Emsal Mahkeme Kararı İstanbul 1.Fikrî ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi 2019/133 E. 2020/410 K. 24.12.2020 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
1.FİKRÎ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ

ESAS NO : 2019/133
KARAR NO : 2020/410

DAVA :TELİF HAKLARINA TECAVÜZ VE HAKSIZ REKABETİN TESPİTİ, DURDURULMASI, MADDİ-MANEVİ TAZMİNAT
DAVA TARİHİ : 18/04/2019
KARAR TARİHİ : 24/12/2020

Mahkememizde görülmekte bulunan Telif Haklarına Tecavüz ve Haksız Rekabetin Tespiti, Durdurulması, Maddi-Manevi Tazminat davasının yapılan açık yargılamasının sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle: Müvekkilinin Türkiye’de yaşayan yabancıların gözünden anlatan bir belgesel filmi çekmeye karar verdiğini, Yabancı adını verdiği ve tüm detaylarını kaleme aldığı, tamamen kendine özgü ve orijinal TV program formatını tasdik ettirdiği, noter onaylı TV program formatına uygun olarak da kendi imkanlarıyla belgesel filmi çektiğini, yapımcısı, yönetmeni ve senaristi müvekkili olan belgesel filmin yedi ayrı ödül alarak beğeni kazandığını, … tarafından beğenilen bu belgesel film için müvekkilinin …’e davet edildiğini ve aynı adla (Yabancı) hafta sonları …’te yayınlanmaya başladığını, müvekkilinin her ne kadar program editörü olarak anılsa da gerçekte programın format sahibi, senaristi, ortak yönetmeni, yapımcısı, tüm kurgu işleyiş ve organisazyon sorumlusu olarak çalıştığını, müvekkillininden sonra …’ün kendi çalışanları ile devam ettiği programlarda halen müvekkilline ait format/programın kullanılmakta ve aynı kurgu ve işleyiş ile ilerlediğini, zaman içerisinde …’ün taahütlerini yerine getirmeyerek format ve eser sahibi müvekkilli ile her hangi bir telif sözleşmesi imzalamadığını, telif ödemesi de yapmadığını, daha da ileri giderek, programı aynı formatta kendi çalışanları ile çekeceğini düşünerek müvekkillini devre dışı bırakmaya çalıştığını ve programın 5. bölümü yayına girmeden müvekkillinin ayrılmak zorunda kaldığını, müvekkillinin ayrılmasından dolayı sonraki …’ün o hafta programı yayınlayamadığını fakat bir hafta ara verdikten sonra (23 Eylül 2018) aynı format ve özelliklerde sadece programa “Türkiye’deki” kelimesi ve “cılar” eki eklenerek ‘Türkiye’deki Yabancılar” adıyla tekrar yayınlanmaya başladıklarını, müvekkillinin 24 Eylül 2018 tarihinde ihtarname gönderdiğini ancak karşı tarafın ihtara cevap vermeyip bahse konu programı izinsiz yayınlamaya devam ettiğini, bu kapsamda … televizyonunda veya benzer mecralarda belgeselin aynı benzer veya farklı bir isimle, aynı veya benzer format, içerik, kurgu ile yayınlanmasının umuma iletilmesinin, çoğaltılmasının, ihtiyati tedbir kararı verilerek durdurulmasını, … 2. FSHHM’nin 08.03.2018 tarihli … D.İş sayılı kararıyla mahkemenin tedbir talebinin takdiren 25.000,00 TL teminat ile kabulüne karar verildiğini, karşı tarafça ‘…’ ya da ‘…’ adıyla yayınlanmaya devam eden programın durdurulmasını aynı/benzer veya farklı bir isimle aynı veya benzer formatta içerik ve kurgu ile yayınlanmasının, umuma iletilmesinin, çoğaltılmasının tedbiren durdurulmasını karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekilinin dava dilekçesinde özetle: Dava konusu edilen programın fikir ve sanat eseri kanunu kapsamında eser niteliğine haiz olmadığını, talep edenin dosya kapsamında sunduğu belgelerin hak sahibi olduğunun tespiti için yeterli olmadığını, ihtiyati tedbir kararı verilmesinin müvekkili şirkete zarara uğrattığını, müvekkilli şirketinin zararının her gün artmakta ve verilen teminat miktarı oluşacak zararın yanında düşük kaldığını, davacının iddia ettiği hakkın varlığını yargılama sonucunun belirleyeceğini bu nedenlerle mahkemenin 07/03/2019 tarihli karanının istinaf yolu ile incelenmesinin duruşmalı yapılmasını ve tedbir kararının kaldırılmasını bu taleplerinin kabul edilmemesinin halinde teminat miktarının yükseltilmesini talep etmiştir.
… 2. FSHHM’nin … D.İş dosyası istenmiş, bilirkişi incelemesi yaptırılmıştır.
09/04/2020 havale tarihli bilirkişi kurulu raporu sunulmuştur.
09/04/2020 havale tarihli bilirkişi kurulu raporunda özetle; Davacıya ait programın FSEK anlamında eser vasfını haiz olmadığı, ancak davaya konu program formatının TTK 54. vd. maddeleri korunması gerekli “iş ürünü” olduğu, maddi tazminat talebi yönünden; Dosya kapsamındaki bilgi ve belgelerden ve uyuşmazlığın niteliği ile ihlalin gerçekleşmesi şekli dikkate alındığında ticari defterler incelense bile ihlalin tüm unsurları ile değil izleyicide programın devamı algısı oluşturularak yapılması dikkate alındığında tespitinin mümkün olmayacağı bu nedenle zarar miktarı net tespit edilemediğinden BK.nun 50 ve 51. maddelerinde yer alan ilkeler uyarınca uygun bir tazminatın taktir edilmesi gerekeceği, bu çerçevede somut olaydaki ihlalin gerçekleşme şekli, yoğunluğu, miktarı göz önüne alındığında maddi tazminatın sektörel teamül de dikkate alınarak ortalama 78.000-TL olabileceği, davacının manevi tazminat talep hakkının da mevcut olduğu, manevi tazminatın türü ve miktarını tayin hakkının ise mahkemenin takdirinde olduğu kanaatine varıldığı bildirilmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE
Dava: TV program formatı ve yapımı davacıya ait “…” adlı belgesel filmin, davalı TV de ve internet sitelerinde izinsiz kullanılmasının telif haklarına tecavüz ve haksız rekabet teşkil ettiğinin tespiti, durdurulması, fazlaya ilişkin maddi tazminat hakları saklı kalmak kaydı ile FSEK 68.madde uyarınca 3 kat tazminat talebi ile birlikte şimdilik 10.000TL maddi ve 50.000TL manevi tazminatın davaya konu programın ilk yayınlanmaya başlandığı tarihten itibaren bankaların uyguladığı en yüksek reeskont faizi ile tahsili ile hükmün ilanına ilişkindir.
Davacı vekili maddi tazminat miktarını ıslah etmiş, 68.000,00-TL arttırarak 78.000,00-TL maddi tazminat talep etmiş ve 31/08/2020 tarihinde ıslah harcını yatırmıştır.
Mahkememizce itibar edilen bilirkişi kurulu raporunda da belirtildiği üzere: Formatların, FSEK kapsamında gerekli şartları taşıması halinde eser vasfını kazanarak eser korumasından yararlanması mümkün olduğu gibi FSEK korumasına sahip olmaması ve eser olarak kabul görmemesi halinde ise TTK’ nun 56. ve devamı maddeleri kapsamında fikri edimin istismarına karşı korunması mümkündür. Başka bir ifade ile FSEK yolu ile korunmayan formatların haksız rekabet hükümleri ile korunması mümkün görünmektedir. Formatların, haksız rekabet hükümleri ile korunmasının dayanak noktası TTK’ nun 54.madde, TBK 49.maddeleri ve dürüstlük kuralıdır. Buna göre rekabetin, dürüstlük ilkesine aykırı olarak kullanılması yasaklanmıştır. Davaya konu “…” kısa film/program özetle Türkiye’de yaşayan yabancıların hikayelerini konu alan bir belgeseldir. Programın benzer formattaki programlar gibi önemli hususiyet taşımayan alelade unsurlar içerdiği, davacıya ait programa hususiyet katan özellikli herhangi bir unsurun söz konusu olmadığı, bu tür programların bir çok kişi tarafından yapıldığı ve genellikle aynı özellikleri taşıdığı, harc-ı alem nitelikte olduğu dikkate alındığında, davacıya ait programın FSEK anlamında eser vasfını haiz olmadığı ancak TTK 54. vd. maddeleri gereğince korunması gerekli iş ürünü olduğu, haksız rekabetin TTK 54. vd. maddelerine düzenlenmiş olup dürüstlük kuralına aykırı olarak ekonomik düzeni bozan, ekonomik düzenin aktörleri aleyhine sonuçlar doğuran hareket ve fiillerin tümünü ifade ettiği, dosya kapsamındaki bilgi ve belgelerden ve uyuşmazlığın niteliği ile ihlalin gerçekleşmesi şekli dikkate alındığında ticari defterler incelense bile ihlalin tüm unsurları ile değil izleyicide programın devamı algısı oluşturularak yapılması dikkate alındığında tespitinin mümkün olmayacağı, zarar miktarı net tespit edilemediğinden BK.’nun 50 ve 51. maddelerinde yer alan ilkeler uyarınca uygun bir tazminatın taktir edilmesi gerekeceği, somut olaydaki ihlalin gerçekleşme şekli, yoğunluğu, miktarı göz önüne alındığında maddi tazminatın sektörel teamül de dikkate alınarak ortalama 78.000-TL olabileceği kanaatine varılmakla, maddi tazminat talebinin kabulüne karar vermek gerekmiştir.
TBK 58.maddede “Kişilik hakkının zedelenmesinden zarar gören, uğradığı manevi zarara karşılık manevi tazminat adı altında bir miktar para ödenmesini isteyebilir. Hakim, bu tazminatın ödenmesi yerine, diğer bir giderin biçimi kararlaştırabilir veya bu tazminata ekleyebilir, özellikle saldırıyı kınayan bir karar verebilir ve bu kararın yayımlanmasına hükmedebilir” hükmünün yer aldığı bilinmekle, madde metninden anlaşılacağı üzere manevi tazminata hükmedilebilmesi için davacının kişilik hakkının zedelenmesi ve bunun sonucunda manevi bir zarara uğraması gerekmektedir.
Davacının kendi imkanları ile belgesel filmi çekmesi, ödül alması, … tarafından davet edilerek program yapmaya başlaması, daha sonra davacı olmaksızın ve adının editörlükten çıkarılarak davalının kendi ekibi ile isim değiştirerek programa devam etmesi ve prime time yayınlanan programın gündüz kuşağında yayınlanarak değer kaybetmesi sonucu davacının duyduğu elem dikkate alınarak manevi tazminat şartlarının oluştuğu kanaatine varıldığından, manevi tazminat talebinin kısmen kabulü ile takdiren 20.000,00-TL manevi tazminata ve hükmün ilanında davacının menfaati olduğu gözetilerek masrafın davalıdan alınmak suretiyle hüküm özetinin Türkiye’de tirajı yüksek 1 gazeteden ilanına karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM:Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere
DAVANIN KISMEN KABULÜNE,
1-“…” adlı belgesel filmin, davalıya ait televizyonda ve internet sitelerinde izinsiz kullanılmasının haksız rekabet teşkil ettiğinin tespitine, durdurulmasına,
2-78.000,00-TL maddi ve 20.000,00-TL manevi tazminatın davalının ihtar edildiği 24/09/2018 tarihinden itibaren bankaların uyguladığı en yüksek reeskont faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
3-Fazlaya ilişkin manevi tazminat talebinin reddine,
4-… 2.FSHHM nin … D.iş dosyasında verilen ihtiyati tedbir kararının devamına,
5-Karar kesinleştiğinde hüküm özetinin Türkiye’de tirajı yüksek bir gazetede bir kez ilanına masrafın davalıdan tahsiline,
6-6.694,38 TL ilam harcından 1.024,65-TL peşin harç ve 1.216,00-TL ıslah harcının mahsubu ile eksik 4.453,73-TL harcın davalıdan tahsiline,
7-Haksız rekabetin tespiti, durdurulması yönünden Avukatlık ücret tarifesi uyarınca 5.900,00 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
8-Maddi tazminat yönünden Avukatlık ücret tarifesi uyarınca 10.940,00 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
9-Manevi tazminat yönünden Avukatlık ücret tarifesi uyarınca 5.900,00 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
10-Reddedilen manevi tazminat yönünden Avukatlık ücret tarifesi uyarınca 5.900,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
11-Davacı tarafın yaptığı 44,40 TL başvuru harcı, 1.024,65 peşin harç, 1.216,00 ıslah harcı, 94 TL tebligat ve müzekkere masrafı, 3.000 TL bilirkişi ücreti olmak üzere toplam 5.379,05 TL yargılama gideri ile … 2. FSHHM’ nin… D.İş dosyasında yapılan 35,90 TL başvuru harcı, 59,10 TL peşin harç, 1.400,00-TL bilirkişi ücreti ve 225,00-TL tebligat ve müzekkere masrafı olmak üzere toplam 7.004,05-TL nin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
12-Taraflarca fazla yatırılan gider avansının karar kesinleştiğinde ve talepleri halinde iadesine,
Dair taraf vekillerinin yüzüne karşı gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki haftalık süre içinde İSTİNAF YASA YOLU AÇIK olmak üzere verilen karar açıkça okundu, usulen anlatıldı. 24/12/2020

Katip …
¸e-imzalıdır

Hakim …
¸e-imzalıdır