Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
1.FİKRÎ VE SINAÎ
HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ

ESAS NO : 2016/185 Esas
KARAR NO : 2018/485

DAVA : FSEK( Alacak)
DAVA TARİHİ : 27/09/2016
KARAR TARİHİ : 11/12/2018

Mahkememizde görülmekte bulunan asıl ve birleşen davada FSEK (Alacak) talepli davalarının yapılan açık yargılamasının sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
ASIL DAVADA;
İDDİA;Davacı vekili dava dilekçesinde; Müvekkilinin daha önce Türkçe olarak yazdığı ” … “ isimli iki kitabın Türkiye ile sınırlı kalmaksızın uluslar arası piyasada satış ve dağıtımı ile daha geniş kitleye ulaşması için kitapların gerek fiziksel basımı ve gerek e-kitap şeklinde İngilizce dile tercüme edilerek yayımı, basımı ve satışı hususunda 30 Mart 2015 tarihinde davalı … Damşmanlık … ile “… uluslararası Kitap Yayın ve Dağıtım Sözleşmesi” başlıklı bir sözleşme akdettiğini, davalının müvekkiline tercüme edilen her iki kitabın sözleşmede belirtilen adette kendisine ulaştırmadığını, hiçbir örnek dahi göndermediğini, yazara kitaplarının satış takibini izlemesi için vermeyi taahhüt ettiği şifreyi temin etmediğini, kendisine hiçbir telif ödemesi yapılmadığını davalının sözleşmeden doğan edimlerini yerine getirmemesi sebebiyle … tarihinde … Noterliğinin … yevmiye numaralı ihtarnamesi ile davalı ile olan ilgili sözleşmeyi haklı sebeple fesih ettiğini, satılan kitaplar üzerinden telif ödemesinin kendisine yapılmasını, kitabının fiziki kopya ve dijital dokümanlarının kendisine iadesini , her türlü satış ve dağıtımının durdurulmasını talep ve ihtar ettiğini, davalıya 16.12.2015 tarihinde ulaşan fesih beyanına rağmen davalının hali hazırda uluslararası piyasada kitabın fiziki ve e-kitap olarak basım, satış ve dağıtımını yapmakta olduğunu, iş bu dava tarihine kadar hiçbir telif ödemesi yapmadığını, fesih beyanına rağmen halen müvekkilinin kitaplarının uluslar arası kitap dağıtım sitelerine davalı tarafından satışa sunulmuş olduğunu bu nedenlerle; davaya konu 2 adet kitabın tanıtım, reklam dağıtım ve satışının önüne geçilmesi amacıyla ihtiyati tedbir kararı verilmesini, müvekkilinin sözleşme için ödediği 1.300,- Euro Tercüme bedeli, 1.500,- TL tanıtım bedelinin feshin ulaşma tarihinden itibaren ticari faizi ile iadesini, sözleşme feshine rağmen dağıtım, basım ve satışını yaptığı kitap adetinin tespiti ile fazlaya ilişkin haklan saklı tutarak şimdilik 1.000,- TL maddi tazminat ile 3.000,- TL lık manevi tazminatın davalıdan tahsilini talep ve dava etmiştir.
SAVUNMA; Davalı asıl davaya süresi içinde cevap vermemiştir.
BİRLEŞEN DAVADA;
İDDİA;Davacı vekili dava dilekçesinde,Taraflar arasındaki 30.5.2015 tarihli sözleşmede davalı yazarın 5.000 TL tanıtım amaçlı ödeme yapması şartını yerine getirmemesi sebebiyle 20 adet kitap verilmesi şeklindeki müvekkilinin yükümlülüğünün yerine getirilmediğini, davalının 4 kitabı için global piyasaya açılma işleminin müvekkili tarafından yerine getirilmesine rağmen global pazara açılma ücreti olan her bir kitap için 800 dolardan 3200 doların (12.800 -TL’ nin) davalı tarafından ödenmemesi nedeniyle bu alacağın davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
SAVUNMA; Davalı vekili beyan dilekçesinde; davacının kendisiyle 4 kitap için değil 2 kitap için anlaşma yaptığını, reklam bütçesi olan 5.000,- TL’nin sadece 1.500-TL.sının kitap hakkında basın bülteni hazırlaması karşılığında davacıya ödendiğini, ancak kitap ile ilgili başkaca bir tanıtım ve proje yapılmadığı için ödeme yapılmadığını, davacıdan talep ettiği kitaptaki düzeltmeleri davacının yapmadığını, 20 şer adet kitabı tarafına teslim etmediğini, kitabın satış raporlarını tarafına ulaştırmadığını ve satıfan kitaplardan telif hakkını kendisine ödemediğini bu nedenle birleşen davanın reddine karar verilmesini gerektiğini beyan etmiştir.
ASIL DAVADA DELİLLERİN TARTIŞILMASI VE GEREKÇE
Dava konusu uyuşmazlık, asıl davada ; davacının daha önce Türkçe olarak yazdığı ” … “ isimli iki kitapların gerek fiziksel basımı ve gerek e-kitap şeklinde İngilizce dile tercüme edilerek yayımı, basımı ve satışı hususunda 30 Mart 2015 tarihinde davalı ile sözleşme akdettiği, davalının sözleşmeden doğan edimlerini yerine getirmemesi sebebiyle gönrenilen ihtar sonrasında sözleşmenin haklı sebeple fesih ettiği, davalıya ulaşan fesih beyanına rağmen davalının kitabın fiziki ve e-kitap olarak basım, satış ve dağıtımını yapmakta olduğunu,davacının sözleşme için ödediği 1.300,- Euro Tercüme bedeli, 1.500,- TL tanıtım bedelinin feshin ulaşma tarihinden itibaren ticari faizi ile iadesi,sözleşme feshine rağmen dağıtım, basım ve satışını yaptığı kitap adetinin tespiti ile fazlaya ilişkin haklan saklı tutarak şimdilik 1.000,- TL maddi tazminat ile 3.000,- TL lık manevi tazminatın davalıdan tahsiline ilişkindir.
Birleşen davada uyuşmazlık konusunun; Taraflar arasındaki 30.5.2015 tarihli sözleşmede davalı yazarın yükümlülüğünün yerine getirilmediği iddiasıyla global pazara açılma ücreti olan her bir kitap için 800 dolardan 3200 doların (12.800 -TL’ nin) davalı tarafından ödenmemesi istemine ilişkindir.
DOLAYISIYLA ; Asıl davada taraflar arasındaki uyuşmazlık taraflar arasındaki 30.05.2015 tarihli Sözleşmesinin davacı tarafından feshinin haklı olup olmadığı, haklı ise davacının telif ücreti talebinin yerinde olup olmadığı, birleşen davada ise sözleşmenin karşı tarafı olan …’nün İddia ettiği gibi yazar …’in 4 kitabının global pazara açılması karşılığında talep ettiği alacak talebinin yerinde olup olmadığı noktasında toplanmaktadır, bu yönde sektör bilirkişilerinden sözleşme hükümlerini de incelendiği kök ve ek rapor alınmıştır.
HMK 266. madde gereğince bilirkişi incelemesi yaptırılmıştır. Düzenlenen raporun denetim ve hüküm kurmaya elverişli bulunması nedeniyle rapor mahkememizce kabul edilmiş ve hükme dayanak yapılmıştır.
Borçlar Kanunu’nun 487 inci maddesi gereğince yayım sözleşmesi, bir fikir ve sanat eseri sahibinin veya halefinin, o eseri yayımlanmak üzere yayımcıya bırakmayı, yayımcının da onu çoğaltarak yayımlamayı üstlendiği sözleşmedir. Türk İsviçre hukukunda yayım sözleşmesi rızai bir sözleşme olarak kabul edilmektedir. Sözleşmenin kurulması için taraf iradelerinin birleşmesi yeterli olup, çoğaltılıp yayınlanacak eserin bir nüshasının yayıncıya bırakılması şart değildir.. Taraflar arasındaki sözleşmenin 1/3 maddesi hükmüne göre; davalı kitabın ABD’de basılmasını sağlayacak, kitabın ABD, Kanada, İngiltere, Avustralya, Güney Afrika, Hindistan ve Japonya’ya satışı ve teminini sağlayacaktır. Davalı kitapların amazon.com ve bn.com gibi dünyanın önde gelen onlarca Online kitap satış sitesinde satılmasını sağlayacaktır. Sözleşmenin VIII Maddesi hükmüne göre ise; davaya konu kitapların tercümesi için davacı davalıya 1.300,- Euro ödeyecektir. Yine davacı davalıya eserin tanıtımı için 5.000,00-TL. Ödeyecektir.
Taraflar arasındaki sözleşmenin “XIII Sözleşmenin Sona Ermesi” başlıklı hükmüne göre; yazar yüklenicinin yükümlülüklerini zamanında yerine getirmemesi halinde sözleşmeyi sona erdirme hakkını haizdir. Bu hüküm çerçevesinde davacının fesih ihtarnamesinde belirttiği gerekçelerinin haklı olup olmadığının değerlendirilmesi gerekmektedir. Asıl davada davacı sözleşmeyi fesih gerekçesi olarak; sözleşmede yer aldığı halde kendisine 20 adet kitabın verilmemiş olması, yazara kitapların satış takibini izlemesi için vermeyi taahhüt ettiği şifreyi vermemesi, telif ödemesinin yapılmaması olarak belirtilmiştir.
Taraftar arasındaki 30,5.2015 tarihli sözleşmenin 1/8 hükmüne göre, yüklenici yazara 4 adet ücretsiz kitap gönderecektir. Görüldüğü üzere sözleşmede davacıya verilmesi gereken kitap adedi 4 iken davacı taraf bunun 20 adet olduğunu belirtmiş davalı ise birleşen davasında bu sayının 20 olduğunu kabul etmiştir. Dosyada davalının 20 adet kitabı davacıya teslim ettiğine dair herhangi bir delil ibraz edememiş olması karşılığında bu fesih gerekçesinin haklı olduğu bilirkişi heyetince tespit edilmiştir. Mahkememizinde kabulü bu yöndedir.
Sözleşmenin 1/8 hükmünde, davalının her ay sonunda basılı ve e-kitap olarak yapılan satış raporunu yazara ileteceği hükmü yer almakta ve ayrıca davalı taraf birleşen dava dilekçesinde böyle bir yükümlülüğün olduğunu kabul etmekte olduğundan; dosyada davalının yazara kitapların satış takibini izlemesi için vermeyi taahhüt ettiği şifreyi verdiğine dair herhangi bir delil ibraz edememiş olması karşılığında da bu fesih gerekçesinin haklı olduğu anlaşılmıştır.
Taraflar arasındaki sözleşmenin 1/5 hükmüne göre, satılan kitaplardan elde edilen kardan yazar % 25, elektronik kitap satışlarından da % 50 telif alacaktır. Yine sözleşmede el yazısı ile yazılan hükme göre ise, satılan her 100 kitap bedeli yazarın banka hesabına otomatik olarak yatırılır. Dosyada yer alan belgeler ile taraf beyanlarından davaya konu kitapların davalı tarafından tercümesinin yaptırılarak yurt dışında çeşitli sitelerde satışının yapıldığı açık olmasına rağmen davacıya kitap satışlanndan davalı tarafından ödenmiş telif bedeline ilişkin delil bulunmadığından davacının bu fesih gerekçesinin de haklı olduğu tespit edilmiştir.
Davacı taraf sözleşme için ödediği 1,300,- Euro Tercüme bedeli ile 1.500,00- TL. tanıtım bedelinin feshin ulaşma tarihinden itibaren ticari faizi ile iadesini talep etmiş ise de davaya konu kitapların yurt dışına satışı için davacı tarafından yapması gereken bu yükümlülükler yerine getirilip sözleşme ifa edildikten ve davalının da kitapların tercümesini yapıp yurt dışında satışla arz etme şeklindeki yükümlüğünü yerine getirmesinden sonra artık davacının sözleşmeye dayalı talebinin sözleşme çerçevesinde telif bedeti talebi olacağı, aksi halde hem sözleşme gereği yaptığı edimlerin iadesi ile hem de sözleşmeden olan hakların talep edilmesinin söz konusu olamayacağı bu durumun davacı lehine sebepsiz zenginleşmeye neden olacağı hususu bilirkişilerce de isabetli bir şekilde tespit edilmiştir. Bu nedenle ,davacının sözleşme için ödediği 1.300,- Euro Tercüme bedeli, 1.500,00- TL tanıtım bedelinin feshin ulaşma tarihinden itibaren ticari faizi ile iadesi talebi yerinde olmayıp ancak telif kapsamında maddi tazminat isteminin tespiti gereklidir.
Davacı tarafın talep ettiği telif bedelinin ise dosya kapsamında davalı tarafça bu hususa ilişkin bir delil ibraz edilmediğinden bilirkişi heyetince haklı olduğu tespit edilmiş ve heyette yer alan yayıncı bilirkişisinin satış adet ve fiyatlarına ilişkin tespitleri www,…,com ve diğer sitelerde satışı yapılan kitaplar ve tutarları roporda liste halinde denetime uyğun olarak tespit eilmiş olup, Davacının kitabının normal satış fiyatları 18,99 $ olduğu halde kitaplarının internet sitelerinde arzının daralması nedeni ile fiyatları da yükseldiğini, bilirkişilerce raporun yazıldığı 22 Ağustos 2017 tarihinde www….com da …: …y 599 $, 975 $ olduğu tespit edildiğini, Davacının 03.04.2017 tarihinde sunduğu internet çıktısına göre adı geçen sitede www….com sitesinde satış değeri, 22.03.2017 tarihinde 199,99 dolar olarak görüldüğünü, Davalının ticari defterlerinin incelenmesine ilişkin bir ara karan olmaması nedeniyle dosyada yer alan satışa ilişkin sınırlı derecedeki belgelerden satış tutarı 472,51 Dolar olarak tespit edildiğinden ve sözleşmenin 1/5 maddesi gereğince fiziki kitap satışı olan 455,67 doların % 25’i dan 113,92 dolar ile e-kitap satışı olarak 16.64 doların % 50’si olan 8.42 dolan olmak üzere toplam 122,34 USD’nın telif bedeli olarak davacının talep hakkının bulunduğu bilirkişilerce tespit edilmiştir.
Asıl davada davacı manevi tazminat talebinde de bulunmuştur. Ancak Yayın sözleşmesine aykırılık nedeniyle manevi tazminat talebinin hukuki dayanağı Borçlar Kanununun 114/2 maddesi hükmü olup anılan hükme göre, “Haksız fiil sorumluluğuna İlişkin hükümler, kıyas yoluyla sözleşmeye aykırılık hâllerine de uygulanır”. Bu atıf nedeniyle TBK 58 kıyasen sözleşmeye aykırılıktan doğan sorumlulukta kıyasen uygulama alanı bulabilecek ve manevi tazminat istenebilecektir. Ancak , salt sözleşmeye aykırı davranışın varlığı, manevi tazminat isteminin kabulü için yeterli olmayıp, aykırılığın niteliğinden veya özel hal ve şartlar nedeniyle aynı zamanda davacının kişilik haklarının Medeni Kanunun 24. maddesi anlamında zedelenmesi ve bu nedenle de Borçlar Kanununun 41 maddesi hükmü uyarınca, haksız bir eylem olarak nitelendirilmesinin de gerekli olduğu anlaşıldığından, somut olayda manevi tazminatı gerektirir bir kişilik hakkının İhlalinin söz konusu olmadığından, fsek kapsamında da davacının manevi tazminat talep etme şartlarının bulunmadığı anlaşılmıştır.
BİRLEŞEN DAVADA DELİLLERİN TARTIŞILMASI;
Asıl davanın davalısının asıl davanın davacısına açtığı birleşen davada davalının 4 kitabı için global piyasaya açılma işleminin müvekkili tarafından yerine getirilmesine rağmen global pazara açılma ücreti olan her bir kitap için 300 dolardan 3200 dolann davalı tarafından ödenmemesi nedeniyle bu alacağın davalıdan tahsilini talep etmiştir. Öncelikle birleşen davanın davacının iddia ettiğinin aksine taraflar arasındaki sözleşmede 4 kitap değil davaya konu iki kitaptan bahsedilmektedir Taraflar arasındaki sözleşme hükümlerine göre “ eserin uluslararası piyasaya basılı kitap ve e-kitap olarak girmesi için ücret 800 USD olup bu ücret yazardan alınmaz” hükmü dikkate alındığında birleşen davanın davacısının birleşen davanın davalısından sözleşmenin bu hükmü dikkate alındığında global pazara açılma ücretini talep edemeyeceği anlaşıldığından, aksine ilişkin delil de birlişen davacı yanca sunulmadığından birleşen davanın reddine karar verilmesi gerekmiştir.
Gerek kök ve gerekse ek rapor kapsamı, davacı ve davalı yanca imzalanan sözleşme hükümleri ve BK nun yayın sözleşmesine ilişkin amir hükümleri bir bütün olarak incelendiğinde; “…” isimli iki kitabın tıp alanında yazılan, belli üslup ve sistematiği yansıtan, sahibinin hususiyetini taşıyan FSEK m.2 anlamında “herhangi bir şekilde dil ve yazı İle ifade olunan” ilim ve edebiyat eseri olduğu,.Asıl davanın davacısının FSEK 11. madde gereğince davaya konu iki kitabın eser sahibi olduğu ve işbu davayı açma ehliyetini haiz olduğu,, sözleşmeye konu kitapların yurt dışına satışı için davacı tarafından yapması gereken bu yükümlülükler yerine getirilip sözleşme ifa edildikten ve davalının da kitapların tercümesini yapıp yurt dışında satışla arz etme şeklindeki yükümlüğünü yerine getirmesinden sonra artık davacının sözleşmeye dayalı talebinin sözleşme çerçevesinde telif bedeli talebi olacağı, aksi halde hem sözleşme gereği yaptığı edimlerin iadesi ile hem de sözleşmeden olan hakların talep edilmesinin söz konusu olamayacağı bu durumun davacı lehine sebepsiz zenginleşmeye neden olacağı, dosyada yer bilirişi raporu ile tespit edilen satış oranlarına göre satış tutarı 472,51 Dolar olarak tespit edildiğinden ve sözleşmenin 1/5 maddesi gereğince fiziki kitap satışı olan 455,67 doların % 25’i dan 113,92 dolar ile e-kitap satışı olarak 16.64 doların % 50’si olan 8.42 dolan olmak üzere toplam 122,34 USD’nın telif bedeli olarak davacı yanca talep edilebileceği sabut bulmakla yukarda açıklanan gerekçe kapsamına göre; ASIL DAVADA; Davacı tarafından yapılan feshin haklı sebebe dayandığının tespitine, Davacıya ait “…” isimli kitapların davalı tarafından basım, çoğaltma ve yayma, satışa sunma ve tanıtımının tedbiren karar kesinleşene kadar önlenmesine,taraflar arasında 30/03/2015 tarihinde imzalanan sözleşme hükümleri dikkate alınarak davalının davacıya 122.34 USD telif bedeli ödemesine, davacının fazlaya ilişkin sair taleplerinin reddine, BİRLEŞEN DAVANIN REDDİNE, karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm oluşturmak gerekmiştir.
HÜKÜM;Yukarda açıklanan gerekçe kapsamına göre,
1-ASIL DAVADA: davacı tarafından yapılan feshin haklı sebebe dayandığının tespitine, davacıya ait “…” isimli kitapların davalı tarafından basım, çoğaltma, yayma, satışa sunma, tanıtımının tedbiren önlenilmesine, taraflar arasında 30/03/2015 tarihinde imzalanan sözleşme hükümleri dikkate alınarak davalının davacıya 122.34 USD (364,67 TL)telif bedeli ödemesine, fazlaya ilişkin istemin reddine,
Manevi tazminat isteminin şartları oluşmadığından talebin reddine,
A-44,40TL ilam harcının peşin harçtan mahsubu ile artan 123,68TL harcın asıl dosya davacısına iadesine,
B-Kabul edilen telif bedeli yönünden; Avukatlık ücret tarifesi uyarınca 364,67-TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
C-Reddedilen tanıtım, tercüme bedeli talebi ve kısmi ret edilen telif bedeli yönünden; Avukatlık ücret tarifesi uyarınca 933,48-TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
D-Reddedilen manevi tazminat talebi yönünden Avukatlık ücret tarifesi uyarınca 3.145,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
E-Davacı tarafın yargılama giderlerinden olan 29,20 TL başvuru harcı 168,08 peşin harç 288 TL tebligat ve müzekkere masrafı, 2.250 TL bilirkişi ücreti olmak üzere toplam 2.735,28 TL yargılama giderinin takdiren 2/3’sinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
E-Taraflarca fazla yatırılan gider avansının hüküm kesinleştiğinde ve talep halinde iadesine,
BİRLEŞEN DAVANIN REDDİNE,
A-34,90 TL ilam harcının peşin harçtan mahsubu ile artan 183,70 TL fazla harcın davacıya iadesine,
B-Davanın reddi nedeniyle Avukatlık ücret tarifesi uyarınca 3.145,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
C-Yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına,
D-Taraflarca fazla yatırılan gider avansının hüküm kesinleştiğinde ve talep halinde iadesine,
Dair karar taraf vekillerinin ve davalı asilin yüzüne karşı gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki haftalık süre içinde İSTİNAF YASA YOLU AÇIK olmak üzere verilen karar açıkça okundu, usulen anlatıldı. 11/12/2018

Katip …
¸e-imzalıdır

Hakim …
¸e-imzalıdır