Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
1.FİKRÎ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ

ESAS NO : 2015/161 Esas
KARAR NO : 2018/319

DAVA : Faydalı Model ve Endüstriyel Tasarım Belgesinin Hükümsüzlüğü,
DAVA TARİHİ : 03/08/2015
KARAR TARİHİ : 11/09/2018

Mahkememizde görülmekte bulunan Faydalı Model ve Endüstriyel Tasarım Belgesinin Hükümsüzlüğü, davasının yapılan açık yargılamasının sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
İDDİA;Davacı vekili dava dilekçesinde; Davalı şirketin haksız ve kötü niyetle tescil ettirdiği TPE nezdinde … numarası ile tescili yapılan faydalı model ve … tescil no’lu endüstriyel tasarımın hükümsüzlüğünün talep ve dava edildiği anlaşılmıştır.
SAVUNMA; Davalı vekili beyan dilekçesinde; Davanın reddine karar verilmesini talip etmişlerdir.
DELİLLERİN TARTIŞILMASI VE GEREKÇE
Dava konusu uyuşmazlık, Davalı adına TPE nezdinde … numarası ile tescili yapılan faydalı model ve … tescil no’lu endüstriyel tasarımın hükümsüzlüğüne ilişkin olarak açılmıştır.
Türk Patent ve marka kurumundan faydalı modele ve endüstriyel tasarıma ait tescil belgeleri istem ve tarifnameleri ile birlikte celp edilmiştir.
HMK 266. madde gereğince bilirkişi incelemeleri yaptırılmıştır. Düzenlenen raporların denetim ve hüküm kurmaya elverişli bulunduğu anlaşılmıştır.
Bilirkişiler …, …, …’ın 18.12.2015 tarihli raporlarında; Hükümsüzlüğü talep edilen davalıya ait … no.lu FM belgesinin hiçbir isteminin başvuru tarihi itibarıyla yenilik İçermediğini, Davalı tarafa alt 25.07.2013 başvuru tarihli … numaralı tasarım tescili ile … firmasına ait 2009 yılı kataloğunda yer alan 1-2-3-4-6-7 ve 9. Tasarımların görselleri arasında bilgilenmiş kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenimde belirgin farklılıklar bulunmadığını, bu sebep ile benzer olarak algılandıklarını, Davalı tarafa ait … numaralı Tasarımların, başvuru tarihi olan 25.07.2013 tarihi itibarı ile koruma şartı olan yenilik ve ayırt edici nitelik özettiklerine sahip olmadığını bildirdikleri anlaşılmıştır.
Rapora itiraz edilmesi üzerine heyete patent ve istemlerin yorumlanmısı konusunda uzman İTÜ Makina fakültesi öğretim üyesi Doç. Dr. … atanarak tekrar rapor alınmış bilirkişilerin 23.7.2016 tarihli raporlarında özetle; Hükümsüzlüğü talep edilen davalıya ait … no.lu FM belgesinin hiçbir isteminin başvuru tarihi itibarıyla yenilik İçermediğini, Davalı tarafa alt 25.07.2013 başvuru tarihli … numaralı tasarım tescili ile … firmasına ait 2009 yılı kataloğunda yer alan 1-2-3-4-6-7 ve 9. Tasarımların görselleri arasında bilgilenmiş kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenimde belirgin farklılıklar bulunmadığı, bu sebep ile benzer olarak algılandıklarını, Davalı tarafa ait … numaralı 1-2-3-4-6-7-9 Tasarımların, başvuru tarihi olan 25.07.2013 tarihi itibarı ile koruma şartı olan yenilik ve ayırt edici nitelik özettiklerine sahip olmadığını bildirdikleri anlaşılmıştır.
Bilindiği üzere faydalı model kormasında koruma kapsamındaki buluşun yeni olması halinde korumadan faydalanabilir. Yoksa tasarımlara uygulanan kriterler teknik özellik barındıran faydalı modellerde de kıyasen uygulanmaz.FM’in yeni olup olmadığı istemlerin ayrıştırılması ve istemi oluşturan unsurların yeni olup olmadığı ile belirlenir.
Faydalı model belgesinin hükümsüzlüğü faydalı model belgesi almış buluşun, Kararnamede bir buluşa faydalı model verilebilmesi için gereken yenilik veya sanayiye uygulanabilirlik özelliklerine sahip olmadığının veya Kararnamenin 6. maddesinde sayılan faydalı model belgesi verilmeyecek konu ve buluşlardan olduğunun belirlenmesi halinde sözkonusu olmaktadır.
Faydalı model konusu olan buluşa ilişkin olarak yenilik, başvuru tarihinden önce Türkiye içinde veya dünyada herkesin erişebileceği şekilde yazılı veya başka bir biçimde açıklama yapılmamış yahut ülke genelinde kullanılmamış ise söz konusu olmaktadır (PatKHK m. 156/1). Bir başka ifadeyle, faydalı modellerde hükümsüzlük konusunda yenilik araştırması yapılırken bir buluşun yeniliğini ortadan kaldıran açıklamanın, patentlerde olduğu gibi dünyanın her hangi bir yerinde yapılması yeterli sayılacaktır. Buna mukabil, kullanım bakımından yenilikte ise sadece ülke içindeki kullanım esas olarak kabul edilecektir.
Faydalı modellerdeki hükümsüzlük halinin belirlenmesi, Kararnamede belirtilen bazı durumlarda (m. 165/1 ,a,b,c) istem veya istemler bağlamında yapılır. Faydalı modelden doğan hakkın kapsamı istem veya istemlere göre belirlenmek zorundadır (PatKHK m.83/1). Faydalı modelden doğan hakkın koruma kapsamının belirlenmesinde istemlerin bu özellikleri, PatKHK’nin 47/2’de açıklandığı gibi, aynı doğrultuda düzenlenmiş 83. maddede belirtilmiştir. Bu maddeye göre istemler: “Patent başvurusu veya patentten doğan korumanın kapsamı istem veya istemler ile belirlenir. İstem veya istemler tarifname ve resimler esas alınarak yorumlanır. İstem veya istemler, bir yandan patent başvurusu veya patent sahibine hakkı olan korumayı sağlayacak ve diğer yandan üçüncü kişilere de korumanın kapsamı açısından makul bir düzeyde kesinlik ifade edecek şekilde birlikte yorumlanır.” şeklinde izah edilmiştir.
Hükümsüzlüğün tespiti, davanın açıldığı tarihe göre değil, faydalı model belgesi başvurusunun yapıldığı tarih temel alınarak belirlenmelidir. Bir başka ifadeyle hükümsüzlük halleri, başvuru anına göre değerlendirilip, o zaman için hükümsüzlüğe sebep olan hallerin gerçekleşip gerçekleşmediği aranacaktır.
Faydalı model belgelerinde bilindiği gibi Patentin aksine yeniliğin tekniğin bilinen durumu aşması gerekmez . Bir faydalı modele konu olan buluşun yeni sayılabilmesi için faydalı model başvurusuna konu olan buluş başvuru tarihinden önce Türkiye’de veya dünyada herkesin ulaşabileceği şekilde yazılı olarak veya başka bir yol ile açıklanmış veya yöresel ve ülke çapında kullanılmış olmamalıdır. Faydalı Model konusu buluş teknik alana ait olmalı ” teknik , ekonomik ve sosyal ilerlemenin ” gerçekleşmesini sağlayacak nitelik taşımalıdır. Herkesin ulaşabileceği şekilde yazı ile açıklanmış veya başka bir yol ile yapılmış ise ,buluş yeni sayılmaz .faydalı modele konu olan buluş başvuru tarihinden önce kullanılmış ise yenilik ortadan kalkar. Faydalı modele konu buluş patent hakkında KHK .nın 154 ve 156 madde anlamında yeni değil ise ,belgenin hükümsüzlüğüne karar verilir.Somut olayda 2 kez alınan bilirkişi raporunda … no.lu FM belgesinin hiçbir isteminin başvuru tarihi itibarıyla yenilik içermediğini tespit ettikleri anlaşıldığından faydalı modelin hükümsüzlük şartlarının oluştuğu tespit edilmiş ve davanın kabülüne karar verilmiştir.
Davacı ayrıca davalı adına tescilli … nolu tasarımında hükümsüzlüğünü talep etmiştir. Gerek 554 sayılı KHK kapsamında gerekse 6769 sayılı Sınai Mülkiyet yasasının 56. maddesinde ancak yeni ve ayırt edici özellik taşıyan tasarımlar korunur. Tasarımın aynısı, başvuru veya rüçhan tarihinden önce dünyanın her hangi bir yerinde kamuya sunulmamış ise, yeni sayılır. Bir tasarımın bilgilenmiş kullanıcıda oluşturduğu genel izlenim ile diğer tasarımların böyle bir kullanıcıda oluşturduğu genel izlenim arasında belirgin bir fark mevcutsa, anılan tasarımın ayırt edici özellik taşıdığı kabul edilir.
KHK’nin 5. maddesi “Yeni ve ayırt edici niteliğe sahip tasarımların” belge verilerek korunacağı hükmünü amirdir. Yenilik ise 6. maddede düzenlenmiştir. Buna göre, “Bir tasarımın aynısı, başvuru veya rüçhan tarihinden önce dünyanın herhangi bir yerinde kamuya sunulmamış ise o tasarım yeni kabul edilir.” Görüldüğü üzere KHK, yenilik bakımından mutlak yenilik kriterini benimsemiştir. Ancak tasarımlar sadece küçük ayrıntılarda farklılık gösteriyorlarsa aynı kabul edilir. Ayırt edicilik ise KHK’nin 7. maddesinde tanımlanmıştır. Maddeye göre “Bir tasarımın ayırt edici niteliğe sahip olması, bu tasarımın bilgilenmiş kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenim ile ikinci fıkrada belirtilen herhangi bir tasarımın böyle bir kullanıcıda yarattığı genel izlenim arasında belirgin bir farklılık olması” anlamındadır. Maddenin 2. fıkrasında ayırt edicilik yönünden kıyaslamaya esas alınacak tasarımın, başvuru veya rüçhan tarihinde Türkiye’de veya dünyada herhangi bir yerde piyasaya sunulmuş olması veya Enstitü tarafından tescilli bir tasarım olarak yayınlanmış ve ayırt edici nitelik açısından değerlendirilen tasarımın başvuru veya rüçhan tarihinde henüz koruma süresini doldurmamış olması, koşulunu getirmiş bulunmaktadır.
Kıyaslamanın yapılması sırasında ise, birbirleri ile kıyaslanan tasarımların ilke olarak farklılıklarından çok ortak özelliklerinin değerlendirilmesine ağırlık verilecek ve tasarımcının tasarımı geliştirme açısından ne kadar seçenek özgürlüğüne sahip olduğu göz önüne alınacaktır.(KHK madde 7/son)
Aynı düzenlemelere paralel düzenleme ise 6769 sayılı Sınai Mülkiyet yasasının 56. maddesinde düzenlenmiştir. 57. maddenin 2. fıkrasında ise koruma talep edilen tasarımın ,başvuru tarihinden veya rüçhan talebi var ise rüçhan tarihinden önceki on iki ay içinde tasarımcı veya halefi yada bu kişilerin izni ile üçüncü bir kişi tarafından veya tasarımcı yada halefleri ile olan ilişkinin kötüye kullanımı sonucu kamuya sunulması halinde bu açıklama tasarımın yeniliğini ve ayırt edici niteliğini etkilemez düzenlemesi getirilmiştir.
Dosyaya sunulan deliller, kataloğlar,Türk patent ve Marka kurumundan gelen tescil belgeleri ve mahkememizin ihtisas mahkemesi olması sıfatıyla bilirkişilerce düzenlenen kök ve heyete atanan son bilirkişinin iştiraki ile oluşturulan son rapor teknik dökümanlar kapsamında incelendiğinde; TPE nezdinde … numarası ile tescili yapılan faydalı model ve … tescil no’lu endüstriyel tasarımın hükümsüzlük şartlarının tamamen oluştuğu anlaşılmıştır.
Bilirkişiler son raporlarının 6. Sayfasında davacı yanca sunulu katoloğda D2 olarak yer alan … kataloğunun dava konusu FM in yenilik incelemesi konusunda bir referans olması konusunda bir şüphe bulunmadığına ,Yenilik incelemesinin ana isteminde yer alan unsurlarının www….com.tr linkinde yer aldığını,Almanya’da 16 kasım 2009 tarihinde kalite sistemi için alınan sertifika da da davalının faydalı model başvurusundan önce Su soğutma kulelerinin üretildiğini , üretimlerin katalogda yer aldığını, Faydalı modelin ana isteminin yenilik unsuru içermeyen diğer istemlerinde başvuru tarihi itibariyle yeni olmadığını bildirmişlerdir.
Yine davacı delilleri incelendiğinde 8 no’lu istem ‘…’ referans … kataloğunda 6. Sayfa … Havalimanı, İstanbul fotoğrafında yer aldığından ve ayrıca raporda buluş konusunda katkı sağlamayan bir özellik olduğu belirtilmiş olduğundan, ve bu unsur 2009 kataloğunda yer aldığından yeni değildir. 8 ‘lu (…) yönünden raporda ‘…’nin buluş konusunda katkı sağlamayan bir teknik özellik olarak değerlendirildiği hususu da sabit olduğundan, tüm istemler yönünden FM ve Endüstriyel tasarımların hükümsüz kılınması gerektiği anlaşılmıştır. Zira 8 no’lu … kataloğunda … Havalimanı görselinde yer aldığından 8 no’lu istem yönünden de yenilik ve buluşa katkı özelliklerinin bulunmadığı sübut bulmuştur.
… resmi blog sayfasında yer alan … unsurlu … Havalimanı su soğutma kulesinin Ekim 2008 de tamamlandığı ,tamamlanmış haline ait fotoğraf tarihinin 21.11.2008 olduğu davacı yanca sunulan delillerden anlaşılmaktadır. Bu kapsamda … resmi blog sayfa haberi, haber fotoğrafı, 29.12.2011 tarihide yayınlanan … takvim haberi ve … takvimi, Takvimde yer alan fotoğrafta … yer alması, “Bir tasarımın aynısı, başvuru veya rüçhan tarihinden önce dünyanın herhangi bir yerinde kamuya sunulmamış ise o tasarım yeni kabul edilir.” düzenlemesi ile birlikte değerlendirildiğinde davalıya ait 2013/05474 no’lu tasarımların tamamının 554 s. KHK ve 6769 Sınai Mülkiyet kanununa göre hükümsüzlüğüne karar verilmesi gerektiği anlaşılmıştır.
Toplanan deliller bilirkişilerin kök ve son raporları ve katalog ve sunulu deliller ile birlikte değerlendirildiğirde; Davalı tarafa ait 25.07.2013 başvuru tarihli … numaralı tasarım tescili ile … firmasına ait 2009 yılı kataloğunda yer alan ürün görselleri arasında bilgilenmiş kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenimde belirgin farklılıklar bulunmadığı, bu sebep ile benzer olarak algılandıkları,Davalı tarafa ait … numaralı tasarımın, başvuru tarihi olan 25.07.2013 tarihi itibariyle koruma şartı olan yenilik ve ayırt edici nitelik özelliklerine sahip olmadığı, keza davalıya ait … no.lu FM belgesinin hiçbir isteminin başvuru tarihi itibarıyla yenilik içermediğini subut bulmakla davanın kabulüne karar verilerek yukarda açıklanan gerekçe kapsamına göre aşağıdaki şekilde hüküm oluşturulmuştur.
HÜKÜM; Yukarda açıklanan gerekçe kapsamına göre,
1-Davanın KABULÜNE,
2 -Davalı adına … nolu no FAYDALI MODEL BELGELERİNİN ve … ile tescilli ENDÜSTRİYEL TASARIM BELGESİNİN ayrı ayrı HÜKÜMSÜZLÜĞÜNE,
3 -Kararın kesinleşmesini mütakip kesinleşmiş karar örneğinin ilgili sicile işlenmek üzere Türk Patent ve marka kurumuna gönderilmesine,
4-35,90 TL ilam harcının peşin harçtan mahsubu ile eksik kalan 8,20 TL harcın davalıdan tahsiline,
5-Faydalı Modelin hükümsüzlüğü talebinin kabulü nedeniyle,Avukatlık ücret tarifesi uyarınca 3.145 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
6-Endüstriyel tasarımın hükümsüzlüğü talebinin kabulü nedeniyle,Avukatlık ücret tarifesi uyarınca 3.145 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
7-Davacı tarafın yargılama giderlerinden olan 27,70 TL başvuru harcı 27,70 TL peşin harç 111 TL tebligat ve müzekkere masrafı, 2.450 TL bilirkişi ücreti olmak üzere toplam 2.616,40 TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
8-Taraflarca fazla yatırılan gider avansının hüküm kesinleştiğinde ve talebi halinde iadesine,
Dair karar taraf vekillerinin yüzüne karşı gerekçeli kararın taraflara tebliğinden itibaren 2 HAFTA içerisinde İSTİNAF YASA yolu açık olmak üzere karar verilip tefhim kılındı, hazır olanlara duruşma zaptından örnek verildi. 11/09/2018

Katip …
¸e-imzalıdır

Hakim …
¸e-imzalıdır