Emsal Mahkeme Kararı İstanbul 1.Fikrî ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi 2017/574 E. 2021/100 K. 02.03.2021 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
1.FİKRÎ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ

ESAS NO : 2017/574 Esas
KARAR NO : 2021/100

DAVA : Tazminat (Fikir Ve Sanat Eserleri Sahipliğinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 19/07/2017
KARAR TARİHİ : 02/03/2021

Mahkememizde görülmekte bulunan Tazminat (Fikir Ve Sanat Eserleri Sahipliğinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılamasının sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
İDDİA:Davacı vekili dava dilekçesinde;; Davacı şirketin … üyesi olduğunu yaklaşık 14697 adet yedi eseri kataloğunda bulundurmakta olduğunu, Davacı kataloğunda bulunan ve dava dilekçe ekli listede adları, besteci ve söz yazarları belirtilen eserlerin, davalılardan … tarafından, stüdyo ortamında seyircili bir şekilde gerçekleştirilen … ile … adlı yarışma programlarında, şarkılar yarışmacılarca seslendirilmek suretiyle kullanılmış olduğunu, belirtilen şekilde seyirci ile gerçekleştirilen program eşzamanlı ya da olmak banttan olmak suretiyle televizyonda da yayınlanmış olduğunu, dava konusu eserlerden … hem söz hem de beste bakımından …’ya, diğer eserlerin tümünün …’ye ait olduğunu, … adlı eserin hem söz hemde besteci sıfatıyla …’ye ait olduğunu,, diğerlerinin sadece sözlerinin …’ye ait olduğunu, eser sahibi … ile davacı arasında İmzalanan 02.04,2015, 01.01.2011 tarihli sözleşmeler İle …’nın dava konusu edilen eserlerinin mali haklarını davacıya devretmiş olduğunu ,yine … ile imzalanan 13.01.2015, 04.11.2009 tarihli sözleşmeler ile dava konusu edilen eserlerin mali haklarının davacıya devredilmiş olduğunu, … 17, Noterliğinin … tarih ve … yevmiye nolu ihtarnamesi ile izinsiz kullanımlara son vermesi ve kullandığı eserler bakımından geriye dönük olarak izin alması için davalıya ihtar edilmiş olduğunu., ancak davalının ihtarnameye cevap vermediğini, Diğer davalı …’in ise, yarışma programlarına ait videoları sahibi olduğu … adlı internet sitesinde erişime kılmak suretiyle kullanmış, umuma iletmiş olduğunu, sonuçta davalıların kullanımı haksız ve hukuka aykırı olup, bu haksız kullanımı nedeniyle davacının mali haklarının ihlal edilmiş olduğunu, mali hakları kendilerine ait “…”, “…” adlı eserlerin izinsiz kullanıldığı ayrıca … web sitesinde izinsiz kullanılması nedeni ile FSEK 68.madde kapsamında şimdilik 20000TL + KDV + stopaj, … internet sitesindeki yayın nedeni ile 10000TL+ KDV + stopaj olarak maddi tazminatın tecavüz tarihinden itibaren hesaplanacak reeskont avans faizi ile birlikte davalılardan tahsilini talep ve dava etmiştir.
Davacı vekili 27.11.2020 tarihli ıslah dilekçesiyle tazminat istemlerini … yönünden 195.000 TL olarak, … Yönünden 201.000 TL olarak talep etmiştir.
SAVUNMA:Davalılar vekili cevap dilekçesinde; Meslek Birliği ile Sözleşmelerinin mevcut olduğunu, davacının hassasiyeti gözetilerek, ilgili eserler yönünden ihtarname tebliğ edildikten sonra kullanılmadığını, ayrı bir tüzel kişiliğe ait olan … internet sitesinden de hiçbir eserin yayının söz konusu olmadığını, taleplerin zaman aşımına uğramış olduğunu, ses yarışma programlarının kısa sürede güncelliğini yitirmekte olduğunu,, eserler için fahiş miktarlı telif bedelleri değil bu husustaki rayiç bedeller dikkate alınması gerektiğini, bu konudaki emsal ve beyanlarını delil listeleri ekinde sunulacağını,söz konusu videoların davalı şirkete ait www…. adresli web sitesinde yayınlanıp yayınlanmadığını, yayınlandıysa da süresinin tespit edilmesi gerektiğini, davanın reddine karar verilmesini talep etmişlerdir.
DELİLLERİN TARTIŞILMASI VE GEREKÇE:
Dava konusu uyuşmazlık; Davalının yapımcısı olduğu …, … yarışma programlarında müvekkillerine ait “…”, “…” adlı eserlerin izinsiz kullanıldığı ayrıca … web sitesinde izinsiz kullanılması nedeni ile FSEK 68.madde kapsamında şimdilik 20000TL + KDV + stopaj, … internet sitesindeki yayın nedeni ile 10000TL+ KDV + stopaj olarak maddi tazminatın( Davacı vekili 27.11.20020 tarihli ıslah dilekçesiyle tazminat istemlerini … yönünden 195.000 TL olarak, … Yönünden 201.000 TL olarak ) tecavüz tarihinden itibaren hesaplanacak reeskont avans faizi ile birlikte davalılardan tahsili istemine ilişkindir.
Davanın açılmasını müteakip davacının dava, davalının cevap dilekçeleri karşılıklı tebliğ olunmuş, dava şartları incelenmiş, ön inceleme duruşması yapılmış, duruşmada hazır olanlar sulhe teşvik olunmuş, sonuç alınamaması üzerine uyuşmazlık konuları tespit edilmiş, arabuluculuk kurumundan faydalanmak istenilmediğinden tahkikat duruşmasına devam olunmuş, beyanlarında geçen deliller toplanmış, HMK 184.madde kapsamında hazır olanlardan tahkikat ile ilgili beyanları sorulmuş, HMK 186. madde kapsamında ise karar duruşmasında hazır olanlardan esas ile ilgili son diyecekleri sorulmuştur.
HMK 266. madde kapsamında bilirkişi incelemesi yaptırılmıştır
Bilirkişiler …, …, … 21/06/2019 havale tarihli bilirkişi raporunda; Davaya konu 8 adet şarkının melodi ile yarattığı ahenk, sıra bağlılık ve ritim yönüyle hususiyet arz eden FSEK 3 anlamında müzik eseri oldukları, Dosyada mübrez flash bellek kayıtları, meslek birlikleri yazı cevapları, dikkate alındığında …’nin ‘…” isimli eserin hem bestecisi hem söz yazarı olduğu, “…”, “…”, …”, …”, “…”, “…” isimli şarkıların güftelerinin FSEK 11de ki karine çerçevesinde eser sahibi olduğu, …’nın da “…” isimli şarkının söz ve bestesinin FSEK 11/1 de ki karine çerçevesinde eser sahibi olduğu, Dosyaya mübrez sözleşmelere göre …’nin davaya konu eserleri üzerinde mali hak takibi için koruma süresi sonuna kadar davacı adına eserlerin haklarının takibi yetkisini 13.01.2015 tarihli Edisyon Sözleşmesi ile, aynı şekilde Vedat Yıldınmbora’nın da 02.04.2015 tarihli edisyon sözleşmesi ile davacı şirkete vermiş olmakla davacı şirketin … ve … adına edisyon sözleşmesi çerçevesinde izin vermeye yetkili mali hak sahibi olduğu, İhlal edilen mali hakkın FSEK 24 çerçevesinde temsil hakkı olduğu, Davalı …’ya yönünden takdiri Mahkemeye ait olmak kaydıyla ödeyebileceği bedelin 65.000 TL davalı … İnternetin ise 61.000 TL olabileceği ve bu bedelin FSEK 68.madde çerçevesinde 3 katının talep hakkının söz konusu olabileceğini bildirilmişlerdir.
Rapora itiraz edilmesi üzerine aynı heyetten ek rapor alınmıştır.
Bilirkişiler …, …, … 21/02/2020 havale tarihli EK bilirkişi raporunda: kök rapordaki görüşlerinin geçerli olduğunu, bu kapsamda davacının ihlal edilen mali haklarının FSEK 24 çerçevesinde temsil hakkı olduğunu, Davalı … yönünden rayiç bedelin 65.000 TL davalı … İnternet yönünden 61.000 TL olabileceğini ve bu bedelin FSEK 68 çerçevesinde 3 katının talep hakkının söz konusu olabileceğini bildirmişlerdir.
Sunulu ek rapora da itiraz edilmesi üzerine 2. Bir heyet oluşturulmuştur.
Bilirkişiler …, …, … 25/08/2020 havale tarihli bilirkişi raporunda; Dava konusu şarkıların FSEK m.3 kapsamında musiki eseri kapsamında olduğu, Bu eserler üzerinde davacının hak sahibi olduğu, Davacı vekili tarafından USB Bellek olarak sunulan dava konusu eserlere ilişkin “48 adet” farklı videonun bulunduğu ve bu video kayıtlar incelendiğinde “…” isimli eserin toplamda “18″ farklı kişi/kişiler tarafından, “…” isimli eserin toplamda “13” farklı kişi/kişiler tarafından, “…” isimli eserin toplamda “7” farklı kişi/kişiler tarafından, “…” isimli eserin toplamda “4” farklı kişi/kişiler tarafından, “…” isimli eserin toplamda “2” farklı kişi/kişiler tarafından, “…” isimli eserin toplamda “2″ farklı kişi/kişiler tarafından, “…” isimli eserin toplamda “1” kişi tarafından ve “…” isimli eserin toplamda “1” kişi tarafından seslendirildiğine dair videoların olduğu, videoların “43 adet – …” ve “5 adet – …” isimli TV de yayınlanmış ses yarışma kayıtlarına ait olduğu, USB/Flash Bellek içerisinde toplamda “49 adet” ekran görüntülerin olduğu ve görüntülerin “…” isimli internet sitesinde yayınlanmış ses yarışma kayıtlarına ait ekran görüntüleri olduğu. USB bellek içinde sunulan videoların güncel olarak “…” da yayında olmadığı, ancak ekran görüntülerinden yola çıkılarak ilgili eserlerin “…” isimli internet sitesinde geçmişte yayınlanmış olunduğu ve sonrasında yayından kaldırılmış olunduğu, İlgili eserlerin “…” isimli internet sitesinde geçmişte yayınlanmış olunduğu anlaşılan ekran görüntü kayıtları incelendiğinde “…” isimli eserin toplamda “18″ farklı kişi/kişiler tarafından, “….” isimli eserin toplamda “14″ farklı kişi/kişiler tarafından, “…” isimli eserin toplamda “7” farklı kişi/kişiler tarafından, “…” İsimli eserin toplamda “4” farklı kişi/kişiler tarafından, “…” isimli eserin toplamda “2” farklı kişi/kişiler tarafından, “…” isimli eserin toplamda “2″ farklı kişi/kişiler tarafından, “…” isimli eserin toplamda “1″ kişi tarafından ve “…” isimli eserin toplamda “1” kişi tarafından seslendirildiğine dair kayıtların olduğu, Bu eserlerin eser sahiplerinden izinsiz olarak yayınlanmasının eser sahibinin mali haklarından temsil hakkının ihlali niteliğinde olduğu, Bu ihlal sebebiyle davacının talep edebileceği tazminatın; davalılardan … yönünden 65.000-TL, davalılardan… yönünden 68.000-TL olduğunu, davacının bu bedelin 3 katını davacının talep hakkının bulunduğunu bildirmişlerdir.
Davalı vekili zamanaşımı savunmasında bulunmuş ise de; mali haklara tecavüz oluşturan fiiller süreklilik taşıyorsa; tecavüz niteliği taşıyan fiillerin sona erdiği tarih zamanaşımı başlangıcı olarak dikkate alınacaktır. Yani eylem devam ettiği sürece zamanaşımı işlemeyecektir. Somut olayda da, … 17, Noterliğinin … tarih ve … yevmiye nolu ihtarnamesi ile izinsiz kullanımlara son vermesi ve kullandığı eserler bakımından geriye dönük olarak izin alması için davalıya ihtar edilmiş olduğu davanın ise 19.7.2017 tarihinde açıldığı dolayısıyla taleplerin zamanaşımına uğradığı iddialarının yasal dayanağının bulunmadığı, eylemin ayrıca ceza zamanaşımı sürelerine tabi olduğu hususu dahi gözetildiğinde( 5846 sayılı yasanın 71/1, TCK nun 66. Madeleri) davanın süresi içinde açıldığı anlaşılmıştır.
Davalı yan ayrıca raiç bedelin fahiş olduğunu ileri sürmüş, bilirkişilerin farklı dosyalardaki görüşlerini ibraz etmişsede; farklı dosyalarda görev alan ve rapor tanzim eden bilirkişilerin tarafları, konusu ve eserlerin niteliği kullanım süresi tamamen birbirinden farklı olan dosyalarda değerlendirmede yaptıkları, aynı eserler için bir inceleme yapmadıkları, davalının aynı yönde mesnetsiz olarak en düşük rayiç belirlenen bilirkişi raporlarını eser niteliği gözetmeden mahkememizdeki başka dosyalara da sunuyor olması, bu davranışın MK 2. maddesine uygun olmadığı gibi, davalı iddiasının kabulü halinde, somut olaya göre inceleme yapmak imkânsız bir hal alacak her hangi bir eser ayrımı / kullanım ayrımı gözetilmeksizin bir dosyada alınan rapor tüm dosyalara uygulanacak bu durumda da hakkaniyete uygun düşmeyen sonuçlara ulaşılacaktır. Öte yandan davacının mali haklarına sahip olduğu eserler yönünden davacı hem bestecisi hem de söz yazarı haklarını devir almış olup, bu eserlerin niteliği ise mali hakları dev eden kişilerin alanında hit olmuş eserler üretin kişiler olup, dava konusu eserlerinde bu nitelikte eserlerden olduğu, farklı yorumcularca çok beğenildiği için eserlerin farklı yorumcularla albümlerde yer aldığı hususu bilenen bir gerçek olup, dava konusu eserlerin sıradan güncel popülerliği olmayan başka eserlerle rayiç yönünden kıyaslanması da mümkün değildir.
Öte yandan bilirkişiler mahkeme ara kararına uygun olarak denetim ve hüküm kurmaya elverişli olarak rayiç bedeli hesaplamış, beste ve söz ayrımlarını yapmış, eserin popülerliği gibi hususlarda da gerek kök gerek ek raporda inceleme yapılmış keza 2. Heyetin de 1.nolu davalı için aynı rayici , 2 nolu davalı için ise aynı emsala yakın rayici emsal görüş sunduğu keza raporlarda fiziki taşıyıcı materyal incelenerek eserlerin hangi mecrada ,, internet kullanımlarının kaç kez gerçekleştiği de dahil olmak üzere mecra dönemsellik, kullanım şekline göre ayrı aynı tablo şeklinde son derece denetime uygun bir şekilde rapor tanzim etmişlerdir.
Fsek 66/son maddesinde “tecavüzün şümulü, kusurun olup olmadığı ve ağırlığının takdir edileceği” öngörülmüş, Borçlar kanununun 51/1 maddesinde “Hakimin tazminatın kapsamını ve ödenme biçimini, durumun gereğini ve özellikle kusurun ağırlığını gözönüne alarak belirleyeceği” , Türk Medeni Kanun’un 4. maddesinde de “Kanun’un takdir yetkisi tanıdığı veya durumun gereklerini yada haklı sebepleri gözönünde tutmayı emrettiği konularda hakimin hukuka ve hakkaniyete göre karar vereceği” belirtilmiş, Dolayısıyla taraflar arasında davalının kullanımlarına dayanak oluşturacak bir sözleşme yapılmış olsaydı, somut olaydaki kullanımlar karşılığı hangi miktarda bir bedel ödenecekti ise bunun belirlenmesi ve somut olayda, ihlalin niteliği, süresi ve kastın ağırlığına göre, FSEK m 66/4 hükmü koşulları da dikkate alınarak varsayımsal bedelin ne alabileceği yönünde mahkememizce BİLİRKİŞİ incelemesi yapılmıştır. Bu çerçevede alınan rapor ile Eser İcra yapım ve Yayınların Kullanılması ve Kamuya İletilmesine İlişkin Usül ve Esaslar Hakkında Yönetmelik’te yer verilen düzenlemelerde mahkeme hakimince res’en incelenmiş, dava konusu eserinin kullanıldığı mecranın en çok izlenen yarışma proğramlarından biri olan … , “, “”…” keza … internet sitelerinde yayınlandığı bu yayın ve kullanımların her yaş grubundan izleyicinin en çok izlediği TV yayınları ve internet mecrasında gerçekleştiği, öte yandan davalının izinsiz kullanımları gerek TV alanında birden farklı yayın tarihlerinde gerekse internet ortamı da dahil olmak üzere farklı mecralarda gerçekleştirilmiş olduğundan bilirkişilerce belirleren rayicin hakkaniyete ve dosya kapsamına uygun olduğu anlaşılmıştır. Zira mahkememize görüş bildiren müzik şirketleri 300-2000 TL arasında emsal bildirmişse de, dosya içeriğinde kaç kez kullanıldığı, eserlerin popüler yarışmacılar tarafından mı , hangi kanalda yayın yapıldığı yönünde hiçbir veri olmadan görüş bildirdiklerinden mahkememizce bilirkişi raporunda tespitler rayiç yönünden dikkate alınmıştır. 2.raporun 24. Sayfasında da belirtildiği üzere; eserlerin standart bir fiyatlandırması bulunmadığı, eseri seslendiren sanatçının popülaritesi, prodüktör firmaların eser için yaptığı reklamlar, eserin niteliği, toplumdaki tanınma ölçüsü ve farklı mecralarda ihlalin gerçekleştiği hususu bir arada incelenmiş , yine kök raporun 18.sayfasında eserlerin rayiç tespitinde tanınmışlık, starlara eser verip vermedikleri, hit şarkılar yazıp yazmadıkları, bestecilik ve söz yazarlığı ,eserlerin beğeni ölçüsü, kullanıldığı mecraya göre bir değerlendirme yaparak güfte, beste ve kullanılan mecraya göre ayrıntılı bir inceleme yaptıklarından raiçlerin denetime uygun olduğu anlaşılmıştır.
Dava konusu eserlerin birçok icracı sanatçı tarafından seslendirilen halen güncel olarak da popülerliğini muhafaza eden, hatta belirli yaş grubundaki insanların eserlerin sözlerini ezbere bildiği, günümüz genç kuşağı tarafından ise aynı eserlerin halen internet ortamında dahi aranan ,dinlenen eserler katagorisinde bulunduğu, genç kuşak sanatçılar tarafından farklı şekilde yorumlanıp halen albümlerde kullanımlarının bulunması dolayısıyla hit/popüler olarak tabir edilen eserler grubunda oldukları hususu dahi müzik sektöründen olmayan kişiler tarafından dahi bilinen bir olgudur. Mahkememizin ihtisas mahkemesi olması sıfatıyla popülerliği bu eserler kadar olmayan eserler yönünden dahi farklı dosyalarda belirlenen rayiçler bile dikkate alındığında bilirkişilerce raporlarında belirlenen bedeller eserlerin güncel popülerlik durumu , ihlal sayısı , mecrası dikkate alındığında hakkaniyetli olarak düzenlendiği anlaşılmıştır.
Ticari sicil kayıtları celp edilmiş … nin yetkililerinden olan … nın … de yetkili olduğu, kaldı ki her iki şirketin TİCARET unvanı dahi dikkate alındığında her iki şirket arasında organik bağ bulunduğu, davalı … nin yapımcısı olduğu programların, internet üzerinden yayını için, “… A.Ş.”ye izin vereninde yine davalı şirket olması, internet yayınlarından dolayı davalı … Şirketinin de sorumluluğunun mevcut olduğu, ayrı tüzel kişiliklerin farklı mecralardaki kullanımlarının ayrı ihlal teşkil ettiği ve 2 nolu davalı yönünden 1.raporda 61.000 TL 2.raporda 68.000 TL hesaplandığı, davacı tarafından da ıslah ile 67.000 TL talep edildiği, davacı yanca ıslah ile belirlenen 67.000 TL’nin 3 katının eserlerin yayınlandığı mecra ve kullanım süresine göre mahkememizce yerinde bulunduğundan 1 nolu davalı için 65.000 TL 2.davalı için 67.000 TL rayiç bedel olarak belirlenmiş bu bedellerin 3 katı tazminat olarak takdir edilmiştir.
Taraf iddia ve savunmaları, davacı yanca yayına ilişkin flash bellek içindeki video görüntüleri, davalı yana ait ticari sicil kayıtları, denetim ve hüküm kurmaya elverişli bilirkişi raporları bir arada incelendiğinde; Davalıların izinsiz kullandığı dava konusu eserlerin kullanım şekli, süresi ve kullanıldığı mecraya göre FSEK 68. maddeye göre hesaplanan 65.000 TL nin 3 katı olan 195.000 -TL nin davalı … ‘den, 67.000 TL nin 3 katı olan 201.000 -TL nin davalı … AŞ ‘den 31.12.2016 ihtar tarihi haksız fiili öğrenme tarihi olarak kabul edilerek bu tarihten itibaren ticari reeskont avans faizi ile birlikte davalılardan tahsili ile davacıya ödenmesine karar verilerek yukarda açıklanan gerekçe kapsamına göre aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir.
HÜKÜM:Yukarıda açıklanan gerekçe kapsamına göre;
1-FSEK 68. maddeye göre hesaplanan65.000 TL nin 3 katıolan 195.000 -TL nin davalı … ‘den, 67.000 TL nin 3 katıolan 201.000 -TL nin davalı … AŞ ‘den 31.12.2016 ihtar tarihi haksız fiili öğrenme tarihi olarak kabul edilerek bu tarihten itibaren ticarireeskont avans faizi ilebirlikte davalılardan tahsili ile davacıya ödenmesine,
2-27.050,76 TL ilam harcının peşin harçtan mahsubu ile eksik kalan 26.538,43 TL harcın davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline,
3- Avukatlık ücret tarifesi uyarınca 22.100- TL vekalet ücretinin … den alınarak davacıya verilmesine,
4-Avukatlık ücret tarifesi uyarınca 22.520- TL vekalet ücretinin … den alınarak davacıya verilmesine,
5-Davalı tarafın yapmış olduğu yargılama giderlerinden olan 512,33 TL peşin harç, 31,40 TL başvuru harcı, 4.200 TL bilirkişi ücreti, 634,70 TL tebligat ve müzekkere masrafı olmak üzere toplam 5.378,43 TL yargılama giderinin davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine,
6-Davalı tarafın yapmış olduğu yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına,
Dair verilen karar davacı vekili ile davalı vekilinin yüzüne karşı, gerekçeli kararın taraflara tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içinde İSTİNAF YASA yolu açık olmak üzere karar verilip tefhim kılındı, hazır olanlara duruşma zaptından örnek verildi.02/03/2021

Katip …
¸e-imzalıdır

Hakim …
¸e-imzalıdır