Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
1.FİKRÎ VE SINAÎ
HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ

ESAS NO : 2018/27 Esas
KARAR NO : 2019/291

DAVA : Tazminat
DAVA TARİHİ : 22/01/2018
KARAR TARİHİ : 19/06/2019

Taraflar arasında görülen davada İstanbul 1. Fikrî ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi’nce verilen 09.12.2014 tarih ve 2012/228-2014/248 sayılı kararın Yargıtayca incelenmesi taraf vekilleri tarafından istenmiş ve Yargıtay 11.HD’nin 2015/5785 esas, 2015/13029 karar sayılı ilamı ile dava dosyası bozularak mahkememizin 2018/27 esas numarasına kayıtlanmış, taraflara bozma ilamı tebliğ edilmiş, bozma ilamına uyularak yargılamaya devam olunmuştur.
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ;
İDDİA; Davacı vekili dava dilekçesinde özetle, müvekkiliyle davalı arasında …’a ait … adlı eserin çevirisi için 09.04.2009 tarihli anlaşma yapıldığını, sözleşme uyarınca eserin her yeni basımının yapılmasından sonraki bir ay içinde söz konusu baskının ilk satışa sunulduğu tarihteki etiket fiyatı ile baskı adedinin çarpımı üzerinden %2 net telif ücretinin ödeneceğinin kararlaştırıldığını, Mart 2011 tarihinde eserin ikinci baskısının 2.000 adet olarak yapıldığını, satış fiyatının ise 18,00 TL olduğunu, buna göre müvekkiline 720,00 TL ödeme yapılması gerekirken bu güne kadar bu ödemenin yapılmadığını, taraflar arasında yapılan sözleşmede eserin dijital kitap olarak satışına dair bir iznin verilmediğini, buna karşın davalının eseri dijital kitap olarak sattığını, müvekkilinin ayrıca …’a ait … Bulmacası adlı eserin de çevirisini yapıp davalıya gönderdiğini, davalının müvekkilinin rızası hilafına Kasım 2009 tarihinde bu kitabın 1. baskısını 3.000 adet olarak yapıp piyasaya sürdüğünü, bu tarih sonrasında muhtelif tarihlerde sekiz baskı daha yapıldığını, çeviri ücreti ve her bir baskı için ödenecek telif bedeli olarak müvekkiline 14.01.2011 tarihinde sadece 800,00 TL ödeme yapıldığını ileri sürerek … adlı eserin 2. baskısı için telif ücreti ödenmemesi nedeniyle FSEK 68. maddesi uyarınca ödenmesi gereken telif bedelinin üç katı olan 2.160,00 TL maddi zararın, bu kitabın dijital kitap olarak basımı nedeniyle FSEK 68. maddesi uyarınca 3 katı telif bedeli olarak ödenmesi gerekli alacaktan şimdilik 100,00 TL’nin, bu kitabın sözleşmeye aykırı olarak dijital kitap olarak basımı nedeniyle 5.000,00 TL manevi tazminatın, … adlı eserin çeviri bedelinin ödenmemesi nedeniyle FSEK 68. maddesi uyarınca 3 katı telif bedeli olarak ödenmesi gereken alacaktan şimdilik 1.000,00 TL’nin bu kitabın dava tarihine kadar yapılan dokuz baskısı için FSEK 68. maddesi uyarınca ödenmesi gerekli 3 katı telif bedelinden şimdilik 1.000,00 TL’nin, bu eserin yazılı bir anlaşma olmaksızın basımı nedeniyle 10.000,00 TL manevi tazminatın davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiş, 27.10.2014 tarihli ıslah dilekçesi ile dava dilekçesinin 1. ve 2. bendinde talep edilen (Irrationality adlı esere ilişkin) mali hak ihlalinden kaynaklı alacak istemini 2.260,80 TL’ye dava dilekçesinin 4. ve 5. bendinde talep edilen (… Bulmacası adlı esere ilişkin) mali hak ihlalinden doğan alacak istemini 28.114,95 TL’ye çıkartarak talep olunan bedellerin faiziyle birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
SAVUNMA; Davalı vekili beyan dilekçesinde özetle; dava konusu … adlı esere ilişkin taraflar arasında yazılı sözleşmenin bulunduğunu, bu kitabın ilk bakısı için çeviri bedelinin davacıya ödendiğini, diğer baskılar için ödenmesi gerekli miktarların ise sehven ödenmediğini, … isimli kitaba ilişkin sözleşmede dijital kitap satışına ilişkin bir hükmün bulunmadığını, bunun sözleşme tarihinde böyle bir uygulamanın olmamasından kaynaklandığını, ancak davalının bundan haberdar olduğunu, kitabın dijital olarak 341 adet sattığını, bu nedenle ödenmesi gereken telif bedelinin 125,00 TL gibi bir rakam olduğunu, … bulmacası yönünden taraflar arasında yazılı bir sözleşme bulunmamış olsa da davacının kitabın basım ve satışından haberdar olduğunu, bu nedenle 800,00 TL ödeme yapıldığı hususunu kabul ettiğini, müvekkilince bu kitaba ilişkin davacıya birinci baskı için 1.500,00 TL sonraki baskıları için Nisan 2010 tarihinde 1.000,00 TL, Ekim 2010 tarihinde 1.200,00 TL son olarak 14.1.2010 tarihinde davacının da kabul ettiği 800,00 TL ödeme yapıldığını, müvekkilince bakiye alacağın da ödeneceğini, sorunun müvekkil şirkette yaşanan aksaklıktan ve davacının bu konuda uyarıda bulunmamasından kaynaklandığını, dava konusu olayda FSEK 68. maddesi uyarınca uygulama yapılmasına ve manevi tazminata hükmedilmesine yer olmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
DELİLLERİN TARTIŞILMASI VE GEREKÇE
Dava, FSEK’nun 68 ve 70. maddeleri uyarınca eserden kaynaklı mali ve manevi haklara tecavüz nedeniyle maddi ve manevi tazminat istemlerine ilişkindir.
Bozma öncesinde … 1. Fikrî ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi’nce verilen 09.12.2014 tarih ve 2012/228-2014/248 sayılı ilamıne göre; taraflar arasında gerçekleşen mail yazışmalarının içeriğinden dava konusu … Bulmacası adlı eserin ilk altı baskısının davacının izniyle gerçekleştiği, bu kitabın 7, 8, 9, ve 10. baskılarına ilişkin davacının izninin bulunmadığı, Irrationality adlı eser yönünden ise sadece ikinci baskı için izin verildiği, … Bulmacası aldı kitabın ilk altı baskısı için ödenmesi gereken miktarın 9.243,25 TL olduğu, bu kısım yönünden FSEK 68. maddesi koşullarının oluşmadığı, aynı kitabın 7 ila 10. baskılarının davacının izni dışında yapıldığı, bu baskılar nedeniyle ödenecek miktarın 3.328,40 TL olduğu, FSEK 68. maddesi uyarınca üç katı bedelin bu baskılar yönünden talep edilebileceği, davalı tarafından dava öncesinde 1.800,00 TL dava sırasında 8.737,00 TL olarak yapılan ödemelerin mahsup edileceği, … Bulmacağı adlı eserin izinsiz baskıları nedeniyle davacı yararına manevi tazminat koşullarının oluştuğu gerekçesiyle … Bulmacası adlı eserin ilk altı baskısı nedeniyle 9.243,25 aynı kitabın 7 ila 10. baskıları nedeniyle ödenmesi gereken 3.328,40 TL’nin FSEK 68. maddesi uyarınca üç katı olan 12.652,80 TL toplamı 21.896,05 TL alacaktan dava öncesi ve dava sonrası yapılan ödemelerin mahsubu ile (8737+1800) bakiye 11.359,05 TL ve dava konusu Irratinonality isimli eser için ödenmesi gereken 753,60 TL’nin davalıdan tahsiline, fazlaya dair istemin reddine, hüküm altına alınan alacaklara ıslah tarihinden itibaren yasal faiz yürütülmesine, … Bulmacası aldı eserin izinsiz baskıları nedeniyle 5.000,00 TL manevi tazminatın davalıdan tahsiline karar verilmiştir. Kararı, taraf vekilleri temyiz etmiştir. YARGITAY 11.HD’NİN 2015/5785 ESAS, 2015/13029 KARAR SAYILI İLAMI İNCELENDİĞİNDE;”…1- Dava dosyası içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp, değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına göre, temyiz eden taraf vekillerinin aşağıdaki bentlerin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2- Dava, FSEK’nun 68 ve 70. maddeleri uyarınca eserden kaynaklı mali ve manevi haklara tecavüz nedeniyle maddi ve manevi tazminat istemlerine ilişkindir. Dava konusu Irrationaltiy adlı kitaba dair yapılan 09.04.2009 tarihli sözleşmede, kitabın dijital ortamda satışı için telif haklarının devrini düzenleyen bir hüküm bulunmadığı, davacı tarafından dijital ortamda yapılan satışlara rıza gösterilmediği hususlarında taraflar arasında ihtilaf bulunmamaktadır. Dosya kapsamında alınan bilirkişi raporlarından davalının sözleşmeye aykırı şekilde Irrationalitiy adlı kitaptan toplam 428 adet dijital kopya satışı gerçekleştirdiği anlaşılmaktadır. Davalının sözleşme hükümlerine aykırı bu eylemi davacının eserden kaynaklı mali ve manevi haklarına tecavüz niteliğindedir. Mahkemece sözleşme hükümlerine uygun olarak satılan basılı nüshalar yönünden sözleşme uyarınca ödenmesi gereken telif bedeline, sözleşme hükümlerine aykırı olarak satılan dijital kitaplar yönünden ise FSEK’nun 68 ve 70. maddeleri uyarınca maddi ve manevi tazminata hükmedilmesi gerekirken bu husus gözetilmeksizin dijital baskılar yönünden de yasal hakların sözleşmeyle devredildiği kabul edilerek yazılı şekilde hüküm tesisi doğru olmamış, kararın bu nedenle temyiz eden davacı yararına bozulması gerekmiştir. 3- HMK’nın 26. maddesi uyarınca Hâkim, tarafların talep sonuçlarıyla bağlıdır; ondan fazlasına veya başka bir şeye karar veremez. Dava dilekçesinde dava konusu … Bulmacası adlı kitap nedeniyle telif hakkı devri bulunmaksızın gerçekleştirilen toplam dokuz adet baskı için FSEK’nun 68 ve 70. maddeleri uyarınca tazminat isteminde bulunulmuştur. Mahkemece yapılan yargılama neticesinde ilk altı baskının davacının bilgi ve rızası dahilinde gerçekleştirildiği, sonrasına yapılan 7, 8, 9 ve 10.baskılar yönünden davacının rızasının ve yasal hakların devrine ilişkin sözleşmenin bulunmadığı kabul edilerek yazılı şekilde karar verilmiştir. Mahkemenin dava konusu … Bulmacası adlı kitabın ilk altı baskısı dışındaki baskıların rıza dışında gerçekleştirildiğine dair kabulü yerinde ise de, dava konusu kitabın 10. baskısı yönünden açılmış bir dava bulunmamaktadır. Bu husus gözetilmeyip talep aşılarak 10. baskı nedeniyle de ödenmesi gereken tazminatın maddi tazminat hesabına dahil edilmesi ve buna bağlı olarak manevi tazminat miktarının tayini de isabetsiz olup kararın bu nedenle temyiz eden davalı yararına bozulması gerekmiştir. 4- Davalı vekili müvekkilince … Bulmacası adlı kitabın ilk baskısı nedeniyle davacıya 1.500,00 TL ödeme yapıldığını iddia etmiş, mahkemece ispat edilemediği gerekçesiyle bu ödeme miktarı tazminat tutarından tenkis edilmemiştir. Ancak, davalı vekilinin delil listesinde yemin delili de bulunmakta olup yapıldığı iddia edilen 1.500,00 TL ödemenin ispatı hususunda davalıya yemin delili hatırlatılarak sonucu uyarınca bir karar verilmesi gerektiğinin gözetilmemesi de doğru görülmemiş kararın bu nedenle de davalı yararına bozulması gerekmiştir. Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle taraf vekillerinin sair temyiz itirazlarının reddine, (2) nolu bentte açıklanan nedenlerle davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün davacı yararına, (3) ve (4) nolu bentlerde açıklanan nedenlerle davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün davalı yararına BOZULMASINA, ödedikleri temyiz peşin harcın istekleri halinde temyiz edenlere iadesine, 07.12.2015 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi..” şeklindeki bozma ilamındeki gerekçe üzerine bozmaya uyularak yargılama yapılmış, tarafların son sözleri sorulurak tahkikat sonlandırılmıştır.
Bozma sonrasında alınan bilirkişi raporunda bilirkişiler …, … ve … mahkememize sundukları 14.1.2019 tarihli raporlarında; Davacının davalıdan dava tarihi itibariyle Fikri ve Sınai Eserler Kanunu 68.Maddesine göre ”…” adlı E-Kitap için (87,06 X 3=) 261,18 TL üç kat fazla talep edilebilecek tazminat hesaplandığı, davacının izni olmadan davalı tarafından dijital kitap olarak basım ve dağıtım konusunda aralarında yapılan sözleşmede de bir hüküm bulunmadığından manevi hak ihlali için talep edilen 5.000-TL nin takdirinin mahkemeye ait olduğu, … Bulmacası adlı kitabın İlk baskısı için belirlenecek telif ücretinin, yine anlaşmalı olarak basılmış olan İrrasyonel kitabıyla mukayese edilerek 2.000 TL olarak belirlenmesi piyasa şartlarına uygun görünmekte olduğunu, … BULMACASI adlı kitabın altı baskısı için 9.243,25 TL telif ücreti hesaplandığı, bunun 800,00 TL ödendiğinden bu tutarın düşülmesi sonucu 8.443,25TL telif ücretine 7, 8 ve 9. baskılar için FSEK.68. maddesi gereğince hesaplanan 9.985,20 TL tazminat tutarının da ilavesi ile 18.428,45 TL talep edilebilecek telif ücreti bulunduğunu, ancak dava tarihinden sonra 4.10.2012 tarihinde yapılan 6.900,00 TL ödeme düşüldükten sonra ise (18.428,45-6.900,00=)11.528,45 TL ödenmesi gereken tazminat ve telif ücreti tutarı hesaplanmış olduğunu, … Bulmacası adlı eserin davalı ile aralarında hiçbir yazılı anlaşma olmaksızın toplam dokuz adet basım yapılması nedeniyle davacının uğradığı manevi hakların ihlalinin telafisi için talep edilen 10.000-TL manevi tazminatın mahkemenin takdirinde bulunduğunu, ancak taraflar arasında yazılı sözleşme olmamasına rağmen yapılan baskıların durumu hakkında bilgi almaya çalışan davacının altı baskı yapılmasından haberdar olduğu taraflar arasında yapılan yazışmalardan anlaşılmakta olduğunu, Davalının davacıya elden ödediğini belirttiği 1.500- TL tutarla ilgili dosyaya hiçbir belge sunulmadığını, 1.500 TL nin hesaplamaya dahil edilip edilmeyeceği hususunun mahkemenin takdirinde olduğunun bildirdikleri anlaşılmıştır.
Davacı asile bozma ilamı kapsamında davalı tarafından yemin metni hazırlanmış, mahkememizin 28.2.2019 tarihli oturumunda davacı asil mahkeme huzurunda beyanda bulunmuş ve yemin etmiş “ yargıtay ilamında 1.500 TL ödemeyle ilgili ispat hususunda davalıya yemin delili hatırlatılması hususunda bir gerekçe bulunduğunu, ancak davalının yemin metni incelendiğinde herhangi bir bedel belirtilmeden hiç bir ödeme yapılmadığı yönünde yemin teklif ettiğini, bu kapsamda davacı asil duruşmada davalının “ bana 1.500 TL lik herhangi bir ödeme yapılmadı mahkemenizde tüm kayıtlar mevcuttur “ şeklinde beyanda bulunduğu anlaşılmıştır. Dolayısıyla davacıya 1500 TL ödendiği hususu ispat edilemediğinden hesaplamaya dahil edilmemiştir. Bozma ilamı doğrultusunda tüm deliller toplandıktan, bilirkişi raporu alındıktan sonra taraflardan HMK 186. madde kapsamında son sözleri sorulmuş ve yargılamaya son verilmiştir.
Toplanan delillere göre; … bulmacası adlı kitabın ilk altı baskısının davacının bilgisi dahilinde yapılması nedeniyle ilk altı baskıya tekabül eden 9.243,25 TL alacağı bulunduğu, davacıya 800 TL elden ödemede bulunulduğu , bu tutar düşüldüğünde 8.443.25 TL telif ücretine hak kazandığı ve aynı kitabın 7-8-9 Baskılarının ise izinsiz yayınlanması nedeniyle, bu baskılara tekabül eden 3.328,40 TL nin FSEK 68. madde gereğince, 3 katı karşılığı 9.985.2 TL olmak üzere izinli ve izinsiz kullanımı karşılığı toplam 18.428.45 TL alacağı bulunduğu kabul edilerek, bulunan dava öncesi ve dava sırasında 8.737 ve davadan önceki 1.800 TL lik ödemenin mahsubu ile kalan 7.891.45 TL nın davalıdan alınarak davacıya verilmesine, irrasyonel isimli kitap için sözleşme hükümlerine göre 753,60 TL nin ve e kitap için izinsiz kullanım nedeniyle fsek 68.madde kapsamında 87.06×3= 261.18 TL toplamda 1.014.78 TL nin davalıdan alınarak davacıya verilmesine, fazla talebin reddine,Hüküm altına alınan alacaklara , ıslah tarihi 27/10/2014 tarihinden itibaren yasal faiz yürütülmesine, davacının manevi hakkının ihlali nedeniyle somut olaya ve ihlale göre ilk 6 baskının davacının bilgisi dahilinde sonraki baskıların izinsiz yapılmış olması gözetilerek ihlalin boyutuna göre takdiren 5.000 TL manevi tazminatın davalıdan alınarak davacıya verilmesine, fazla talebin reddine, diğer taleplerin reddine, karar verilerek yukarda açıklanan gerekçe kapsamına göre aşağıdaki şekilde hüküm oluşturmak gerekmiştir.
HÜKÜM;Yukarda açıklanan gerekçe kapsamına göre,
1-… bulmacası adlı kitabın ilk altı baskısının davacının bilgisi dahilinde yapılması nedeniyle ilk altı baskıya tekabül eden 9.243,25 TL alacağı bulunduğu, davacıya 800 TL elden ödemede bulunulduğu , bu tutar düşüldüğünde 8.443.25 TL telif ücretine hak kazandığı ve aynı kitabın 7-8-9 Baskılarının ise izinsiz yayınlanması nedeniyle, bu baskılara tekabül eden 3.328,40 TL nin FSEK 68. madde gereğince, 3 katı karşılığı 9.985.2 TL olmak üzere izinli ve izinsiz kullanımı karşılığı toplam 18.428.45 TL alacağı bulunduğu kabul edilerek, bulunan dava öncesi ve dava sırasında 8.737 ve davadan önceki 1.800 TL lik ödemenin mahsubu ile kalan 7.891.45 TL nın davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
2- İrrasyonel isimli kitap için sözleşme hükümlerine göre 753,60 TL nin ve e kitap için izinsiz kullanım nedeniyle fsek 68.madde kapsamında 87.06×3= 261.18 TL toplamda 1.014.78 TL nin davalıdan alınarak davacıya verilmesine, fazla talebin reddine,
3-Hüküm altına alınan alacaklara , ıslah tarihi 27/10/2014 tarihinden itibaren yasal faiz yürütülmesine,
4-Davacının manevi hakkının ihlali nedeniyle somut olaya ve ihlale göre 5.000 TL manevi tazminatın davalıdan alınarak davacıya verilmesine, fazla talebin reddine, diğer taleplerin reddine,
5-949,93 TL ilam harcının bozma öncesi harçtan mahsubu ile; 1.714,75 TL fazla harcın karar kesinleştiğinde ve talebi halinde davacıya iadesine,
6-Kabul edilen toplam maddi tazminat 18.428,45+1.014,78 TL =19.443,23 TL olup bu miktar üzerinden hesaplanan 2.333,18 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
7-Reddedilen maddi tazminat talebi yönünden; Avukatlık asgari ücret tarifesi gereğince; 1.311,90 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
8-Manevi tazminat talebinin kabulü yönünden Avukatlık asgari ücret tarifesi gereğince; 600 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
9-Reddedilen Manevi tazminat talebi yönünden Avukatlık asgari ücret tarifesi gereğince; 600 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
10-Davacı tarafın yapmış olduğu yargılama giderlerinden olan 4.223,15 TL bozma öncesi yargılama gideri, bozma sonrası 2.250,00 TL bilirkişi ücreti ve 145,00 TL tebligat-müzekkere masrafı olmak üzere toplam 6.618,15 TL’nin kabul/red oranına göre %56’sına tekabül eden 3.706.16 TL’sinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
11-Davalı tarafın yapmış olduğu yargılama giderlerinden olan bozma öncesi 9 TL, bozma sonrası 837 TL bilirkişi ücreti olmak üzere toplam 846 TL’nin kabul/red oranına göre %56’sına tekabül eden 473,76 TL’nin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
12-Artan gider avansının karar kesinleştiğinde ve talebi halinde taraflara iadesine,
Dair, taraf vekillerinin yüzlerine karşı, gerekçeli kararın taraflara tebliğinden itibaren 2 HAFTA içerisinde YARGITAY NAZDİNDE TEMYİZ YASA yolu açık olmak üzere karar verilip tefhim kılındı. 19/06/2019

Katip …
¸e-imzalıdır

Hakim …
¸e-imzalıdır