Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
1.FİKRÎ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ

ESAS NO : 2017/262 Esas
KARAR NO : 2018/386

DAVA : Fikir Ve Sanat Eseri Sahipliginden Kaynaklı Tazminat
DAVA TARİHİ : 09/06/2015
KARAR TARİHİ : 18/10/2018

Mahkememizde görülmekte bulunan Fikir Ve Sanat Eseri Sahipliginden Kaynaklı Tazminat davasının yapılan açık yargılamasının sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
İDDİA;Davacı vekili dava dilekçesinde,Sanatçı …’in “… isimli eserine ait video klibin “http:… adresinde ve “…, …, …, …, …, …, …, …, …” isimli eserlerin kliplerininde Youtube üzerinden yayınlandığını, bu eserlerin görüntü haklarının müvekkiline ait olduğunu, söz konusu eserler üzerinde davalının hakkının bulunmadığını, davalı hakkında … 4 FSHHM’de açtıkları davanın husumet yokluğundan reddedildiğini ve bu durumun müvekkili haklarına tecavüz teşkil ettiğini iddia ederek, “…, …, …, …, …, …, …, …, …” isimli eserlerin video kliplerinin görüntü haklarının müvekkiline ait olduğunun tespitini, davalının FSEK 68/1 maddesi gereğince rayiç bedelin üç katını ödemesini, manevi tazminat talebinin saklı kalmasına karar verilmesini ve davalının elde ettiği karın müvekkiline verilmesini talep ve dava ettiği, anlaşılmıştır.
SAVUNMA; Davalı beyan dilekçesinde; müvekkili şirketin davada pasif husumetinin bulunmadığını, davaya konu video kliplerin eser işletme belgelerin 90’lı yıllarda aralıklı olarak … Tic. A.Ş ve … Tic. A.Ş ünvanlı şirketlerden devralma yolu ile kullanım haklarının alındığını ve davacı yanın haksız olarak hak iddia ettiğini, davaya konu şarkıların yer aldığı albümlerinin bahsi geçen şirketlere devredildiğini, devirler sonucunda davaya konu eserlerin şirketleri bünyesinde yer alan … Müzik Şirketine geçtiğini, … adlı esere ait video klibin …’de müzik play isimli kanalda “http://www…. URL adresinde yayınlandığını, müvekkili şirketin sahip olduğu haklar çerçevesinde, kullanımlarda bulunduğunu, dava konusu eserlerin hak tecavüzü olduğu iddiasıyla maddi ve manevi tazminat istemli açılan İstanbul 4 FSHHM de açılan davanın müvekkili lehine sonuçlandığını, Kültür Bakanlığından gelen cevabi yazıya göre davanın … Müzik e yöneltilmesi gerektiğinden reddine karar verildiğini, bu nedenle davanın husumetten reddi gerektiğini, dava konusu eserler üzerinde ki kullanım hakkının … Müzik’e ait olduğunu, davacı yanın dayandığı sözleşmelerin sahte sözleşmeler olduğunu, davacı yanın tazminat talep edeceği şartların oluşmadığını savunarak, davanın reddini istediği anlaşılmıştır.
DELİLLERİN TARTIŞILMASI VE GEREKÇE
Davada uyuşmazlık konusunu 1.3.2016 tarihli oturumda ; davacının Video kliplerinde mali hak sahibi olduğunu iddia ettiği “…, …, …, …, …, …, …, …” isimli eserlerin davalı yanca izinsiz kullanımı sebebi ile FSEK 68 maddesi gereğince tespit edilecek rayiç bedelin belirsiz alacak davası olarak değerlendirilip tespit edilmek sureti ile davalıdan tahsili talepli olduğu tespit edilmiştir.
Kültür ve Turizm Bakanlığı telif hakları genel müdürlüğünden eser işletme belgeleri,kayıt tescil ve noter devir belgeleri celp edilmiştir. Müyap meslek birliğinden adı geçen fonoğramlara ait video kliplerinin kullanım hak ve yetkilerinin belirlenmesi için gerekli araştırmalar yapılmıştır.
Davadaki temel uyuşmazlık davaya konu müzik eserleri ile ilgili olarak yapılan müzik kliplerinin fonogram yapımcısı tarafından fonogram üzerindeki haklardan ayrı olarak devredilip devredilemeyeceği noktasında toplanmaktadır.
HMK 266. madde gereğince bilirkişi incelemesi yaptırılmıştır. Düzenlenen son raporun denetim ve hüküm kurmaya elverişli bulunması nedeniyle son rapor mahkememizce kabul edilmiş ve hükme dayanak yapılmıştır.
İlk bilirkişi heyeti … ve Y.Doç .Dr …’ın 17.4.2017 tarihli çoğunluk raporunda ; davacının davaya konu video klipleri üzerinde fikri haklarının bulunmadığını bildirdikleri anlaşılmıştır.
Bilirkişiler …, … ve …’in 7.3.2018 tarihli denetim ve hüküm kurmaya elverişli dosyadaki deliller iye uyumlu bilimsel raporlarında özetle; Davaya konu musiki eserlerinin yer aldığı fonogramlar üzerinde ilk fonogram yapımcısı olan … şirketi tarafından … Müzik şirketine yapılan fonogram yapımcılığına ilişkin devrin kapsamına bu eserlere ilişkin müzik klipleri de girdiğinden davacının davaya konu müzik klipleri üzerinde hak sahibi olmadığı dolayısıyla işbu davayı açma ehliyetini haiz olmadığınu bildirdikleri anlaşılmıştır.
Bir müzik klibinin sinema eseri sayılması klibin hususiyet taşıması şartıyla mümkündür. Basit alelade icracı sanatçının görüntülerinin yer aldığı, belirti bir içerik ve kurgusu olmayan müziğin akışına uyan bir kurgu içermeyen müzik kliplerinin ise sinema eseri vasfı bulunmayacağı bilinmektedir. Bilirkişi heyetince davaya konu kliplerin tamamının sinema eseri ve/veya FSEK 6/1 b.3 anlamında işlenme eser olmadıkları belirlenmiştir.
Bir müzik eserine klip çekilmesi o eseri sinema eseri haline getirmediği gibi işlenme eser vasfına da dönüştürmez. Zira Kanundaki ifade, izleyici huzurunda veya stüdyoda icra edilmekte olan bir müzik eserinin konserde veya stüdyoda ya dogrudan filme alınması yada radyo-TV’de yayınlanması amacıyla çesitli islemlerden geçirilmesini ifade etmektedir. Klipte ise çesitli görüntülerin besteye eslik etme durumu söz konusu olduğundan klipleri isleme eser olarak degerlendirmekde mümkün degildir. Zira müzikeseri görüntü yani klip olamadan da eser niteligini kaybetmez. Ayrıca eserin klipli veya klipsiz olarak teshir edilmesi de yeni bir eser ortaya çıkmasına yol açmaz. Öte yandan günümüzde kliplerin tamamının bu işe yatırım yapan fonoğram yapımcılarının satışlarının artırılması amacıyla hazırlandığından klipler tek başına yani müzik eserinden bağımsız bir eser olarak düşünülemez.
Bununla birlikte davaya konu müzik kliplerinin …’in bahsettiği şekliyle musiki eseri sayılıp sayılmayacağı hususu da raporda tartışılmıştır. FSEK 3’e göre her nevi sözlü ve sözsüz besteler olarak tanımlanmıştır . Musiki eserleri, bir muhtevayı seslerle ifade eden, kulak vasıtasıyla istifade edilebilecek sanat eserleridir. Musiki eserlerinde ifade aracı sestir. Seslerin bir müzik aletinden, elektronik araçlardan veya insan gırtlağından çıkması, seslerin güzel ya da çirkin olması, eserin musiki eser olmasını engellemez. Diğer taraftan seslerin eser nitetiğinde olması için notalarla yahut manyetik bant veya plakla tespit edilmesine de gerek yoktur. Ancak tespit, eser olabilme ve korunma açısından şart olmamakla beraber, eserin kalıcılığının sağlanması ve tekrar edilebilirlik açısından önemlidir. Ayrıca müzik parçasının melodi ve harmoniye sahip olup olmaması da önem taşımaz, modern atonal müzik eserleri de himaye görür. Himaye konusu, sesler arasındaki sıra ve bağlılık, seslerin melodi, ritim ve harmoni ile belirli karışımlarıdır Bir musiki ürününün eser olarak nitelendirilebilmesi için, bu üründeki şekillendirmenin yani seslerin birbirini İzleyişinin, birbirine bağlanışının ve ritmin hususiyet taşıması gerekir. Davaya konu müzik küpleri tamamen müziğin tanıtımına odaklanmış olup görüntülerin kurgu ve hususiyeti olmamakla birlikte müziğe görüntülerin eklenerek görüntülerle birlikte yeni bir ürün ortaya çıkmakla birlikte müzik görüntüden ayrıldığında görüntüler tek başına hususiyet arz etmediklerinden ve tek başlarına kullanılmaları halinde herhangi bir fayda, kazanım ortaya koyamadıklarından ve yapım süreçlerinin de tamamen müzik eserinin tanıtımına odaktı olmaları sebebiyle bu halleriyle davaya konu müzik kliplerinin FSEK 3 anlamında musiki eseri sayılması gerektiği belirlenmiştir. Zira doktrinde ittifak edilen görüşlerde ; Klip yapımında kişiler bunun bir sinema eseri degil, müzik eserini tanıtmak amacıyla çekilen görüntüler oldugunu , klipte asıl amaçlananın müzik eserini meydana getirmek ve onun klip vasıtasıyla tanıtımını yapmak olduğunu bildirmektedir. Somut olayda da klip bir sinema eseri, video eseri yada işlenme eser kabul edilmediğinden ancak müzik eseri olarak korunabilecektir.
Dosyada davaya konu müzik kliplerinde yer alan musiki eserlerinin hak sahibinin kim olduğu hususunda birden çok müzik eseri işletme belgesi ile birden çok devir sözleşmesi sunulmuştur. Dosyada mübrez müzik eseri işletme belgelerine göre dava 19,06.2017 tarihli dilekçesi ile …, … isimli klipler ile ilgili taleplerinden vazgeçmesi nedeniyle dava dilekçesinde talep konusu ettiği diğer müzik küpleri olan …, …, …(…), …, … ve … isimli müzik eserlerinin yer aldığı fonogramlar üzerinde ilk hak sahibinin …Tic.AŞ olduğu bu şirketin bilahare fonogram üzerindeki haklan …Tic. ve AŞ’ye devrettiği, bilahare … 1, İflas Müdürlüğünün 2006/10 sayılı 16,12.2009 tarihli yazısına göre devralan … Tic AŞ’nin iflası üzerine yapılan ihalede davaya konu müzik eserlerinin yer aldığı fonogramlar üzerindeki hakların … Tic,Ltd.Şti adına tescil edildiği anlaşılmaktadır.
Dosyada toplanan deliller , devir belgeleri ile eser işletme belgeleri kapsamına göre; davaya konu müzik eserlerinin yer aldığı fonogramların sahibinin davalının iddia ettiği şekliyle dava dışı … San.Tic.Ltd Şti olduğuna ilişkin herhangi bir müzik eseri işletme belgesine rastlanmamıştır. Dosyada davacı tarafça ibraz olunan davaya konu video kliplerin hak devrine ilişkin sözleşmeler ibraz edilmiş olup bu sözleşmelere göre davaya konu …, …, …(…), …, … ve … isimli video küplerin haklarının 15.11.1995 tarihli sözleşme ile …Tic.AŞ tarafından ….Paz.AŞV®, ….AŞ tarafından ise 28.03.2002 tarihli sözleşme ile … Tic Ltd.Ştine, en son da bu şirket tarafından 16 1.2013 tarihli sözleşme ile davacıya devredildiği tespit edilmiştir.
Davaya konu müzik kliplerinin tamamen müziğin tanıtımına odaklanmış olup görüntülerin kurgu ve hususiyeti olmamakla birlikte müziğe görüntülerin eklenerek görüntülerle birlikte yeni bir ürün ortaya çıkmakla birlikte müzik görüntüden ayrıldığında görüntüler tek başına hususiyet arz etmediklerinden ve tek başlarına kullanılmaları halinde herhangi bir fayda, kazanım ortaya koyamadıklarından ve yapım süreçlerinin de tamamen müzik eserinin tanıtımına odaklı olmaları sebebiyle bu halleriyle davaya Konu müzik küplerinin FSEK 3 anlamında musiki eseri sayılması gerekeceğinden davaya konu musiki eserlerinin yer aldığı fonogramlar üzerinde ilk fonogram yapımcısı olan … Müzik şirketi tarafından … Müzik şirketine yapılan fonogram yapımcılığına İlişkin devrin kapsamına bu eserlere ilişkin müzik klipleri de girdiğinden davacının davaya konu müzik klipleri üzerinde hak sahibi olmadığı dolayısıyla işbu davayı açma ehliyetini haiz olmadığı toplanan deliller ile subuta ermiştir.
Mahkememizce hak sahipliğinin Res’en incelenmesi gerekli olduğundan meslek birlikleri de yazı yazılmış ve … tarafından 02.11.2016 tarih … sayılı yazıları ile dava konusu fonogramlann video kliplerinin uyuşmazlık konusu mecralannı kapsayan kullanım ve mali hak takip ve yetkilerinin, Kültür Bakanlığı kayıt tescil belgelerine dayanılarak … Tic, A.Ş. tarafından kendi meslek birliklerine devredildiğini ve adı geçen firmanın MÜ-YAP üyeliğinin sonlandığı 16.02.2005 tarihine kadar MÜ-YAP’ın koruması altında olduğu bildirilmiştir.. Bu durum, dava konusu fonogramlann yer aldığı yapımların çıkış tarihleri de dikkate alındığında (Kültür Bakanlığı Kayıt Tescil Belgeleri Tarihleri:1993-2000 yıllan arası) ilgili yıllar boyunca umuma iletim hak ve takip yetkisinin … Tic. A.Ş. tarafından kullanıldığı ve devredildiğini göstermektedir.
Dolayısıyla Davaya konu musiki eserlerinin yer aldığı fonogramlar üzerinde ilk fonogram yapımcısı olan … Müzik şirketi tarafından Neşe Müzik şirketine yapılan fonogram yapımcılığına ilişkin devrin kapsamına bu eserlere ilişkin müzik klipleri de girdiğinden davacının davaya konu müzik klipleri üzerinde hak sahibi olmadığı ve dolayısıyla işbu davayı açma ehliyetini haiz olmadığı anlaşılmış ve davanın reddine karar verilerek yukarda açıklanan gerekçe kapsamına göre aşağıdaki şekilde hüküm oluşturulmuştur.
HÜKÜM; Yukarıda açıklanan gerekçe kapsamına göre;
1-DAVANIN REDDİNE,
2-35,90 TL ilam harcının peşin harçtan mahsubu ile eksik kalan 8,20 TL harcın davacıdan tahsiline,
3-Davanın reddi nedeniyle, Avukatlık ücret tarifesi uyarınca 3.145 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
4-Davalı tarafın yargılama giderlerinden olan 1.200 TL bilirkişi ücreti ile 60 TL tebligat masrafı olmak üzere toplam 1.260 TL yargılama giderinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
5-Davacı tarafın yapmış olduğu yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına,
6-Taraflarca fazla yatırılan gider avansının hüküm kesinleştiğinde ve talebi halinde iadesine,
Dair karar taraf vekillerinin yüzüne karşı gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki haftalık süre içinde İSTİNAF YASA YOLU AÇIK olmak üzere verilen karar açıkça okundu, usulen anlatıldı. 18/10/2018

Katip …
¸e-imzalıdır

Hakim …
¸e-imzalıdır