Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
1.FİKRÎ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ

ESAS NO : 2018/274 Esas
KARAR NO : 2022/133

DAVA : Faydalı Model Belgesi (Maddi Tazminat İstemli)
DAVA TARİHİ : 30/05/2014
KARAR TARİHİ : 21/09/2022

Taraflar arasında görülmekle olan dava dosyasında İstanbul 3.FSHHM’nce 18/02/2016 tarih ve 2014/135 Esas 2016/34 karar sayılı dava dosyasının temyizi üzerine dava dosyası yüksek mahkeme denetimindeyken HSK’nun 02/08/2017 tarihli ve 1071 sayılı kararı uyarınca İstanbul 3 ve 4. FSH Hukuk Mahkemelerinin 08/08/2017 tarihi itibarıyla faaliyetlerinin durdurulmasına, 3. FSH Hukuk Mahkemesinde görülmekte olan dava, iş ve arşiv dosyalarının 1. FSH Hukuk Mahkemesine devrine karar verilmiş ve İstanbul 3.FSHHM’nce 18/02/2016 tarih ve 2014/135 Esas 2016/34 sayılı kararı Yargıtay 11.HD’nin 19/03/2018 tarih ve 2016/9336 Esas 2018/2085 Karar sayılı ilamıyla BOZULARAK, Mahkememize gelmiş olmakla,uyap tevzii bürosunca mahkememizin 2018/274 esas sırasına kayıtlanmış ve taraflara bozma ilamı tebliğ edilerek yargılama Mahkememizce görülüp sonuçlandırılmıştır.
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
İDDİA: Davacı-karşı davalı vekili, asıl dava yönünden müvekkilinin uzun yıllardan beridir rezistans üretimi yaptığını, müvekkilinin söz konusu ürünlerini … ve … numaraları ile TPE nezdinde faydalı model olarak tescil ettirdiğini, davalı yanın eşi …’ın, müvekkilinin eski ortağı olduğunu ve söz konusu ürünlerin yapılışını müvekkilinden öğrendiğini ve müvekkilinden ayrılarak aynı ürünleri üretmeye başladığını, buna ilişkin tespit yapıldığını iddia ederek, tecavüz ve haksız rekabetin önlenmesini, giderilmesini, taklit ve tecavüz mahsulü ürünleri üretmeye yarayan araç, cihaz, makine, kalıp ve sair vasıtalara el konularak toplatılmasını, imhasını, fazlaya ilişkin haklarını saklı tutarak 1.000,00 TL maddi ve 5.000,00 TL manevi tazminatın davalıdan tahsilini ve hükmün ilanını talep ve dava etmiş, karşı davanın reddini istemiştir.
SAVUNMA: Davalı-karşı davacı vekili, asıl davanın reddini istemiş, karşı dava yönünden davalının tasarım ve faydalı modelinin uygulandığı ürünün yeni ve özgün bir ürün olmadığını, piyasada 20 yılı aşkın kullanılan ürünler olduğunu iddia ederek davalı adına kayıtlı … ve … sayı ile tescilli faydalı model belgelerinin hükümsüzlüğünü ve sicilden terkinine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLERİN TARTIŞILMASI VE GEREKÇE:
Dava konusu uyuşmazlık; Asıl dava, davacıya ait … ve … sayılı faydalı model belgelerine davalı yanın iki farklı ürün ile ayrı ayrı tecavüzde ve haksız rekabette bulunduğunun tespiti ile men ve ref’i, 5.000,00 TL manevi tazminat ile davalı yanın ürünleri kullanmak suretiyle elde ettiği kazançtan şimdilik 1.000,00 TL maddi tazminatın tahsili ve verilecek kararın ilanı talepli, karşı davanın ise, asıl davada dayanak olan her iki faydalı model belgesinin yeni olmadığı iddiasıyla hükümsüzlüğü ile verilecek kararın ilanı taleplidir.
Bozma öncesinde İstanbul (Kapatılan) 3. Fikrî ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi’nce verilen 18.02.2016 tarih ve 2014/135-2016/34 sayılı ilam içeriğine göre ;Mahkemece iddia, savunma, bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamına göre, karşı davada … sayılı faydalı model belgesindeki ana istem ve bağımlı istemlerin dosyaya sunulan ve dosyada mevcut Amerikan patentlerine konu ürünlerden farklı olduğu, yine internet sitesinde broşürde ve faturada belirtilen ürünlerin de bu faydalı modelin yenilik özelliğini kırmadığı, … sayılı faydalı model belgesinin hükümsüzlük koşullarının mevcut olmadığı, hükümsüzlüğü istenilen … sayılı faydalı model belgesinin sunulan diğer patentler broşürlerdeki ürünler ve internet sitesindeki ürünlerle ilgili bilgiler karşısında yenilik kriterini taşımadığı, … sayılı faydalı model belgesinin hükümsüzlüğü gerektiği gerekçesiyle karşı davanın kısmen kabulü ile … sayılı faydalı model belgesinin hükümsüzlüğü talebinin kabulü ile sicilden terkinine, … sayılı faydalı model belgesi hükümsüzlüğü talebinin reddine, asıl dava yönünden davacı yanın … ve … sayılı faydalı model belgesindeki yarıklı esnek fişek resistans ve … ürünleri ile aynı olduğu ve dolayısıyla bu ürünler ile davalının davacı faydalı modellerine tecavüzde bulunduğu, fiilin ayrıca haksız rekabeti de oluşturduğu, karşı davada … sayılı faydalı model belgesinin hükümsüzlüğüne karar verildiğinden … sayılı faydalı model belgesi ile ilgili taleplerin reddine, … sayılı faydalı model belgesi yönünden asıl davanın kısmen kabulü ile bu faydalı model belgesine yönelik davalının … adı ile ürettiği ürünler suretiyle faydalı model belgesine tecavüzün ve haksız rekabetin tespiti ile men ve refine, davalıda tecavüzlü ürün var ise toplatılarak imhasına, takdiren 3.000,00 TL manevi tazminat ile, maddi tazminat talebi ile ilgili davalı yan ticari defter ve kayıtlarını sunmayarak değerlendirme yapılamadığından takdiren 1.000,00 TL maddi tazminatın davalıdan tahsiline, karar kesinleştiğinde ilanına karar verilmiştir. Kararı davalı-karşı davacı vekili temyiz etmiştir.
Yargıtay 11.HD’nin 19/03/2018 tarih ve 2016/9336 Esas 2018/2085 Karar sayılı ilamıyla dava dosyası bozularak Mahkememizin 2018/274 esas numarasına kayıtlanmış olup bozma ilamında;”.. 1- Dava, asıl dava Faydalı Model belgesine vaki tecavüzün tespiti, meni ve maddi manevi tazminat istemine, karşı dava faydalı model belgesinin hükümsüzlüğü ve terkini istemine ilişkin olup, mahkemece benimsenen bilirkişi kurulu raporu doğrultusunda asıl ve karşı davanın kısmen kabulü ile kısmen reddine karar verilmiştir. Ancak, mahkemece hükme esas alınan bilirkişi kurulu raporuna davalı-karşı davacı vekilince … sayılı faydalı model belgesinin yenilik kriteri taşıyıp taşımadığı noktasında sonuca etkili ve esaslı itiraz noktalarını içeren itirazları üzerine ek rapor alınmamış, itiraz noktaları üzerinde yeterince durulmamış ve denetime elverişli bir şekilde tartışılıp değerlendirilmemiştir. O halde, mahkemece, itirazların özel ve teknik bilgiyi gerektiren hususlardan olduğu nazara alınarak davalı-karşı davacı vekilinin itirazlarını karşılayan denetime elverişli aynı yada başka bir bilirkişi kurulundan … sayılı Faydalı Model belgesine ilişkin rapor alınarak sonucuna göre karar verilmesi gerekirken, bu yönden eksik incelemeye dayalı yazılı şekilde hüküm tesisi doğru olmamış, karşı davada verilen kararın davalı-karşı davacı yararına bozulmasına karar vermek gerekmiştir.
2- Bozma sebep ve şekline göre, davalı-karşı davacı vekilinin asıl davaya yönelik temyiz itirazlarının bu aşamada incelenmesine gerek görülmemiştir. SONUÇ: Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, davalı-karşı davacı vekilinin karşı davaya yönelik temyiz itirazlarının kabulü ile karşı davada verilen kararın davalı-karşı davacı yararına BOZULMASINA, (2) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, davalı-karşı davacı vekilinin asıl davaya yönelik temyiz itirazlarının bu aşamada incelenmesine yer olmadığına, ödediği peşin temyiz harcının isteği halinde temyiz edene iadesine, 19.03.2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.” şeklindeki bozma ilamı usul ve yasaya uygun bulunduğundan Mahkememizce uyma kararı verilerek bozma ilamı doğrultusunda teknik yönden bilirkişilerden rapor alınmıştır.
BOZMA SONRASI YAPILAN YARGILAMADA TOPLANAN DELİLLER;
Bilirkişiler …, … 28/01/2019 tarihli bilirkişi raporunda; 25/11/2015 tarihli bilirkişi raporundaki; davacıya (karşı davalı) ait …nolu faydalı model belgesinin dava dosyasında yer alan deliller karşısında yenilik özelliğine sahip olduğu sonucu ile birlikte diğer sonuçlar için görüşlerini değiştirecek herhangi bir hususun bulunmadığı görüş ve kanaatine varıldığı bildirilmiştir.
Bilirkişiler …, …, … 18/11/2019 tarihli bilirkişi raporunda; Davacıya (Karşı Davalı) ait … numaralı faydalı model belgesinin dava dosyasında yer alan deliller karşısında istem 1 için yenilik kriterini karşılamadığı, istem 2 ve istem 3’ün ise yenilik kriterini karşılayarak 551 sayılı KHK’nın 165. Maddesine uygun bir şekilde kısmi hükümsüzlük şartlarının oluştuğu görüş ve kanaatine varıldığı bildirilmiştir.
Bilirkişiler …, …, … 30/03/2021 tarihli bilirkişi raporunda; 23 Eylül 2009 tarihli … firmasına ait web sitesi verileri ile … nolu “…” buluş başlıklı faydalı model belgesinin karşılaştırılması sonucunda, … nolu faydalı model belgesi istemlerinin
başvuru tarihi itibariyle yenilik vasfına haiz olmadığı, … nolu “…” buluş başlıklı faydalı model belgesi istemlerinin yenilik vasfına haiz olmaması nedeniyle, … nolu faydalı model belgesinin hükümsüz kılınması gerektiği, görüş ve kanaatine varıldığı bildirilmiştir.
Bilirkişiler …, …, … 16/05/2022 tarihli EK bilirkişi raporunda; 23 Eylül 2009 tarihli … Isıtma firmasına ait web sitesi verileri ile …nolu “…” buluş başlıklı faydalı model belgesinin karşılaştırılması sonucunda, … nolu faydalı model belgesi istemlerinin başvuru tarihi itibariyle yenilik vasfına haiz olmadığı, … nolu “…” buluş başlıklı faydalı model belgesi istemlerinin yenilik vasfına haiz olmaması nedeniyle, … nolu faydalı model belgesinin hükümsüz kılınması gerektiği,
görüş ve kanaatine varıldığı bildirilmiştir.
TPE Patent Dairesi Başkanlığından gelen kayıtlardan, … sayılı faydalı model belgesinin “…” buluş başlığı ile 31/01/2011 tarihinden itibaren, … sayılı ve “…” buluş başlıklı faydalı model belgesinin ise 31/01/2011 tarihinden itibaren 10’ar yıl müddetle davacı-k.davalı adına tescil edildiği tespit edilmiştir.
Dava tarihinde 6769 sayılı SMK yürürlükte olmadığından somut olayda 551 sayılı KHK hükümleri uygulanacaktır.
Faydalı modellerde hükümsüzlük konusunda yenilik araştırması yapılırken bir buluşun yeniliğini ortadan kaldıran açıklamanın, patentlerde olduğu gibi dünyanın her hangi bir yerinde yapılması yeterli sayılacaktır. Buna mukabil, kullanım bakımından yenilikte ise sadece ülke içindeki kullanım esas olarak kabul edilecektir.
Faydalı modellerdeki hükümsüzlük halinin belirlenmesi, Kararnamede belirtilen bazı durumlarda (m. 165/1 ,a,b,c) istem veya istemler bağlamında yapılır. Faydalı modelden doğan hakkın kapsamı istem veya istemlere göre belirlenmek zorundadır (PatKHK m.83/1). Faydalı modelden doğan hakkın koruma kapsamının belirlenmesinde istemlerin bu özellikleri, PatKHK’nin 47/2’de açıklandığı gibi, aynı doğrultuda düzenlenmiş 83. maddede belirtilmiştir. Bu maddeye göre istemler: “Patent başvurusu veya patentten doğan korumanın kapsamı istem veya istemler ile belirlenir. İstem veya istemler tarifname ve resimler esas alınarak yorumlanır. İstem veya istemler, bir yandan patent başvurusu veya patent sahibine hakkı olan korumayı sağlayacak ve diğer yandan üçüncü kişilere de korumanın kapsamı açısından makul bir düzeyde kesinlik ifade edecek şekilde birlikte yorumlanır.” şeklinde izah edilmiştir.
Hükümsüzlüğün tespiti, davanın açıldığı tarihe göre değil, faydalı model belgesi başvurusunun yapıldığı tarih temel alınarak belirlenmelidir. Bir başka ifadeyle hükümsüzlük halleri, başvuru anına göre değerlendirilip, o zaman için hükümsüzlüğe sebep olan hallerin gerçekleşip gerçekleşmediği aranacaktır.
KHK düzenlemesinde mutlak yeniliği aramaktadır. Bilirkişiler …, …, … ve ek raporları hükme dayanak olarak alınmış olup HMK 266 madde kapsamındaki raporları mahkememizce yerinde görülmekle faydalı model belgesi verilebilme koşullarını taşımayan FM belgesinin hükümsüzlüğüne karar verilmesi gerekmiştir.
Bilirkişiler …, …, … ve ek raporları hükme dayanak olarak alınmış olup, istemler ve yeniliği ortadan kaldıran veriler incelenmiş olup; 1 nolu istem incelemesi sonucunda ; 23 Eylül 2009 tarihli … Elektrik Isıtma firmasına ait web sitesi verileri incelendiğinde web sitesinde fişek rezistansın; Elektrik Bağlantı Elemanları (1), İzolasyon Malzemesi (Kafa) (2), İzolasyonlu Magnezyum Oksit (3), Silindir (4) özelliklerini tanımladığı görülmektedir. Bu nedenle … nolu “…” buluş başlıklı faydalı model belgesinin 1 nolu bağımsız isteminin başvuru tarihi itibariyle yenilik unsuru taşımadığının tespit edilmiş olduğu görülmektedir.
2.nolu istem incelemesi sonucunda; 2 nolu bağımlı istem incelemesinde ise “yüksek derecede ısı elde edilebilmesi için silindir (4) içerisine yerleştirilen geniş çaplı izolasyonlu magnezyum oksit (3) taşlar içermesi” özelliğinin koruma kapsamı olarak tanımlandığı görülmektedir. Magnezyum oksit taşlarının silindir içerisinde bulunması özelliğinin yenilik vasfi oluşturup oluşturmadığı incelendiğinde ise 23 Eylül 2009 tarihli … Isıtma firmasına ait web sitesi verilerinde magnezyum oksit kullanımının varlığı ispatlanmaktadır.
Kullanılan bu magnezyum oksitin taş formunda olması tanımının yenilik vasfi oluşturup oluşturmayacağı incelendiğinde ise … nolu faydalı modelin TARİFNAME başlığı altında 1 nolu sayfanın 10. Satırındaki şu satırlar bilirkişilerce ek raporda incelenmiştir. … Isıtma firmasına ait web sitesi verileri verileri ve … nolu faydalı modelin tarifnamesi incelendiğinde Magnezyum Oksit taşların yenilik vasfi yaratmayan bilindik bir uygulama olduğu anlaşılmıştır. Tarifname başvuru tarihinden önceki tarihlerde net olarak magnezyum oksit malzemeden taşların varlığını kabul etmekte olduğundan … nolu “… in 2 nolu bağımlı isteminin de başvuru anında yenilik unsuru taşımadığı anlaşılmıştır.
3 nolu istem incelemesinde; “farklı bölgeler elde edilebilmesi için silindir (4) içerisine iki bölgeli yerleştirilen izolasyonlu magnezyum oksit (3) taşlar içermesi” özelliği koruma kapsamı olarak tanımlandığı görülmektedir. Fişek rezistans içinde farklı ısıl bölgeler oluşması ve magnezyum oksit taşlarının içerisinde bulunması özelliğinin yenilik vasfi oluşturup oluşturmadığı incelendiğinde ise 23 Eylül 2009 tarihli … Isıtma firmasına ait web sitesi verilerinde yer alan ısıl farklılık bölgeleri ve magnezyum oksit taş kullanımının faydalı modelin başvurusundan önceki tarihlerde bu özelliklerin kamuya sunulmuş özellikler olduğu anlaşılmıştır.
Yapılan yargılama, bozma sonrasında alınan bilirkişi raporları, sunu deliller çerçevesinde 3 Eylül 2009 tarihli … Isıtma firmasına ait web sitesi verileri ile … nolu “…” buluş başlıklı faydalı model belgesinin karşılaştırılması sonucunda, … nolu faydalı model belgesi istemlerinin başvuru tarihi itibariyle yenilik vasfına haiz olmadığı,… nolu “…” buluş başlıklı faydalı model belgesi istemlerinin yenilik vasfına haiz olmaması nedeniyle, … nolu faydalı model belgesinin hükümsüz kılınması gerektiği anlaşılmıştır.
Bozma öncesinde alınan ve hükümsüzlüğü istenilen … sayılı faydalı model belgesinin ise sunulan diğer patentler broşürlerdeki ürünler ve internet sitesindeki ürünlerle ilgili bilgiler değerlendirildiğinde, … sayılı faydalı model belgesinden daha önce yayınlanan Amerikan patentindeki elektrik bağlantı elemanları, izolasyonlu magnezyum oksit ve yarıklı silindirli resistans buluşunun bu faydalı model ile aynı olduğu, dolayısıyla faydalı model belgesinin ana isteminin yenilik özelliği taşımadığı gibi, bağımlı iki ve üç nolu istemlerinin de gerek izolasyonlu magnezyum oksit içermesi ve gerekse montajını kolaylaştırmak için yarıklı silindir içermesi özelliklerine ek bir özellik tanımlanmamış olması, dolayısıyla yenilik kriterini taşımaması sebebiyle …. sayılı faydalı model belgesinin de 551 Sayılı KHK’nın 165/1-a maddesi gereğince hükümsüzlüğüne ve sicilden terkinine karar verilmesi gerektiği anlaşılmıştır.
Toplanan deliller, taraf iddia ve savunmaları, patent tescil dosyası, yeniliği artadan kaldıran dökümanlar , bozma ilamı, bozma sonrası alınan ve HMK 266 madde kapsamında bilirkişilerin 18/11/2019 , 30/03/2021 ve 16/05/2022 tarihli raporları ve faydalı model (patent) hukuku kapsamında düzenlenen son bilirkişi raporu hükme esas alınmış denetim ve hüküm kurmaya elverişli bulunduğu gözetilerek, Karşı davada davalı adına tescilli … ve … sayılı faydalı model belgelerinin ayrı ayrı hükümsüzlüğüne ve sicilden terkinine, Karar kesinleştiğinde sicile işlenmek üzere res’en kararın Türk Patent ve Marka Kurumuna bildirilmesine, ilan isteminin reddine, … sayılı faydalı model belgesinin ve … nolu faydalı model belgesenin hükümsüzlüğüne karar verilmiş olması ve bu kararın sonuçlarının geriye yürüyecek olması sebebiyle ; faydalı model belgesine tecavüzün ve haksız rekabetin tespiti ile men ve refine ilişkin keza tazminata ilişkin asıl davanın reddine karar verilerek bozma ilamı doğrultusunda aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir.
HÜKÜM:
I-ASIL DAVANIN REDDİNE,
1-Asıl davada 80,70 TL ilam harcının peşin harçtan mahsubu ile 21,80 TL fazla harcın karar kesinleştiğinde ve talebi halinde davacıya iadesine,
2-Reddedilen manevi tazminat talebi yönünden, Avukatlık ücret tarifesi uyarınca 5000 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
3-Reddedilen maddi tazminat talebi yönünden Avukatlık ücret tarifesi uyarınca 1.000 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
4-Reddedilen tecavüzün ve haksız rekabetin tespiti önlenmesi talebi yönünden Avukatlık ücret tarifesi uyarınca 15.000 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
5- Asıl davada davacı tarafın yapmış olduğu yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına,
II-KARŞI DAVA YÖNÜNDEN :
1-Karşı dava yönünden davalı adına tescilli … ve … sayılı faydalı model belgelerinin ayrı ayrı hükümsüzlüğüne ve sicilden terkinine, Karar kesinleştiğinde sicile işlenmek üzere res’en kararın Türk Patent ve Marka Kurumuna bildirilmesine,
2-İlan talebinin reddine,
3-Karşı davada 80,70 TL ilam harcının peşin harçtan mahsubu ile eksik kalan 55,50 TL harcın davacı-karşı davalıdan tahsiline
4-Avukatlık ücret tarifesi uyarınca 15.000 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
5-Bozma öncesi ve sonrası Karşı davada davalı-karşı davacı tarafın yargılama giderlerinden olan 25,20 TL peşin harç, 25,20 TL başvuru harcı, 10.871,25 TL bilirkişi ve tebligat giderleri olmak üzere toplam 10.910,40 TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
6-Taraflarca fazla yatırılan gider avansının hüküm kesinleştiğinde ve talebi halinde iadesine,
Dair verilen karar asıl dava ve karşı davacı/davalı vekilinin yüzüne karşı, gerekçeli kararın taraflara tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içinde YAGITAY NEZDİNDE TEMYİZ YASA yolu açık olmak üzere karar verilip tefhim kılındı, hazır olanlara duruşma zaptından örnek verildi. 21/09/2022

Katip …
¸e-imzalıdır

Hakim …
¸e-imzalıdır