirkişi raporlarında; Dava konusu illüstrasyon çiziminin yaratıcı bir çalışmanın sonucunda ortaya çıkan, estetik değer ve sahibinin hususiyetini taşıyan fikri emek sonucu oluşan FSEK m.4/6 kapsamında grafik eser olduğu, Davacının FSEK m.11 kapsamında eser sahibi olduğu, Davacıya ait eserin davalının 7 farklı ürün ambalajı, ürün kutuları ve kataloğu üzerinde izinsiz kullanılmasının eser sahibi davacının FSEK m.16,22 ve 23’de sayılan hakların ihlali olduğu, mahkemenin davacının dava dilekçesinde olmayan bir talebi diğer dilekçelerinde talep edebileceği kanaatinde olması halinde davacının FSEK m.68’e göre 2 adet eserin rayiç değeri olan 6.000 TL’nin 3 katını talep edebileceğini bildirilmişlerdir.
Bilirkişiler …, …, … 08/05/2020 tarihli bilirkişi raporlarında; Dava konusu olan illüstrasyonun 27.03.2009 tarihinde, davacı tarafından yaratıldığı ve hazırlandığı, eser sahibi olduğu, manevi ve mali hakları kullanabileceği, Hazırlanan illüstrasyonun hazırlayanın hususiyetini yansıttığı, ayırt edici özelliklere sahip olduğu, estetik değer taşıyan bir grafik eser olup FSEK m4/6 kapsamında güzel sanat eseri sayılacağı, … ürünlerinin 5 farklı çeşidinin 2 ayrı boyuttaki ambalajlarında, … ile aynı olarak … ambalajında, … ürün ambalajında davacının illüstrasyonun birebir veya ürün çeşidine uyarlanmış haliyle, ambalajın boyutuna göre tam veya kısmi olarak kullanıldığıni FSEK mad.16, 22 ve 23 uyarınca davacının manevi ve mali haklarının ihlal edildiğini, Dosya içeriğindeki mevcut deliller üzerinde ve internet üzerinden yapılan araştırma sonucunda ihlal sayısı ve yoğunluğu da dikkate alınarak davaya konu iki eser için rayiç bedel 9,000 TL olduğunu bildirmişledir.
Davacı dava dilekçesinde davasını tazminat istemli olarak açmadığından, bilirkişilerin rayiç değer kapsamında raporda bildirdikleri bedellerin sonuca etkili olmadığı, ikinci raporun davalının eser yönünden itirazlarının incelenmesi için alındığı anlaşılmıştır.
FSEK’in sisteminde eser sahipliği resen araştırma ilkesine tabi tutulmamış, bunun yerine karineler yolu ile eserin sahibinin belirlenmesi yöntemi benimsenmiştir. FSEK’in 11.maddesi uyarınca davacı yanın sunduğu deliller ve hükme dayanak alınan her iki rapor kapsamına göre-Davaya konu … üzerinde eser sahibinin davacı olduğu, illüstrasyon çiziminin yaratıcı bir çalışmanın sonucunda ortaya çıkan, estetik değer ve sahibinin hususiyetini taşıyan fikri emek sonucu oluşan FSEK m.4/6 kapsamında grafik eser olduğu, Davacının FSEK m.11 kapsamında eser sahibi olduğu aksini gösterir delillerin davalı yanca sunulmadığı anlaşıldığından davacının eser sahipliğinin tespitine karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir.
HÜKÜM:yukarda açıklanan gerekçe kapsamına göre;
1-Davaya konu … üzerinde eser sahibinin davacı olduğunun tespitine,
2- 54,40 TL ilam harcının peşin harçtan mahsubu ile eksik kalan 10 TL harcın davalıdan tahsiline,
3-Avukatlık ücret tarifesi uyarınca 4.910 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
4-Davacı tarafın yargılama giderlerinden olan 44,40 TL peşin harç, 44.40 ilam harcı, 3.500 TL bilirkişi ücreti, 252 TL tebligat masrafı olmak üzere toplam 3.840,80 TL’nin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
5-Taraflarca fazla yatırılan gider avansının hüküm kesinleştiğinde ve talebi halinde iadesine,
Dair,davacı vekili ve davalı vekilinin yüzüne karşı gerekçeli kararın tebliğinden itibaren2 hafta içerisinde Mahkememize veya başka bir yer mahkemesine dilekçe ile başvurmak ve istinaf harcı ile gerekli giderlerin tamamı ödenmek suretiyle, İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde İSTİNAF yasa yolu açık olmak üzere karar verildi. 03/11/2020

Katip …
¸e-imzalıdır

Hakim …
¸e-imzalıdır