Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
1.FİKRÎ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ

ESAS NO : 2018/102 Esas
KARAR NO : 2020/239

DAVA :Fikir Ve Sanat Sanat Eseri Sahipliğinden Kaynaklanan Haklara Tecavüzün Ref’i, Önlenmesi Ve Tazmini
DAVA TARİHİ : 07/03/2018
KARAR TARİHİ : 23/09/2020

Mahkememizde görülmekte bulunan Fikir Ve Sanat Sanat Eseri Sahipliğinden Kaynaklanan Haklara Tecavüzün Ref’i, Önlenmesi Ve Tazmini davasının yapılan açık yargılamasının sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
ASIL DAVADA;
İDDİA:Asıl davada davacı … vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin 90 lı yıllardan bu yana müzik alanına başarılı eserlere imza atmış yorumcu ve söz yazarı olduğu, … isimli eserin de söz yazarı ve yorumcusu olduğunu, bu eserin 90’lar da ilk yayınlandığında büyük bir popülarite kazandığını halen de dillerden düşmeyen bir eser olduğunu, davalı … isimli yarışma programında ise bu eserin tam 16 kez muhtelif yarışmacılar tarafından seslendirildiğjni, bu programlara ait CD KAYDININ sunulduğunu, dolayısıyla bu eserin temsili için müvekkilden izin alınmaması sebebiyle şimdilik 5.000-TL maddi ve 10.000-TL manevi tazminat talebinde bulunduğunu beyan etmiştir.
Davacı 30.1.2019 tarihli ıslah dilekçesiyle maddi tazminat istemlerini 480.000 TL olarak talep etmişlerdir.
SAVUNMA:Davalı … şirketi vekili, cevap dilekçesinde özetle, yarışmada kullanılan müzik eserleri için meslek birliklerine ödeme yapıldığını, talep edilen tazminatın fahiş olduğunu, manevi tazminat talep etme koşullarının oluşmadığını bu nedenlerle davanın reddine karar verilmesi gerektiğini beyan etmişlerdir.
BİRLEŞEN İST.2.FSHH MAHKEMESİNİN 2018/149 ESAS SAYILI DOSYASINDA;
Davacı … vekili dava dilekçesinde özetle; 5846 Sayılı Fikir ve sanat Eserleri Kanunu uyarınca davacı müvekkiline ait “…” isimli musiki eserinin davalı tarafından izinsiz ve hukuka aykırı kullanımı nedeni ile davacı müvekkilinin eserine bağlı manevi ve mali haklarının davalı tarafından ihlal edildiğinin tespitine, davalının devam eden eylem ve tecavüzlerin men’i ile davalının müvekkilinin eserine bağlı mali ve manevi haklarına tecavüzü nedeni ile 5.000,00 TL maddi ve 10.000,00 TL manevi tazminata karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekilinin 04.05.2018 tarihli dilekçesinde ; davaya konu esere ilişkin … 1.FSHHM’nin … esas sayılı dosyası ile önceden açılmış bir dava olduğundan bahisle aralarındaki irtibat nedeni ile HMK 166.madde kapsamındabirleştirme kararı verilmesini talep etmiştir.
DELİLLERİN TARTIŞILMASI VE GEREKÇE:
ASIL DAVADA Dava konusu uyuşmazlığın;”…” isimli eserin davalı tarafından izinsiz ve hukuka aykırı şekilde kullanıldığı iddiasıyla esere bağlı davacı … ‘nun manevi ve mali hakların ihlal edildiğinin tespiti , devam eden eylem ve tecavüzlerin refi şimdilik fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak üzerek FSEK 68 madde kapsamında 5.000 TL maddi 10.000 TL manevi tazminatın davalıdan tahsili istemine ilişkindir.
BİRLEŞEN DAVADA,Dava konusu uyuşmazlığın; “…” isimli eserin davalı tarafından izinsiz ve hukuka aykırı şekilde kullanıldığı iddiasıyla esere bağlı davacı …’ın manevi ve mali hakların ihlal edildiğinin tespiti , devam eden eylem ve tecavüzlerin refi şimdilik fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak üzerek FSEK 68 madde kapsamında 5.000 TL maddi 10.000 TL manevi tazminatın davalıdan tahsili istemine ilişkindir.
Davacı 30.1.2019 tarihli ıslah dilekçesiyle maddi tazminat istemlerini asıl ve birleşen davada 480.000 TL olarak talep etmiştir.
Davanın açılmasını müteakip davacı ve davalının dava, cevap dilekçeleri karşılıklı tebliğ olunmuş, dava şartları incelenmiş, ön inceleme duruşması yapılmış, duruşmada hazır olanlar sulhe teşvik olunmuş, sonuç alınamaması üzerine uyuşmazlık konuları tespit edilmiş, arabuluculuk kurumundan faydalanmak istenilmediğinden tahkikat duruşmasına devam olunmuş, beyanlarında geçen deliller toplanmış, HMK 184.madde kapsamında hazır olanlardan tahkikat ile ilgili beyanları sorulmuş, HMK 186. madde kapsanında ise karar duruşmasında hazır olanlardan esas ile ile ilgili son diyecekleri sorulmuştur.
HMK 266. madde kapsamında rayicin belirlenmesi amacıyla bilirkişi incelemesi yaptırılmıştır.
Bilirkişi … 03/10/2019 tarihli bilirkişi raporunda; Davaya konu olan “…” isimli şarkı FSEK kapsamında müzik eseri olduğu, Meslek Birliği kayıtlarından belirlendiği üzere … şarkının söz yazarı ve … şarkının bestecisi olduğu, eserin hak sahipleri olduğu, “…” isimli programda “…” isimli eser 16 kez izinsiz kullanıldığı,Mali haklardan temsil hakkı ve manevi haklardan umuma arz hakkının ihlal edildiği, Tüm temeli şarkılar olan, uzun süredir reyting rekorları kıran bu tür TV Yarışma Programları eser sahiplerinden izin almak için kullanım başına 5000 TL ile 20.000 TL civarında ücret ödemekte olduğu, sektörün olağan akışı içinde eser sahiplerinin istediği emsal ücretler bu civarda olduğu, bu durumda “…” isimli eserin “…” niteliği taşıdığı dikkate alındığında 10.000TL kullanım bedeli üzerinden 16 kere izinsiz kullanım karşılığında 10.000×16=160.000TL bedeli talep etme hakkının olduğu, Beste/Söz payı meslek birliklerinde %50 bölündüğü için aynı oran … ve …’ın bedeli için geçerli olduğu,dolayısıyla besteci … için 60.000TL, söz yazan … için 60.000TL tazminat bedeli belirlenmiştir.
Alınan 18/01/2019 tarihli ek raporda; bir önceki raporda hesaplanan hesaplanan 10.000×16=160.000TL bedelin %50 bölündüğü için aynı oran … ve …’ın bedeli için geçerli olduğu,dolayısıyla besteci … için 80.000TL, söz yazan … için 80.000TL tazminat bedeli belirlendiği anlaşılmıştır.
Rapora itiraz edilmesi üzerine ikinci bir bilirkişi heyeti oluşturulmuştur.
İkinci bilirkişi heyeti Bilirkişiler …, …, … 20/05/2019 tarihli bilirkişi raporlarında; Davaya konu … isimli şarkının bestesinin melodi ile yarattığı ahenk, sıra bağlılık ve ritim yönüyle hususiyet arz eden FSEK 3 anlamında müzik eseri güftesinin ise güftede yer alan sözlerin uyumu, kafiyesi, ruh halini dışa aksettirilmesindeki söz vurgusu ve seçimi dikkate alındığında dava konusu şarkı sözünün FSEK m.2/1 anlamında dil ile ifade olunan ilim ve edebiyat eseri olduğu, Davaya konu … isimli şarkının bestesinin eser sahibinin davacı …, güftesinin eser sahibinin … olduğu, Dava konusu eserlerin; “…” isimli TV kanalında yayınlandığı, ihlal edilen mali hakkın FSEK 24 çerçevesinde temsil hakkı olduğu, Davacı …’nun talep edebileceği bedelin 16 x 1150 TL = 18.400 TL olabileceği , davacı …’ın beste için talep edebileceği bedelin 16 x 1150 TL = 18.400 TL olabileceği, Davacıların bu bedelin 3 katını FSEK 68 çerçevesinde talep hakkını haiz olabileceği, manevi hak ihlalinin söz konusu olmadığı, Sonuç ve kanaatine varılmıştır.
İlk ve ikinci bilirkişi raporları arasında rayiç yönünden çelişki oluştuğundan 3.bir bilirkişi heyeti oluşturulmuştur.
Üçüncü bilirkişi heyeti: Bilirkişiler …, …, … 06/02/2020 tarihli bilirkişi raporlarında;Dava konusu … isimli eserin FSEK m.3 kapsamında musiki eseri kapsamında olduğu, Bu eser üzerinde davacıların söz yazarı ve besteci sıfatıyla hak sahibi olduğu, Bu eserin eser sahiplerinden izinsiz olarak yayınlanmasının eser sahibinin mali haklarından temsil hakkının ihlali niteliğinde olduğu, Bu ihlal sebebiyle her bir davacının talep edebileceği tazminatın 18.400-TL olduğu, davacıların bu bedelin 3 katını talep haklarının bulunduğu, manevi tazminat hususundaki takdirin Mahkemeye ait olduğunu bildirmişlerdir.
Gerek ikinci heyet gerekse üçüncü heyetin düzenlediği dayiç bedeller aynı miktarı teyit ettiğinden ve her iki raporda denetim ve hüküm kurmaya elverişli bulunduğundan raporlar hükme dayanak olarak alınmıştır.
Davalı vekili rapora itiraz ederek farklı mahkemelerden alınmış ilam örneği ile bilirkişi raporları sunmuş ise de; sunulan mahkeme ilamındaki taraflar, eserler aynı olmadığı gibi kullanılan mecra ve süre de aynı değildir dolayısıyla , ikinci ve ücüncü bilirkişi heyetinin belirlediği rayiçler somut olaya ve hakkaniyete son derece uygun olup rapora yönelik itirazlar yerinde görülmemiştir.
Her ne kadar davalı meslek birliklerine mali hak bedeli ödendiğini bu nedenle davacının tazminat talebinin yerinde olmadığını beyan etmişse de; … adlı televizyon programlarında gerçekleşen dava konusu kullanımların, eser sahiplerince meslek birliklerine mali hak takip yetkisi verilmeyen ve meslek birlikleri tarafından takip edilemeyen “senkronizasyon” hakkı kapsamında olduğu, bu gibi kullanımlar nedeniyle meslek birlikleriyle yapılan lisans sözleşmelerinin, müzik eserlerinin senkronize ederek kullanma yetkisi vermediği ve bu gibi kullanımlar için, her somut olayda meslek birlikleri ile yapılan lisans sözleşmeleri dışında, kullanıcıların eser sahiplerinden izin almaları ve bedel ödemelerinin gerektiği anlaşılmıştır.
Yine davalı yanca ileri sürülen zamanaşımı itirazının yerinde olmadığı, davacının FSEK 68.Madde kapsamında talepde bulunduğu dolayısıyla ihlalin öğrenilmesinden itibaren 10 yıllık zamanaşımı süresi içinde davanın açıldığı anlaşılmıştır.
HMK 266. madde kapsamında düzenlenen ikinci ve son heyet raporlarının denetim ve hüküm kurmaya elverişli, sektör uygulamalarının denetlenebildiği, dosyaya sunulan deliller ile uyumlu olduğu anlaşıldığından mahkememizce hükme esas alınmıştır.
Bilirkişi raporuna itiraz edilmiş ise de benzer kullanımlar için farklı dava dosyalarında popüler sanatçıların ve eserlerinin izinsiz kullanılması halinde mahkememize başka dava dosyalarında sunulan raporlar dahi dikkata alındığında belirlenen rayicin somut olaya göre uygun ve kadri marufunda olduğu belirlenmiştir.
Fsek 66/son maddesinde “tecavüzün şümulü, kusurun olup olmadığı ve ağırlığının takdir edileceği” öngörülmüş, Borçlar kanununun 51/1 maddesinde “Hakimin tazminatın kapsamını ve ödenme biçimini, durumun gereğini ve özellikle kusurun ağırlığını gözönüne alarak belirleyeceği” , Türk Medeni Kanun’un 4. maddesinde de “Kanun’un takdir yetkisi tanıdığı veya durumun gereklerini yada haklı sebepleri gözönünde tutmayı emrettiği konularda hakimin hukuka ve hakkaniyete göre karar vereceği” belirtilmiş, Dolayısıyla taraflar arasında davalının kullanımlarına dayanak oluşturacak bir sözleşme yapılmış olsaydı, somut olaydaki kullanımlar karşılığı hangi miktarda bir bedel ödenecekti ise bunun belirlenmesi ve somut olayda, ihlalin niteliği, süresi ve kastın ağırlığına göre, FSEK m 66/4 hükmü koşulları da dikkate alınarak varsayımsal bedelin ne alabileceği yönünde mahkememizce BİLİRKİŞİ incelemesi yapılmıştır. Bu çerçevede alınan rapor ile Eser İcra yapım ve Yayınların Kullanılması ve Kamuya İletilmesine İlişkin Usül ve Esaslar Hakkında Yönetmelik’te yer verilen düzenlemelerde mahkeme hakimince res’en incelenmiş, davacının eserinin kullanıldığı mecranın en çok izlenen yarışma proğramlarından biri olan … proğramında ve Kullanımının TV yolu ile olması, üstelik İZİNSİZ kullanımın her yaş grubundan izleyicinin en çok izlediği bir proğrama yönelik olması, bilirkişiler tarafından da bu somut kriterlere yönelik inceleme sonucunda rapor tanzim edilmiş olması, bu nedenle düzenlenen rapor denetime uygun bulunmuş ve rayiç bedel ise somut olaya göre doğru takdir edildiğinden , FSEK 68. maddesi kapsamında farazi sözleşmenin kurulmuş olduğu yerleşik içtihatlar ile sabit olduğundan ve somut olayda eserin kullanıldığı mecra, ihlalin gerçekleşme biçimi ve boyutu gözetilerek 3 kat talebinin takdiren yerinde olduğu kanaatine varılmakla 18400 TL nin 3 katı 55.200 TL tazminatın ödenmesi hakkaniyete uygun bulunmuş ancak eserin kullanımı nedeniyle davacıların manevi haklarının ihlal edildiği yönünde delil sunulmadığından, eserlerin seslendirilmesi sırasında eser sahiplerinin adı belirtildiğinden manevi tazminatın şartlarının oluşmadığı gözetilerek bu yöndeki istem ile ıslah ile talep edilen fazlaya ilişkin istemin reddine karar verilerek yukarda açıklanan gerekçe kapsamına aşağıdaki şekilde hüküm oluşturulması gerekmiştir.
HÜKÜM; Yukarda açıklanan gerekçe kapsamına göre;
I-ASIL DAVADA;
1-Davacı … için FSEK 68. maddeye göre hesaplanan 18400TL nin 3 katı olan 55.200-TLmaddi tazminatınilk yayın tarihi olan 14.1.2013 tarihinden itibaren reeskont faizi ilebirlikte davalıdan tahsiline, fazla isteminin reddine,
2- İhlal tarihleri gözetilerek davalının eyleminin davacının mali haklarınatecavüz teşkil ettiğinin tespitine, farazi sözleşme ilişkisi kurulduğu dava konusu yayınlar hariç olmak üzere dava tarihinden sonraki aynı eserlere yönelik ihlallerin refine,dava tarihinden sonraki kullanımların men’ine,
3- Manevi tazminat isteminin şartları oluşmadığından bu yöndeki talebin reddine,
4-Asıl davada, 3.770 TL ilam harcının peşin ve ıslah harçtan tahsili ile artan 4.512,59 TL harcın karar kesinleştiğinde ve talebi halinde davacıya iadesine,
5-Maddi tazminat talebi yönünden Avukatlık ücret tarifesi uyarınca 7.976 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
6-Tecavüzün tespiti talebinin kabulü yönünden, Avukatlık ücret tarifesi uyarınca 4.910 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
7-Reddedilen maddi tazminat talebi yönünden Avukatlık ücret tarifesi uyarınca 38.186 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
8-7-Reddedilen manevi tazminat talebi yönünden Avukatlık ücret tarifesi uyarınca 4.910 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
II-BİRLEŞEN DAVADA;
1-Davacı … için FSEK 68. maddeye göre hesaplanan 18400-TL nin 3 katı olan 55.200-TLmaddi tazminatın ilk yayın tarihi olan 14.1.2013 tarihinden itibaren reeskont faizi ile birlikte davalıdan tahsiline, fazla isteminin reddine,
2- İhlal tarihleri gözetilerek davalının eyleminin davacının mali haklarınatecavüz teşkil ettiğinin tespitine, farazi sözleşme ilişkisi kurulduğu dava konusu yayınlar hariç olmak üzere dava tarihinden sonraki aynı eserlere yönelik ihlallerin refine,dava tarihinden sonraki kullanımların men’ine,
3- Manevi tazminat isteminin şartları oluşmadığından bu yöndeki talebin reddine,
4-Birleşen dava yönünden 3.770 TL ilam harcının peşin harçtan mahsubu ile eksik kalan 3.734,10 TL eksik harcın davalıdan tahsiline,
5-Birleşen davada, Tecavüzün tespiti talebinin kabulü yönünden, Avukatlık ücret tarifesi uyarınca 4.910 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
6-Birleşen davada, Maddi tazminat talebi yönünden Avukatlık ücret tarifesi uyarınca 7.976 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
7-Birleşen dava yönünden, Reddedilen maddi tazminat talebi yönünden Avukatlık ücret tarifesi uyarınca 38.186 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
8-Reddedilen manevi tazminat talebi yönünden Avukatlık ücret tarifesi uyarınca 4.910 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
III-YARGILAMA GİDERLERİ
1-Asıl davada Davacı … tarafın yargılama giderlerinden olan 256,17 TL peşin harç 35,90 TL başvuru harcı 358,90 TL tebligat ve müzekkere masrafı olmak üzere toplam 650,97 TL’nin taktiren 2/3sinin davalıdan alınarak asıl dava davacısına verilmesine,
2-Asıl ve birleşen davada davacılar vekilinin yapmış olduğu yargılama giderlerinden olan 8.026,42 TL ıslah harcı, 3.000 TL bilirkişi ücreti olmak üzere toplam 11.026,42 TL yargılama giderinin taktiren 2/3 sinin davalıdan alınarak davacılara verilmesine,
3-Davalı tarafın yargılama giderlerinden olan 4.200 TL bilirkişi ücreti 279 TL tebligat masrafı olmak üzere toplam 4.479 TL’nin taktiren 1/3 ünün davacılardan alınarak davalıya verilmesine,
4-Birleşen davada Davacı … tarafın yargılama giderlerinden olan 35,90 TL peşin harç 35,90 TL başvuru harcı, 750 TL tebligat ve müzekkere masrafı olmak üzere toplam 891,8 TL’nin taktiren 2/3 sinin davalıdan alınarak Davacı …’a verilmesine,
5-Taraflarca fazla yatırılan gider avansının hüküm kesinleştiğinde ve talebi halinde iadesine
Dair verilen karar davacı vekili ile davalı vekilinin yüzüne karşı,gerekçeli kararın taraflara tebliğinden itibaren2 haftalık süre içinde İSTİNAF YASA yoluaçık olmak üzerekarar verilip tefhim kılındı, hazır olanlara duruşma zaptından örnek verildi.23/09/2020

Katip …
¸e-imzalıdır

Hakim …
¸e-imzalıdır