Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
1.FİKRÎ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ

ESAS NO : 2017/472 Esas
KARAR NO : 2020/320

DAVA : Tasarım hakkına tevazün tespiti&tazminat
DAVA TARİHİ : 03/02/2017
KARAR TARİHİ : 03/11/2020

Mahkememizde görülmekte bulunan tasarım hakkına tevazün tespiti&tazminat ve tasarımın hükümsüzlüğü davasının yapılan açık yargılamasının sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
İDDİA: Davacı vekili tarafından 03.02.2017 tarihili dava dilekçesi ve Birlesen Dava cevaplarında Özetle; Uzun yıllardır … tasarımı yapan müvekkil firma tarafından TPE nezdinde … nosu ile tescilli “…” ve davanın açıldığı tarihte tescilsiz olup sonradan tescil edilen ’’…” isimli … tasarımlarının, İzinsiz olarak, iltibas yaratacak şekilde benzer şekilde, taklidinin üretildiği, ticari satışının yapıldığım, … 4. FSHHM’nin … D.iş kapsamında düzenlenen Bilirkişi Raporu ile benzerliğin ve tasarım haklarına tecavüz eyleminin gerçekleştirildiğinin tespit edildiğini, müvekkilin uğradığı zararın tazmini için her iki tasarım için ayrı ayrı 5.000-TL olmak Üzere toplam 10.000-TL tazminatın davalıdan tahsiline, Ürünlere el konulmasına karar verilmesini, Birleşen Dava Yönünden; Davalı tarafından, dava konusu tescilli desenin önceden çizilmiş desenin benzeri olduğu iddiasının gerçeği yansıtmadığını, tasarımın özgün olduğunu, iddianın hukuki dayanağı olmadığını, birleşen davanın reddini talep etmişlerdir.
SAVUNMA Davalı vekili cevap dilekçesinde; Davacı tarafından tescilsiz olarak üretildiği beyan edilen “…” isimli desenlerin piyasada birçok firma tarafından kullanılan “…” gibi isimlerle bilinen desenler olduğunu, 1957 yılında bugüne … firması tarafından kullanıldığını, desenlerin yenilik, ayırt edicilik şartını taşımadığım, davanın haksız rekabete aykırı olduğunu, asıl davanın reddini talep ettiklerini beyan etmiştir.
BİRLEŞEN DAVADA Davacı-asıl davada davalı vekili, dava dilekçesi ile; davalı tarafın müvekkili aleyhine … 1.Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi’nin … Esas sayılı dosyasında “…” isimli … tasarımı ile ilgili tecavüzden bahisle dava açtıklarını, bu davada “…” isimli … tasarımının TPE nezdinde …no ile davalı adına tescilli olduğu belirtilmiş ise de “…” isimli tasarımın ilk kez davalı tarafından kullanılmadığını, yenilik ve ayırt edici özellik taşımadığını iddia ederek davalı adına tescilli … nolu tasarım tescilinin iptalini talep ve dava etmiştir.
DELİLERİN TARTIŞILMASI VE GEREKÇE:
Dava konusu uyuşmazlık asıl davada ,davacının TPE nezlinde … nolu tescili “…” ibareli … tasarımı ile “…” ibareli tescilsiz … tasarımı bulunduğunu, davalının … tasarımlarını iltibas yaratacak şekilde kendi ürettiği ürünlerde izinsiz ve haksız olarak kullandığını ve satışa sunduğunu her bir tasarım için şimdilik 5.000 TL den 10.000 TL maddi tazminatın 151/2-c kapsamında (lisans seçimi) kapsamında davalıdan alınarak davacıya ödenmesi, tasarımdan doğan haklara tecavüzün durdurulması, tespiti önlenmesi ve el konulması istemine ilişkin olup birleşen dava konusu; 2011/02478 nolu tasarım tescilinin hükümsüzlüğünü ilişkindir.
Türk patent ve marka kurumundan tasarım tescil belgesi celp edilmiştir.
Davanın açılmasını müteakip davacı ve davalının dava, cevap dilekçeleri karşılıklı tebliğ olunmuş, dava şartları incelenmiş, ön inceleme duruşması yapılmış, duruşmada hazır olanlar sulhe teşvik olunmuş, sonuç alınamaması üzerine uyuşmazlık konuları tespit edilmiş, arabuluculuk kurumundan faydalanmak istenilmediğinden tahkikat duruşmasına devam olunmuş, beyanlarında geçen deliller toplanmış, bilirkişi incelemesi yaptırılmış,HMK 184.madde kapsamında hazır olanlardan tahkikat ile ilgili beyanları sorulmuş, HMK 186. madde kapsanında ise karar duruşmasında hazır olanlardan esas ile ile ilgili son diyecekleri sorulmuştur.
HMK 266. madde kapsamında bilirkişi incelemesi yaptırılmıştır.
Bilirkişiler …, …, … 26/09/2018 tarihli bilirkişi raporlarında; … firmasının “…” İsimli… no lu tescilli desen tasarımın yeni ve ayırt edici niteliklere sahip olduğu ve “…” İsimli tasarımının davalı (karşı davada davacı) tarafın süsleme desen tasarımı ile ayniyet derecesinde benzer olduğu, … firmasının “…” İsmi ile andığı desen tasarımının tescili bulunmadığından, desen Üzerinde her iki taraf için değerlendirme yapılamayacağı, Dosyada belirtilen, … alt olduğu söylenen… adreste kişi adına tanımlı bir vergi mükellefiyeti bulunmadığından mahkeme tarafından istenen, davacının seçmiş olduğu lisans kapsamında taraf ticari defter ve belgeleri ve ciroları ile ITO’dan gelen yazı İçeriği dikkate alınarak cironun %15 ‘inin emsal lisans alınması konusunda gerekli çalışma yapılamamış olup, davanın adreste bulunan vergi mükellefi …’a yöneltilerek bilirkişilere defter ve belgeleri üzerinde inceleme yetkisi verilmesi halinde, …’ın defter ve belgeleri üzerinde inceleme yapılabileceğini bildirilmişlerdir.
Bilirkişiler …, …, … 21/06/2019 tarihli bilirkişi raporlarında;
Birleşen dava Yönünden; Davacı tarafından tescilli … nolu “…” cam ürünü için desen tasarımı ile “…” isimli “cam ürünü için desen tasarımının”; ayırt edicilik ve yenilik niteliklerine sahip tasarımlar olduğunu,
Asıl Dava Yönünden; Davacı tarafından tescilli … nolu cam ürünü için desen tasarımı ile “Bergüzar” isimli “cam ürünü için desen tasarımının” 6769 Sınai Mülkiyet Kanunu kapsamında; tescilli ve tescilsiz tasanm korumasına ilişkin maddeler gereğince; değerlendirilebilecek koşulların var olduğu, Davalı adresinde tespit edilen cam ürünleri üzerindeki desenlerin, … nolu “…” ve “…” İsimli “cam ürünü için desen tasanmlan” ile iltibas yaratacak kadar benzer olduğunu bildirmişlerdir.
Mali Bilirkişi … 14/01/2020 tarihli ek bilirkişi raporunda; Davacı tarafın tazminat yöntemi seçimi olan, Sınai Mülkiyet Kanununun 151/2-c maddesi gereğince; “Sınai mülkiyet hattına tecavüz edenin, bu hattı bir lisans sözleşmesi ile hukuka uygun şekilde kullanmış alması halinde ödemesi gereken lisans bedeli” esası kapsamında ve İTO’dan gelen yazı içeriğindeki “lisans sözleşmesinin olmadığı durumlarda davaya konu olan markanın cirosunun %15‘inin emsal lisans bedeli olarak tespit edileceği” görüşü kapsamında; Yıllar İtibariyle, dava konusu … ve … desenli ürünler ile ilgili “Satış Ciroları” ve buna bağlı olarak, %15 “Emsal Lisans Bedeli” hesaplamalarının
2015 Yılı Cirosu -624.048,16 TL. (%15) Emsal Lisans Bedeli = 93.607,22 TL.
2016 Yılı Cirosu- 596.995,49 TL. (%15) Emsal Lisans Bedeli – 89.549,32 TL
2017 Yılı Cirosu -545.969.04 TL (%15) Emsal Lisans Bedeli – 81.895,35 TL
TOPLAM CİRO =1.767.012,69 TL , TOPLAM LİSANS BEDELİ = 265.051,89 TL olduğunu bildirmiştir.
Bilirkişi … 16/07/2020 tarihli2.Ek bilirkişi raporunda; bir önceki ek rapor ile aynı ciro ve toplam emsal lisans bedellerini belirtmiş, ürün bazında yıllık ciro ve satış miktarı ile cironun %15 ine göre yıllara göre hesaplama yaptığını bildirmiştir.
Dava dışı Zeynep Erdoğan isimli kişiye dava açılıp açılmaması tamamen davacının takdirinde olup, bu yönde mahkemece bir süre verilmeyeceği gibi, dava dışı şahsın ticari defter ve belgeleri ibraza zorlanamayacağı HMK hükümlerinin yani taraflarca hazırlama esasına göre yürüyen davalarda mahkeme hakiminin taraflara yön veremeyeceği açık olup, huzurdaki davalının ise dava başında husumet itirazında bulunmayıp; hatta esas ile ilgili beyanlarda bulunduktan sonra tahkikat belirli bir aşamaya geldiğinde husumet itirazında bulunması MK. 2 madde kapsamında mahkememizce dikkate alınmamıştır. Öte yandan değişik iş dosyasında da işyerini davalının işlettiği sabit olup, delil tespiti davalının açık adresi ve adı yazılarak talep edilmiş, hatta davalı tarafında tasarımların yeni olmadığı savunulmuş, işyerinin davalı ile irtibatlı olmadığı yönünde bir savunma sunulmadığı anlaşılmıştır. Bu nedenle davalının husumet itirazının yerinde olmadığı anlaşılmıştır. Dava dışı şahsın huzurdaki davalının eşi olduğu, davalının aynı işyerinde sigortalı olarak çalıştığına dair kayıtlar da SGK kurumundan celp edilmiştir.
Bilindiği üzere. Tasarım hakkı sahibinin izni olmaksızın tasarımın aynını veya belirgin bir şekilde benzerini yapmak üretmek, piyasaya sunmak, satmak, sözleşme akdi için icapda bulunmak, kullanmak, ithal etmek ve bu amaçlarla depolama ve elde bulundurmak 554 sayılı KHK kapsamında tasarım hakkına tecavüz sayılmaktayken, 6769 sayılı SMK’nun 59. maddesi kapsamında da bu haklar aynı şekilde koruma altına alınmıştır.
Davacı tasarıma dayalı tazminat istemini lisans seçeneğine göre hesaplanmasını istemiştir
Davacının davaya konu tasarımlarının biri tescilli olup, diğeri tescilsiz olarak korunmaktadır. … nolu ETB nin 12.4.2011 başvuru tarihi ile 12.4.2011 tarihinde tescil edildiği, bültende 1.6.2011 tarihinde yayınlandığı halen davacı adına geçerliğini koruduğu, 1. Yenilemenin yapıldığı anlaşılmıştır.
Mahkemece emsal lisans araştıması için İTO’ya yazı yazılmış ve cevabi yazı ile cironun %15’inin emsal olabileceği belirtilmiştir…Lisansa göre hesaplama yapılırken lisans bedeli sadece tarafların ciroları dikkate alınarak hesaplanamayacağı, lisans bedeline göre yapılacak hesaplamada emsal lisans bedelleri , taraf ciroları kadar , tasarımın itibarı, başka lisansın olup olmaması, tasarımın koruma süresi gibi etkenlerin de dikkate alınması gerekmektedir .Mali bilirkişi denetime uygun şekilde raporuna faturaları da eklemiş,davacı faturalarında bizzat tasarımların adının yazılması suretiyle satış yapıldığı, ürünlerin miktarı, adetleri ve tasarım isimleri de yazdığından sunulan rapor mahkememizce denetime uygun olarak görülmüş,d avacı ve davalının aynı iş kolunda (cam )çalışmaları, davacı tasarımının dava tarihinden önce 2011 yılında tescil edilmiş ve piyasada bilenen bir tasarım olması, bilirkişilerce tasarımın yeni ve ayırt edici olduğunun belirlendiği ve dolayısıyla davalının davacıdan izin almadan aynı ürünleri 4.FSHHM’ nin … değişik .iş dosyasında düzenlenen bilirkişi raporu kapsamına göre iltibas yaratacak şekilde ürünler üzerinde kullandığı, bu durumun tüketici nezdinde iltibasa neden olduğu anlaşılmış olup, davalı yan kusurlu olduğundan maddi zararı gidermek zorundadır.
Tarafların ticari kapasitesi , tasarımın tescilli olduğu tarih ile ihlal tarihinde halen geçerliğini koruması, keza tescilsiz tasarımında halen güncel olup, davacıya ait olması, başkasına ait olduğu yönünde davalı yanca delil bildirilmemiş olması, anonim oldukları yönündeki iddiların raporlar kapsamı ile çürütülmüş olması, davalının ihlalinin davacının her iki tasarıma yönelik bulunması, günün ekonomik koşullarına göre hükmedilecek tazminatı mütecavizi ödüllendirir derecede olmayacağından , davalının bizatihi cam işi yaptığından , gelir idarasi başkanlığının 14.11.2019 tarihli yazıları ve ekindeki CD ile mali bilirkişinin davalı işyerine giderek düzenlediği 12.6.2019 tarihli tutanakta …’a ait ticari defter ve belgelerin ibrazından imtina edildiğinin tutanak altına alındığı, bu durumda davacının cirosuna göre inceleme yapılmasının hakkaniyete uygun bulunduğu, MK 2. Maddesi ve tarafların aynı alanda faaliyet göstermesi hususu da gözetilerek , hak ve nesafet ilkelerine göre toplam davacı cironun %15 i ne göre hesaplanan 265.051.89 TL mahkememizce emsal lisans olarak benimsenmişse de davacı dava dilekçesinde haklarını saklı tutarak her bir tasarım için 5.000’er TL den 10.000 TL talep ettiğinden talep ile bağlı kalınarak 10.000 TL maddi tazminata hükmedilmesi gerekmiş, asıl davanın kabulüne, birleşen davada tasarımın hükümsüzlük koşulları bulunmadığından denetime uygun görülen bilirkişi raporları da dikkate alınarak birleşen davanın reddine karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm oluşturulması gerekmiştir.
HÜKÜM;Yukarda açıklanan gerekçe kapsamına göre,
ASIL DAVADA:
1- Davalı eylemlerinin davacının tasarım hakkına tecavüz teşkil ettiğinin tespitine, durdurulmasına, önlenmesine,
2-Toplanan delillere göre dava konusu tasarım nedeniyle davacının lisans seçeneğine göre265.051.89 TL maddi tazminata hak kazandığı tespit edilmişsede da talepten fazlaya hükmedilemeyeceğinden davacının fazlaya ilişkin hakları saklı tutularak tasarım ihlali nedeniyle10.000 TL maddi tazminatın davalıdan tahsiline,
3-Mahkememizce verilen 5.4.2018 tarihli ihtiyati tedbir kararı infaz edilmediğinden bu aşamada yeniden tedbir kararı verilmesine yer olmadığına, karar kesinleştiğinde davayakonu tasarımlarla ihlal teşkil eden davalı elindeki ürünleneel konulmasına,
4-Asıl davada 683,10 TL ilam harcının peşin harçtan mahsubu ile eksik kalan 512,32 TL birleşen dava davalısından tahsiline,
5-Tasarıma tecavüzün tespiti yönünden, Avukatlık ücret tarifesi uyarınca 4.910 TL vekalet ücretinin asıl dava davalısından alınarak asıl dava davacısına verilmesine,
6-Maddi tazminat talebi yönünden, Avukatlık ücret tarifesi uyarınca 4.910 TL vekalet ücretinin asıl dava davalısından alınarak asıl dava davacısına verilmesine,
7-Asıl davada davacı tarafın yargılama giderlerinden olan 31,40 TL başvuru harcı, 170,78 TL peşin harç, 4.500 TL bilirkişi ücreti, 487 TL tebligat masrafı olmak üzere toplam 5.189,18 TL’nin asıl dava davalısından alınarak asıl dava davacısına verilmesine,
8-Taraflarca fazla yatırılan gider avansının hüküm kesinleştiğinde ve talebi halinde iadesine,
BİRLEŞEN DAVADA
1-BİRLEŞEN DAVANIN REDDİNE.
2-Birleşen davada 54,40 TL ilam harcının peşin harçtan mahsubu ile eksik kalan 18,50 TL harcın birleşen dava davacısından tahsiline ,
3-birleşen davanın reddi nedeniyle , Avukatlık ücret tarifesi uyarınca 4.910 TL vekalet ücretinin birleşen dava davacısından alınarak birleşen dava davalısına verilmesine,
4-Taraflarca fazla yatırılan gider avansının hüküm kesinleştiğinde ve talebi halinde iadesine,
Dair karar davacı -birleşen davada davalı vekilinin ve davalı-birleşen davada davacı vekilinin yüzüne karşı ,gerekçeli kararın taraflara tebliğinden itibaren2 HAFTA içerisinde İSTİNAFYASA yolu açık olmak üzere karar verilip tefhim kılındı, hazır olanlara duruşma zaptından örnek verildi. 03/11/2020

Katip …
¸e-imzalıdır

Hakim …
¸e-imzalıdır