Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
1.FİKRÎ VE SINAÎ
HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ

ESAS NO : 2018/556 Esas
KARAR NO : 2021/246

DAVA : Tazminat (Fikir Ve Sanat Eserleri Sahipliğinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 13/12/2018
KARAR TARİHİ : 02/06/2021

Mahkememizde görülmekte bulunan Tazminat (Fikir Ve Sanat Eserleri Sahipliğinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılamasının sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
İDDİA: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin fotoğraf sanatçısı olduğunu ve yeni doğan bebek fotoğrafları, doğum anı ile hamilelik dönemine ait fotoğraflar çektiğini, müşterisi …’ın da doğum fotoğraflarını çektiğini, bu fotoğraflardan 5 tanesinin izni ve bilgisi olmaksızın fotoğraflardaki imzasının silinerek davalı tarafından … Temmuz sayısının 60, 61, 62 ve 63.sayfalarında yer alan Dr…. ile yapılan röportajda kullanıldığını, davalıya … 23.Noterliğinin … yevmiye numaralı ihtarnamesi gönderilerek fotoğrafların müvekkiline ait olduğu bildirilmiş ve derginin tarafına tebliği talep edilmiş ise de talebin yerine getirilmediğini, müvekkilinin eser üzerindeki mali ve manevi haklarının davalı tarafından ihlal edildiğini iddia ederek fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla; müvekilinin FSEK Kanunu kapsamındaki mali hakları ihlal edildiğinden şimdilik 1.000 TL maddi tazminatın … Temmuz sayısının yayınlandığı tarihten itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalıdan tahsilini, 5.000 TL manevi tazminatın … Temmuz sayısının yayınlandığı tarihten itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalıdan tahsilini talep ve dava etmiştir.
Davacı 3.2.2021 tarihli ıslah dilekçesiyle maddi tazminat istemini 3.750 TL olarak talep etmiştir.
SAVUNMA: Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; dava konusu fotoğrafların sahibinin hususiyetini taşıyan, estetik değere sahip, gözün gördüğünden farklı özellikler içeren FSEK anlamında eser olarak nitelendirilebilecek fotoğraflar olmadığını, fotoğraflar üzerinde yer alan imzanın silinmesi iddiasının da doğru olmadığını, müvekkilinin fotoğraflar üzerinde değişiklik yapmadığını, fotoğrafların kendisine bu şekilde iletildiğini, kimin tarafından çekildiğini tespit etme imkanının teknik olarak mümkün olmadığını iddia ederek haksız ve mesnetsiz davanın reddini talep etmiştir.
DELİLLERİN TARTIŞILMASI VE GEREKÇE:
Dava konusu uyuşmazlık; FSEK Kanunu kapsamındaki mali hakları ihlal edildiğinden şimdilik 1.000 TL maddi tazminatın (Davacı 3.2.2021 tarihli ıslah dilekçesiyle maddi tazminat istemini 3750 TL olarak talep etmiştir.) ve 5.000 TL manevi tazminatın …Temmuz 2018 sayısının yayınlandığı tarihten itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalıdan tahsilini talebine ilişkindir.
Davanın açılmasını müteakip davacının dava,davalının cevap dilekçeleri karşılıklı tebliğ olunmuş, dava şartları incelenmiş, ön inceleme duruşması yapılmış, duruşmada hazır olanlar sulhe teşvik olunmuş, sonuç alınamaması üzerine uyuşmazlık konuları tespit edilmiş, arabuluculuk kurumundan faydalanmak istenilmediğinden tahkikat duruşmasına devam olunmuş, beyanlarında geçen deliller toplanmış, HMK 184.madde kapsamında hazır olanlardan tahkikat ile ilgili beyanları sorulmuş, bilirkişi incelemesi yaptırılmış, HMK 186. madde kapsamında ise karar duruşmasında hazır olanlardan esas ile ile ilgili son diyecekleri sorulmuştur.
HMK 266. madde kapsamında bilirkişi incelemesi yaptırılmıştır.
Bilirkişiler …, … ve …03/01/2019 tarihli raporunda; davaya konu fotoğrafların FSEK anlamında eser vasfını haiz olmadığını, ancak FSEK 84 çerçevesinde alelade fotoğraf olduğunu, dosyada mübrez delillere göre davaya konu fotoğrafların hak sahibinin davacı olabileceğini, davalı tarafın … adlı derginin Temmuz 2018 sayısında …’ın hamilelikte egzersiz hakkındaki görüşlerinin yayınlandığını, mail ile gönderilen fotoğrafların incelenmesinden de anlaşılacağı üzere söz konusu fotoğrafların üzerinde fotoğrafçı adı veya logosunun bulunmadığını, davalının sorumluğunun bulunmadığı şeklindeki savunmasının TTK 18/2 kapsamında basiretli tacir gibi davranma yükümlülüğü kapsamında geçerli olup olmadığı hususunda takdirin mahkemeye ait olduğunu, sorumlu olduğuna kanaat getirilmesi ihtimalinde vaki kullanımın FSEK 84 atfı gereğince TTK m.55/1-c-3 bendi kapsamında haksız rekabet sayılacağını, davaya konu fotoğrafların alelade fotoğraf olması, kullanımın dergide ticari amaçlı olması ve kullanımın süresi dikkate alındığında sektörel uygulama da dikkate alındığında davacının dergide kullanılan tüm fotoğraflar için talep edebileceği bedelin fotoğraf başına 250 TL’den 6 fotoğraf için toplam 1.500 TL olabileceğini, somut uyuşmazlıkta davacıdan izin alınmayarak “izinsiz “iş ürünleri”nin kullanılmasının, basiretli tacir gibi davranma yükümlülüğüne aykırılık teşkil edip etmeyeceğinin ve davacının manevi tazminat talep hakkının mevcut olup olmadığının takdirinin mahkemeye ait olduğunu bildirmişlerdir.
Rapora itiraz edilmesi üzerine aynı heyetten ek rapor alınmıştır.
Bilirkişiler …, … ve … 26/11/2020 tarihli Ek raporunda; kök rapordaki fotoğrafların eser olmadığı yönündeki görüşlerinin aynen korunduğunu, TTK 18/2 hükmü çerçevesinde davalının sorumlu olduğuna kanaat getirilmesi ihtimalinde vaki kullanımın FSEK 84 atfı gereğince TTK m.55/1-c-3 bendi kapsamında haksız rekabet sayılacağını, davaya konu fotoğrafların alelade fotoğraf olması, kullanımın dergide ticari amaçlı olması ve kullanımın süresi dikkate alındığında sektörel uygulama da dikkate alındığında davacının dergide kullanılan tüm fotoğraflar için talep edebileceği bedelin fotoğraf başına 250 TL olduğunu, 5 fotoğraf için toplam 1.250 TL olabileceğini, somut uyuşmazlıkta davacıdan izin alınmayarak “izinsiz “iş ürünleri”nin kullanılmasının, basiretli tacir gibi davranma yükümlülüğüne aykırılık teşkil edip etmeyeceğinin ve davacının manevi tazminat talep hakkının mevcut olup olmadığının takdirinin mahkemeye ait olduğunu bildirmişlerdir.
Davacı kendisine ait fotoğrafların davalı tarafından izinsiz kullanıldığını ileri sürerken davalı, fotoğrafların eser niteliği taşımadığını ve sorumluluğunun bulunmadığını iddia etmektedir.
Hukukumuzda hangi fikri yaratıların eser kabul edileceği 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’nun l/b maddesinde tanımlanmıştır. Bu tanım uyarınca bir fikri ürünün eser kabul edilmesi için, kanunda sınırlı sayıda olmak suretiyle sayılan eser gruplarında birine dahil olması ve sahibinin hususiyetini taşıması gerekir.
Davanın konusunu dergide yayınlanan 5 adet izinsiz fotoğraf oluşturmaktadır. FSEK’te fotoğraf eserleri iki farklı eser grubu içerisinde düzenlenir. Bu düzenlemeler şunlardır: ilim ve edebiyat eseri grubunda yer alan fotoğraf eserleri FSEK. m.2/5 “bedii vasfı bulunmayan her nevi teknik ve ilmi mahiyette fotoğraf eserleri” Güzel sanat eserleri grubunda yer alan fotoğraf eserleri FSEK m.4/5 “fotografik eserler ve slaytlar”dır. Davaya konu fotoğrafların objektif unsur olarak nitelenen kanunda sayılan eser gruplarından birine dahil olma şartı yanında ayrıca estetik değer taşıması da gerekir.
Eserde hususiyet, görüntülenen objeler ya da kişinin,eşyanın düzenlenmesinden bağımsız olarak, çekim açısı ışık ve gölge, pozlama, filtreler gibi araçlarla elde edilen efektler vb. fotoğraf tekniklerinden doğabilir. Manzara veya objelerin düzenlenmesi suretiyle hususiyet oluşabilir.
Estetik niteliğin değerlendirilmesinde dikkate alınacak kriter, güzellik ölçülerine ya da sanatsal ölçütler uygunluk olmalıdır.
Bilirkişi heyeti dosyadaki dergi, mail içerekleri ve fotoğrafları incelemiş olup, davaya konu fotoğrafların FSEK anlamında eser vasfını haiz olmadığını, ancak FSEK 84 çerçevesinde alelade fotoğraf olduğunu belirlemiştir.
Bir eserin kullanılması için sahiplerinden FSEK m.52’ye ve FSEK’in diğer hükümlerine uygun bir izin alınması gerekir. Böyle bir izin mevcut olmadan eserlerin kullanılması durumunda eser sahibinin FSEK te tanınan haklarının ihlali gündeme gelecektir.
Davaya konu olayda, fotoğrafın davalıya ait dergide davacının izni olmadan yayınlandığı dolayısıyla davacının FSEK 84. Madde kapsamında haklarının ihlal edildiği anlaşılmıştır.
Bilindiği üzere toplumsal hayata mal olmuş veya bir haberin konusu haline gelin iş bulunanlar hariç, herhangi bir şahsın fotoğrafı karakalem, renkli veya yağlıboya portresi yalnız başına iken veya bir topluluk içinde bulunurken, ya da birkaç kişi ile birlikte çekilmiş resimleri onun izni olmaksızın teşhir veya diğer bir şekilde umuma arz edilemez ve herhangi bir tarzda kullanılamaz. Burada korunan resmin ya da portrenin ya da fotoğrafın eser niteliği olmayıp tasvir ulunan kimsenin kişilik hakkıdır. Çünkü, kişinin fotoğrafı, resmi ve portresi FSEK. anlamında eser olmasa bile korunur.
Davacı FSEK m.84.maddeden kaynaklanan haklarını davalı yana karşı ileri sürebilir. Somut olayda, maddi tazminatın şartları olan hukuka aykırı fiil, zarar, uygun nedensellik bağı ve kusur gibi şartlar yerine gelmiştir.
HMK 266 madde kapsamında hükme dayanak alınan son rapor kapsamına göre izinsiz kullanılan her bir fotoğraf için 250 TL değer biçildiği dolayısıyla 5 adet eser niteliği bulunmayan fotoğrafların davalı yanca izinsiz kullanması nedeniyle toplamda 1250 TL maddi tazminatın tahsiline karar verilmesi gerekmiştir.
Eser sahibinin manevi haklarının ihlali halinde manevi tazminat talebinin şartlarını düzenleyen FSEK m.70/1. BK m.56 nın özel bir görünümüdür.
FSEK m.70/1 manevi haklan ihlal edilen kişilere, uğranılan manevi zarara karşılık manevi tazminat verilebileceğini düzenlemektedir. Burada maddede söz edilen manevi haklar FSEK’te eser sahibine tanınan manevi haklardır. Somut olayda davacının ismi belirtilmeksizin bir kullanım söz konusu olduğundan keza 5 adet fotoğrafın yayın yolu ile davalının sorumlu olduğu dergide yayınlanmış olması, dolayısıyla ihlalin niteliği gözetilerek davacının duyduğu elem ve üzüntünün boyutları göz önüne alınarak takdiren 5000- TL manevi tazminatın ihlalin gerçekleştiği tarihindeki günün ekonomik koşullarına göre makul bir talep olduğu gözetilerek 5000 TL manevi tazminatın 1 temmuz 2018 tarihinden itibaren ( dergi yayın tarihi) işleyecek yasal faiz ile davalıdan tahsiline karar verilmesi gerekmiş aşağıdaki şekilde hüküm oluşturulmuştur.
HÜKÜM:Yukarda açıklanan gerekçe kapsamına göre,
1-Davalının davacıya ait 5 adet eser niteliği bulunmayan fotoğrafları izinsiz kullanması nedeniyle toplamda 1250 TL maddi, 5000 TL manevi tazminatın 1 temmuz 2018 tarihinden itibaren ( dergi yayın tarihi) işleyecek yasal faizi ile davalıdan tahsiline, ıslah ile talep edilen maddi tazminatta fazlaya ilişkin istemin reddine,
2-426,93 TL ilam harcının peşin harçtan ve ıslah harcından mahsubu ile 277,49 TL eksik harcın davalıdan tahsiline,
3-Kabul edilen Maddi tazminat talebi yönünden; Avukatlık asgari ücret tarifesi gereğince; 1.250 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
4-Reddedilen maddi tazminat talebi yönünden; Avukatlık asgari ücret tarifesi gereğince; 1.250 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
4-Kabul edilen Manevi tazminat talebi yönünden; Avukatlık asgari ücret tarifesi gereğince; 5.000 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
5-Davacı tarafın yapmış olduğu yargılama giderlerinden olan 102,47 TL peşin harç, 35,90 TL başvuru harcı, 46,97 TL ıslah harcı, 4.200 TL bilirkişi ücreti, 236 TL tebligat-müzekkere masrafı olmak üzere toplam 4.621,34 TL’nin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
6-Davalı tarafın yapmış olduğu yargılama gideri bulunmadığından bu hususta hüküm kurulmasına yer olmadığına,
7-Artan gider avansının karar kesinleştiğinde ve talebi halinde taraflara iadesine,
Dair verilen karar davacı vekilinin yüzüne karşı, davalının yokluğunda,gerekçeli kararın taraflara tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içinde İSTİNAF YASA yoluaçık olmak üzerekarar verilip tefhim kılındı, hazır olanlara duruşma zaptından örnek verildi.02/06/2021

Katip …
¸e-imzalıdır

Hakim …
¸e-imzalıdır