Emsal Mahkeme Kararı İstanbul 1.Fikrî ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi 2016/79 E. 2018/227 K. 22.05.2018 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
1.FİKRÎ VE SINAÎ
HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ

ESAS NO : 2017/197 Esas
KARAR NO : 2018/225

DAVA : Tazminat (Fikir Ve Sanat Eserleri Sahipliğinden Kaynaklanan), Fikir Ve Sanat Eseri (Tecavazün Meni İstemli)
DAVA TARİHİ : 10/08/2017
KARAR TARİHİ : 17/05/2018

Mahkememizde görülmekte bulunan Tazminat (Fikir Ve Sanat Eserleri Sahipliğinden Kaynaklanan), Fikir Ve Sanat Eseri (Tecavazün Meni İstemli) davasının yapılan açık yargılamasının sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
İDDİA; Davacı vekili dava dilekçesinde; Müvekkili … ‘in “… ” isimli programının hazırlayıcısı ve sunucusu olduğunu, davacının toplum tarafından güvenilen bir programcı ve sunucu olduğunu, Davalılardan … TİC.LTD.ŞTİ nin müvekkili … ile bağlantı kurarak piyasaya sürecekleri … isimli Diş Parlatıcı ürünün reklamlarında yer alması için görüşmeler yaptığını ve bîr sözleşme metni hazırlandığını, ancak taraflar arasındaki görüşmelerde anlaşma sağlanamadığını, buna rağmen Davalıların davacıya ait gülümseyen 10 adet resmini ürünün reklamlarında kullanılmaya başladıklarını ve ürünü… adlı internet sitesinde ‘…’in kullandığı ve tavsiye ettiği’ , ‘… kahkahasını … formülüne borçlu’ sloganları ile pazarladıklarını, ayrıca Davalıların uzun süreden beri davacının resim, isim, program, video ve sair görsellerini kendilerine ait olan …, …,…, … adlı internet sitelerinde, yine davalılar hesabına satışı yapılan bîr başka ürün olan … adlı zayıflama çayının tanıtımında kullandıklarını, Bu kullanım için Davalılar hakkında … 4.Asliye Hukuk Mahkemesi’nde … E. sayılı dosya ile ayrıca tazminat davası ikame edildiğini,Davalı … İlaç Şirketinin anılan ürünün sahibi olduğunu, diğer davalı … Şirketi ise … İlacın bayilerinden biri olması nedeniyle reklamdan her iki davalınında da yararlandığını, davalıların …’in fotoğraflarını, adını ve soyadını ticari reklamlarında kullanarak davacının adından, programlarından kaynaklanan mesleki İtibarından, toplum nezdinde sağladığı kişisel itibarından ve tanınmışlığından faydalanmakta ve herhangi bir gidere katlanmadan reklam yaparak haksız ticari menfaat elde etmekte olduğunu, davacının dava konusu ürünün reklamlarında yer alsaydı alacağı bedel taraflar arasında imzalanmadan sona eren sözleşmede 100.000 -TL bedelde anlaştığını, fakat bunun 50.000.-TL’sının sözleşmeye yazılmasının öngörüldüğünü, FSEK.68. md. uyarınca bu bedelin 3 katı olan 150.000.-TL MADDİ TAZMİNATIN, ayrıca davalıların MK. 25.,TBK.’nın 58/1., FSEK 70. Madde çerçevesinde 20.000. TL manevi tazminatın Davalılardan müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep ve dava ettikleri anlaşılmıştır.
SAVUNMA; Davalı … ilaç vekili cevap dilekçesinde özetle; raporda Facebook ID üzerinden sitelerin müvekkili şirket ile bağlantısının bulunduğunun belirtildiğini, ancak davalı şirkete ait hiçbir resmi sosyal medya hesabı bulunmadığını, … üzerinden faaliyetlerinin bulunduğunu,davalı şirkete ait ürünler üzerinde ya da müvekkili şirkete ait internet sitelerinde hiçbir şekilde davacıya ait herhangi bir görsel ya da beyanın yer almadığını, Davanın öncelikle HUSUMET NEDENİYLE REDDİNE, aksi halde haksız ve hukuka aykırı DAVANIN REDDİNE, karar verilmesini talep ettikleri anlaşılmıştır.
Diğer Davalı … vekili cevap dilekçesinde özetle; 6100 sayılı HMK.mn 6. maddesi uyarınca yetkili mahkemenin … Ticaret Mahkemeleri olduğunu, mahkemeizin görevsiz ve yetkisiz olduğunu, davacının maddi tazminat talebinin dayanağını belirtilmediğini, dava konusu olan … isimli diş parlatıcı ürününü davalının hiç bir zaman pazarlamadığı gibi, … uzantılı web sitesininde müvekkiline ait olmadığını, … uzantılı web sitesinde haksız olarak reklamlarda kullandığı iddiasıile ilgili olarak … 4. Asliye Hukuk Mahkemesi Sayın Hakimliğinin … Esasına kayıtlı dava dosyası ile görülmekte olan dava nedeniyle derdestlik itirazında bulunduklarını, gerek usul gerek esas yönünden davanın reddi gerektiğini talep ettikleri anlaşılmıştır.
DELİLLERİN TARTIŞILMASI VE GEREKÇE;
Dava konusun davacının hak sahibi olduğunu iddia ettiği … ile … isimli programın davalıların müştereken kullandıkları iddia olunan … adlı sitede program içeriğinin ve davacının görsellerinin kullanılmak suretiyle FSEK’den kaynaklanan haklarına tecavüzde bulunulduğu iddia olunarak FSEK68. Maddesi gereğince tespit edilecek rayiç bedelin 3 katı olan 150.000,00 TL tazminat ile yine FSEK70. Madde gereğince 20.000,00 TL manevi tazminatın davalılardan müteselsilen tahsili talebiyle açılmış bir dava olduğu anlaşılmıştır.
Davalı her ne kadar yetki,görev ve derdestlik itirazında bulunmuş ise de; Davacının … ili … ilçesinde ikamet ettiği anlaşılmakla, FSEK66/son maddesi nazara alınarak yetki itirazının reddine, keza davacının televizyon programında mevcut bilgiler esas alınmak suretiyle tecavüz iddiası söz konusu olduğundan ve davacının söz konusu programda eser sahipliği iddiası da mevcut olduğundan, uyuşmazlıkta FSEK kapsamında eser niteliği tartışalacak olduğundan mahkememizin görevli olması sebebiyle görev itirazının reddine, … 4. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin … esas sayılı dosyasında davanın tarafları aynı ise de, o dosyada davacının kişilik haklarına saldırıya dayalı tazminat talepleri mevcut olup, eserden kaynaklanan haklara tecavüzden kaynaklanan tazminat talebi söz konusu olmadığından derdestlik itirazının reddine, keza internet sitelerindeki kullanımlar gözetildiğinde husumet itirazınında reddine karar verilmiştir.
28.1.2014 tarihli ön inceleme oturumunun gerçekleştirildiği celsede … 4 Asliye Hukuk Mahkemesinin … esas sayılı dosyası celp edilerek incelenmiş ve …, …,…, … ve … adlı internet sitelerinde davacının isim hakkı kullanılarak kişilik haklarına haksız saldırıda bulunulduğu iddiasıyla HMK 107.maddesi kapsamında 10.000,00 TL maddi ve 50.000,00 TL manevi tazminat talepli dava açıldığı, internet sitelerindeki ilgili yayınların durdurulması yönünde ihtiyati tedbir kararı verildiği huzurdaki dava konusu iddialarla ve talepler ile celp edilen dosyanın ilgisinin bulunmadığı anlaşılmıştır.
HMK 266. madde gereğince bilirkişi incelemesi yaptırılmıştır. Düzenlenen kök ve ek raporun denetim ve hüküm kurmaya elverişli bulunması nedeniyle rapor mahkememizce kabul edilmiş ve hükme dayanak yapılmıştır.
Bilirkişiler …, …, … 23.2.2015 havale tarihli kök ve 14.9.2015 tarihli ek raporlarında özetle; dava konusu fotoğrafların FSEK 68.madde kapsamımda eser niteliğinde bulunmadığını, ancak FSEK, m. 84 ve 86 kapsamında, eser mahiyetinde bulunmasa dahi bir kimseye ait fotoğrafın izinsiz kullanılması hukuka aykırılık teşkil etttiğinden, davaya konu olan fotoğraflara ödenmesi gereken telif ücretinin tespiti için … ile davalı taraf arasında imzalanmayan sözleşme ve davacı vekilinin dosyaya sunmuş olduğu daha önce … San. Anonim Şti ile yapmış olduğu sözleşmeler incelenerek ve …’in marka değerinin de bilirkişilerce araştırıldığını ve bu kapsamda heyet tarafından belirlenen 25.000 TL bedelin fotoğrafların yayınlandığı tarihten itibaren oluşan yasal faizi ile birlikte maddi tazminat bedeli olarak davacıya ödenmesinin somut olaya uygun olduğunu bildirdikleri anlaşılmıştır.
Davalılardan … İlaç firması yargılama sırasında tasife edilmiş davacı tarafından açılan ihya davası … 18.ATM’nin … esas numarası ile görülmüş ve davalı şirketin ihyasına karar verilmiş ve ilamın 18.4.2017 tarihinde kesinleştiği ve şirkete TTK 547/2 madde gereğince …’nın tasfiye memuru olarak atandığı anlaşılmış ve tasfiye memuruna davetiye tebliğ edilmiş ancak sözlü yargılama oturumuna işterak etmedikleri anlaşılmış ve toplanan delillere alınan bilirkişi raporuna göre tahkikat sonlandırılmıştır.
Toplanan deliller ve tüm dosya kapsamı ile dosyada alınan bilirkişi raporundaki tespitlere nazaran; dava zinsiz kullanılan fotoğraflar nedeniyle FSEK hükümlerine dayalı maddi ve manevi tazminat istemine ilişkin olup; Toplumsal hayata mal olmuş veya bir haberin konusu haline gelmiş bulunanlar hariç, herhangi bir şahsın fotoğrafı karakalem, renkli veya yağlıboya portresi yalnız başına iken veya bir topluluk içinde bulunurken, ya da birkaç kişi ile hirlikte çekilmiş resimleri onun izni olmaksızın teşhir veya diğer bir şekilde umuma arz edilemez ve herhangi bir tarzda kullanılamaz. Burada korunan resmin ya da portrenin ya da fotoğrafın eser niteliği olmayıp tasvir olunan kimsenin kişilik hakkıdır. Çünkü, kişinin fotoğrafı, resmi ve portresi FSEK. anlamında eser olmasa bile korunur. Somut olayda, kullanılan görüntüler, davacının televizyon programlarından alınmış görüntüleridir. Ürün reklamında fotoğrafı kullanan firma, bizzat fotoğrafı çeken eser sahibi değildir. Böyle olsa idi bile reklamlarda kullanmak için davacıdan mutlaka izin alması gereklidir. Ancak FSEK m.86’da korunan kişilik hakkının istisnaları vardır. Kanuna göre, 1. Ülkenin siyasi ve toplumsal hayatında rol oynayan kişilerin resimleri. , 2.Tasvir edilen kişilerin iştirak ettikleri resmi geçit, resmi tören yahut genel toplantıları gösteren resimler. 3.Günlük hadiselere ilişkin resimler ile radyo ve lılm haberleri için izin alınması şart değildir. Davalıların ürün reklamında kullanılan fotoğraf 86. maddedeki istisnalardan her üçüne de girmemektedir. Şayet davacının özel hayatında kı bir görüntü haber maksatlı olarak bir gazete de yer alsaydı davacının buna engel olması toplumsal hayatla rol oynayan kişi konumuna girdiğinden ötürü mümkün olamazdı. Oysa somut olayda,davacıdan İzin almaksızın … adlı sitede program içeriğinin ve davacının görsellerinin ürünün reklam ve tanıtımlarında kullanılarak davacının da bu ürünleri kullandığı algısı oluşturularak davacının şöhretinden ve popülaritesinden faydalanılmış ve bu nedenle davacının FSEK m,86 ve FSEK 70 yollaması ile Medeni Kanunun 24.vd hükümleri gereğince kişilik haklarına tecavüz edildiği mahkememizce sabit kubul edilmiştir.
Mahkememizce iddia ve savunma doğrultusunda inceleme yapılmak üzere dosya bilirkişi heyetine tevdi edilmiş olup; kök ve ek raporlarının denetim ve hüküm kurmaya elverişli bulunduğu. Yasanın öngördüğü manada eser tanımına uygun eser denetimi yaptıkları ve ihlale göre tazminat hesabı yaptıkları anlaşılmış belirlenen bedel maddi tazminat açısından somut olaya uygun bulunmuştur.
Davacı yanca emsal sözleşme sunulmuş bilirkişilerce bu sözleşme hükümleri de incelenmiştir. Bilirkişi raporu ile ürünün niteliği, kulanımın internet sitesi ile olması, yani kullanımın türü, şekli, mecrası ve süresi de dikkate alındığında 25.000,00-TL olarak bilirkişilerin ulaştığı maddi tazminat hesabına yönelik gerekçe ve uluşılan bedel mahkekememizce de sanatçının toplumda uluştığı tanınmışlık , beğeni , popülarite vb kriterlere göre somut olaya göre davacının yoksun kaldığı kazanç olarak kabule şayan bir bedel olarak kabul edilmiştir.
Her ne kadar davalı kendisine husumet düşmediğinden davanın usulden reddini talep etmiş ise de, uzman mütalasindeki …’ın 17.4.2013 tarihli ayrıntılı teknik incelemesi değerlendirildiğinde, huzurdaki davaya konu internet sitesi dahil 5 ayrı internet sitesinde aynı kullanıcı tarafından hosting hizmeti alınarak yayın yapıldığı, sosyal paylaşım yönlendirmelerinin aynı kullanıcıya ait olduğu, tespit edildiğinden davalıların basiretli tacir gibi davranma yükümlülüğünün gereği gibi hareket etmedikleri, toplanan deliller kopsamına göre davalıların sorumlu oldukları anlaşıldığından ileri sürülen husumet itirazının yerinde olmadığı anlaşılmıştır.
Davalı davanın görevli mahkemede açılmadığını da ileri sürmüştür. Ancak uyuşmazlığın temeli ve yerleşik yargıtay içtihatlarına göre fotoğrafın eser niteliğinin mahkememizde tartışılmış olması nedeniyle görev itiraznın da yerinde olmadığı anlaşılmıştır.
Dosyada toplanan tüm deliller bilirkişi raporu ile birlikte değerlendirildiğinde; “Davacının görüntüsünün izinsiz ayrıca ticari amaçlı olarak davalıların sorumlu olduğu internet/web sayfasında yayınlanması davacının kişilik haklarını zedeleyen hir eylemdir. Davalılar davacının daha önce kendi proğramında yayınlanan fotoğraflarının kullanılması konusunda herhangi hir sözleşme yapmamış, kendisine reklam ücreti olarak herhangi bir bedel ödememiş, bu suretle hem haksız fiil işlemiş hem de davacının hu eylem nedeniyle manevi şahsiyetine zarar verilmiştir. Davacı FSEK m.86 dan kaynaklanan haklarını davalı karşı dermayan edebilir. Somut olayda, maddi tazminatın şartları olan hukuka aykırı fiil. zarar, uygun nedensellik bağı ve kusur gibi şartlar yerine gelmiş ve davacı ünlü bir sanatçı olarak hak ettiği reklam ücretinden somut olayda maddi bir menfaat elde edememiş yani bu gelirden mahrum kalmıştır. FSEK m.86 kişilik hakkının korunmasına yönelik olduğundan ve olayda manevi tazminata hükmetmenin şartlarıda gerçekleştiğinden ötürü mahkemenin uygun bir manevi tazminata hükmetmesinin şartları yerine gelmiştir. Kişilik hakkının ihlalinin internet ortamında gerçekleştirilmesi, davacının tanınmışlık ölçüsü, yayının daha çok kitlelere uluşacak olması gibi kriterler gözetildiğinde talep edilen manevi tazminat miktarı somut olaya göre 5000- TL manevi tazminata hükmedilmiştir. Dava dosyasında davacının dava dışı üçüncü firmalarla yapılan reklam sözleşmesi sunulmuş ayrıca davalılarca yapılan teklife ilişkin taslak sözleşme sunulmuş ise de; davacının herhangi bir çekim olmaksızın yani belirli bir gün ayırmadan çekimlere katılmadan salt daha önceki yayınlarda oluşturulan fotoğrafa ait görüntülerin ürünün reklamlarında kullanılması halindeki yoksun kaldığı kazancın; kullanımın türü, şekli, mecrası ve süresi de dikkate alındığında 25.000,00-TL olabileceği anlaşılmıştır. Bilirkişilerce maddi tazminat hesabına yönelik gerekçe ve uluşılan bedel mahkekememizce de sanatçının toplumda uluştığı tanınmışlık , beğeni , popülarite vb kriterlere göre somut olaya göre davacının yoksun kaldığı kazanç olarak kabule şayan bir bedel olarak kabul edilmiş, 25.000 TL maddi tazminat ve 5.000 TL manevi tazminata, hükmün ilanına, hükmedilerek yukarda açıklanan gerekçe kapsamına göre aşağıdaki şekilde hüküm oluşturulması gerekmiştir.
HÜKÜM; Yukarda açıklanan gerekçe kapsamına göre;
DAVANIN KISMEN KABULÜNE, KISMEN REDDİNE,
1-Davalı adına kayıtlı … sitesinde ve sair mecralarda davacıya ait isim-soyisim, davacıya ait sair görsellerin ve resminin yayınlanmasının ve kullanılmasının önlenmesine, tecavüzün ref’ine,
2-25.000 TL maddi tazminatın 15.4.2013 tarihinden itibaren işleyecek ticari faiz ile davalılardan müşteren ve müteselsilen tahsiline, fazlaya ilişkin istemin reddine
3-5.000 TL manevi tazminatın 15.4.2013 tarihinden itibaren işleyecek ticari faiz ile davalılardan müşteren ve müteselsilen tahsiline, fazlaya ilişkin istemin reddine
4- Karar kesinleştiğinde hüküm özetinin Türkiye’de tirajı yüksek bir gazetede bir kez ilanına masrafın davalılardan alınmasına,
5-2.049,30 TL ilam harcının peşin harçtan mahsubu ile 853,90 TL’nin davacıya iadesine,
6-Maddi tazminat talebi yönünden Avukatlık asgari ücret tarifesi gereğince; 3.145 TL vekalet ücretinin davalılardan müşteren ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine,
7-Manevi tazminat talebi yönünden Avukatlık asgari ücret tarifesi 10.maddesi gereğince; 600 TL vekalet ücretinin davalılardan müşteren ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine,
8-Reddedilen Manevi tazminat talebi yönünden; Avukatlık asgari ücret tarifesi 10.maddesi gereğince; 600 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalılara verilmesine,
9-Reddedilen Maddi tazminat talebi yönünden; Avukatlık asgari ücret tarifesi gereğince; 12.750 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalılara verilmesine,
10-Tecavüzün ref’i talebinin kabulü yönünden; Avukatlık asgari ücret tarifesi gereğince 3.145 TL vekalet ücretinin davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine,
11-Davacı tarafın yapmış olduğu yargılama giderlerinden olan 24,30 TL başvuru harcı, 2.903,20 TL peşin harç, 1.800 TL bilirkişi ücreti ve 324,00 TL tebligat-müzekkere masrafı olmak üzere toplam 5.051,50 TL’nin davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine,
Dair verilen karar davacı vekili ile davalı … İlaç… Şti. vekilinin yüzüne karşı, diğer davalı tasfiye memurunun yokluğunda, gerekçeli kararın taraflara tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içinde İSTİNAF YASA yolu açık olmak üzere karar verilip tefhim kılındı.17/05/2018

Katip …
¸e-imzalıdır

Hakim …
¸e-imzalıdır