Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
1.FİKRÎ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ

ESAS NO : 2018/230 Esas
KARAR NO : 2020/292

DAVA : Tasarıma tevazün ve haksız rekabetin tespiti, maddi manevi tazminat
DAVA TARİHİ : 25/05/2018
KARAR TARİHİ : 20/10/2020

Mahkememizde görülmekte bulunan Tasarıma tevazün ve haksız rekabetin tespiti, maddi manevi tazminat davasının yapılan açık yargılamasının sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
İDDİA: Davacı vekilinin dava dilekçesinde; Davalı … tarafından müvekkilinin tasarım tescilli “…” sıra nolu “…” tasarımının ayırt edilemeyecek derecede aynı olan benzerinin “… ismiyle, izinsiz ve haksız olarak, taklit edilerek üretildiğini, satıldığını, katalog ve internette sergilendiğini, haksız kazanç elde edildiğini, benzerliğin … 2.FSHHM … D.İş dosyası kapsamında tespit edildiğini, tecavüzün durdurulması için Davalı tarafla uzlaşma sağlanmaya çalışıldığını ancak sonuç alınamadığım, seçenek özgürlüğü açısından bakıldığında emsal niteliğinde farklı ürünlerin piyasada mevcut olduğunu, 6769 sayılı SMK kapsamında tescilli tasarımdan doğan hakların ihlal edildiğini, maddi ve manevi zararların 151/c maddesinde belirtilen lisans bedeline göre hesaplanarak ödenmesini, şimdilik maddi 5.000-TL manevi 10.000-TL tazminatın ödenmesini, tecavüz ve haksız kazancın durdurularak, tüm mamül yarı mamül ürünler ile üretim vasıtalarına ihtiyati tedbir konulmasını, Davalının … isimli internet sitesine erişimin engellenmesini, yargılama giderlerinin davalı yana yükletilmesini talep ve dava etmiştir.
SAVUNMA: Davalı yan açılan davaya cevap vermemiştir.
DELİLLERİN TARTIŞILMASI VE GEREKÇE:
Dava konusu uyuşmazlık; davacı adına … nolu “…” ibareli çoklu tasarım tesciline 10.1 , 10.2 nolu tasarımlarına davalı yanca gerçekleştirilen tecavüzün ve haksız rekabetin tespiti, durdurulması ve önlenilmesine, şimdilik 151/c (lisans seçeneğine göre) 5000TL maddi, 10000TL manevi tazminatın tahsili, hükmün ilanı, tedbir ve imha talepleri ile ayrıca davalıya ait … ibareli siteye erişimin engellenmesi talep ve dava edilmiştir.
Türk patent ve marka kurumundan tasarım tescil belgesi celp edilmiştir.
Davanın açılmasını müteakip davacının dava dilekçesi davalıya tebliğ olunmuş, dava şartları incelenmiş, ön inceleme duruşması yapılmış, duruşmada hazır olanlar sulhe teşvik olunmuş, sonuç alınamaması üzerine uyuşmazlık konuları tespit edilmiş, arabuluculuk kurumundan faydalanmak istenilmediğinden tahkikat duruşmasına devam olunmuş, beyanlarında geçen deliller toplanmış, HMK 184.madde kapsamında hazır olanlardan tahkikat ile ilgili beyanları sorulmuş, HMK 186. madde kapsanında ise karar duruşmasında hazır olanlardan esas ile ile ilgili son diyecekleri sorulmuştur.
HMK 266. madde kapsamında bilirkişi incelemesi yaptırılmıştır.
Bilirkişiler … ve … 10/10/2019 tarihli bilirkişi raporlarında, Davalı ürünün tescilli Endüstriyel Tasarıma benzerliği yününden yapılan incelemede; Davalı … firmasına ait “…” markası ile üretildiği … D.iş dosyası kapsamında tespit edilen “…” isimli oyuncak ürününün genel izlenimde Davacı tarafın … tescil nolu oyuncak dozeri ile küçük farklar dışında karıştırılmaya sebebiyet verecek derecede, benzer olduğu. Davacı … tescil 10/1-2 nolu oyuncak tasarımının Davalı … tarafından, karıştırılmaya sebebiyet verebilecek derece benzer olarak üretildiğini bildirmişlerdir.
Mali yönden yapılan incelemede; Yerinde inceleme için mutabık kalındığı şekilde 09.10,2019 Çarşamba günü davalı firmanın iş yerine gidildiğinde, daha önce hazır edilmesi İstenilen ticari defler ve belgeler hazır edilmemiş olduğundan yerinde inceleme yapılamadığını bildirmiştir. .
Bilirkişiler … ve … 31/01/2020 tarihli ek bilirkişi raporlarında; Emsal lisans sözleşmeleri hakkındaki görüş ve düşünceler göz önünde tutularak, davalının davacının markasını kullanmakla elde ettiği cirosunun %15’inin emsal lisans olacağı kabul edilebilir olmakla birlikte, davacının cirosunun %15’inin emsal lisans olacağının kabul edilebilir bir yanı bulunmadığı, Davalının ticari defter ve satış faturalarının tetkikinde, dava konusu “…” isimli ürüne ilişkin cirosunun toplam 27.334,94 TL olarak tespit edildiği, davacının tasarımının yaygınlık ve bilinirlik durumunun yüksek olması göz önünde bulundurularak, %15 emsal lisans oranının uygulanabilir olduğu, dolayısıyla, davalının cirosunun %15’inin emsal lisans olabileceği sonucuna varılmış olduğunda , 6769 Sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu’nun 15I-(2)/c) maddesi uyarınca, davacının davalıdan talep edebileceği maddi tazminat (yoksun kaldığı kazanç) miktarının; davalının dava konusu ürüne ilişkin cirosu üzerinden %15 emsal lisans oranı uygulanmak suretiyle 4.100,00 TL olarak hesap edildiğini, Talep edilen manevi tazminatın Mahkemenin takdirinde olduğu sonuç ve kanaatine varıldığını bildirmişlerdir.
Davacı vekili 4.2.2020 tarihli itiraz delikçesiyle İTO’dan Emsal Lisans Bedeli istenilmesine, (m:151/1-c) kapsamında lisans incelemesi yapılması için tekrar bilirkişi incelemesi yapılmasını talep etmiştir.
Mahkememiz ihtisas mahkemesi olduğundan İTO’dan tüm dosyalarımıza davacı yada davalının net cirosunun %15 inin emsal lisans olabileceği yönünde standart görüş bildirdikleri(tasarım/marka /patent için yazılan tüm dosyalarda ) bu nedenle İTO’nun 17.6.2019 tarihli yazılarında standart olarak %15 olarak görüş bildirdikleri anlaşılmış olup, mahkememizce davacı … davalı ciroları celp edilmiş olup cironun dahi tek başına lisans için bir kriter olmadığı, davacının emsal bir lisans sunamadığı dolayısıyla sunulan mali inceleme raporunun açık ve denetime elverişli bulunduğu anlaşılmış yeni bir inceleme yapılması yönündeki talep reddedilmiştir.
Zira 27.01.2020 tarihli ek bilirkişi raporunda; Davalı şirketin “…” oyuncağından 29.06.2017 – 25.04.2018 tarihleri arasında ( 10 Ay) toplamda 1058 adet ve 27.334,94 TL tutarında satış yapıldığı tespit edilmiştir. Bu miktarın %15 i 4100 TL ye tekabül etmekte olup, değişik iş dosyasında yapılan tespitte ise üretimde davacı tasarıma konu ürün bulunmadığı , sadece kataloğ bulunduğu anlaşılmıştır. Öte yandan davacı da dosyaya emsal lisan sunmadığından bu durumda inceleme cirolar, tasarımın niteliği, davalının kullandığı süreye göre mahkemece değerlendirilip BK hükümlerince takdir edilecektir, bu takdir hakkı kullanılırken mali bilirkişinin raporu da mahkememizce dikkate alınmıştır. Davacı ön inceleme oturumunda lisansa göre seçim hakkını kullandığından ve mahkememizce 7.3.2019 tarihli oturumun 7 nolu ara kararı gereğince bilirkişilerden lisansa göre inceleme yapılması yönünde ara karar oluşturulmuş, davacı 4.2.2020 tarihli dilekçesinde bu kez 151/1-b bendine göre yani “net kazanç”a göre hesaplama yapılmasına istemektedir. Yüksek yargı uygulamasında davacı ancak ıslah ile seçim tarzını değiştirebilir, bu yönde ıslah dilekçesi de sunulmadığına göre davacı ön önceleme oturumda bildirdiği lisans seçeneği ile bağlıdır.
Davacı yan lisans seçeneğini talep etmiştir. Lisans seçeneğinde tarafların mali kapasitesi 1. derecede etken ise de tek başına lisans ücreti belirleme de bir kriter değildir..Lisans seçeneğine göre bir tazminat seçimi salt taraf cirolarından yada satılan tasarıma konu ürün miktarından hareket ile hesaplanamaz, Dolayısıyla zararın belirlenmesi davacının sebepsiz zenginleşmesine yol açacak şekilde geniş olarak yorumlanamayacağı gibi ihlal edeni mükafatlandırır nitelikte de olmamalıdır. Somut olayda davalının tacir olarak kusuru bulunduğundan , mali kayıtlara göre davalının cirosu üzerinden %15 hesabı ile yapılan mali incelemenin davacının dava dilekçesinde talep ettiği 5000 TL ye yakın bir bedel olup, davacı tasarımının piyasada 2014 yılından beri tescilli olduğu, bültende 1.1.2015 tarihinde yayınlandığı, davalının bültende yayınlandığı tarihte bu tasarımı görüp uyguladığı varsayıldığında delil tespitinin 19.8.2018 tarihinde yapıldığı, ancak ihlal teşkil eden ürün ele geçirilemediği, ancak bilirkişinin mali rapor içeriği tarafların dosyaya yansıyan ticari kapasitesine göre 5000 TL maddi tazminat BK hükmelerine göre somut olaya uygun lisans olarak belirlenmiştir.
Davacı manevi tazminat da talep etmiştir. Manevi tazminat yönünden tasarım hakkına yapılan tecavüzün niteliği, ,davacının manevi ticari varlığında meydana gelen kayıp durumu, manevi tazminatın amaç ve içeriğine, hak, nesafet ve adalet ilkesine keza manevi tazminatın maddi bir zenginleşme talebinden çok manevi tatmine yönelik bir talep olması, dolayısıyla somut olaya göre takdiren talep edilen 10.000 – TL manevi tazminatın davalı taraftan tahsili ile davacı tarafa ödenmesine karar verilmesi gerekmiştir.
Davacı tasarımı ticari etki yaratacak şekilde davalının işyerindeki kataloğda kullanıldığından bu şekildeki kullanımın hukuka uygun bir kullanım niteliğinde olmayıp, marka hakkına tecavüz oluşturduğu ve eylemin aynı zamanda TTK anlamında haksız rekabet teşkil ettiğinden haksız rekabetin tespiti, durdurulması, giderilmesi, men’ i ve sonuçlarının ortadan kaldırılması talepleri de yerinde görülmüştür.
Davalının eylemi davacının marka hakkına tecavüz ve aynı zamanda haksız rekabet olarak kabul edildiğinden hükmün ilanı talebi de yerinde görülmüştür.
Yukarda açıklanan gerekçe kapsamına göre aşağıdaki şekilde hüküm oluşturmak gerekmiştir.
HÜKÜM:Yukarıda açıklanan gerekçe kapsamına göre;
1-Davalının davacıya ait tescilli çoklu tasarım hakkına tecavüzün ve haksız rekabetin tespitine, durdurulmasına, önlenmesine,
2-Tasarım hakkını ihlal nedeniyle somut olayın özellikleri ve BK hükümlerine göre 5000-TL maddi tazminatın tespit tarihi olan 19.4.2018tarihinden itibaren yasalfaiz ile davalıdan tahsiline,
3-Manevi tazminat isteminin kabulü ile 10.000 – TL manevi tazminatın tespit tarihi olan 19.4.2018tarihinden itibaren yasal faiz ile davalıdan tahsiline,
4-Davalıya ait siteden davaya konu tasarım görselinin çıkarılmasına, erişimin engellenmesi isteminin reddine,
5-Karar kesinleştiğinde hüküm özetinin Türkiye’de tirajı yüksek bir gazetede bir kez ilanına masrafın davalıdan tahsiline,
6-1.024,65 TL karar harcından peşin alınan 256,17 TL’nin düşülmesine kalan 768,48 TL harcın davalıdan tahsiline,
7-Tasarım hakkına tecavüzün ve haksız rekabetin tespitine, durdurulmasına, önlenmesi taleplerinin kabulü nedeniyle, Avukatlık ücret tarifesi uyarınca 4.910 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
8-Maddi tazminat talebinin kabülü yönünden Avukatlık ücret tarifesi uyarınca 4.910 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
9-Manevi tazminat talebinin kabulü yönünden Avukatlık ücret tarifesi uyarınca 4.910 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
10-Davacı tarafın yargılama giderlerinden olan 35,90 TL başvuru harcı 256,17 TL peşin harç 309 TL tebligat ve müzekkere masrafı, 2.000 TL bilirkişi ücreti olmak üzere toplam 2.601,07 TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
11-Taraflarca fazla yatırılan gider avansının hüküm kesinleştiğinde ve talebi halinde iadesine,
Dair verilen karar davacı vekilinin yüzüne karşı, davalının yokluğunda, gerekçeli kararın taraflara tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içinde İSTİNAF YASA yolu açık olmak üzere karar verilip tefhim kılındı, hazır olanlara duruşma zaptından örnek verildi.20/10/2020

Katip …
¸e-imzalıdır

Hakim …
¸e-imzalıdır