Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
1.FİKRÎ VE SINAÎ
HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ

ESAS NO : 2017/206 Esas
KARAR NO : 2020/375

DAVA : Fikir Ve Sanat Sanat Eseri Sahipliğinden Kaynaklanan Haklara Tecavüzün Ref’i, Önlenmesi Ve Tazmini
DAVA TARİHİ : 02/01/2014
KARAR TARİHİ : 01/12/2020

Taraflar arasında FSEK’den kaynaklanan maddi ve manevi tazminat davası Kapatılan İstanbul 3.Fikrî ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi’nin 2014/2 sırasına kayıtlanmış ve yargılama devam ederken HSK’nun 02/08/2017 tarihli ve 1071 sayılı kararı uyarınca İstanbul 3 ve 4. FSH Hukuk Mahkemelerinin 08/08/2017 tarihi itibarıyla faaliyetlerinin durdurulmasına, İst. 3. FSH Hukuk Mahkemesinde görülmekte olan dava, iş ve arşiv dosyalarının 1. FSH Hukuk Mahkemesine devrine karar verilmiş ,dava dosyası uyap tevzii bürosunca mahkememizin 2017/206 esas numarasına kayıtlanarak yargılamaya mahkememizde devam edilmiştir.
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
İDDİA: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin 3-14 yaş grubuna yönelik araştırma yapan bir yazar olup, müvekkilinin 2006-2012 yılları arasında “…” isimli kitaplarını … Fakültesi, Çocuk ve Ergenpsikiyatrisi Anabilimdalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. … ile birlikte hazırlayıp yayınladığını, Doç.Dr. …’nın akademisyen kimliği ve kamu görevinden dolayı annesi üzerine bu kitapları 13/06/2006 yılında “…” şahıs firmasını kurduğunu ve kitapların bu firma üzerinden yayınlandığını, daha sonra eşi 26/03/2007 tarihinde eşi …’nın %95, …’ın %5 hissedar olduğu “… Ltd. Şti”nin kurulduğunu, … firmasının da bu yeni kurulan firmaya tüm hakları ile devredildiğini, “…” isimli kitapların yayınının halen bu şirket üzerinden yapıldığını, aynı zamanda http://… internet sitesi üzerinden tanıtım ve satışlarının yapıldığını, müvekkili ile davalılardan … Ltd. Şti arasında 09/11/2010 tarihinde sözleşme imzalandığını, davalıların sözleşmeye uygun hareket etmeyerek müvekkiline ait telif ücretini ödemediğini, yeni baskılarda müvekkillinin adının kitaplardan çıkartıldığını ayrıca müvekkilinin eser sahibi kitaplarından intihal yapılarak “… ” adı altında kitaplar basıldığını beyanla davalılardan 1.000,00 TL maddi, 100.000,00 TL manevi tazminat talebi ile davalılardan … Ltd. Şti. Tarafından müvekkilinin adı çıkartılarak yayınlanan kitap setleri ileaynı davalı şirket tarafından müvekkilinin eserlerinden intihal yapılarak yayınlanan dikkati güçlendirme kitap setlerinin imhası ile tecavüzün ref’i ve men’ini talep ve dava etmiştir.
Davacı vekili 10.9.2019 tarihli ıslah dilekçesinde: dava dilekçesinde talep ettikleri 100.000,00 TL manevi ve 1.000,00 TL tazminat alacaklarından farklı olarak 2012 yılı öncesi telif bedeli olarak müvekkilinin, … – … firmasından 41.400 TL, … Ltd. Şti.’ den 50.400 TL telif bedeli ve 2012 yılından dava tarihine kadar olan kısım için ise … şirketinden 166.601,99 TL telif bedeli alacağı bulunduğunu ve … firması tarafından müvekkiline gönderilen 2.995 TL nin de telif bedelinden düşülmesi gerektiği bilirkişi tespiti doğrultusunda; toplam 255.406,99 TL maddi tazminatın ve 100.000,00 TL manevi tazminatın davalıdan alınarak davacıya ödenmesine karar verilmesini talep etmişlerdir.
SAVUNMA: Davalılar vekili cevap dilekçesinde özetle; müvekkili …– …şahıs şirketi niteliğinde olduğunu ve 13/04/2006 tarihinde faaliyetine başlayıp 30/07/2010 tarihinde faaliyetine son verdiğini, tüm haklarını 2007 yılında kurulan … Ltd. Şti’ne devreden …’nın herhangi bir sorumluluğunun kalmadığını, aktif husumet ehliyeti kalmayan … hakkındaki davanın esasa girilmeden husumet yönünden reddi gerektiğini, davacı tarafından ileri sürülen hak ve alacakların zaman aşımına uğradığını, bu nedenle zaman aşımı itirazında bulunduklarını, müvekkillerinin basımını yaptıkları eserlere yönelik olarak yasal sorumluluklarını yerine getirdiklerini, davaya konu edilen eserlerin Doç. Dr. … tarafından kaleme alındığını, bu eserlerin “… – …” tarafından faaliyette olduğu yıllarda basıldığını, daha sonra …’nın haklarını … – … Ltd. Şti’nin devraldığını, bu işlemlerin müvekkili şirket tarafından yürütülmeye devam ettirildiğini, ISBN ajansından bandrol talebinde bulunulduğunda yazarların mutabakatının istendiğini, müvekkillerinin mutabakat olmayan hiçbir eseri basmadıklarını, Doç. Dr. …’nın kitaplarının yazar ve marka sahibi olarak yayınevi ile yaptığı özel sözleşme bulunduğunu, bu sözleşmede eser ve proje sorumlusu olarak Dr. …’nın olduğunu, … Setine ait bütün özlük haklarının, fikri ve sınai haklarının tamamen kendisine ait olduğunu, kitapta ismi geçen diğer şahısların ücretlerini aldığını, davacının da yayınevinde eserlerin pazarlanması, halkla ilişkiler ve müşteri temsilcisi olarak çalıştığını, yazar olarak katkısının bulunmadığını, kendisinin matematik öğretmeni olduğunu, kitapların bazılarının basımının davacının çalıştığı döneme denk geldiğini, yayınevi tarafından müşteri temsilcisi ve halkla ilişkiler görevi nedeniyle davacının adının bazı baskılarda kitaplara adının eklendiğini, bu durumun onun yazar olduğu anlamına gelmeyeceğini, davacının müvekkili şirketten ayrılma aşamasında “…Ltd. Şti” isimli bir şirket kurduğunu, kayıtlar incelendiğinde davacının kurduğu şirketin müvekkili şirkete 28.000,00 TL borcu bulunduğunu ve halen bu alacağın ödenmediğini, davacının Doç. Dr. …’nın kitaplarını kopya ederek … yayınevinden “…” isimli kitabı çıkarttığını, bu konudaki hak talebinin önüne geçmek amacı ile davacının kendi hakkı olmayan bir kitapta hak talebinde bulunarak kopyalamayı legal hale getirmeye çalıştığını beyan ederek davanın reddini talep etmiştir.
DELİLLERİN TARTIŞILMASI VE GEREKÇE:
Dava konusu uyuşmazlık; davacının eser sahibi olduğu iddia olunan … yaş grubu, … Sınıflar için oluşturulan … setleri yönünden düzenlenen sözleşmeye dayalı her iki davalının ödemediği belirtilen telif alacağı ile, yine aynı çerçevedeki kitap seti olarak adlandırılan … yaş grubu kitapların ise davalı … tarafından eser sahibi davacının kitaplarından intihal yapılarak esere tecavüzde bulunulduğu iddiası ve tecavüzün ref ve men’i ve ayrıca her iki davalıdan 100.000,00 TL manevi tazminatın, şimdilik 1000 TL maddi tazminatın( ıslah ile maddi tazminat 255.406.99 TL olarak talep edilmiştir) müştereken ve müteselsilen tahsili talebine ilişkindir.
Davanın açılmasını müteakip davacı ve davalının dava, cevap dilekçeleri karşılıklı tebliğ olunmuş, dava şartları incelenmiş, kapatılan 3.FSHHM’nin 16.9.2014 tarihli oturumunda ön inceleme duruşması yapılmış, duruşmada hazır olanlar sulhe teşvik olunmuş, sonuç alınamaması üzerine uyuşmazlık konuları tespit edilmiş, arabuluculuk kurumundan faydalanmak istenilmediğinden tahkikat duruşmasına devam olunmuş, beyanlarında geçen deliller toplanmış, HMK 266.madde kapsamında bilirkişi incelemesi yaptırılmış, HMK 184.madde kapsamında hazır olanlardan tahkikat ile ilgili beyanları sorulmuş, HMK 186. madde kapsamında ise karar duruşmasında hazır olanlardan esas ile ile ilgili son diyecekleri sorulmuştur.
HMK 266. madde kapsamında bilirkişi incelemesi yaptırılmıştır.
Bilirkişiler …, … ve … 21.12.2015 tarihli ön raporlarında; öncelikle dava dosyasına davaya konu edilen kitapların ve intihale yol açtığı belirtilen davalıya ait kitapların dosyaya ibrazı gerektiğini, kitapların dosyaya ibrazından sonra davaya konu uyuşmazlıkla ilgili değerlendirmenin yapılabileceğini bildirdikleri anlaşılmıştır.
Bilirkişiler …, … ve … 17.05.2016 tarihli raporlarında; Davaya konu … FSEK 2/1 anlamında ilim ve edebiyat eseri olduğunu, davacının davaya konu setlerin birlikte eser sahibi olduğunu, 2006-2012 yılları arasında baskısı yapılan davaya konu kitap setleri için 41.400,00 TL telif bedelinin …-… tarafından, 50.400,00 TL telif bedelinin davalı … şirketi tarafından davacıya ödenmesi gerektiğini, kitap setlerinin 2012 yılından davanın açıldığı tarihe kadarki davacının baskılarında isminin kitaptan çıkarılması nedeniyle manevi tazminat talebinin yerinde olduğu, 2012 yılından sonraki baskılar nedeniyle karın iadesi talebinin ancak davalı şirketin ticari defter ve kayıtlarının incelenmesi ile mümkün olabileceğini, davacının, davaya konu D… izinsiz alıntı yaparak … isimli setlerde kullanması nedeniyle davalıdan manevi tazminat talebinin yerinde olduğunu, karın iadesi talebinin ancak davalı şirketin ticari defter ve kayıtlarının incelenmesi ile mümkün olabileceğini bildirmişlerdir.
Bilirkişiler …, … ve … 15/03/2017 tarihli EK raporlarında; kök rapordaki değerlendirmelerinin aynen geçerli olduğunu bildirmişlerdir.
Bilirkişiler …, …, … ve … 29/11/2018 tarihli raporlarında; Davacının dava konusu eserlerin ortaya çıkmasında katkısı olduğu, bir eğitimcinin eğitime ve dikkat güçlendirmeye yönelik egzersizler ortaya koymanın mesleği kapsamında olduğunu, dolayısıyla davacının da bir eğitimci olarak bu eserlerin sahibi olabilecek düzeyde olduğunu, 5846 sayılı FSEK hükümleri ve sözleşme şartlan çerçevesinde davacının eserden doğan mali haklarını ve mali haklara ilişkin kullanma ruhsatını gayri kabili rucu olarak yayınevine devrettiğini, davacının 2012 yılı öncesi basımlarla ilgili olarak, ilk bilirkişi raporunda yapılan hesaplamanın heyetçe uygun görüldüğü, bu bağlamda … tarafından yayınlanan 23.000 adet … için davacıya 41.400,00 TL telif ücreti ödeneceği, … tarafından yayınlanan 21.000 adet set için ise 50.400,00 TL telif ücreti ödeneceğini, davacı tarafından dava konusu eserin hazırlanmasının taraflar arasındaki sözleşmesel ilişkiye dayalı olarak gerçekleştirildiğini, dolayısıyla taraflar arasında sözleşme olması sebebiyle davacının 3 kat bedel talebinde bulunamayacağını, Deha Yayıncılık tarafından davacıya havale ile gönderilen 2.995,00 TL’nin telif ücretinden düşülüp düşülmeyeceği hususunun Mahkemenin takdirinde olduğunu, 2012 yılından 2016 yılına kadar MIX olarak basılan eserler için davacı talebi kapsamında elde edilen kâr hesaplaması toplamının 559,909,58 TL olduğunu, bu rakamın davacı hissesine düşen kısmının 279.954,79-TL olduğunu, davacının manevi tazminat talebi hususundaki takdirin Mahkemeye ait olduğunu bildirmişlerdir.
Bilirkişiler …, …ve … 06/02/2020 tarihli raporlarında; davacı …’ in 5846 sayılı FSEK m.1/B m.8 çerçevesinde mezkur eserlerde eser sahibi olduğunu, FSEK m.70 kapsamında davacının anılan eserler için 2012 yılından önceki dönemde …-… firmasından 41.400 TL … Ltd.Şti.’nden 50.400 TL telif bedeli talep edebileceğini, 2012 yılından dava tarihi olan 2014 yılına kadar olan dönemde 333.203,99 TL :2 = 166.601,99 TL telif bedeli talep edebileceğini, … Ltd. Şti. tarafından davacıya havale ile gönderilen 2.995 TL’nin telif bedelinden düşülmesi gerektiğini ve manevi tazminat talebinin mahkemenin takdirinde olduğunu bildirmişlerdir.
Taraflarca sunulan deliller celp edilmiş, gösterilen tanıklar dinlenmiştir.
Tanık … mahkememizin 14.5.2015 tarihli oturumundaki beyanında aynen”.. Ben … 2007 yılından bu yana çalışmaktayım. Sanat yönetmenliği yapmaktayım. Bahsi geçen kitaplarla ilgili davacının hak iddia ettiğini öğrendim. Ben bu kitapların basıma hazırlık safhasını bildiğim için tanık olarak geldim. Yayınevinde kitaba girecek soruları yayınevinin yazarı … hazırlıyordu. Bana veriyordu. Bende kitap hazırlığı safhasında grafik ve resimlendirme işlemlerini yaptıktan sonra davacı … e veriyordum. O da tashih işlemlerini yapıyordu. Davacı yayınevinde 12-16 arası yani yarım zamanlı çalışıyordu. Kitapları biz hazırladıktan sonra matbaaya gönderirdik. Kitapların üzerine bazen çalışanları ödüllendirmek için eser sahibi gibi adlar yazılırdı. Davacının adının da bu suretle yazıldığını biliyorum. Benim adım tasarımcı olarak yazıldı. Yayınevinde fazla çalışan yoktu dedi devamla; benim yayınevi ile davacının müellif sözleşmesi yaptığına dair bilgim yoktur. Görmedim. … yayınevinden ayrıldıktan sonra … in yazarlık yaptığını biliyorum. Çünkü aynı sektördeyim. Ancak bizim yayınevindeyken yazar değildi. Sadece tashih yapıyordu. Ben davacının henüz … Yayınevinde çalıştığı dönemde bazı kitaplarda yazar olarak Osman Adalı nın gösterilmiştir. Zira yukarıda ki ifademde belirttiğim gibi çalışanları onurlandırmak için nezaketen ilave yapılıyordu. Hatta tasarım işini tamamen ben yaptığım halde çalışanlardan herhangi biri ilaveten isim olarak belirtiliyordu” şeklinde beyanda bulunmuştur.
Tanık … 23.6.2015 tarihli oturumdaki beyanında aynen”.. ben psikoloğum ve aynı zamanda …. danışmanlık şirketinde bilimsel anlamda danışmanlık vermekteyim. Bu şirket tıbbi konularda danışmanlık hizmeti vermektedir. Davaya konu olan dikkati güçlendirme setleri kitabında biliyorum hazırlanma aşamasında bende bu çalışmalara danışman olarak dahil oldum ve taraflarında katkılarını bu nedenle yakından biliyorum. Bu kitapların içerikleri nöropsikoloji alanına ilişkindir ve bu alandaki uzmanların bilgisini gerektirir. Bu kitap Doç. Dr. … tarafından hazırlanmıştır. Onun alanı ile ilgilidir. Davacı ise matematikçi olup bu konuda uzmanlığı bulunmamaktadır ancak bu şirkette yönetici olarak çalışmıştır ve şirkete yönetici olarak katkıları olmuştu. İdare işleri kontrol ediyordu. Kitapların bu şekilde tashihlerini yapıyordu. Bu katkıları nedeniyle kitapta ortak yazar olarak gösterildi. …’ la birlikte ortak yazar olarak gösterildi. Hatta hazırlık aşamasında ben davacıya katkısını sorduğumda 4-5 materyalden söz etti. Ancak konu görüşüldükten sonra bunların kitaba alınacak konularla ilgili olmadığı düşünülerek kitaba alınmadı. Ancak kitabın hazırlanması tashihi, değerlendirme, dağıtılma konusunda çok katkısı olmuştur. Ancak kitabın içeriği itibariyle nöropsikoloji alanıdır. Bu konular kitabın içeriği sadece nöropsikolojiyle ilgilidir. Matematikle hiçbir ilgisi yoktur. Kendisine telif ödenip ödenmediğini bilmiyorum. Bize şirket yazar olarak … ile muhatap oluyorduk, hatırladığım kadarıyla bandrol alınmasını sağlamak için davacıyla bu şekilde bir telif sözleşmesi yapıldı. Başlangıçta daha önce anlattığım nedenlerle içerik dışı katkılarından dolayı kendisi de yazar olarak gösterildi. Kitapta ikisinin ismi bulunduğu için bandrol alınması safhasına geçildiğinde her iki yazarında muvafakati gerektiğinden davacı ile sırf bandrol alınmasının temini için telif sözleşmesi yapıldı dediği, davacı vekilinin davacının aynı içerikte … da aynı konuda dikkat güçlendirme setleri olarak yayınlanmakta olduğunu. Davacının 100 e yakın okulda bu konuyla ilgili seminer verdiğini, Bu konu ile ilgili bilgisinin olup olmadığının sorulmasını istediği ve tanığın beyanında; kitabı tanıtmak için seminerler verildiğini beyan ettiği anlaşılmıştır.
Her ne kadar tanık dinlenilmesine karar verilmiş ise de eser sahipliğinin ve hususiyetin tespiti yönünde dinlenen tanıkların beyanlarının sonuca etkili bulunmadığı anlaşılmıştır.
Davalı vekili davacının dava konusu eserleri oluşturabilecek hususiyetinin olup olmadığı, bahsi geçen eserlerin niteliği ve telif hakkı konusunda da araştırma yapılmasına talep ettiği, alınan tüm bilirkişi raporlarında davacı …’in 5846 sayılı FSEK m.1/B m.8 çerçevesinde mezkur eserlerde eser sahibi olduğu anlaşılmış, aksi yönde davalı beyanlarının ve itirazlarının sonuca etkili bulunmadığı anlaşılmıştır.
Toplanan tüm deliller, süreli olmayan yayınlar için bandrol talep formunda yer alan eser sahipliğini ispat eden belgeler, mali hak devir sözleşmesi, taraf iddia ve savunmaları, … C.Başsavcığının …nolu sor. dosyası, … 2.FSHHM’nin… esas-… karar ve 4.1.2018 tarihli ilamları, dava konusu eserlerin eser işletme belgeleri, mali kayıtlar, bilirkişi raporları bir bütün olarak incelendiğinde; Son raporun dosyadaki deliller ile uyumlu, itirazların giderildiği bir rapor olması nedeniyle mahkememizce hükme dayanak yapılmıştır.
Davacı … ile davalılardan … Ltd. Şti arasında 09.11.2010 tarihinde imzalanan “Telif Haklarını Devrine İlişkin Sözleşme’’nin konusu yazarın sahibi olduğu … 4 yaş A, B, C isimli eserlerin 5846 Sayılı FSEK, sözleşme şartlan çerçevesinde mali haklarını, mali haklara ilişkin kullanma ruhsatını gayri kabulü rücu olarak yayınevine devretmesi (m,2) olup mali hakları ve kullanma ruhsatını yazardan devralan şirket, çoğaltma, yayma, işlenme, temsil olarak yazılan mali haklan her türlü ortam ve materyal ile kullanılabilecektir (m.3).
Yayınevine devrettiği mali hakları karşısında yazar m.6’da yazılı meblağı aldığını kabul etmiştir (m.4),
Dosyaya sunulan kitap kapaklarında “… Uzm. Dr. … ve Eğit. … yazısı olup ayrıca … ibaresi görülmektedir.
… internet adresinde (07.01.2014 tarihli çıktılarında) DGS ürünlerinin … ibaresi ile tanıtımlarının mevcut olduğu anlaşılmaktadır.
Yine dosyada … ibareli kitapların Doç.Dr…. ismi ile tanıtıma ilişkin internet çıktıları dosyaya sunulmuştur.
… Yayıncılık – … firmasının tescil tarihi 13.04,2006, …Ltd. Şti’nin ana sözleşmesine tescil tarihi 26,03.2007 olup, İTO kayıtlarına göre davacı eski ortak; yeni ortaklar …ve …’dır .
… Ltd. Şti ile … arasında akdedilen 05.1l.2013 tarihli ‘Telif Haklarının Devrine İlişkin Sözleşme’ nin konusu yazarın sahibi olduğu “‘…” isimli eserlerin 5846 Sayılı FSEK, genel hükümler ve sözleşme şartları çerçevesinde sözleşme tarihinden itibaren mali haklarını ve bu mali haklara ilişkin kullanma ruhsatını gayrikabili rücu olarak yayınevine devr etmiştir. Yani yazar yayınevine İstediği sayıda baskı yapması için FSEK 48. Madde kapsamında izin vermiştir.
Kültür Bakanlığı İstanbul Telif Haklan ve Sinema Müdürlüğünün 30.05.2014 ile 05.11.2014, 13.11.2014 ve 29.01.2016 tarihli yazılarının ekinde yer alan Bandrol Talep Formu ve Taahhütnamelerine göre Dava konusu kitaplar için alınan bandrol sayıları ve bandol talep formunda yer alan eser sahipleri ve eser isimleri şöyledir:
… YAYINCILIK tarafından
26.10.2007 tarihinde … ve …in eser sahibi göründüğü …1 için 3 000 adet
26.10.2007 tarihinde … ve … in eser sahibi göründüğü … için 3.000 adet
26.10 2007 tarihinde … ve …in eser sahibi göründüğü …için 3.000 adet
26.10 2007 tarihinde … ve …in eser sahibi göründüğü … için 3.000 adet
19.11.2009 tarihinde … ve …’in eser sahibi göründüğü … 9 Yaş 3 Sınıf için 3 000 adet
26.10.2007 tarihinde … ve …in eser sahibi göründüğü … için 3.000 adet
03.11.2006 tarihinde … ve …in eser sahibi göründüğü …için 5.000 adet
03,11.2008 tarihinde … ve … eser sahibi göründüğü …İçin 3.000 adet
03.11 2008 tarihinde … ve …’in eser sahibi göründüğü … için 3.000 adet
03.11.2008 tarihinde … ve …’in eser sahibi göründüğü … için 3 000 adet
03 11.2008 tarihinde … ve …’in eser sahibi göründüğü … için 3.000 adet
03.11.2008 tarihinde … ve …’in eser sahibi göründüğü … için 5.000 adet
03.11.2008 tarihinde … ve …’in eser sahibi göründüğü …İçin 5.000 adet
11.05.2009 tarihinde … ve …’in eser sahibi göründüğü …, 2. Sınıf 8 Yaş için 3.000 adet
11,05.2009 tarihinde … ve …’in eser sahibi göründüğü …,1. Sınıf 7 Yaş için 3.000 adet
11.05.2009 tarihinde … ve …’in eser sahibi göründüğü … Ana sınıfı 6 Yaş için 3.000 adet
19 11.2009 tarihinde … ve …’in eser sahibi göründüğü …11 Yaş 5. Sınıf için 3.000 adet
19.11.2009 tarihinde … ve …’in eser sahibi göründüğü … 10 Yaş 4. Sınıf için 3.000 adet
19.11 2009 tarihinde … ve …ln eser sahibi göründüğü … 9 Yaş 3. Sınıf için 3.000 adet … Ltd. Şti. tarafından
18.08.2010 tarihinde … ve …’in eser sahibi göründüğü … 6 Yaş B için 3.000 adet
16.08.2010 tarihinde … ve …’in eser sahibi göründüğü … 6 Yaş A için 3.000 adet
16.08.2010 tarihinde … ve …’in eser sahibi göründüğü …6 Yaş C için 3.000 adet
16.08.2010 tarihinde … ve …’in eser sahibi göründüğü …6 Yaş için 3.000 adet
02.09.2010 tarihinde … ve …’in eser sahibi göründüğü … 5 Yaş için 3.000 adet
02,09.2010 tarihinde … ve …’in eser sahibi göründüğü … 5 Yaş C için 3.000 adet
02.09.2010 tarihinde … ve …’in eser sahibi göründüğü … 5 Yaş B için 3.000 adet
02.09.2010 tarihinde … ve …’in eser sahibi göründüğü … Yaş B 1. sınıf için 3.000 adet
02.09,2010 tarihinde … ve …’in eser sahibi göründüğü…7 Yaş C 1. sınıf için 3.000 adet
02.09.2010 tarihinde … ve …’in eser sahibi göründüğü … 7 Yaş 1. Sınıf için 3.000 adet
02.09.2010 tarihinde … ve …’in eser sahibi göründüğü …7 Yaş A 1 Sınıf için 3.000 adet
29 11.2010 tarihinde … ve …’in eser sahibi göründüğü …8 Yaş 2. Sınıf için 3.000 adet
29.11.2010 tarihinde … ve … in eser sahibi göründüğü …8 Yaş 2. Sınıf A için 3 ooo adet
29.11.2010 tarihinde … ve … in eser sahibi göründüğü …8 Yaş 2. Sınıf B için 3.000 adet
29.11.2010 tarihinde … ve … in eser sahibi göründüğü … 8 Yaş 2. Sınıf C için 3.000 adet
02.12.2010 tarihinde … ve …’in eser sahibi göründüğü …4 Yaş için 3.000 adet
02.12.2010 tarihinde … ve …’in eser sahibi göründüğü … 4 Yaş A için 3.000 adet
02.12.2010 tarihinde … ve …’in eser sahibi göründüğü …4 Yaş B için 3.000 adet
02 12.2010 tarihinde … ve …’in eser sahibi göründüğü …4 Yaş C için 3,000 adet
25 01.2011 tarihinde … ve …’in eser sahibi göründüğü … 9 Yaş için 3.000 adet
25.01.2011 tarihinde … ve …’in eser sahibi göründüğü ….9 Yaş A için 3.000 adet
25.01.2011 tarihinde … ve …’in eser sahibi göründüğü … 9 Yaş B için 3.000 adet
25.01.2011 tarihinde … ve … in eser sahibi göründüğü … 9 Yaş C için 3.000 adet
17.03.2011 tarihinde … ve …’in eser sahibi göründüğü … 6 Yaş için 3.000 adet 29.04.2011 tarihinde … ve …’in eser sahibi göründüğü … 7 Yaş Üç Kitaplık SET için 3.000 adet olduğu belirlenmiştir.
10.10.2007- 20.10.2008 dönemine sözleşme tarihlerinde eser sahibi olarak … – …görülmekte olup talep eden … Yay. – … olarak yer aldığı, Basım yılı olarak 2010 olarak görülen kitaplarda … Ltd. Şti’nin üracaatında eser sahîbj … ve … olduğu, 05.12.2013 Tarihli Matbaa Yazısında, … Ltd. Şti adına. … 4 yaş isimli kitabın toplam bandrol adedinin 30.000 olduğu, … Bankasının 04.11.2014 tarihli yazısına göre, … Ltd, ŞtPnden …’e 02,07.2008 – 14.03.2012 tarihleri arasında borç ödeme açıklamasıyla ödeme yapıldığı( . Bu döküme göre Davalı … Ltd. Şti. tarafından;02.07,2008 tarihinde 775,00 TL,17 10.2008 tarihinde 975,00 TL,25,03.2009 tarihinde 60,00 TL,04,05.2009 tarihinde 500,00 TL,11.05.2009 tarihinde 635,00 TL,22.02.2010 tarihinde 50,00 TL olmak üzere toplam 2.995,00 TL havale yapıldığı görülmektedir) … Bankasının 07.11.2014 tarihli yazısında, açılış tarihî ile 04. 11..2014 döneminde …adına hesaplara rastlanıldığı belirtilmiş hesap bulguları CD ortamında gönderilmiş ve bilirkişilerce incelenmiştir. Yayıncılar Meslek Birliği Yaybir, 08.07.2014 tarihlî yazısında, bahse konu kitapların telif bedelinin ortalama %8 civarında olduğunu, … tarafından … setlerinin fiyat aralığı ve başkı adedi ile … Ltd. Şti tarafından yayınlanan setlerin fiyat aralığı, baskı adedi belirtilmiş, kitaplara ilişkin fiyat aralığı raporda belirlenmiştir.
5846 sayılı yaba kapsamına göre Eser sahibi, eseri meydana getiren kişiyi ifade eder (m.l/i i/b).
FSEK m.l/B’de fikri ve sanat eserleri; ilim ve edebiyat eserleri, musiki eserleri, güzel sanat eserleri, sinema eserleri olarak sayılmıştır.
Eser sahibi onu meydana getirendir (m.8).
Aksi kararlaştırılmadıkça, eseri birlikte vücuda getirenlerden her biri bütün eseri değiştirilmesi veya yayımlanması için diğerinin iştirakini isteyebilir. Birden fazla kimsenin iştirakiyle vücuda getirilen eser ayrılmaz bir bütün teşkil ediyorsa eserin sahibi onu vücuda getirenlerin birliğidir (m. 10/1).
Bir eserin meydana getirilmesinde yapılan teknik hizmetler veya teferruata ait yardımlar, iştirake esas teşkil etmez (m. 10/3).
Yayımlanmış eser nüshalarında o eserin sahibi olarak adını veya tanınmış müstear adını kullanan kimse aksi sabit oluncaya kadar o eserin sahibi sayılır (m l 1).
Eser sahibinin mali haklan işleme, çoğaltma, yayma, temsil ve işaret, ses, görüntü nakline yarayan araçlarla umuma iletim hakları olarak sayılmıştır (m.21, m.22. m.23, m.24 ve m.25).
Mali haklara dair sözleşme ve tasarrufların yazılı olması ve konulan olan hakların ayrı ayrı gösterilmesi şarttır (m.52).
Eser hak sahiplerinden bu Kanuna uygun yazılı izin almadan işleyen, çoğaltan, çoğaltılmış nüshaları yayan, temsil eden veya her türlü araçlarla umuma iletenlerden izin alınmamış hak sahipleri sözleşme yapılmış olması halinde işleyebileceği bedelin veya bu kanun hükümlerine göre tespit edilerek rayiç bedelin en çok 3 kat fazlasını isteyebilirler (m.68/1).
Bedel edebinde bulunan kişi, tecavüz edene karşı onunla bir sözleşme yapmış olması halinde haiz olabileceği bütün hak ve yetkileri ileri sürebilir (m.68/son f).
Süreli (olmayan yayınlara bandrol yapıştırılması zorunludur (m,8l/l). Bandrol alınabilmesi için bandrol talebinde bulunanın yasal hak sahibi olduğunu beyan eden bir taahhütnameyi doldurması zorunludur (m.81/2),
Dosyada mübrez belgelerden, ihtilaf konusu “…” isimli kitapla rının FSEK m, 1 /B kapsamında eser oldukları, 2006 yılında tescil edilen …Yayıncılık… firması İle davacı arasında 09.1 1.2010 tarihinde “Telif Haklarının Devrine ilişkin Sözleşme” imzalanarak davacının ,,, ilişkin mali haklarını bu firmaya devrettiği, … firmasına yayınlanan söz konusu eserlerde eser sahibi olarak …ve …’in isminin yazılı olduğu, 2006 – 2012 yıllarım kapsayan dönemde de kitapların üzerinde eser sahibi olarak davacı ve …’nın göründüğü dolayısıyla davacının 2006 yılında tescil edilen … – … firmasında başlayarak eser sahipliğine ilişkin tanıtım mevcut olduğu 2007 yılında tescil edilen … Ltd. Şti tarafından 2013 tarihli “Telif Haklarının Devrine İlişkin Sözleşme’’ ile mezkur eserlere ilişkin mali hakların devralınmış olduğu, davacının … Ltd. Şti’nde ki ortaklığının son bulduğu yine, 2011 tarihinden itibaren kitaplar üzerinde eser sahibi olarak …nın ismi yazılı olduğu davacının … Şti’nin eski ortağı olup sermaye payını devrederek ortaklıktan ayrıldığı anlaşılmaktadır
Bu hâle göre, mezkur eserler üzerinde davacının … ile birlikte adının yazılı olması, davacının 2010 tarihinde telif haklarını devir sözleşmesiyle devretmesi. … Ltd. Şti’ne bandrol talep formlarında 2011 yılına kadar davacı ile … birlikte isimlerinin yazılı olması davacı … ile …nın ayrılmaz bir bütün teşkil eden eserin iştirak suretiyle meydana getirilmiş olduğu neticesini ortaya çıkarmaktadır.
Davalı davacının müşteri hizmetleri, pazarlama gibi eserin tanıtımında faaliyet gösterdiğini, matematik öğretmeni olması nedeniyle böyle bir eseri meydana getiremeyeceğini iddia etmekte ise de gerek … Ltd. Şii’ne telif haklarının devri, bandrol talebinde isminin davacının isminin eser sahibi olarak yer alması, alınan tüm bilirkişi raporlarında da FSEK m. 11 gereği davacının eser sahipliği karinesi mevcut olup aksini ispat eden delilerin davalı yanca sunulmamış olması gözetilerek davacının eser sahibi olduğu ve huzurdaki davayı açmaya ehil olduğu anlaşılmıştır
Davalı yan her ne kadar uzman mütalaası sunmuş ise de, dava konusu dikkati güçlendirme set materyali ve egzersizlerinin niteliği gereği hazırlanması için bizatihi tıp doktoru dışında öğretmen, psikolog, rehber ve psikolojik danışmanlar tarafından da yeterli araştırmalar yapıldıktan sonra hazırlanabileceği, dava konusu dikkati geliştirme setlerindeki egzersizlerin hangi beyin bölgesini uyararak gelişme sağlayacağı tibb bir bilgi gerektirmekle birlikte, setlerin doğrudan akademik bir yayin olmadığı, materyalin tıbbi bir materyal, ilaç, araç ya da makine olmadığı, ev, anaokulu ve kendi kendine uygulayabileceği ya da ebeveyn, öğretmen yardım edilerek uygulanabilecek yönergeleri kapsadığı dolayısıyla eğitimci olan davacının da eğitimci sıfatıyla bir eğitimci olarak dava konusu setleri hazırlanabileceği hususu bilirkişilerce denetime uygun şekilde değerlendirilmiştir. Zira bu egzersizlerle ulaşılmak istenen nihai hedef öğrenmeyi sağlamaktadır. Davaya konu setlerin ulaşmak istediği profil okul öncesi ve ilköğretim çağındaki çocuk ve gençler olup, bu yaş gruplarını birçok alanlarda eğiten öğretmenlerdir. Davalı vekili tarafından dosyaya sunulan 24.06.2016 tarihli “bilimsel mütalaa” durumu tıbbi açıdan ve klinik bir vaka olarak değerlendirmiştir. Oysa yayınlanan eserler, özel eğitime muhtaç çocuklar için uygulanmış olsa bile çoğunlukla her evde her velinin çocuğuna uyguladığı ve uygulayabileceği eserlerdir. Öte yandan gerek bandrol talep formları, gerek mali hak devir belgeleri ve denetime uygun bilirkişi raporlarının tamamında davacının eser sahibi olduğu belirlenmiştir.
Davacı yan tazminat istemini FSEK m.68’. maddeye göre talep etmektedir. Ancak bu hükmün uygulanabilmesi için davacıya ait eserin arada herhangi bir söyleşme olmaksızın izinsiz olarak kullanılması veya sözleşme olmasına rağmen sözleşmeye aykırı kullanılması söz konusu olması gerekir (Y. 11.HD. nin 13.05.201 tarih ve 4790/9178 sy ilamları ).
Oysa somut olayda FSEK m.68’in uygulanma şartları bulunmamaktadır. Bu FSEK m.70. çerçevesinde elde edilen karın davacıya ödenmesi gereklidir.
…’in mezkur kitaplar için %8 telif bedeli (davacıya %4 telif bedeli düşmektedir) esas alınarak yapılan hesaplama 29,11.2018 tarihli bilirkişi raporunda ve İlk bilirkişi raporunda tespit edildiği üzere … Yayıncılık bakımından toplam 23.000 adet bandrol sayısı x ortalama set bedeli 45 TL x %8 telif bedeli = 82.800 TL telif bedelinin ½ si 41.400 TL, … Ltd. Şti bakımından 2012 yılı öncesi toplam 21.000 adet bandrol say-ısı x ortalama set bedeli 60 TL x %8 telif bedeli = 100.800 TL’nin ½ si olan 50.400 TL telif bedelinin davacıya ödenmesi gerekmektedir.
2012 yılı sonrasında basılan eserler bakımından davalı şirket bilançoları, gelir tabloları, gelir vergisi beyannameleri, maliyetler doğrultusunda yapılan hesaplama sonucunda gerek 29.11.2018 tarihli bilirkişi raporunda yer alan tespitler gerekse son bilirkişi raporunda 2012 yılından dava tarihi 2014 yılına kadar elde edilen toplam 333.203,99 TL karın ½ si olan 166.601,99 TL’nin davacıya ödenmesi gerektiği, dolayısıyla davacı …’ in 5846 sayılı FSEK m.1/B m.8 çerçevesinde mezkur eserlerde eser sahibi olduğu, FSEK m.70 kapsamında davacının anılan eserler için 2012 yılından önceki dönemde …-… firmasından 41.400 TL …Şti.’nden 50.400 TL telif bedeli talep edebileceği, 2012 yılından dava tarihi olan 2014 yılına kadar olan dönemde 333.203,99 TL :2 = 166.601,99 TL telif bedeli talep edebileceği, … Ltd. Şti. tarafından davacıya havale ile gönderilen 2.995 TL’nin telif bedelinden düşülmesi gerektiği anlaşılmış, son rapor hükme dayanak alınmıştır.
Davacı ayrıca manevi tazminat talep etmiştir. Dosyada mübrez setler incelendiğinde, daha önce davacının … ile birlikte eser sahibi olarak adının belirtildiği setlerden sonraki basılarda, davacının adının çıkartıldığı eser sahibi olarak sadece …’nın İsminin olduğu, setlerin içeriğinin aynı olduğu anlaşılmıştır. Dolayısıyla Eser sahibi elan davacının adının birlikte eser sahibi olduğu kitaptan çıkarılması FSEK 15 çerçevesinde “eser sahipliği olarak belirtilme hakkı” olarak isimlendirilen manevi hakkının ihlali olup, davacının FSEK 70/1 çerçevesinde manevi tazminat talep hakkı bulunmaktadır . Olayın oluş şekli, ihlalin türü ve şekli,tarafların dosyaya yansıyan mali ve ekonomik durumlarına göre takdiren 20.000 TL manevi tazminatın davalılardan ayrı ayrı ayrı tahsiline karar verilmesi gerekmiş, manevi tazminat bir sebepsiz zenginleşme aracı olamayacağından fazlaya ilişkin istemin reddine karar verilmesi gerekmiş ve yukarda açıklanan gerekçe kapsamına göre aşağıdaki şekilde hüküm oluşturulmuştur.
HÜKÜM:Yukarda açıklanan gerekçe kapsamına göre,
1- Davacının 5846 sayılı yasadan kaynaklanan haklarına tecavüzün ref ve men’i ‘ne,
2- Davacıya ödenmeyen telif alacağından kaynaklı olarak;
3-2012 yılından önceki dönemde … -…’dan 41.400. TL telif bedelinin alınarak davacıya ödenmesine,
4- 2012 yılından önceki dönemde davalı … Ltd Şti’den 50.400 TL telif bedelinin alınarak davacıya ödenmesine,
5-2012 yılından dava tarihine kadar dönemde davacının payına düşen 166.601.99 TL’ telif bedelinin davalı …i Ltd Şti’den alınarak davacıya ödenmesine, 2.995 TL nin telif ödemesi dışında bir ödeme olduğu yönünde dosyada delil bulunmadığından bu bedelin davalı … Ltd Şti tarafından ödenecek toplam telif bedelinden düşülmesine, davacının fazlaya dair haklarının saklı tutulmasına, somut olayda FSEK 68.maddesinin uygulanma ihtimali bulunmadığından 3 kat bedel artırımı isteminin reddine,
6- Manevi tazminat isteminin kısmen kabulü ile davalı … Ltd Şti’den 20.000TL manevi tazminatın alınarak davacıya ödenmesine, fazla istemin reddine,
7-Manevi tazminat isteminin kısmen kabulü ile davalı … -… 20.000-TL manevi tazminatın alınarak davacıya ödenmesine, fazla istemin reddine,
8- Karar kesinleştiğinde hüküm özetinin Türkiye’de tirajı yüksek bir gazetede bir kez ilanına masrafın davalılardan tahsiline,
9- İmha isteminin reddine,
10-20.179,25 TL ilam harcının peşin harçtan ve ıslah harcından mahsubu ile 15.804,05 TL eksik harcın davalılardan tahsiline,
11-Tecavüzün ref ve men’italebi yönünden; Avukatlık asgari ücret tarifesi gereğince; 4.910 TL vekalet ücretinin davalılardan alınarak davacıya verilmesine,
12-Kabul edilen Maddi tazminat talebi yönünden toplamda deha firması yönünden 214.066.99 TL üzerinden hesaplanan ( 2.995 TL düşülmekle) Avukatlık asgari ücret tarifesi gereğince 23.430.49 TL vekalet ücretinin davalı …’den alınarak davacıya verilmesine,
13-Kabul edilen Maddi tazminat talebi yönünden 41.400 TL üzerinden hesaplanan Avukatlık asgari ücret tarifesi gereğince 6.182 TL vekalet ücretinin davalı …- …’dan alınarak davacıya verilmesine,
14-Kabul edilen Manevi tazminat talebi yönünden; Avukatlık asgari ücret tarifesi gereğince; 4.910- TL vekalet ücretinin davalı … -…’ dan alınarak davacıya verilmesine,
15-Reddedilen manevi tazminat talebi yönünden; Avukatlık asgari ücret tarifesi gereğince; 4.910-TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalı …- …’ya verilmesine,
16-Kabul edilen Manevi tazminat talebi yönünden; Avukatlık asgari ücret tarifesi gereğince; 4910- TL vekalet ücretinin davalı … ‘dan alınarak davacıya verilmesine,
17-Reddedilen manevi tazminat talebi yönünden; davalı … vekil ile temsil edilmediğinden davalı şirket lehine vekalet ücreti takdirine yer olmadığına,
18-Davacı tarafın yapmış olduğu yargılama giderlerinden olan 25,20 TL peşin harç, 25,20 TL başvuru harcı, 4.350.00 TL ıslah harcı, 3.750 TL bilirkişi ücreti ve 682,10 TL tebligat-müzekkere masrafı olmak üzere toplam 8.832,50 TL’nin davalılardan alınarak davacıya verilmesine,
19-Davalı …’nin yapmış olduğu 3.750 TL bilirkişi ücreti ve 40 TL tebligat-müzekkere masrafı olmak üzere toplam 3.790 TL’nin DAVALI üzerinde bırakılmasına,
20-Davalı …-…’nın yapmış olduğu 100 TL giderin üzerinde bırakılmasına,
21-İhbar olunan tarafın yapmış olduğu 50 TL giderin üzerinde bırakılmasına,
22-Artan gider avansının karar kesinleştiğinde ve talebi halinde taraflara iadesine,
Dair verilen karar davacı vekili ile ihbar olunan vekilinin yüzüne karşı, davalıların yokluğunda, gerekçeli kararın taraflara tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içinde İSTİNAF YASA yolu açık olmak üzere karar verilip tefhim kılındı, hazır olanlara duruşma zaptından örnek verildi.01/12/2020

Katip …
¸e-imzalıdır

Hakim …
¸e-imzalıdır