Emsal Mahkeme Kararı İstanbul 1.Fikrî ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi 2016/81 E. 2018/153 K. 12.04.2018 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
1.FİKRÎ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ

ESAS NO : 2016/81 Esas
KARAR NO : 2018/153

DAVA :Endüstriyel Tasarıma Tecavüzün tespiti ve Tazminat istemli
DAVA TARİHİ : 08/04/2016
KARAR TARİHİ : 12/04/2018

Mahkememizde görülmekte bulunan Endüstriyel Tasarıma Tecavüzün tespiti ve Tazminat istemli davasının yapılan açık yargılamasının sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
İDDİA; Davacı Dava Dilekçesinde özetle; Davacvının Türk Patent ve Marka kurumu nezdinde … çoklu nolu tasarımları tescil ettirdikdiğini,bu tasarımlann ilk defa müvekkilleri tarafından kamuya sutıulduklan ve son derece özgün tasanmlar olduğunu, bu tasanmlardan özellikle 2, 4 ve 8 sıra nolu tasarımların aynısı ve/veya ayırt edilemeyecek derecede benzerlerinin davalı tarafından izinsiz ve hukuka aykın olarak kullanıldığını, … 2. Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesinin … D. îş sayılı dosyasında yapılan tespit sonrasında … sıra nolu taşanının bilgilenmiş tüketici gözünde benzer olduğu değerlendirilen 1 ürünün bulunduğunu, her ne kadar 8 sıra nolu ürün tespit edilse bile ekte görüleceği gibi diğer 2 ve 4 sıra nolu ürünlerinde aynen kullanıldığının kendileri tarafından tespit edildiğini,,Davalı şirketin eylemi nedeniyle 554 sayılı KHK 52/2-a uyarınca maddi tazminata hükmedilmesini, buna göre hesaplamanın tasarımdan doğan haklara tecavüz edenin rekabeti olmasaydı tasarım hakkı sahibinin tasarımı kullanması ile elde edebileceği muhtemel gelire göre tazminat hesaplanmasınının yapılmasını, tasarıma tecavüzün ve haksız rekabetin önlenmesini, tecavüze konu ürünlerin toplatılmasını, talimat yoluyla davalı şirket adresinde inceleme yaptırılarak 2 ve 4 nolu tasarımlarının bulunup bulunmadığının tespitini, fazlaya dair haklar saklı kalmak kaydıyle, şimdilik 1.000,00 TL maddi tazminatın ve 20.000,00 TL manevi tazminatın tecavüz ve haksız rekabet bilinin vuku bulduğu tarihten itibaren işleyecek yasal faiz ile davalıdan tahsiline, itibar kaybından ötürü ayrıca Mahkemece takdir edilecek itibar tazminatına da hükmedilmesine ve hükmün ilanına karar verilmesini talep ve dava etmişlerdir.
SAVUNMA; Davalı vekili beyan dilekçesinde ve sözlü yargılama oturumundaki beyanlarında; davanın redddine karar verilmesi gerektiğini, ürünün depoda bulunduğunu, satışa sunulmadığını, bu nedenle tazminat isteminin hukuka uygun bulunmadığını, ayrıca tasarımın ilan tarihi ile arama yapılan tarih dikkate alındığında davalının tasarım ihlali kasdı ile hareket etmediğinin de açık olduğunu beyan etmiştir.
DELİLLERİN TARTIŞILMASI VE GEREKÇE;
Dava konusu davacı adına tescilli tasarım belgesine davalının tecavüzünün ve haksız rekabetin önlenmesi, şimdilik 1.000,00 TL maddi , 20.000,00 TL manevi tazminatın ,, itibar kaybından ötürü ayrıca Mahkemece takdir edilecek tazminatın davalıdan tahsili istemlerine ilişkin olarak açıldığı anlaşılmıştır.
HMK 266. madde gereğince bilirkişi incelemesi yaptırılmıştır. Düzenlenen raporun denetim ve hüküm kurmaya elverişli bulunması nedeniyle rapor mahkememizce kabul edilmiş ve hükme dayanak yapılmıştır.
Türk Patent ve marka kurumundan endüstriyel tasarımın renkli görseli celp edilmiştir.
… nolu … nin(desen çoklu tasarımı) davacı adına 4.1.1.2015 tarihinde başvurusunun yapıldığı, tescilinin 4.11.2015 tarihinde yapıldığı ve 1.1.2016 tarihli bültende yayınlandığı anlaşılmıştır.
… 2. Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesinin … D. İş sayılı tespitine ait 23.12.2615 tarihli Bilirkişi raporunda özetle:Davalı adresinde davacıya ait … çoklu tasanmlardan sadece 8 sıra nolu tasarımın benzerinin kullanıldığı 1 adet … markalı eşarp tespit edildiğini,Bu eşarp tasarımının davacıya ait tasarım ile, “ufak ayrıntılar dışında aynitiyat derecesinde benzer olduğu tespit edilmiştir.
Bilirkişiler …, …, … 20.6.2017 tarihli raporlarında; Davacıya ait … sıra nolu desen tasarımının, “yenilik” ve “ayırt edici özellikleri” taşıdığını, … sıra numaralı desen tasarımın ayniyet derecesinde benzerinin, davalıya ait işyerinde satışta tespit edilen 1 adet eşarp üzerinde kullanıldığını,Davalının tespiti yapılan toplam 1 adet eşarp ve defter incelemelerine göre söz konusu bir adet eşarp satışından 33,50 TL brüt kar elde edebileceğini, ciro rakamlarına göre ise 1000- TL maddi tazminatın makul sayılabileceğini, KHK madde 52/2-a uyarınca davacı yanın yoksun kalınan kazancının hesaplanabilmesi için, davalı tarafın … çoklu tasarımlardan 8 sıra nolu tasarımın benzerinin kaç adet kullanıldığının davalı yanın ticari defter kayıtlarından üretim veya stok envanter kayıtlarından tespit edilerek, tespit edilebilecek ürün adedine davacı yanın kâr oranının uygulanması gerekeceğini bildirdikleri anlaşılmıştır.
Davacı rapora karşı beyan dilekçesinde bilirkişilerin bildirdiği maddi tazminatın çok düşük olduğunu, yargılamanın uzamaması açısından maddi tazminat istemlerinin mahkemece BK hükümlerine göre hesaplanmasını talep etmişlerdir.
Davalı vekili ise; davalının üretici olmadığını, 1 adet depoda bulunan ürün nedeniyle tazminattan sorumlu tutalamayacaklarını, tespit öncesinde davalıya bir ihtar gönderilmediğini, davanın reddine karar verilmesini talep etmişlerdir.
Dosyada toplanan deliller bir arada incelendiğinde; … 2. Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesinin … D. İşsayılı dosyasında davacının tespit talep tarihi 14.12.2015 tarihi olup, tespit ise bilirkişi raporu kapsamına göre 21.12.2015 tarihinde yapılmıştır.
Türk Patent ve marka kurumundan … nolu … nin(desen çoklu tasarımı 8 nolu tasarım ) davacı adına 4.1.1.2015 tarihinde başvurusunun yapıldığı, tescilinin 4.11.2015 tarihinde yapıldığı ve 1.1.2016 tarihli bültende yayınlandığı anlaşılmıştır.
Tespit ise 21.12.2015 tarihinde yapılmış ve davacı tarafından üretilmeyen bir ürün davalının işyerinde ticari amaçlı olarak ele geçmiştir. Yargıtay 11.HD’nin 2015/4136 esas, 2015/11791 karar sayılı ilamlarında da işaret edildiği gibi tasarıma tecavüz yönünden ilan, davalının haberdar edilmesi gibi kriterlerin tartışılmasını gerekli kılmaktadır.
Somut olayda sunulu deliller incelendiğinde; Davacı TPE nezdinde başvurusunu 4.11.2015 tarihinde yapmış, keza tescili de 4.11.2015 tarihinde gerçekleşmiştir. Tespit tarihi ise tasarım tescil tarihinden sonra( 21.12.2015) ancak yayın tarihinden önce( 1.1.2016 )yapılmıştır.Ancak davacı yanca dosyaya sunulu eşarp kolleksiyonunun yer aldığı 2015-2016 yılı katoloğununda desenin yer alması, ayrıca davacının internet sitesinde yayınlanması nedeniyle kamuya sunulmuş olduğu, dolayısıyla davalı savunmasının basiretli tacir ilkesi ile bağdaşmadığı anlaşılmıştır.
Bilindiği üzere; 554 sayılı KHK 48/a mad. Tasarım hakkı sahibinin izni olmaksızın tasarımın aynını veya belirgin bir şekilde benzerini yapmak üretmek, piyasaya sunmak, satmak, sözleşme akdi için icapda bulunmak, kullanmak, ithal etmek ve bu amaçlarla depolama ve elde bulundurmak gerek KHK kapsamında tasarım hakkına tecavüz sayılmaktayken, 6769 sayılı SMK’nun 59. maddesi kapsamında da bu haklar aynı şekilde koruma altına alınmıştır.
KHK 49/b mad. tasarımdan doğan haklara tecavüz fiillerinin durdurulması ve önlenmesini, KHK 49/c mad. Tecavüzün giderilmesi, maddi ve manevi zararın tazmini talebinin tasarım hakkı sahibi tarafından mahkemeden talep edilebileceğini düzenlemiş, davacı da KHK 52/a kapsamında ayrıca itibar tazminatı kapsamında maddi tazminat talep etmiştir.
Somut olayda davacının desen üzerinde hak sahibi olduğu tartışmasızdır.Öte yandan tekstil sektöründe çoğu zaman tutulan bir ürün/desen piyasaya çıktığında birçok firma tarafından taklit edilmektedir. Davacı TPE nezdinde başvurusunu 4.11.2015 tarihinde yapmış, keza tescili de 4.11.2015 tarihinde gerçekleşmiştir. Tespit tarihi ise tasarım tescil tarihinden sonra( 21.12.2015) ancak yayın tarihinden önce( 1.1.2016 )yapılmıştır. Ancak davalı ürünü ticari amaçla tespit tarihinden önce almış olmakla desen esasen kamuya sunulmuş dolayısıyla taklidi dahi yapılmıştır. Basiretli tacir kriterinden hareketle dahi davalının davacının ürününü bu alanda faaliyet göstermesi nedeniyle bilmesi gereklidir. Değişik iş dosyasında bilirkişi tarafından işyerinin fotoğraflaması yapılmış ve işyerinin salt bu alanda faaliyet gösteren bir işyeri olduğu, davacının internet sitesinde bu ürünlerin daha önceden yayınlandığının bilirkişi raporu kapsamından anlaşıldığı, tespit tarihininin tescil tarihinden önce olması, sunulu kataoloğ , kamuya sunulma hususları da bir arada değerlendirildiğinde endüstriyel tasarıma tecavüz ve haksık rekabet eyleminin sabit olduğu anlaşılmıştır.
Mahkememizce maddi tazminatın tespiti yönünden bilirkişi incelemesi yaptırılmış, belirlenen 1000 TL maddi tazminat günün ekonomik koşulları, tespit yapılan işyerinin aynı zamanda ihracat yapan bir işyeri olması, 1 adet ürün üzerinde … markasının bulunması, … etiketli farklı desende birçok ürün bulunması, bu kapsamda davalının bu marka adı altında istediği deseni satma seçme özgürlüğünün bulunduğu, bilirkişilerce eşarbın 1 adet satış fiyatını belirlenmiş olması, davacıya ait desenin ticari amaçlı olarak davalı elinde bulunması, bu tür işyerlerine toptan mal almaya gelen müşterilere ürün gösterilerek gerçek üreticiden belirli oranda toplu mal siparişlerinin verildiğinin bilenen bir ticari gerçeklik olması, günün ekonomik koşulları, hükmedilecek tazminatı mütecavizi ödüllendirir derecede olmaması, hak ve nesafet ilkelerine göre 1000 TL maddi tazminat BK hükümlerine göre belirlenmiştir.
Bilikişilerce de belirlenen 1000 TL maddi tazminat somut olaya ve hakkaniyete uygun olacağı anlaşıldığından , somut olayda ihlalin niteliği, şumulü dikkate alınarak 1000 TL maddi tazminata hükmedilmesinin somut olaya uygun olacağı anlaşılmıştır.
Davacı manevi tazminat da telep etmiş olup, davalının eylemi davacının tasarım hakkına tecavüz ve haksiz rekabet olarak kabul edildiğinden, eylemin işleniş biçimi, davacının manevi tazminat ile elde edeceği manevi tatmin dikkate alınmak sureti ile 1000- TL manevi tazminata hükmolunmuş, itibar tazminatının yasal koşulları oluşmadığından reddine ,hükmün ilanına karar verilerek yukarda açıklanan gerekçe kapsamına göre aşağıdaki şekilde hüküm oluşturulması gerekmiştir.
HÜKÜM; Yukarda açıklanan gerekçe kapsamına göre;
1-Davacının endüstriyel tasarım hakkına tecavüzün ve haksız rekabetin tespitine ve tecavüzün önlenmesine, tasarıma konu ürünlerin kullanımının ve piyasaya sürülmesinin önlenmesine,
2- Tasarım hakkına haklarına tecavüz nedeniyle BK hükümleri de dikkate alınarak 1000 TL maddi tazminatın ve 1000-TL manevi tazminatın haksız fiilin vuku bulduğu tespit tarihi olan 21.12.2015 tarihinden itibaren yasal faiz ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
3-Manevi tazminatta fazlaya ilişkin istem ile itibar tazminatının yasal şartları oluşmadığından bu yöndeki istemin reddine,
4-Karar kesinleştiğinde hükmün masrafı davalıdan alınarak Türkiye çapında yayın yapan tirajı yüksek üç gazeteden birinde bir kez ilanına,
5-136, 62 TL ilam hacının peşin harçtan mahsubu ile 222,01 TL fazla harcın hüküm kesinleştiğinde ve talebi halinde davacıya iadesine,
6-Kabul edilen Manevi tazminat talebi yönünden, Avukatlık ücret tarifesi uyarınca 120 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
7-Reddedilen manevi tazminet talebi yönünden, Avukatlık ücret tarifesi uyarınca 120 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
8-Kabul edilen maddi tazminat talebi yönünden, Avukatlık ücret tarifesi 13/1.maddesi uyarınca 3.145 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
9-Tasarıma tecavüzün önlenmesi talebi yönünden, Avukatlık ücret tarifesi uyarınca 3.145 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
10-İtibar tazminatının reddi nedeniyle , Avukatlık ücret tarifesi uyarınca 3.145 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
11-Davacı tarafın yargılama giderlerinden olan 29,20 TL başvuru harcı 358,63 peşin harç 237 TL tebligat ve müzekkere masrafı, 1.500 TL bilirkişi ücreti ve İst.2.FSHH Mahkemesinin 2015/100 d.iş sayılı dosyasında yapılan toplam 587,30 TL yargılama olmak üzere toplam 2.712,13 TL yargılama giderinin taktiren 2/3 sinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
12-Taraflarca fazla yatırılan gider avansının hüküm kesinleştiğinde ve talebi halinde iadesine,
Dair verilen karar davacı vekili ile davalı vekilinin yüzüne karşı, gerekçeli kararın taraflara tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içinde İSTİNAF YASA yolu açık olmak üzere karar verilip tefhim kılındı, hazır olanlara duruşma zaptından örnek verildi. 12/04/2018

Katip …
¸e-imzalıdır

Hakim …
¸e-imzalıdır