Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
19. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2023/176 Esas
KARAR NO : 2023/303

DAVA : Bilgi Alma ve İnceleme Hakkı İhlali
DAVA TARİHİ : 21/03/2023
KARAR TARİHİ : 09/05/2023
Mahkememizde görülmekte olan Bilgi Alma Ve İnceleme Hakkı İhlali davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili vermiş olduğu dava dilekçesinde özetle; davalı ….Anonim Şirketi’ nin bir aile olarak kuruluğunu ve halen de aile şirketi olma vasfını sürdürdüğünü, buna rağmen davalı şirketin yönetiminde olan aile bireyleri tarafından şirket ortağı müvekkilinin davalı şirket ve faaliyetleri hakkında bilgi almasının sürekli bir şekilde engellendiğini veya sürüncemede bırakıldığını, öncelikle bilgi edinmek hakkının doktrinde şirketin ekonomik ve mali durumunun, egemenlik ilişkilerinin ve çoğunluğu oluşturan ve şirkete hakim olan pay sahiplerinin elde ettiği menfaatlerin tam olarak anlaşılmasının ve bu yolla hakların bilinçli olarak kullanılabilmesi amaçlarına hizmet ettiğini, pay sahiplerinin şirketin faaliyetleri ve içinde bulunduğu finansal ve ekonomik durumdan haberdar olma ihtiyaçlarının ve yönetimin karar ve işlemleri ile şirket hesaplarının denetlenmesine ilişkin tüm hususların ve faaliyet raporunun kapsamına giren mevcut ve geleceğe ilişkin personel politikasının yapısal değişiklikler ve organizasyon değişikliklerine ilişkin işletme stratejisinin, araştırma ve geliştirme konularının bilgi alma hakkının kapsamında kabul edildiğini, bu kapsamda belirtilen işbu bilgi edinme hakkı kapsamına giren belgelere ilişkin dava açma zorunluluğunun hasıl olduğunu, müvekkilinin defalarca bilgi edinme talebini yinelediğini ancak herhangi bir bilgi edinemediğini, bu hususta ihtarname dahi göndermesine rağmen müvekkilinin TTK 437. madde kapsamındaki haklarının ihlal edildiğini, bilgi alma hakkının, şirketin bağlı şirketler dahil, diğer işletmelerle ve kişilerle olan tüm işlemleri ve iş ilişkilerini kapsadığını ve pay sahibinin bilgi alma talebine ilişkin kayıtların finansal tablolarda ve faaliyet raporlarında yer alsa bile, bu belgelerde ki bilgilerin pay sahibinin yeterli derecede aydınlatılmasına ve haklarını bilinçli bir şekilde kullanabilmesine imkan verecek derecede değil ise bilgi alma talebinin olumlu karşılanması gerektiğini, müvekkilinin 14/03/2023 tarihli 2022 yılına ait Olağan Genel Kurul toplantısına bizzat katıldığını, toplantıda bu hususta; Genel Kurul toplantısı esnasında müvekkili tarafından bilanço ve gelir tablosu incelenirken somutlaştırılmış, belirli söz konusu finansal tablo kalemleri ile ilgili bilgi alma talebinde bulunulduğunu, toplantıda yönetim kurulu üyesi ve çoğunluk pay sahibi bulunmasına rağmen TTK m.437 uyarınca aktif bilgi alma hakkı uyarınca yaptıkları taleplerin cevapsız bırakıldığını, taraflarına hiçbir cevap verilmediğini, aynı zamanda bilgi alma hakkının, bu hakkın kullanıldığı genel kurul toplantısının gündemindeki konularla da sınırlı olmadığını, bu husus 437 madde gerekçesinde açıkça ifade edildiğini, bu kapsamda müvekkilinin bilgi edinme hakkına ilişkin toplantı gerçekleştirilmeden önce bir ihtarnamede gönderildiğini, defalarca bilgi edinme haklarının talep edildiğini ancak tüm çabalarının sonuçsuz kaldığını, cevapsız bırakılan bilgi alma talepleri için belki genel kurul sonrasında cevap verilir beklentisiyle makul bir süre beklemelerine rağmen genel kurul sonrasında da taraflarına hiçbir dönüş yapılmadığını, şirket Yönetim Kurulu Başkanı … tarafından müvekkiline, şirket kaşesi üzerinde imzasının bulunduğu 22.02.2023 tarihli yazının gönderildiğini, işbu yazıda; şirket ortaklarının özel ve şahsi harcamaları ile fiilen şirket personeli olmamasına rağmen şirkette istihdam edilen hizmetlilerin yer aldığı ve bu hususta bir düzenleme yapılacağının belirtildiğini,taraflarının bu hususu kesinlikle bilinmemekte olup, şirket personeli olmamasına rağmen şirket içi personel gibi gösterilen personellerin kim olduğu, ne zamandan itibaren, ne kadar süre ile şirkette çalışır gösterildikleri ve halen gösterilemeye devam edilip edilmediği, bu masrafların nasıl ve kim tarafından karşılandığı; yine şirket ortakları tarafından yapılan ve buna karşılık şirket hesabından ödenen özel ve şahsi harcamaların neler olduğu ve tutarının ne kadar olduğu, bu ödemelerin ne zaman başladığı, bu harcamaların kime ait olduğu ve halen devam edip etmediği hakkında; müvekkilin TTK 437/1’te yer alan tüm belge, bilgi ve evrakları, yine 437/4’te düzenlendiği üzere ticari defterleri ve bunun dışında kalan ancak bu belgeler ile bütünlük arz eden şirket mizanı gibi tüm şirket borç ve harcamalarını gösteren belge, bilgi, fatura, yazışma ve kayıtların müvekkili ve yanında incelemeye gelen uzmanın incelemesine sunulmasını ve müvekkili veya uzman tarafından gerekli görüldüğü ve talep edildiği takdirde gelir tablosu ve bilanço da dahil olmak üzere yukarıda belirtilen belgelerin birer suretinin verilmesini, bilançoda yer alabilecek maddi duran varlıkların ne olduğu söz konusu duran maddi varlıkların sayısını, ne zaman alındığı ve duran varlıkların taşınır olması halinde kimlerin kullanımına verildiği, gelir tablosu kapsamında kiralama faaliyeti/hizmeti içi yapılan harcama kalemlerinin nelerden oluştuğu ve her bir kalemin tutarı, gelir tablosunda yer alan tüm gider ve gelirlerin detaylı açıklaması, bu hesap adı altında yapılan ödemelerin kimlere, ne ad altında ve ne tutarda yapıldığının bilgisinin, davalı şirket tarafından taraflarına tüm yıllara ait detaylı mizanından bir örneğin verilmesini, davalı Şirketten bilgi alınması için açtıkları davanın kabulüne, böylece Davalı Şirket tarafından kabul kararının tebliğinden itibaren 10 gün içinde taraflarına yukarıda belirtilen sorular kapsamında yazılı cevap verilmesine, yargılama masrafı ve vekalet ücretinin karşı tarafa tahmiline, karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili vermiş olduğu cevap dilekçesinde özetle; davanın haksız ve dayanaksız olduğunu, TTK. ‘nun 437. maddesinin, ortaklara verilecek bilgileri belirlediğini ve sözkonusu bilgilerin genel kurul öncesinde kanunda belirtildiği gibi ortakların bilgisine sunulduğunu, davacının şirket mallarının bölüşülerek ortaklara verilmesiyle ilgili haksız girişimlerinden sonuç alamaması nedeniyle açmaya devam ettiği tepki davalarının onbeşi geçtiğini ve işbu davanın da seriye katıldığını, sorulan soruların hepsinin cevabının ortakların incelemesine sunulan ve kanuna uygun olarak hazırlanan belgelerde olduğu gibi, genel kurulda da açıklayıcı yanıtlar verildiğini, kanun dahilinde verilen bilgiler haricindeki taleplerin iyiniyetli olmadığını ve TTK.’nun 437/3. Maddesi gereğince şirket sırlarının açıklanması ve şirket menfaatlerinin tehlikeye girmesi sonucunu doğuracağından verilmesinin mümkün de olmadığını, esasen kanunun şirkete bu kaçınma yetkisini açıkça tanıdığını,kaldı ki bilinen aşırı ekonomik zorluklara rağmen ortaklara yüksek karlar dağıtıldığını, davacının hisse oranının belirttiği şekilde olmayıp , bir kısmıyla ilgili davanın da devam ettiğini, davacının pek çok dayanaksız talebi olup, verilecek bilgi ve belgelerin 437. maddede sayılanların kapsadıklarıyla sınırlı olduğunu, bu bilgilerin de zaten verildiğini ve mahkeme tensip ediyorsa tekrar verileceğini, belirtilenler dışındaki taleplerin yasal olmadığı gibi ticari sır niteliğinde olduğunu konuyla ilgili olarak müvekkilinin de bilgilendirilmiş olup, ek bir bilgi gelirse cevap süresi içinde bildirme haklarının da saklı olduğunu, onda birden düşük hisseye sahip davacının, özel denetçi tayinine ilişkin kanun hükümlerini gözardı ederek, uzman incelemesi ,uzmanlara yer tahsisi ,bilgili ve yetenekli davalı şirket yetkililerinin bu incelemede hazır bulundurulması gibi tamamen usule aykırı,üstelik mahkemenin vazettiği bir davada noter katibi bulundurulması gibi daha önce görülmemiş taleplerle dolu davasının reddini talep etmiştir.
DELİLLER VE GEREKÇE:
Dava; bilgi alma ve inceleme talebine ilişkindir.
İstanbul Ticaret Sicil Müdürlüğü’ nün yazı cevabı, İstanbul … Asliye Ticaret Mahkemesi’ nin … Esas, İstanbul … Asliye Ticaret Mahkemesi’ nin … Esas sayılı dosyası ve tüm dosya kapsamı davanın delillerini oluşturmaktadır.
İstanbul …Asliye Ticaret Mahkemesi’ nin …Esas sayılı dosyasının incelenmesinde; davacı … tarafından, davalı …Anonim Şirketi aleyhine Ticari Şirket (Pay Defteri Kaydına İlişkin) istemli dava açıldığı, işbu mahkeme dosyasında “Davacı tarafça açılan davanın kabulü ile; davalı şirketin 16/07/2019 tarih ve 2019/3 sayılı yönetim kurulu kararının yokluğunun tespitine ve TTK 494/3 maddesi gereğince davacı … tarafından devralınan şirket hissedarı…’a ait davalı şirket hisselerinin devrine onay verilmiş sayılmasına ve hisse devrinin şirket pay defterine kaydına…” şeklinde karar verildiği görülmüştür.
İstanbul …Asliye Ticaret Mahkemesi’ nin…Esas sayılı dosyasının yapılan incelemesinde; davacı … tarafından davalı… Anonim Şirketi aleyhine Ticari Şirket (Şirkete Özel Denetçi Tayin Edilmesi), Ticari Şirket (Genel Kurul Kararının İptali İstemli) istemli dava açıldığı, işbu davanın mahkemece reddine karar verildiği anlaşılmıştır.
Dava, cevap tüm dosya kapsamı deliller birlikte incelenip değerlendirildiğinde, dava konusu ihtilaf ticari şirkette bilgi alma ve inceleme hakkının kullanılması davası nedeniyle davalı şirket hakkında davacı şirket hissedarının bilgi alma ve inceleme hakkının ihlal edilip edilmediği, bilgi alma ve inceleme hakkını kullanma şartlarının oluşup oluşmadığı hususlarından kaynaklanmaktadır.
TTK 437. maddedeki pay sahibinin Bilgi Alma ve İnceleme Hakkına ilişkin;
“(1) Finansal tablolar, konsolide finansal tablolar, yönetim kurulunun yıllık faaliyet raporu, denetleme raporları ve yönetim kurulunun kâr dağıtım önerisi, genel kurulun toplantısından en az onbeş gün önce, şirketin merkez ve şubelerinde, pay sahiplerinin incelemesine hazır bulundurulur. Bunlardan finansal tablolar ve konsolide tablolar bir yıl süre ile merkezde ve şubelerde pay sahiplerinin bilgi edinmelerine açık tutulur. Her pay sahibi, gideri şirkete ait olmak üzere gelir tablosuyla bilançonun bir suretini isteyebilir.
(2) Pay sahibi genel kurulda, yönetim kurulundan, şirketin işleri; denetçilerden denetimin yapılma şekli ve sonuçları hakkında bilgi isteyebilir. Bilgi verme yükümü, 200 üncü madde çerçevesinde şirketin bağlı şirketlerini de kapsar. Verilecek bilgiler, hesap verme ve dürüstlük ilkeleri bakımından özenli ve gerçeğe uygun olmalıdır. Pay sahiplerinden herhangi birine bu sıfatı dolayısıyla genel kurul dışında bir konuda bilgi verilmişse, diğer bir pay sahibinin istemde bulunması üzerine, aynı bilgi, gündemle ilgili olmasa da aynı kapsam ve ayrıntıda verilir. Bu hâlde yönetim kurulu bu maddenin üçüncü fıkrasına dayanamaz.
(3) Bilgi verilmesi, sadece, istenilen bilgi verildiği takdirde şirket sırlarının açıklanacağı veya korunması gereken diğer şirket menfaatlerinin tehlikeye girebileceği gerekçesi ile reddedilebilir.
(4) Şirketin ticari defterleriyle yazışmalarının, pay sahibinin sorusunu ilgilendiren kısımlarının incelenebilmesi için, genel kurulun açık izni veya yönetim kurulunun bu hususta kararı gerekir. İzin alındığı takdirde inceleme bir uzman aracılığıyla da yapılabilir.
(5) Bilgi alma veya inceleme istemleri cevapsız bırakılan, haksız olarak reddedilen, ertelenen ve bu fıkra anlamında bilgi alamayan pay sahibi, reddi izleyen on gün içinde, diğer hâllerde de makul bir süre sonra şirketin merkezinin bulunduğu asliye ticaret mahkemesine başvurabilir. Başvuru basit yargılama usulüne göre incelenir. Mahkeme kararı, bilginin genel kurul dışında verilmesi talimatını ve bunun şeklini de içerebilir. Mahkeme kararı kesindir.
(6) Bilgi alma ve inceleme hakkı, esas sözleşmeyle ve şirket organlarından birinin kararıyla kaldırılamaz ve sınırlandırılamaz.” şeklinde düzenleme getirilmiştir.
Dava konusu ihtilaf ticari şirket bilgi alma ve inceleme hakkının kullanılması davası nedeniyle davalı şirket hakkında davacı şirket hissedarlarının bilgi alma ve inceleme hakkının ihlal edilip edilmediği, TTK 437/5 maddesi gereğince bilgi alma ve inceleme hakkını kullanma şartlarının oluşup oluşmadığı hususundan kaynaklıdır.
İstanbul Ticaret Sicil Müdürlüğü’nün kayıtlarının incelenmesinde; dava konusu şirketin…Ticaret Sicil Müdürlüğü’ nün… sicil numarasına kayıtlı olduğu ve ticaret merkezinin Eyüpsultan/İstanbul olduğu, mahkememizin talep açısından yetkili olduğu anlaşılmıştır.
Her ortak, şirketin bütün işleri ve hesapları hakkında bilgi verilmesini isteyebilir ve belirli konularda inceleme yapabilir. Her pay sahibi genel kurulda da, şirket işleyişi bakımından bilgi verilme ve inceleme hakkı talebinde bulunabilecektir. Bilgi alma ve inceleme istemi genel kurul tarafından kabul edildiğinde, söz konusu bilgi hakkı ve inceleme hakkı genel kurulda kullanılabileceği gibi genel kurul dışında da bilgi alma ve inceleme hakkının kullanılması öngörülebilir. Genel kurul, bilgi alınmasını ve incelemeyi haksız yere engellerse, ortağın istemi üzerine mahkeme bu hususta karar verir. Somut olayda da davaya konu genel kurul toplantı tutanağı incelendiğidne davacı azınlık pay sahibinin bilgi alma ve inceleme hakkını kullanmasına yönelik sorduğu soruların yanıtsız bırakıldığı, davacının vezgeçilmez hakkını hem ihtarneme hem de Genel Kurula katılarak başvuruda bulunmasına rağmen davalı şirket tarafından davacının başvurusunun TTK md 437/5 kapsamında yanıtsız bırakıldığı anlaşılmakla davacının davasının kabulü ile TTK md 437/5 kapsamında bilgi alma ve inceleme hakkının kullanılmasına izin verilmesine karar vermek gerekmiş aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir.
H Ü K Ü M : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere,
1- Davacı tarafça açılan DAVANIN KABULÜ ile;
a) Şirket içi personellerin kim olduğu, ne zamandan itibaren, ne kadar süre ile şirkette çalışır gösterildikleri ve halen gösterilemeye devam edilip edilmediği, bu masrafların nasıl ve kim tarafından karşılandığı; yine şirket ortakları tarafından yapılan ve buna karşılık şirket hesabından ödenen özel ve şahsi harcamaların neler olduğu ve tutarının ne kadar olduğu, bu ödemelerin ne zaman başladığı, bu harcamaların kime ait olduğu ve halen devam edip etmediği,
b) TTK 437/1’te yer alan belge, bilgi ve evrakları, yine 437/4’te düzenlendiği üzere ticari defterleri ve bunun dışında kalan ancak bu belgeler ile bütünlük arz eden şirket mizanı gibi tüm şirket borç ve harcamalarını gösteren belge, bilgi, fatura, yazışma ve kayıtların davacının ve yanında incelemeye gelen uzmanın incelemesine sunulmasına ve davacı veya uzman tarafından gerekli görüldüğü ve talep edildiği takdirde gelir tablosu ve bilanço da dahil olmak üzere yukarıda belirtilen belgelerin birer suretinin verilmesini,
c) Bilançoda yer alabilecek maddi duran varlıkların ne olduğu söz konusu duran maddi varlıkların sayısını, ne zaman alındığı ve duran varlıkların taşınır olması halinde kimlerin kullanımına verildiği
d)Gelir tablosu kapsamında kiralama faaliyeti/hizmeti için yapılan harcama kalemlerinin nelerden oluştuğu ve her bir kalemin tutarı,
e) Gelir tablosunda yer alan tüm gider ve gelirlerin detaylı açıklaması, bu hesap adı altında yapılan ödemelerin kimlere, ne ad altında ve ne tutarda yapıldığının bilgisi, davalı şirket tarafından detaylı mizanından bir örneğin davacıya verilmesine,
2- Bahsedilen incelemenin en fazla 3 iş günü boyunca yapılmasına, mali müşavirlerinin de hazır bulunacağı gün ve saatte şirket nezdinde (ve merkezinde) izin verilmesine,
3- Davalı şirket tarafından davacı ve hazır edecekleri mali müşavire şirket merkezinde çalışacakları yer gösterilmesine,
4) Davacı ve hazır edeceği mali müşavirce sorulacak soruları cevaplayacak bilgi ve yeteneğe sahip şirket ilgililerinin bu incelemede davalı şirketçe hazır bulundurulmasına,
5) Mahkememiz kararı doğrultusunda incelemenin yapılıp yapılmadığı hususunun tespiti için masrafları davacı tarafından karşılanmak kaydıyla bir noter veya yetkili katibinin incelemeye katılmasına izin verilmesine,
6)Mahkememiz kararının davalı şirkete tebliğinden itibaren 1 hafta sonrasında inceleme yapılacak günlerin (incelemeye başlama günü ile noter tebliği arasında en az 3 gün olacak şekilde) davacı tarafından davalı şirkete noter kanalıyla ihtarına,
7-Yeterince harç alındığından harç alınmasına yer olmadığına,
8-Davacı tarafından yargılama sırasında yapılan 111,25.-TL posta gideri ile 179,90.-TL peşin harç, 179,90.-TL başvurma harcı, 25,60.-TL vekalet harcı olmak üzere toplam 496,65‬.-TL yargılama giderinin davalı şirketten alınarak davacıya verilmesine,
9-Davacı yargılama sırasında kendisini bir vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT uyarınca hesaplanan 9.200,00.-TL vekalet ücretinin davalı şirketten alınarak davacılara verilmesine,
10- Taraflarca yatırılan gider avansından arta kalan kısmın karar kesinleştiğinde yatıran ilgili tarafa resen iadesine,
Dair; tarafların yokuluğunda TTK 437/5 maddesi gereğince KESİN olmak üzere oybirliğiyle karar verildi. 09/05/2023
Başkan 118877
¸e-imzalıdır

Üye
¸e-imzalıdır

Üye
¸e-imzalıdır

Katip
¸e-imzalıdır