Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
1.FİKRÎ VE SINAÎ
HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ

ESAS NO : 2016/8 Esas
KARAR NO : 2019/237

DAVA : Endüstriyel Tasarımın Hükümsüzlüğü
DAVA TARİHİ : 12/01/2016
KARAR TARİHİ : 21/05/2019

Mahkememizde görülmekte bulunan Endüstriyel Tasarımın Hükümsüzlüğü davasının yapılan açık yargılamasının sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
İDDİA; Davacı vekili dava dilekçesinde, davalı adına … tarih … tescil nolu endüstriyel tasarımın hükümsüzlüğünü ve sicilden terkinini talep ve dava etmiştir.
SAVUNMA; Davalı vekili beyan dilekçesinde; … 4.FSHH Mahkemesinin … Esas nolu dosyası ile davacı şirketin şirket ortağı ve yetkilisi olan…’na ait diğer bir şirket olan dava dışı … Ltd.Şti. adına müvekkil şirketin endüstriyel tasarım belgesinin hükümsüzlüğü ve sicilden terkini davası açıldığını, feragat nedeniyle davanın reddedildiğini, kesin hüküm itirazlarının dikkate alınmasını, davacının bu davayı açmasında hukuki yararının bulunmadığını, davacının dava ehliyetinin bulunmadığını, davanın esas yönünden de reddini bildirmişlerdir.
DELİLLERİN TARTIŞILMASI VE GEREKÇE
Dava konusu uyuşmazlık; davalı adına … tarih … tescil nolu endüstriyel tasarımın hükümsüzlüğü ve sicilden terkinine ilişkindir.
Türk Patent ve Marka Kurumundan endüstriyel tescil belgesi celp edilmiştir.
HMK 266. madde gereğince bilirkişi incelemesi yaptırılmıştır. Düzenlenen raporların denetim ve hüküm kurmaya elverişli bulunması nedeniyle rapor mahkememizce kabul edilmiş ve hükme dayanak yapılmıştır.
Bilirkişiler Doç. Dr. … ve … 23.2.2018 tarihli tarihli raporlarında; endüstriyel tasarımın başvuru tarihinde yeni ve ayırt edici olduğunu bildirmişlerdir.
Bilirkişiler 3.8.2018 tarihli ek raporlarında; kök rapordaki aynı görüşlerini tekrar etmişlerdir.
Bilirkişiler …, … ve … 24.12.2018 tarihli müşterek raporlarında; … tescil nolu endüstriyel tasarımın başvuru tarihinde yeni ve ayırt edici olduğunu bildirmişlerdir.
Alınan bilirkişi raporlarının tamamında … tescil nolu endüstriyel tasarımın başvuru tarihinde yeni ve ayırt edici olduğu bildirilmiştir.
Her iki bilirkişi raporu, sunulu döküman, beyan ve Türk Patent ve Marka Kurumundan celp edilen endüstriyel tescil belgesi ile birlikte incelendiğinde; hükümsüzlüğü talep edilen … tescil numaralı tasarım “USB Şarj cihazı” tasarımıdır. Tasarım Otobüs/Minibüs/Metro gibi toplu ulaşım içinde bulunan borular üzerine monte edilerek kullanılması amacı ile tasarlanmıştır. Tasarımın boru ile ilişkili olduğu bölümü dik konumlandırılmış ve iki uzun kenarı yarım daire biçiminde, diğer uzun kenarları ise düz olarak biçimlendirilmiş dikdörtgen prizmadır (A). Bu yapının üst ve alt yüzeylerinde boruya monte edilmesini sağlayan daire biçiminde boşluk bulunmaktadır (B), Dikdörtgen prizmanın düz olan yüzeyinde üst ve altta birer adet olmak üzere iki adet daire boşluk bulunmaktadır.(C) Daire biçimli boşlukların arasında, kütlenin merkezinden dışarıya doğru daralan bir açı ile kenarları yuvarlatılmış bir yapı bulunmaktadır (D), Bu yapının açılı olan üst yüzeyinde USB portlarını monte edilebilmesi için elips biçiminde bir boşluk bulunmakta (E), ön yüzeyinde ise üstünde enerji sembolü olan bir üç bölmeli pil resmedilmiştir (F),
Bilirkişi heyetlerince hükümsüzlüğe dayanak olarak sunulan web siteleri incelenmiş anahtar kelimeler ile internet araştırması yapılmış, hükümsüzlüğü talep edilen … tescil numaralı tasarımın başvuru tarihi olan 30.12.2013 tarihinden önce kamuya sunulduğunu gösterir, denetlenebilir ve tasarım yönünden benzerlik gösteren ürün görseline ulaşılamadığı anlaşılmıştır, keza tasarımcı bir ürün tasarlarken ürünün işlevsel ve yaratıcılık boyutunu bütünleştirebilmesi için ürün ve üretilme nedeni hakkında gerekli bilgilere sahip olmalıdır, Gerekli bilgilere sahip olunduktan sonra yaratıcı süreç başlayabilir. yaratma-tasarlama sürecindeki diğer önemli bir konu da tasarımcının ürünün işlevselliğini göz ardı etmeksizin ve hatta kapsamını daha da genişleterek, ürüne vereceği yeni estetik görünümle tarzını, görüşünü ortaya koymasıdır. Tasarım tasarımcının yaratıcı düşüncesiyle orijinal kimliğe bürünür. Tasarımın orijinalliği yaratıcısının bireyselliğinden kaynaklanır Her tasarımcı tasarımlarında kendi eşsiz dünyasının güzelliklerini anlatmaya çalışır. Kişinin doğumuna kadar uzanan genler, eğilimler, gelenekler, etnik ve sosyal özellikler kendi eşsîz dünyasının temelleridir. Tasarımcının kendi eşsiz dünyasının birikimlerini ve ürün hakkında edindiği bilgileri harmanlaması ile ortaya bambaşka bir ürün çıkacaktır. Bu da, tasarımda yaratıcılığın hem işlevsellik hem de estetik aşamada kendini göstermesi ile olasıdır. Dava konusu Endüstriyel Tasarımda, Teknik Şartnameye uygun talepler üzerine İşlevsellik yüklediği, mekanik tasarım ile yaratıcılık/esnek seçenek özgürlüğü üzerinden kendine özgün değer kattığı hususu da son bilirkirkişi heyetinde çoğunluk olarak ağır basan görüştür.
Makine mühendisi bilirkişi Prof. Dr. … tarafından yapılan incelemede, tasarımın özgün bir tasarım olarak kabul edilmesinin mümkün görülmediği belirtilmiş ise de, özgünlük ile seçenek özgürlüğü kavramlarının son raporda bu bilirkişi tarafından yeterince irdelenmediği anlaşıldığından ilk rapor, ikinci ek rapor ve son rapordaki çoğunluk görüşü mahkememizce dikkate alınmıştır.
Endüstriyel tasarımcı bilirkişi … tarafından yapılan incelemede, endüstriyel tasarımın yenilik ve ayırt edici nitelik özelliklerine sahip olduğu belirlenmiştir.
İETT Teknik Şartnamesi dosyaya celp edilmiştir. Her ne kadar sözleşme hukukçusu bilirkişinin görüş ve değerlendirmesinin alınmasının faydalı olacağı belirtilmiş ise de hukukçu bilirkişi yasağı kapsamında ayrıca konunun tamamen teknik bir inceleme gerektirmesi nedeniyle hukukçu görüşü alınması yönündeki talebin yerinde olmadığı anlaşılmıştır.
Bilirkişi Prof. Dr. …, dava konusu ürünün … harici araçlar dışında mevcut haliyle kullanılamayacağını, zira kullanılacağı işletmenin bu cihazın araçlarına montajına izin vermesi gerektiğini, teknik detayların büyük oranda … tarafından kısıtlandığını, tasarımının büyük oranda teknik zorunluluktan kaynaklandığı gerekçesiyle tasarımın özgün bir tasarım olarak kabul edilmesinin mümkün görülmediğini belirtmiştir.
Ancak bilindiği üzüre … araçları İstanbul içinde milyonlarca kişiye hizmet verdiğinden , bir tasarımın yenilik özelliği için yenilik ve ayırt edicilik kriterlerinin ön planda olması hükümsüzlük davalarında ilk planda incelenmesi gerekli husus olup, yoksa bir kurumun açtığı ihale için ürünün tasarlanmasının yada bir başkasının bu tasarımı kabul edip etmeyeceği hususları hükümsüzlük davasının konusu değildir.
İlk rapor ve ek rapor ile son raporda Makine mühendisi bilirkişinin görüşü dışında tüm bilirkişiler; Tasarımcıların yaratıcılıkta seçenek özgürlüğü bakımından yaptıkları incelemede, teknik şartnameye uygun talepler üzerine işlevsellik yüklediği, mekanik tasarım ile yaratıcılık/esnek seçenek özgürlüğü üzerinden kendine özgün değerler kattığı, tescilin başvuru tarihi 30/12/2013 tarihinden önce kamuya sunulduğunu gösteren denetlenebilir görsel bir bilgiye ulaşılamadığı ve ilgili ürün görsellerinin aynı zamanda farkı olduğu ve sonuçta … tescil numaralı endüstriyel tasarımın yenilik ve ayırt edici nitelik özelliklerine sahip olduğunu tespit etmişlerdir.
Hükümsüzlük davalarında asıl önemli görüş endüsriyel tasarımcı bilirkişilerin görüşleridir. Zira ürünün teknik özelliği yanında görünüm, işlevsellik / seçenek özgürlüğü gibi kriterler tasarımcı bilirkişilerce değerlendirilebilmektedir. Yapılan değerlendirmede, tescilin başvuru tarihi 30/12/2013 tarihinden önce kamuya sunulduğunu gösteren denetlenebilir görsel bir bilgiye ulaşılamadığı ve ilgili ürün görsellerinin aynı zamanda farklı olduğu ve sonuçta … tescil numaralı endüstriyel tasarımın yenilik ve ayırt edici nitelik özelliklerine sahip olduğu kanaatine varılmıştır.
6769 sayılı SMK hükümlerine göre yeni ve ayırd edici tasarımlar belge verilerek korunur. Bir tasarımın aynısı başvuru ve ya rüçhan tarihinden önce dünyanın herhangi bir yerinde kamuya sunulmamış ise o tasarım yeni kabul edilir. Tasarımlar sadece küçük ayrıntılarda farklılıklar gösteriyorlarsa aynı kabul edilir. Bir tasarımın ayırd edici niteliğe sahip olması, bu tasarımın bilgilenmiş kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenim ile karşılaştırılacak diğer tasarımın bıraktığı genel izlenim arasında belirgin bir farklılık olması anlamındadır. Ayırd edicilik değerlendirilmesinde ise kıyaslanan tasarımların farklılıklarından çok ortak özelliklerine ağırlık verilir ve tasarımcının tasarımı geliştirme açısından ne kadar seçenek özgürlüğüne sahip olduğu dikkate alınır.
Hükümsüzlük sebepleri;
A) Tasarımın yeni ve ayırt edici nitelikte olmaması,
B) Teknik fonksiyonun tasarım şekillendirmesi,
C) Tasarımın kamu düzenine ve genel ahlaka aykırı olması,
D) Tasarımın gerçek hak sahibinin başkası olması,
E) aynı veya benzer başka bir tasarımın sonradan kamuya açıklanmakla birlikte başvuru tarihinin hükümsüzlüğe konu tasarımdan daha önce olması olarak sayılmıştır.
Bir tasarımın yeni olduğunun kabulü için tasarımın aynısının başvuru veya rüçhan tarihinden önce dünyanın hiçbir yerinde kamuya sunulmamış olması gerekir . Küçük ayrıntılar ile farklılık gösteren tasarımlar aynı kabul edilir.
Dosyaya ibraz edilen deliller, celp edilen TPE kayıtları, yaptırılan her iki bilirkişi incelemesi taraf idida ve savunmaları dikkate alındığında ise; Somut olayda hükümsüzlüğe konu edilen endüstriyel tasarımın koruma şartı olan yenilik ve ayırt edicilik özelliğine sahip olduğu anlaşıldığından davanın reddine karar verilerek yukarıda açıklanan gerekçe kapsamına göre aşağıdaki şekilde hüküm oluşturmak gerekmiştir.
HÜKÜM;Yukarda açıklanan gerekçe kapsamına göre,
1-Davanın reddine,
2-44,40 TL ilam harcının peşin harçtan mahsubu ile 15,20 TL eksik harcın davacıdan tahsiline,
3-Avukatlık asgari ücret tarifesi gereğince 3.931 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
4-Davalı tarafın yapmış olduğu 15,10 TL giderin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
5-Davacı tarafın yapmış olduğu yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına,
6-Artan gider avansının karar kesinleştiğinde ve talebi halinde taraflara iadesine,
Dair karar taraf vekillerinin yüzüne karşı gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki haftalık süre içinde İSTİNAF YASA YOLU AÇIK olmak üzere verilen karar açıkça okundu, usulen anlatıldı. 21/05/2019

Katip …
¸e-imzalıdır

Hakim …
¸e-imzalıdır