Emsal Mahkeme Kararı İstanbul 1.Fikrî ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi 2018/398 E. 2022/94 K. 01.06.2022 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
1.FİKRÎ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ

ESAS NO : 2018/398 Esas
KARAR NO : 2022/94

DAVA : Fikir ve Sanat Eseri (Manevi Tazminat İstemli.), Fikir ve Sanat Eseri (Tecavüzün Tesbiti İstemli)
DAVA TARİHİ : 17/09/2018
KARAR TARİHİ : 01/06/2022

Mahkememizde görülmekte bulunan Fikir Ve Sanat Eseri (Manevi Tazminat İstemli.), Fikir Ve Sanat Eseri (Tecavüzün Tesbiti İstemli) davasının yapılan açık yargılamasının sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
İDDİA:Davacı vekili dava dilekçesinde; … A.Ş.nin 12.10.2009 tarihinde kurulduğunu, sektör çapında yüksek bilinirliğe sahip … internet sitesi üzerinden faaliyetlerini sürdürmekte ve ticari faaliyetinin bir parçası olarak ürettiği ve 3. kişilerden temin ettiği ürünleri internet sitesi aracılığı ile satışa sunduğunu, ürünlerin internet sitesinden teşhiri için davacı çalışanlarınca çekimler yapıldığını , mali haklar yönünden davacının eser sahibi olduğunu, davalının ise … isimli internet sitesi üzerinden ticaret mevkiine arz ettiği ürünlerin teşhiri için site içeriğinde Davacı’nın mali hak sahibi olduğu eserleri önceden yazılı izin almaksızın kullanmakta olduğunu, eylemin FSEK kapsamındaki haklara tecavüz oluşturduğunu, dava açılmadan önce … 1. Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi’nin … D. İş sayılı dosyası kapsamında yapılan delil tespiti sürecinde alınan bilirkişi raporu ile de görsellerin tamamının … domain adresli web sitesinde kullanıldığının tespit edildiğini, davalıya 30.07.2018 tarihinde Kayıtlı Elektronik Posta üzerinden Davacı’nın mali haklarına tecavüz eden kullanımları durdurması ihtar edildiğini, ancak fotoğrafları kullanmaya devam etmekte olduğunu, dava konusu fotoğrafların www. … alan adlı internet sitesinde kullanılmasının/yayınlanmasının engellenmesi, Davalı’nın sahibi olduğu … alan adlı internet sitesinde davacıya ait eserlerin izin alınmaksızın hukuka aykırı şekilde kullanılması nedeni ile; Davacı’nın FSEK uyarınca mali hak sahibi olduğu Eserlere vaki tecavüzün FSEK md. 66 uyarınca ref’i ve md 69 uyarınca men’ine, FSEK 84 ile TTK’nın 54 ve devamı maddeleri uyarınca, davalının eylemleriyle oluşan haksız rekabetin hükmen tespitine, saptanan haksız rekabetin önlenip yasaklanmasına, haksız rekabet öncesi olan maddi durumun ortadan kaldırılmasına, Davacının oluşan manevi zararının telafisi anlamında FSEK md 84 yollaması ile TTK md. 56 TBK md 57 uyarınca 10.000 TL tutarındaki manevi tazminat bedelinin dava tarihinden itibaren işleyecek yasak faizi ile davalıdan alınarak davacıya verilmesine, hükmün ilanına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
SAVUNMA:Davalı vekili cevap dilekçesinde; Davalı Şirket, … internet sitesi üzerinden ticari faaliyetlerini sürdürmekte olup siteye üye olanların kişisel eşyalarını satabildiği ya da buna karşılık diğer üyelerin de kişisel eşyalarını satın almasına olanak sağlayan online bir platformun sahibi olduğunu, Platformda ürünlerin satışı için satıcı ve alıcılar, davalı tarafından bir araya getirilmekte olup, bir diğer deyişle, davalı söz konusu hizmetleri aracı hizmet sağlayıcı olarak sağlamakta, platforma üye binlerce kullanıcı ve milyonlarca ürün bulunmakta olup yoğun şekilde alışveriş sağlanmakta olup, kullanıcılar aslında online bir platform olan Davalı’ya satmak istedikleri ürünlerin fotoğraflarını koymakta olduklarını, fotoğrafları seçen, … adresine yükleyenlerin kullanıcılar olup, , kullanıcıların platforma yüklemiş olduğu her ürünün hukuka uygunluk denetiminin yapılmasının davalı’dan beklenemeyeceğini, … isimli internet sitesinin “yer sağlayıcı” ; 6563 sayılı Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun uyarınca ise, elektronik ticaret hizmetlerine ilişkin “aracı hizmet sağlayıcı” olarak faaliyet gösteren bir intemet sitesi olduğunu, üçüncü kişi satıcı/kullanıcının hukuka uygun olmayan eylemlerinden dolayı davalının sorumlu tutulamayacağını, davanın reddine karar verilmesi gerektiğini beyan etmişlerdir.
DELİLLERİN TARTIŞILMASI VE GEREKÇE:
Dava konusu uyuşmazlık; … sitesinde davacıya ait fsek kapsamında korunan eserlerin izinsiz kullanımının tespiti haksız rekabetin tespiti, men ve ref’i ile 10000 TL manevi tazminatın davalıdan tahsili hükmün ilanı istemiyle açılmış bir davadır.
Davanın açılmasını müteakip davacının dava, davalının cevap dilekçeleri karşılıklı tebliğ olunmuş, dava şartları incelenmiş, ön inceleme duruşması yapılmış, duruşmada hazır olanlar sulhe teşvik olunmuş, sonuç alınamaması üzerine uyuşmazlık konuları tespit edilmiş, arabuluculuk kurumundan faydalanmak istenilmediğinden tahkikat duruşmasına devam olunmuş, tarafların beyanlarında geçen deliller toplanmış, bilirkişi incelemesi yaptırılmış, HMK 184.madde kapsamında hazır olanlardan tahkikat ile ilgili beyanları sorulmuş, HMK 186. madde kapsamında ise karar duruşmasında hazır olanlardan esas ile ilgili son diyecekleri sorulmuştur.
HMK 266. Madde kapsamında bilirkişi incelemesi yaptırılmıştır.
İlk bilirkişi heyeti Bilirkişiler …, … ve …’nin 19/11/2019 havale tarihli bilirkişi raporunda; Davacı tarafından dava dosyasına sunulan fotoğrafların alelade meydana getirilmiş fotoğraflar olmadığı; konu, fon, açı, ışık, mesafe, odaklanma, estetik öğelerin yerleşimi, tasarımı, özel çekim teknikleri kullanılarak meydana getirilmiş olması unsurlarıyla birlikte değerlendirildiğinde her bir fotoğrafın eser sahibinin hususiyetini taşıdığı, estetik değere sahip güzel sanat eseri olduğu, bu anlamda FSEK m.4’ün 5. sırasında yer alan fotoğrafik eser niteliği taşıdığı, BTK web sitesi üzerinden kontrol edildiğinde Davalı’nın “Kendi Bünyesinde Hizmet Verenler Yer Sağlayıcı Listesi’ içerisinde yer aldığı, ayrıca davalı yan web sitesi incelendiğinde farklı satıcıların yer aldığı, satış ilanlarının/içeriklerinin web sitesi yönetimi ya da çalışanları tarafından değil, üye olan kişiler tarafından oluşturulduğu ve satışların genellikle ikinci el ürün olduğu, 5651 sayılı kanunun 5.1 maddesinde yer alan; “Yer sağlayıcı, yer sağladığı içeriği kontrol etmek veya hukuka aykırı bir faaliyetin, söz konusu olup olmadığını araştırmakla yükümlü değildir.” ifadesiyle Davalı şirket iddiasında yer alan; … isimli internet sitesinde yer alan içerikleri kontrol etmekle yükümlülüğünün olmadığı, bu bağlamda söz konusu fotoğrafların izinsiz kullanılmış olmasından davalı şirketin sorumluluğunun bulunmadığı, 5651 sayılı kanunun 5.2 maddesinden yere alan “Yer sağlayıcı, yer sağladığı hukuka aykırı içeriği bu kanunun 8 inci ve 9 uncu maddelerine göre haberdar edilmesi halinde yayından çıkarmakla yükümlüdür.” İfadesi istinaden bir ihlal olduğu, dava dosyasında yer alan 19/09/2018 tarihli karara ilişkin davalı’nın … internet sitesinden fotoğrafların kaldırması kararının yerine getirildiğine ilişkin beyanının mevut olduğu, ancak dava dosyasına sunulan linkler incelendiğinde birçok linkte yer alan içeriğin kaldırılmış olduğu görülmekte birlikte, 10 farklı linkte yer alan içeriklerde dava konusu fotoğrafların halen mevcut olduğu, bu bağlamda ihlal teşkil eden içeriklerin kaldırma yükümlülüğünün bir kısmının davalı tarafından yerine getirmemiş olduğu, 6563 sayılı Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun’un 2.d. “Aracı hizmet sağlayıcı: Başkalarına ait iktisadi ve ticari faaliyetlerin yapılmasına elektronik tcaret ortamını sağlayan gerçek ve tüzel kişileri” ifade eder maddesine istinaden, Davalı web sitesi incelendiğinde farklı satıcıların yer aldığı, satış ilanlarının/içeriklerinin web sitesi yönetimi ya da çalışanları tarafından değil, üye olan kişiler tarafından oluşturulduğu, yapılan inceleme sonucunda Davalı web sitesinin 6563 sayılı Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun’un 2.d. maddesinde yer alan “aracı hizmet sağlayıcı” tanımı kapsamında olduğu, FSEK madde 84 kapsamında, dava konusu fotoğrafların Davalı tarafından değil, siteye üye olan kullanıcılar/satıcılar tarafından yüklendiğinin anlaşıldığı, kullanıcıların/satıcıların ürünlerini satışa sunarken dava konusu fotoğrafları kullanmış olmalarında Davalı’nın sorumluluğunun bulunmadığını, bu durumdan dolayı haksız rekabetin Davalı şirket adına mevcut olmadığı sonucuna ulaştıklarını bildirmişlerdir.
İkinci bilirkişi heyeti Bilirkişiler …, …ve …’nın 08/02/2021 havale tarihli bilirkişi raporunda; Davaya konu fotoğrafların sahibinin hususiyetini taşıdığı ve FSEK m.4 anlamında güzel sanat eseri olduğu, dosya içerisinde bulunan 48 adet link kontrol edilmiş olup 2 adet linkte ürün bulunduğu, … linkine girildiğinde ürünün … isimli hesapta yayınlandığı, … linkine girildiğinde ürünün bernairmak isimli hesapta yayınlandığı, btk.gov.tr üzerinden Kendi Bünyesinde Hizmet Verenler Yer Sağlayıcı Listesi kontrol edildiğinde … AŞ. http://… bilgilerinin olduğu, dolayısıyla davalının yer sağlayıcı olarak kabul edileceği, davacı tarafından davalıya KEP üzerinden dava konusu eserlerin yayından kaldırılması için ihtarname gönderildiği ancak bu ihtarnamenin hangi tarihte davalıya tebliğ edildiğinin anlaşılamadığı, bununla birlikte bu konuda dava açılmış olmasının ihtar yerine geçeceği dolayısıyla davalının en geç kendisine dava dilekçesinin tebliği ile bu eserleri yayından kaldırması gerektiği, ancak bilirkişilerin inceleme tarihi itibariyle 2 adet linkte bu yayının devam ettiği, dolayısıyla davalının bu yayından dolayı yer sağlayıcı olarak sorumlu olacağı sonuç ve kanaatine varıldığını bildirmişlerdir.
Rapora itiraz edilmesi üzerine heyette Akademisyen bilirkişi … eklenerek yeniden rapor alınmıştır.
Bilirkişiler …, …, …ve …’nın 10/11/2021 havale tarihli EK bilirkişi raporunda; yer sağlayıcı olması açısından davalının izinsiz kullanılan fotoğraflardan sorumlu olmadığı, ancak sağladığı alan içerisinde izinsiz olarak kullanılan fotoğraflar bulunduğundan haberdar olduğu halde bu fotoğrafları kaldırmadığı ve bu sebeple bu durumdan sorumlu olduğu dolayısıyla davalının sorumlu olduğu yönünde görüş bildirmişlerdir.
Davalının gerçekleştirdiği faaliyetleri gözetildiğinde 5651 sayılı kanun kapsamında yer sağlayıcı olarak kabul edilmesi gerektiği, yer sağlayıcı olarak yükümlülüğünün yalnızca hukuka aykırı İçerikten haberdar edilmesinden itibaren makul bir süre içerisinde bu içeriği engellemekten ibaret olduğu., davalının sorumlu kabul edilebilmesi için içerikten haberdar edildiği halde geçerli bir sebep bulunmaksızın içeriği engellemediğinin tespit edilmesi gerektiği, Somut olayda ise davalının haberdar edildiği, öte yandan dava dilekçesi tebliğinden sonra yapılan bilirkişi incelemesinde dahi bir kısım içeriklerin hukuka aykırı içerikleri sitesinden kaldırmadığından mevzuattan kaynaklı yükümlülüklerini yerine getirmediği ve davacının eser üzerindeki haklarının ihlal edildiği anlaşılmıştır.
Yüksek 11.HD’nin emsal 2016/1613 E. – 2017/6599 K., 2011/15509 E. – 2012/540 K. ve 2012/3350 E. – 2013/3597 K. sayılı ilamları ile Yargıtay HGK’nın 15.01.2014 tarih 1138/16 sayılı kararında da açıklandığı üzere, 5651 sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun’un 5. maddesi ve 6563 sayılı Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun’un 9.maddesi ile yer sağlayıcı ve aracı hizmet sağlayıcıların, tazminat sorumluluğu açısından, yayınlanan içeriği kontrol etmek veya hukuka aykırı bir faaliyetin söz konusu olup olmadığını araştırma yükümlülüğü bulunmamaktadır. Ancak marka hakkı ,eser sahibi, devam etmekte olan tecavüz ve haksız rekabet eylemleri yönünden, bu eylemlerin tespiti, tecavüzün durdurulması, önlenmesi ve sonuçlarının ortadan kaldırılması davalarını herkese karşı yöneltebilecektir.
Yüksek mahkemenin yerleşik içtihatlarında ve 6563 sayılı Elektronik Ticaret Kanunu’nda da vurgulandığı üzere, içerik sağlayıcı sıfatı bulunmayan internet yer ve hizmet sağlayıcı kuruluşların tazminat sorumluluğundan bahsedebilmek için, imkan sağladıkları içeriğin hukuka aykırı ve yasa ile korunan hakkına tecavüz niteliğinde olduğunu bilmeleri gerekir. Bunun için de önceden hak sahipleri tarafından uyarılmaları ve hukuka aykırı içeriği makul süre içerisinde kaldırmalarını yer ve hizmet sağlayıcı kuruluşlardan talep etmeleri gerekir. Ayrıca hak sahiplerinin, içeriğinin kaldırılmasını talep ederken, kendilerinin önceden elde edilmiş üstün hak sahibi olduklarını yaklaşık ispata yeterli delillerini de anılan kuruluşlara sunmuş olmaları gerekir.
Toplanan deliller, … 1.FSHHM’nin …diş sayılı dosyası ve bu dosya kapmasında alınan bilirkişi raporu, dava açıldıktan sonra mahkememizce yaptırılan ve denetim ve hüküm kurmaya elverişli Bilirkişiler …, …, …ve …’nın 10/11/2021 havale tarihli kök ve ek raporları bir sütün olarak incelendiğinde;
Dava konusu fotoğrafların 15.02.2021 tarihli bilirkişi raporunda fotoğraflarda sahibinin hususiyetini yansıtan bakış açısının görüldüğü, bir konu belirlenerek çekilen fotoğrafların hazırlık aşamalarında ışık, kadraj, açı gibi teknik kısımlarının yapıldığı, çekim sonrasındaki aşamada rötuşların yapıldığı bunlardan dolayı estetik niteliği haiz olduğu, alelade fotoğraf olmadığı ve bu çerçevede FSEK anlamında eser olduğu hususu belirlenmiştir.
Her iki heyet görüşünde de davalının yer sağlayıcılık hizmeti verdiği belirlenmiş olup,. Somut olayda hukuken tartışılması gereken husus davalının bu konumu nedeniyle davaya konu hukuka aykırılıklardan sorumlu olup olmayacağı hususlarına ilişkindir. Bu durumda da yüksek mahkeme ilamları mahkememizce bağlayıcı olup, dosya kapsamındaki deliller ile da açıkça görüldüğü üzere dava açıldıktan sonra dahi yani davalıya tebligat yapıldıktan sonra dahi içeriklerin kaldırılmadığı anlaşıldığından tazminat sorumluluğunun doğacağı hususu sabittir.
Zira İçeriğin hukuka aykırı olması durumunda sorumluluk içerik sağlayıcıya verilmiş, yer sağlayıcı ise sadece haberdar edilmesi halinde hukuka aykırı içeriği yayından kaldırmakla yükümlü kılınmıştır. Dolayısıyla yer sağlayıcı içerikten dolayı yükümlülüğü ancak, haberdar edildiği halde içeriği yayından kaldırmadığı durumda gündeme gelecektir.
Toplanan deliller kapsamına göre, davacı tarafın dava dilekçesi ekinde EK-4 olarak belirttiği ihtarnamenin davalıya KEP üzerinden gönderildiği belirtilmektedir. Ancak bu ihtarnamenin davalıya hangi tarihte ulaştığı veya ulaşıp ulaşmadığı konusunda dosyada bir veri bulunmamakla birlikte ,bilirkişi raporunda da tespit edildiği üzere dava açıldıktan sonra da 10 adet linkte davalı sitede dava konusu görüntülerin yer aldığı tespit edilmiştir. Bu linklerin sayısı ise heyet incelemesi esnasında iki adet linke indiği anlaşılmıştır. Dolayısıyla dava açıldıktan ve davalıya dava dilekçesi tebliğ edildikten sonra da , davalının 10 adet linkten davacının hak sahibi olduğu görüntüleri kullandığı anlaşılmaktadır.
Uygulamada İhtarın geçerli olarak yapıldığının kabulü için mevzuatın belirlediği bir şekil şartı bulunmamaktadır. Gerek değişik iş dosyasında alınan bilirkişi raporunun tebliği ,gerek esas dava açıldığında yapılan tebligat ile davalı mevcut davanın açılması davalının hukuka aykırılıktan haberdar edilmiş olduğu hususu mahkememizce kabul edilmiştir.
Davalı her ne kadar yer sağlayıcı sıfatını haiz olması nedeniyle hukuka aykırı içeriği denetlemekle yükümlü olmasa da, hukuka aykırı içerikten haberdar olduktan sonra ihlal teşkil eden içeriği yayından kaldırmayarak davacının fsek kapsamında korunan haklarını ihlal ettiği ve eylemin haksız rekeabete neden olduğu gözetilmiş, bu durumun avalı taraf aleyhine manevi tazminat sorumluluğu doğuracağı kabul edilmiştir.
5846 Sayılı FSEK madde 84 ile ile ilgili haksız rekabet hükümleri de göz önünde bulundurulduğunda, davalının hukuka aykırı eyleminin haksız rekabete neden olduğu gözetilerek eylemin tespiti, durdurulması ve önlenmesi istemleri de kabul edilmiştir.
Davacı ihlal kapsamında 10.000 TL manevi tazmimat talep etmiş olup, 10.000 TL manevi tazminat istemi günün ekonomik koşullarına , davalının ve davacının bilinen e ticaret kapasitesine göre manevi tatmin duygusu yönünden somut olayda ihlal edilen fotoğrafları niteliği, eylemin internet sitesinde çoğaltıp yayınlanmasının haksız rekabete sebebiyet verdiği ,davacı tüzel kişilikte oluşan manevi zarar nedeniyle FSEK md.84 atfı ile , TTK md., TBK md.57 madde kapsamında hakkaniyete uygun bir talep olarak kabul edilmiştir.
Toplanan deliller, denetim ve hüküm kurmaya elverişli Bilirkişiler …, …, … ve …’nın 10/11/2021 havale tarihli kök ve ek raporları ,
… 1.FSHHM’nin …diş sayılı dosyası ve taraf iddia ve savunmaları bir bütün olarak gözetildiğinde Davalı eylemlerinin davacının fsek kapsamında korunan haklarına tecavüz ve haksız rekabet teşkil ettiğinin tespitine,durdurulmasına, önlenmesine,10.000 TL manevi tazminatın dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faiz ile davalıdan tahsile ile davacıya verilmesine,hükmün ilanında davacının hukuki yararı bulunduğundan Karar kesinleştiğinde hüküm özetinin Türkiye’de tirajı yüksek bir gazetede bir kez ilanına masrafın davalıdan alınmasına, ayrıca internet sitesinde yayınlanması isteminin reddine karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir.
HÜKÜM:
1- Davalı eylemlerinin davacının fsek kapsamında korunan haklarına tecavüz ve haksız rekabet teşkil ettiğinin tespitine,durdurulmasına, önlenmesine,
2- 10.000 TL manevi tazminatın dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faiz ile davalıdan tahsile ile davacıya verilmesine,
3-Karar kesinleştiğinde hüküm özetinin Türkiye’de tirajı yüksek bir gazetede bir kez ilanına masrafın davalıdan alınmasına,ayrıca internet sitesinde yayınlanması isteminin reddine,
4-683,10 TL ilam harcının peşin harçtan mahsubu ile eksik kalan 512,32 TL harcın davalıdan tahsiline,
5-Tecavüz ve haksız rekabetin tespiti isteminin kabulü yönünden, Avukatlık ücret tarifesi uyarınca 7.375 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
6-Manevi tazminat talebi yönünden , Avukatlık ücret tarifesi uyarınca 7.375 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
7-Davacı tarafın yargılama giderlerinden olan 35,90 TL başvuru harcı 170,78 TL peşin harç 274,30 TL tebligat ve müzekkere masrafı, 7.000 TL bilirkişi ücreti olmak üzere toplam 7.480,98 TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
8-Taraflarca fazla yatırılan gider avansının hüküm kesinleştiğinde ve talebi halinde iadesine,
Dair karar davacı vekilinin ve davalı vekilinin yüzüne karşı ,gerekçeli kararın taraflara tebliğinden itibaren 2 HAFTA içerisinde İSTİNAF YASA yolu açık olmak üzere karar verilip tefhim kılındı, hazır olanlara duruşma zaptından örnek verildi. 10/06/2022

Katip …
¸e-imzalıdır

Hakim …
¸e-imzalıdır