Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
1.FİKRÎ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ

ESAS NO : 2016/219
KARAR NO : 2021/173

DAVA : FSEK – TECAVÜZÜN TESPİTİ, ÖNLENMESİ, MADDİ VE MANEVİ TAZMİNAT
DAVA TARİHİ : 16/11/2016
KARAR TARİHİ : 08/04/2021

Mahkememizde görülmekte bulunan FSEK – Tecavüzün Tespiti, Önlenmesi, Maddi ve Manevi Tazminat davasının yapılan açık yargılamasının sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle: Müvekkilinin 1989 yılında … vermeye başladığını, “…” ismiyle bu eğitimlerini yurt çapında birçok ilde devam ettirdiğini ve halen ettirmekte olduğunu, davalılardan …’ın, 1995-2005 yılları arasında müvekkili ile beraber çalıştığını, bu süreçte “…” seminerlerinin kayıtlarını yapmak dahil olmak üzere, pek çok faaliyette kendisine yardımcı olduğunu, Mayıs 2016 tarihinde davalılardan …’ın, diğer davalı … A.Ş aracılığıyla “…” isimli bir kitap yayımladığını, kitabın gerek içeriğinin gerekse de akışının müvekkilinin seminerleriyle tesadüfü mümkün olmayan benzerliğinin fark edilmesi ve bu surette müvekkiline ait eserin kopyalanmış olduğunun anlaşılması üzerine iki davalıya da, “…” isimli eserinin dağıtımının durdurulması ve piyasadaki nüshalarının toplanması talepleriyle … tarihinde … 9. Noterliğinden … yevmiye no’lu ihtarname keşide olunduğunu , davalı …’a ait 12.05.2016 tarihli açıklamada da kullanımın ikrar edilmiş olduğunu, bu nedenlerle davalıların fiillerinin 5846 sayılı FSEK kapsamında müvekkilinin haklarına tecavüz ettiğinin tespiti ile anılan tecavüzün önlenmesine, açık hukuka aykırılık ve uğranılan zarar dikkate alınarak, dava konusu “…” isimli eserin çoğaltılması, dağıtılması, satışının engellenmesi için “İhtiyati Tedbir kararı” verilmesine, fazlaya dair hakları saklı kalmak kaydı ile şimdilik FSEK 68. maddesi gereği ( üç katını talep hakkıyla beraber) 5.000 TL tazminatın davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline, fazlaya dair hakları saklı kalmak kaydı ile şimdilik FSEK 70/2 maddesi gereğince 5.000 TL maddi ve 100.000 TL manevi tazminatın davalı …’dan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı … vekili cevap dilekçesinde özetle: Müvekkilinin yazdığı kitabın davacının seminer ses bantlarında yer alan açıklamalarla ilgisinin bulunmadığını, davacının seminer sunumunun eser vasfının bulunmadığını, öğrenicinin yazdığı kitabın hocasının kitabı ile benzerlik arz etmesinin doğal olduğunu, müvekkilinin davacıdan 15 yıl seminere katılarak eğitim aldığını, bütün bu eğitim ve sentezin sonucu olarak davaya konu İnsanın Kitabı isimli eseri hazırladığını, kitabı ticari amaçla yazmadığını, 1 000 adet basıldığını ve hiçbir kazanç elde edilemediğini, maddi ve manevi tazminat taleplerinin haksız olduğunu davanın reddine karar verilmesini beyan etmiştir.
Davalı … vekili cevap dilekçesinde özetle: Müvekkilinin 01.04.2016 tarihinde diğer davalı … ile “…” adlı eserin yazar sözleşmesini imzalamış olduğunu, …’ın şahsi fikri, çabasının, emeğinin sonucu olarak yarattığı münhasıran kendine ait yazdığı dava konusu kitabını yayımlanması üzere müvekkili şirkete teslim ettiğini, yazarın “…” adli kitabının tüm yayınlanma masraflarını kendisinin karşıladığını ve haklarını müvekkili şirkete devretmemiş olduğunu, müvekkili şirketin diğer davalının izni ile eseri hiç değiştirmeden yayımlamak için aracılık etmiş olduğunu, davacının dilekçe kapsamında FSEK’te sayılan eser gruplarına giren herhangi bir eserinin ileri sürülmediğini, anılan eser gruplarına girmeyen bir fikri ürünün FSEK çerçevesinde koruma görmeyeceğini, ayrıca dava dilekçesinde ileri sürülen alıntıların “…” gibi evrensel ve aleni bilgiler olup kişilerin telif hakkı iddia edebileceği nitelikte kişiye münhasıran özellik taşımalarının mümkün olmadığını, davacının iddiasına dayandırdığı ses bantlarının Kültür Bakanlığı tarafından onaylı, legal bilinir ve herkesin ulaşabileceği eser niteliği taşımadığını, müvekkili şirketin de söz konusu ses bantlarına ulaşmasının mümkün olmadığını, müvekkilinin hukuka aykırı eser yayınlamadığını ve kanun hükümlerine aykırı olarak da kasten yaptığı hiçbir eyleminin söz konusu olmadığını bu nedenlerle davanın reddine karar verilmesini beyan etmiştir.
HMK’nun 266. maddesi kapsamında bilirkişi incelemesi yaptırılmıştır.
15/01/2018 bilirkişi kurulu raporunda özetle: Dosyada mübrez davacının konuşmalarını içeren seminer sunumlarına ilişkin CD içeriği incelendiğinde davacının hayatı anlamaya yönelik kişisel gelişimi içeren açıklamaları kendi uslüp ve özel örnekleriyle belirli bir sistematik dahilinde anlattığı bu yönüyle FSEK 2/1 anlamında “dil ile ifade olunan ilim ve edebiyat eseri” olduğu, dosyada mübrez davacının konuşmalarını içeren seminer sunumlarına ilişkin CD içeriği incelendiğinde davacının hayatı anlamaya yönelik kişisel gelişimi içeren açıklamaları yapan kişi olduğu anlaşılmakla davacının CD içeriğindeki seminer sunumundaki ifadeleri söyleyen kişi olarak eser sahibi olduğu, davalıya ait kitapta yer alan belirli cümlelerin, ifadelerin davalıya ait kitapta iktibas kurallarına aykırı olarak yazarın ismi, alıntılanan kitabın bilgileri ve iktibasın ölçüsü aşılarak belli bölümlerinin kullanılması nedeniyle FSEK 22 ve 23. maddede düzenlenen çoğaltma ve yayma haklarının ihlal edildiği, davacı tarafın FSEK 68. madde çerçevesinde 7700 TL X 3= 23.100 TL bedel ile FSEK 70. maddesi çerçevesinde tespit edilen 3.000-TL arasında seçim yapmak durumunda olacağı, intihal halinde eser sahibinin ismi belirtilmediğinden eser sahibinin manevi haklarından olan “eser sahibi olarak tanıtılma hakkı'(FSEK m.15) ihlal edilmiş olacağından davacının manevi tazminat talebin haklı olduğu, manevi tazminatın türü ve miktarını takdir hakkının Mahkemeye ait olacağı kanaatine varıldığı bildirilmiştir.
01/11/2018 bilirkişi kurulu raporunda özetle: Davacının seminer konuşmalarının” …” konulu konuşmaların metni incelendiğinde kendine özgü kolay anlaşılır bir üslup, kolay anlaşılır metin ve basit ömeklerle dinleyenleri ve okuyanları ( çıktılar içi ) sıkmadan hazırlanmış FSEK 2/1 maddesi anlamında ”dil ile ifade olunan ilim ve edebiyat eseri” olduğu, davalıya ait kitapta yer alan belirli cümlelerin, ifadelerin iktibas kurallarına aykırı olarak yazarın ismi, alıntılanan eserin bilgileri ve iktibasın ölçüsü aşılarak belli bölümlerin kullanılması nedeniyle FSEK 22. ve 23 maddelerde düzenlenen çoğaltma ve yayma hakkının ihlal edildiği, davacı tarafın FSEK 68. maddesi uyarınca yapılan hesaplamada davacının CD içeriklerinde yer alan konuşmalarının davalı kitabına oranının ortalama %10 mesabesinde olduğunun tespit edildiği, dava konusu kitabın satış fiyatının 77 TL olup bu bedelden ( 77,00 TL- KDV ), kitabın KDV düştükten sonraki fiyatının 71,30 TL olduğu, basılan kitap adedinin 1000 (adet) X 71,30 (Fiyat ) 71.300,00- TL elde edildiği, bu miktarın %10’u unun ise 7.130 TL olduğu, FSEK 68. madde çerçevesinde bu miktarın 3 katı olan 3 X 7.130= 21.390,00 TL olduğu, bu rakama hükmedilip hükmedilmeyeceği hususundaki takdirin Mahkemeye ait olduğu, FSEK 70. madde çerçevesine tespit edilen tutarın BK.50-51 maddeleri uyarınca 2.000-TL civarında olduğu, FSEK 68. maddesi uyarınca varsayımsal bedel talebinde bulunan davacının 70/2 maddesi uyarınca talepte bulunulup bulunamayacağı hususunun Mahkemenin takdirinde olduğu, intihal hâlinde eser sahibinin ismi belirtilmediğinden eser sahibinin manevi haklarından olan “ eser sahibi olarak tanıtılma hakkı “ (FSEK m.15 ) ihlal edilmiş olacağından davacının manevi tazminat talebinde haklı olduğu, manevi tazminatın türü ve miktarının takdir hakkının Mahkemeye ait olduğu kanaatine varıldığı bildirilmiştir.
17/04/2019 bilirkişi kurulu raporunda özetle: Davacı ses kayıtlarının FSEK 2/1 maddesinde yer alan “Herhangi bir şekilde dil” ve “yazı ile ifade olunan eserler” ifadeye istinaden eser niteliği taşıdığı, davalı …’ın “…” isimli kitabının özgünlüğü hususuna bakıldığında kitabın özgün bir eser olmadığı; ana fikir, içerik, örnekler ve kitabın iskeleti bakımından davacı …’ın eserine çok benzer olduğu ve bu benzerliğin ;tesadüf ile açıklanamayacak derecede çok olduğu, ayrıca dava dosyasında mübrez …’ın sosyal medya hesabındaki paylaşımlarda kitabın büyük ölçüde Işık Yazan’ın eserinden alıntılarda bulunduğunu ikrar da ettiği, her ne kadar iki eseri birebir karşılaştırarak intihal oranını hesaplamak dava konusu durumda teknik olarak mümkün olmasa da ana fikir, içerik, örnekler ve iskelet bakımından davacı …’ın eserinden çok büyük ölçüde intihal yapıldığı, davacının FSEK 21-22-23. maddelerinde belirtilen işleme, çoğaltma, yayma haklarının davalı tarafından ihlal edildiği, davacının, dava konusu “…” isimli kitabın çoğaltılmaması, dağıtılmaması ve satışının engellenmesi için ihtiyati tedbir kararı talebinin uygun olduğu, yayımcılık sektöründe kitabı bir yazara yayımlatması için başka bir yazar ile sözleşme yapılmasının uygulamada pek görülen bir durum olmamakla birlikte istisnai durumlar söz konusu olsa dahi daha önce kitabı yayınlanmamış biri için bu bedelin belirlenmesinin mümkün olmadığı, FSEK 68. maddesi gereği “sözleşme yapılmış olması halinde isteyebileceği bedelin veya bu Kanun hükümleri uyarınca tespit edilecek rayiç bedelin en çok üç kat fazlasını isteyebilir” hükmünün söz konusu davada uygulanamayacağı, yapılacak olan maddi tazminat hesaplamasının FSEK 70/2 maddesine istinaden yapılabileceği, “…” isimli kitabın 1.000 adet basıldığı bilgisinin dosyada yer aldığı, bu bilginin doğruluğu, başkaca basım olup olmadığı, basıları 1.000 adet kitabın satışının gerçekleşip gerçekleşmediği, gerçekleşen adet üzerinden net karın ne kadar olduğu hususunun davalı … muhasebe kayıtlarından kontrol edilmesi ve muhasebe kayıtlarındaki hesaplama ile elde edilecek olan net satış karının davacıya ödenmesi gerektiği, davalının, davacı ses kayıtları ve sunumlarından alıntıladığı/kopyaladığı kısımlarla oluşturduğu eserini kitap olarak yayımlamakla tarzını değiştirdiği ve eser sahibinin FSEK 14. maddesinde belirtilen manevi hakkını ihlal ettiği, bunun yanı sıra eser sahibi isminin belirtilmemesiyle de FSEK 15′. maddesinde yer alan manevi hakkını da ihlal ettiği, davacının davalı …’dan manevi tazminat talebinin haklı olduğu, manevi tazminatın türü ve miktarının Mahkeme’nin takdirinde olduğu kanaatine varıldığı bildirilmiştir.
Mahkememizce 01/11/2018 tarihli bilirkişi kurulu raporuna itibar edilmiştir.
DELİLLER VE DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE
Dava: Davacı …’ın “…” ismiyle …verdiği, davalı …’ın 1995-2005 yılları arasında davacı ile çalıştığı ve seminerleri kayıt altına alarak davacıya yardımcı olduğu, 2016 yılı Mayıs ayında …’ın diğer davalı … aracılığıyla “…” isimli kitabı yayınladığı, kitabın gerek içeriğinin gerekse de akışının davacının seminerleriyle tesadüfü mümkün olmayan benzerliğinin bulunduğu, davacıya ait eserin kopyalandığı, böylece davalıların eylemlerinin 5846 sayılı FSEK kapsamında davacının haklarına tecavüz ettiğinin tespiti, önlenmesi, fazlaya dair haklar saklı kalmak kaydı ile şimdilik FSEK 68. maddesi gereği ( üç katını talep hakkıyla beraber) 5.000 TL tazminatın davalılardan müştereken ve müteselsilen, fazlaya dair haklar saklı kalmak kaydı ile şimdilik FSEK 70/2 maddesi gereğince 5.000 TL maddi ve 100.000 TL manevi tazminatın davalı …’dan tahsiline karar verilmesi ile hükmün ilanına ilişkindir.
Davacı vekili 22/12/2020 tarihinde davayı ıslah etmiş; FSEK 68. maddesi kapsamında 21.390,00 TL tazminatın davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep etmiş, ıslah harcını yatırmıştır.
5846 sayılı FSEK, mevzuat, Mahkememizce itibar edilen 01/11/2018 tarihli bilirkişi kurulu raporu ve bütün dosya kapsamından: Davacı …’ın “…” konulu konuşmalarının kendine özgü kolay anlaşılır bir üslup, kolay anlaşılır metin ve basit ömeklerle dinleyenleri ve okuyanları sıkmadan hazırlanmış FSEK 2/1 maddesi anlamında “dil ile ifade olunan ilim ve edebiyat eseri” olduğu, davalı …’a ait kitapta yer alan belirli cümlelerin, ifadelerin iktibas kurallarına aykırı olarak yazarın ismi, alıntılanan eserin bilgileri ve iktibasın ölçüsü aşılarak belli bölümlerin kullanılması nedeniyle FSEK 22 ve 23. maddelerinde düzenlenen çoğaltma ve yayma hakkını ihlal ettiği kanaatine varıldığından davacının 5846 sayılı yasadan kaynaklanan haklarına davalılarca tecavüz edildiğinin tespitine, önlenilmesine, bilirkişi raporunda belirtildiği üzere FSEK 68. maddesi uyarınca yapılan hesaplamada dava konusu kitabın satış fiyatının 77 TL olup bu bedelden ( 77,00 TL- KDV ), kitabın KDV düştükten sonraki fiyatının 71,30 TL olduğu, basılan kitap adedinin 1000 adet X 71,30 = 71.300,00- TL elde edildiği, bu miktarın %10’u unun ise 7.130 TL olduğu, FSEK 68. maddesine göre hesaplanan 7.130 TL nin 3 katı olan 21.390,00-TL maddi tazminatın davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline, FSEK 68.maddeye göre tazminat hesaplandığından ve davacının lehine olduğundan aynı anda FSEK 70.maddeye dayalı talepte bulunulamayacağından, FSEK 70.madde kapsamındaki talep hakkında karar verilmesine yer olmadığına, eser sahibinin ismi belirtilmediğinden eser sahibinin manevi haklarından olan “eser sahibi olarak tanıtılma hakkı” (FSEK 15. madde) ihlal edilmiş olduğundan, davacının manevi tazminat talebinin haklı olduğu bu nedenle takdiren 5.000TL manevi tazminatın davalı … ‘ dan alınarak davacıya verilmesine ve fazlaya ilişkin istemin reddine, hükmün ilanında davacının hukuki yararı bulunduğundan karar kesinleştiğinde hüküm özetinin masrafı davalılardan alınarak Türkiye’de tirajı yüksek bir gazetede bir kez ilanına karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere
1-Davacının 5846 sayılı yasadan kaynaklanan haklarına davalılarca tecavüz edildiğinin tespitine, önlenmesine,
2-FSEK 68.maddesine göre hesaplanan 7.130 TL nin 3 katı olan 21.390,00-TL maddi tazminatın davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine,
3-FSEK 68.maddeye göre tazminat hesaplandığından ve davacının lehine olduğundan aynı anda FSEK 70.maddeye dayalı talepte bulunulamayacağından, FSEK 70.madde kapsamındaki talep hakkında karar verilmesine yer olmadığına,
4-5.000TL manevi tazminatın davalı … alınarak davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin istemin reddine,
5-Karar kesinleştiğinde hüküm özetinin Türkiye’de tirajı yüksek bir gazetede bir kez ilanına masrafın davalılardan tahsiline,
6-1.802,70 TL ilam harcından, peşin ve ıslah harcın düşümüyle artan 355,82 TL harcın karar kesinleştiğinde ve talebi halinde davacıya iadesine,
7-Tecavüzün tespiti ve önlenmesi talepleri yönünden Avukatlık ücret tarifesi uyarınca 5.900,00 TL vekalet ücretinin davalılardan alınarak davacıya verilmesine,
8-Maddi tazminat talebi yönünden Avukatlık ücret tarifesi uyarınca 5.900,00 TL vekalet ücretinin davalılardan alınarak davacıya verilmesine,
9-FSEK 70. maddeye dayalı talep yönünden Avukatlık ücret tarifesi uyarınca 5.000,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalı …’a verilmesine,
10-Manevi tazminat talebi yönünden Avukatlık ücret tarifesi uyarınca 5.000,00 TL vekalet ücretinin davalı …’dan alınarak davacıya verilmesine,
11-Reddedilen manevi tazminat yönünden Avukatlık ücret tarifesi uyarınca 5.000,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalı …’a verilmesine,
12-Davacı tarafın yaptığı 1.878,53 TL peşin harç, 280,00 TL ıslah harcı, 29,20 TL başvuru harcı, 597,00 TL tebligat ve müzekkere masrafı, 2.500,00 TL bilirkişi ücreti olmak üzere toplam 5.284,73 TL yargılama giderinden, davanın kabul ve red oranı dikkate alınarak takdiren 3.580,00 TL nin davalılardan alınarak davacıya verilmesine,
13-Davalı … A.Ş’nin yaptığı 50,00 TL yargılama giderinin üzerinde bırakılmasına,
14-Davalı … tarafından yapılan 4.750,00 TL bilirkişi ücreti, 328,00 TL tebligat- müzekkere gideri olmak üzere toplam 5.078,00 TL yargılama giderinden, davanın kabul ve red oranı dikkate alınarak takdiren 3.020,00 TL nin davacıdan alınarak bu davalıya verilmesine,
15-Taraflarca yatırılan fazla gider avansının karar kesinleştiğinde ve talepleri halinde taraflara iadesine
Dair davacı vekili, davalı …A.Ş vekili ve ve davalı … ‘ın yüzüne karşı gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki haftalık süre içinde İSTİNAF YASA YOLU AÇIK olmak üzere verilen karar açıkça okundu, usulen anlatıldı. 08/04/2021

Katip …
¸e-imzalıdır

Hakim …
¸e-imzalıdır