Emsal Mahkeme Kararı İstanbul 19. Asliye Ticaret Mahkemesi 2022/61 E. 2023/351 K. 25.05.2023 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
19. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2022/61 Esas
KARAR NO : 2023/351
DAVA : Ticari Şirket (Tasfiyeye İlişkin)
DAVA TARİHİ : 31/01/2022
KARAR TARİHİ : 25/05/2023

Mahkememizde görülmekte olan Ticari Şirket (Tasfiyeye İlişkin) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili vermiş olduğu dava dilekçesinde özetle;
davacı şirket ile davalı şirket arasında 23.01.2014 tarihinde akdedilen ve … Noterliği’ nin
23.01.2014 tarih ve … yevmiye nosunda kayıtlı Adi Ortaklık Sözleşmesi ile “…
Tic A.Ş. ve … Ltd Şti Adi Ortaklığı (Bundan
sonra “Adi Ortaklık” olarak anılacaktır.) kurulduğunu, adi ortaklığın faaliyet konusunun
3.maddesinde yazılı olduğunu,
… kiracısı dava dışı … A.Ş ile mahkemeden tasfiyesi talep
olunan Adi Ortaklık arasında 09.04.2014 tarihli alt kira sözleşmesi akdedildiğini, adi ortaklığın kuruluş
amacına uygun olarak otel içerisinde bulunan restoran alanının 10 yıl süreli olarak kiralandığını, kiralama
akabinde adi ortaklık tarafından mecurda “… ” adı altında restoran işletilmeye
başlandığını, adi ortaklık kira sözleşmesine uygun şekilde mecurda faaliyetini sürdürürken ve kira bedellerini
düzenli olarak öderken, mecuru kiralayan … tarafından Adi Ortaklık aleyhine … Noterliği’ nin 29.07.2020 tarihli … yevmiye nolu ihtarname keşide edildiğini, ihtarnamede … ’in kiralayan … ile akdetmiş olduğu 11.05.2012 tarihli kira
sözleşmesinin mücbir sebep nedeniyle fesih edildiğini, bu nedenle davacı ile akdedilen sözleşmenin feshedildiğini ve taşınmazın en geç 30.11.2020 tarihinde teslim edilmesi gerektiğini belirtilerek Adi Ortaklığın kiracılık hakkı sona erdirildiğini ve adi ortaklık mecurdan tahliye edildiğini, tahliye ile birlikte Adi Ortaklığın mecurdaki faaliyeti sona erdiğini, TBK 639.maddesinde “Adi Ortaklığın Sona Ermesi, Sona Erme Sebepleri” sayıldığı, 7.maddesinde
“Haklı sebeplerin bulunması halinde, her zaman başkaca koşul aranmaksızın, fesih istemi üzerine
mahkeme kararıyla” denildiğini, dava konusu Adi Ortaklık’ ın mecurdan tahliyesi ile birlikte işbu
kanun maddesi gereğince taraflar arasındaki Adi Ortaklık sona erdiğini, Adi Ortaklık’ ın kanunen sona ermesi ile birlikte müvekkili şirket tarafından Adi Ortaklık’ ın diğer
ortağının davalı şirkete … Noterliği’ nin 12.03.2021 tarihli ve … yevmiye nolu ihtarnamesi
keşide olunarak, adi ortaklığın kanunen sona erdiğinin bildirildiği ve Adi Ortaklık’ a tasfiye memuru
atanması isteminde bulunulduğunu, davalı şirkete UETS üzerinden gönderilen ihtarnamenin, davalı
tarafından aynı gün, 12.03.2021 tarihinde okunduğu ancak verilen süre zarfında bir dönüş
yapılmadığını, işbu tarihe kadar da görüşmelerden bir netice alınmadığını, TBK “Tasfiye Usulü” başlıklı 644.maddesinin hükmü gereğince Adi Ortaklık’ a tasfiye memuru atanması için mahkemeye başvurma zaruretinin hasıl olduğunu, zira tarafların/ortakların birlikte tasfiye
memuru atayamayacaklarının ekte ibraz olunan ihtarname ve ihtarnamenin cevapsız bırakılması ile sabit
olduğunu, ortaklığın devam etmesinin imkansız hale geldiğini, davacı 6102 sayılı TTK 638 madde 2.fıkrasına istinaden haklı sebeple şirket ortaklığından ayrılmak istediğini beyanlarla müvekkili davacı şirket ile davalı şirket arasında 23.01.2014 tarihinde akdedilen ve …
17.Noterliğinin 23.01.2014 tarih ve … yevmiye numarasında kayıtlı Adi Ortaklık Sözleşmesi
ile kurulan “… Sanayi ve Tic A.Ş. ve …
Ltd Şti Adi Ortaklığı’ nın Borçlar Kanunu’ nun 639.maddesi gereğince sona erdiğinin tespitine, tarafların oybirliği ile tasfiye memuru atayamamaları nazara alınarak “… A.Ş. VE … Ltd Şti Adi Ortaklığı’ na tasfiye
memuru atanarak Adi Ortaklık’ ın tasfiyesine, yargılama giderleri ve avukatlık ücretinin davalı
tarafa yüklenmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı tarafa usulüne uygun tebligat yapılmış olmasına rağmen davaya cevap vermemiş, duruşmalara katılım sağlamamıştır.
DELİLLER VE GEREKÇE:
Dava, taraflar arasındaki adi ortaklığın tasfiyesi istemine ilişkindir.
İstanbul Ticaret Sicil Müdürlüğü’ne müzekkere yazılarak davacı … San. Ve Tic. Ltd. Şti’nin ve davalı … San. Ve Tic. A.Ş ‘ nin tüm sicil dosyaları celp edilerek dosya arasına kazandırılmıştır.
29/09/2022 tarihli celsede tarafların anlaşmaları doğrultusunda Tasfiye Memuru olarak … ‘nun atanmasına karar verilmiş,
Tasfiye memuruna tebligat yapılarak ortaklığın sona erdiği tarih itibari ile ortaklığın tüm mal varlığı (aktif ve pasifiyle birlikte) belirlenerek yönetici ve idaresi ortaktan ortaklık hesabını gösterir hesap istenerek verilen hesapta uyuşmazlık çıktığı takdirde taraflardan delileri sorularak toplanıp tasfiye memurunun belirlediği mal varlığı bilencosunun taraflara tebliğ edilemesi ve bu husustaki itirazları da karşılanıp toplamacak delillere göre değerlendirme yapılarak 2.aşama olarak ortaklığın mal varlığına ilişkin satış ve nakte çevirme işlemi ( TMK’nun 634.vd maddelerinde düzenlenen resmi tasfiye ilişmi uygulanmak üzere) gerçekleştirilerek şayet bu mallar mevcut değil ise değerlerinin bilirkişi marifetiyle saptanarak 3. ve son aşama olarak da yukardaki işlemler sonucunda oluşan değerden öncelikle ortaklığın borçları ödenip ve ortaklardan her birinin ortaklığa verdiği avanslar ile ortaklar için yaptığı giderler ve katılım payı geri verilip bundan sonra birşey artarsa bu kazanç veya (ortaklığın, borçlar, giderler ve avanslar ödendikten sonra kalan varlığı, ortakların koydukları katılım paylarının geri verilmesine,) yetmezse zarar da belirlenerek ortaklara paylaştırılmak üzere son bilonçonun düzenlenmesi, bu aşamalardan sonra tasfiye memurunun yaptığı tasfiye işleminin sonuç bilencosunun mahkememize sunulması hususunda tasfiye memurlarına görevin tevdi edilmesi hususunda tebligat yapılmıştır. Tasfiye memurunca mahkememize sunulan 15/03/2023 tarihli rapor ile;
Tasfiyesi talep edilen adi ortaklığın yasal defterleri, süresinde tasdik edilerek kullanılmakta, kapanış tasdikleri süresinde yapılmakta, kayıtları genel kabul görmüş muhasebe ilkeleri ve tek düzen hesap planına göre tutulmaktadır.
… Noterliğinde düzenlenmiş olan 09/02/2018 tarih ve … yevmiye nolu İmza sirküleri ile Adi ortaklığı … TC Kimlik nolu … ’IN süre sınırı olmadan münferit imzası ile temsil etmeye yetkili olduğu görülmüştür.
Sayın mahkemenizce verilen Ara kararlar hükümleri gereği, Adi ortaklık sorumlusu … ’dan ortaklığın sona erdiği tarih itibarıyla şirketin borçları alacakları ve mal varlığını gösteren bir bilançonun hazırlanarak tarafıma tevdi edilmesi talep edilmiştir.
Adi ortaklığın yöneticisinin sunduğu bilançonun şirketin yasal defterlerindeki kayıtlarla birebir örtüştüğü görülmüştür.
Bilançoya göre, şirketin tasfiyeye konu mal varlığı demirbaşlardan ibaret olup, nakde çevrilebilecek türden başkaca bir varlığı bulunmamaktadır.
Adi ortaklığı oluşturan ortakların talebi doğrultusunda sabit kıymetler pazarlık usulü ile satışa çıkartılmıştır.
Sabit kıymetler; 1.-Kameralar, 2.- Ses sistemleri ve 3.- Restoran salon, mutfak ve ofis demirbaşları olmak üzere tasnif edilerek pazarlık usulü ile satış tertip edilmiştir.
Aşağıdaki kuruluşlardan alınan yazılı teklifler adi ortaklık ortakları ile paylaşılmış olup teklif asılları tasfiye memuru sıfatıyla dosyasında muhafaza edilmektedir.
Yukarıda özetlenen tablo tafsilatlı olarak adi ortaklık yöneticilerine bilgi verilmiş ve alınan karar gereği tüm demirbaşlar aşağıdaki kuruluşlara e-arşiv fatura düzenlenmek suretiyle satılmış ve bedelleri ADİ ORTAKLIĞIN … Bankası … Şubesi (İstanbul) IBAN TR… nolu hesabına ödenmiştir. Satış bedelleri 15/03/2023 tarihi itibarıyla banka hesabında bulunmaktadır.
Hukukî durumun ve kanıtların değerlendirilmesindeki son takdir Sayın Mahkemenize ait olmak üzere yukarıdaki tablodan da görüleceği gibi bakiye nakit 498.489,85 TL tensipleriniz doğrultusunda ortaklara dağıtılması durumunda adi ortaklığın aktif ve pasifi sıfırlanmış olacaktır. Kalan nakdin ortaklara dağıtılması hususunu emir ve müsaadelerine arz ederim.
… AŞ 478.536,64 TL
… Ltd. 19.953,21 TL
Toplam 498.489,85 TL” şeklinde görüş bildirilmiştir.
24/03/2022 duruşma ara kararı ile Mali Müşavir … İle Sözleşmeler Alanında Prof. Dr. … ‘dan rapor alınmasına karar verilerek düzenlenen heyet raporunda neticeten;
“1-Dava dışı Adi Ortaklığın 2020 ve 2021 yılları yasal defterlerinin TTK. Hükümlerine göre
sahibi lehine delil teşkil edeceği,
2-…-… Adi Ortaklığı’nın 31.12.2021 tarihi itibariyle kaydi değerlerle Öz Kaynaklarının … A.Ş. % 90 payına karşılık 1.468.867,74*% 90=1.321.980,97 TL, … Ltd Şti’ nin % 10 payına karşılık
1.468.867,74*% 10=146.886,77 TL olarak hesap edildiği,
3- Davanın tarafı şirketle arasında kurulan adi şirketin faaliyet gösterdiği işyeri kira
sözleşmesinin feshi ve işyerinin tahliye ve teslimi ile TBK.m.639/1’e göre kuruluş amacını
gerçekleştirmesinin imkansız hale gelmesiyle 22.01.2021 tarihi itibariyle sona erdiği, adi
şirket ortaklarının bir araya gelerek tasfiyeyi gerçekleştirememesi ve tasfiye memuru
seçememesi sebebiyle TBK.m.644/3 gereğince, münasip bir ücret belirleyerek tasfiye
memurunun Mahkeme tarafından atanmasının koşullarının oluştuğu…” yönünde görüş ve kanaat bildirilmiştir.
Bilirkişi raporu taraflara ayrı ayrı tebliğ edilmiştir.
Dava konusu ihtilafın; taraflar arasında 23/01/2014 tarihinde akdedilen … San. Ve Tic. A.Ş ve … San. Ve Tic. Ltd. Şti Adi ortaklığının BK 639. vd. Maddeleri uyarınca sona erip ermediği, sona erdiyse adi ortaklığın tasfiyesi hükümlerinin ( TBK md. 620 ve devamı maddeleri ) gereğince ve 642. Maddeleri uyarınca tasfiye hükümlerinin somut olaya uygulanmasından ibaret olduğu anlaşılmıştır.
Mahkememizce yapılan yargılama, taraf iddiaları, alınan bilirkişi raporu, tasfiye memuru raporu ve tüm dosya içeriğine göre;
Adi ortaklık hükümleri TBK md. 620 vd. maddelerinde düzenlenmiştir. Kanun’da adi ortaklık, iki ya da daha fazla kişinin emeklerini ve mallarını ortak bir amaca erişmek üzere birleştirmesi olarak tanımlanmıştır. Sözleşmede aksi kararlaştırılmadığı sürece her ortağın kazanç ve zarardaki payı eşittir. Kanun’un 639. maddesinde ortaklığın, “ortaklık sözleşmesinde öngörülen amacın gerçekleşmesi veya gerçekleşmesinin imkânsız duruma gelmesiyle” sona ereceği düzenlenmiştir. Ortaklığın sona ermesi halinde tasfiye aşamasına geçilir. Tasfiye, ortaklığın bütün malvarlığının belirlenip, ortakların birbirleri ile alacak verecek ve ortaklıktan doğan tüm ilişkilerinin kesilmesi yoluyla ortaklığın sonlandırılması, malların paylaşılması ya da satış yoluyla elden çıkarılmasını ifade eder. Tasfiye işlemleri, bütün ortaklarca elbirliği ile yapılır. Tasfiye memuru atanması hususunda ortakların anlaşamaması halinde her ortak mahkemeden tasfiye memuru atanmasını talep edebilir.
Adi ortaklığın tasfiyesinde, tasfiye işlemleri mahkeme aracılığıyla yapılır. Tasfiye işlemlerinin usulüne dair Yargıtay 3. HD’nin 2014/10535 Esas ve 2014/15088 Karar sayılı ilamında “Tasfiye işlemleri; hâkim tarafından öngörülecek üçer aylık (uyuşmazlığın mahiyetine göre süreler uzatılıp kısaltılabilir) dönemlerde tasfiye memuru tarafından 3 aşamada gerçekleştirilmelidir.
Birinci aşamada; ortaklığın sona erdiği tarih itibariyle ortaklığın tüm malvarlığı (aktif ve pasifi ile birlikte) belirlenmeli, yönetici ve idareci ortaktan ortaklık hesabını gösterir hesap istenmeli, verilen hesapta uyuşmazlık çıktığı takdirde, taraflardan delilleri sorularak toplanmalı, tasfiye memurunun belirlediği malvarlığı bilançosu taraflara tebliğ edilmeli, bu husustaki itirazları da karşılanıp, toplanacak delillere göre değerlendirilmelidir.
İkinci aşamada; ortaklığın malvarlığına ilişkin satış ve nakde çevirme işlemi (TMK.nun 634. vd. maddelerinde düzenlenen resmi tasfiye işlemi kıyasen uygulanmak suretiyle) gerçekleştirilmeli, şayet bu mallar mevcut değilse, değerleri bilirkişi marifetiyle saptanmalıdır.
Üçüncü ve son aşamada ise; yukarıdaki işlemler sonucu oluşan değerden, öncelikle ortaklığın borçları ödenmeli ve ortaklardan her birinin, ortaklığa verdiği avanslar ile ortaklık için yaptığı giderler ve katılım payı geri verilmeli, bundan sonra bir şey artarsa, bu kazanç veya (ortaklığın, borçlar, giderler ve avanslar ödendikten sonra kalan varlığı, ortakların koydukları katılım paylarının geri verilmesine yetmezse) zarar da belirlenerek ortaklara paylaştırılmak üzere son bilanço düzenlenmelidir.
Bu aşamalardan sonra ise; tasfiye memurunun yaptığı tasfiye işleminin sonuç bilançosuna göre hakim, (HMK.nun 297.maddesi uyarınca) tarafların hak ve yükümlülüklerini saptayıp, tasfiye işlemini sonlandırmalı ve bu doğrultuda hüküm oluşturmalıdır.” şeklinde karar verilmiştir. … BAM … HD’nin 2020/… Esas ve 2021/… Karar sayılı ilamında da benzer şekilde karar verilmiştir.
Somut olayda taraflar arasında … Noterliği’nin 23/01/2014 tarih ve … yevmiye numaralı işlemi ile … Sanayi ve Tic. A.Ş. ve … San. ve Tic. Ltd. Şti. Adi Ortaklığı kurulmuştur. Ortaklığın konusu İstanbul/Levent’te bulunan … Otel’in giriş katında bulunan restoranın işletilmesidir. Adi ortaklık sözleşmesinin 8. maddesinde kâr ve zararın ortaklar arasında hisseleri oranında paylaştırılacağı kararlaştırılmıştır. Yine sözleşmenin 11. maddesinde tasfiye sırasında aktifin fazla çıkması halinde ortaklar arasında hisseleri oranında paylaştırma yapılacağı kararlaştırılmıştır. Ortaklığın faaliyeti için bahsi geçen otelin restoran kısmı 10 yıllık süreyle 09/04/2014 tarihinde kiralanmıştır. Ancak 29/07/2020 tarihinde kira sözleşmesi kiraya veren otel tarafından feshedilmiştir. Kira sözleşmesinin feshi sonucu 22/01/2021 tarihinde kiralanan, adi ortaklık tarafından kiraya veren otele teslim edilmiştir.
Taraflar arasındaki adi ortaklık sözleşmesinden anlaşıldığı üzere, adi ortaklığın konusu belli bir restoranın işletilmesidir. Bu restorana ilişkin kira sözleşmesinin kiraya veren tarafından feshedilmesi üzerine, adi ortaklığın konusuz kaldığı mahkememizce kabul edilmiştir. Yukarıda açıklandığı üzere adi ortaklığın konusuz kalması fesih ve tasfiye sebepleri arasında sayılmıştır. Alanında uzman bilirkişiler aracılığıyla hazırlanan 20/05/2022 tarihli bilirkişi raporu uyarınca da 22/01/2021 tarihi itibariyle adi ortaklığın, kuruluş amacını gerçekleştirmesi imkânsız hale geldiği için sona erdiği belirtilmiştir.
Adi ortaklığın tasfiyesi işlemleri için taraflar anlaşarak mahkememize atanmasını talep ettikleri tasfiye memurunu bildirmişlerdir. Mahkememizce 29/09/2022 tarihli celsede taraflarca belirlenen tasfiye memuru atanarak, yapacağı işler ayrıntılı olarak anlatılmıştır. 15/03/2023 tarihli tasfiye memuru raporuna göre adi ortaklığı ticari defterleri ile bilançonun uyuştuğu, adi ortaklığın nakde çevrilebilecek demirbaşlarının bulunduğu, bunların pazarlık suretiyle satışa çıkarıldığı, gelen teklifler üzerine adi ortaklığın menfaatine olacak şekilde satış işlemlerinin yapıldığı ve paranın ortaklığın banka hesabına yatırıldığı görülmüştür. Tasfiye memurunca şirketin borçları ödendikten sonra ortaklara dağıtılabilecek kâr payının 498.489,85 TL olduğu; taraflar arasındaki anlaşma uyarınca hisseleri oranında kârın dağıtılması halinde Davacı … Ltd. Şti’nin 19.953,21 TL, Davalı … A.Ş.’nin 478.536,64 TL alacağının bulunduğu tespit edilmiştir. Tasfiye raporu taraflara tebliğ edilmiş, taraflarca rapora karşı itirazda bulunulmamıştır. Mahkememizce de tasfiye raporunun usul ve yasaya uygun olduğu kanaatine varılmıştır.
Tüm dosya kapsamı bir bütün olarak değerlendirildiğinde; yukarıda açıklanan sebeplerle, davanın kabulüne, taraflarca kurulan adi ortaklığın konusuz kalması sebebiyle … Noterliği’nin 23.01.2014 tarih ve … yevmiye numarası ile kurulan … Sanayi ve Tic. A.Ş. ve … San. ve Tic. Ltd. Şti. Adi Ortaklığı’nın tasfiyesine, 15/03/2023 tarihli Tasfiye Memuru ……’nun tasfiye raporunun kararın eki sayılmasına, 15/03/2023 tarihli tasfiye raporu doğrultusunda adi ortaklığın bakiye nakitlerinden 19.953,21.-TL’nin Davacı …. Yat. San. ve Tic. Ltd. Şti.’ne verilmesine, 478.536,64.-TL’nin Davalı … Sanayi ve Tic. A.Ş.’ye verilmesine, tasfiyenin bu şekilde yapılmasına dair aşağıdaki şekilde karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM: Yukarıda izah edilen gerekçeye istinaden;
1-DAVANIN KABULÜNE,
-… Noterliği’nin 23.01.2014 tarih ve … yevmiye numarası ile kurulan … Sanayi ve Tic. A.Ş. ve … San. ve Tic. Ltd. Şti. Adi Ortaklığı’nın tasfiyesine,
-15/03/2023 tarihli Tasfiye Memuru ……’nun tasfiye raporunun kararın eki sayılmasına,
-15/03/2023 tarihli tasfiye raporu doğrultusunda adi ortaklığın bakiye nakitlerinden 19.953,21.-TL’nin Davacı …. ve Tic. Ltd. Şti.’ne verilmesine, 478.536,64.-TL’nin Davalı … Sanayi ve Tic. A.Ş.’ye verilmesine, tasfiyenin bu şekilde yapılmasına,
2-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Harçlar Kanunu gereğince alınması gereken 179,90.-TL Karar ve İlam Harcından, peşin yatırılan 80,70.-TL’nin mahsup edilerek eksik kalan 99,20.-TL harcın davalıdan alınarak hazineye irat kaydına,
3-Davacı kendisini vekil ile temsil ettirdiginden A.A.Ü.T göre hesaplanan 9.200,00-TL maktu vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
4-Davacı tarafından yapılan 6.000,00.-TL bilirkişi ücreti, 75,10.-TL posta masrafı, 80,70.-TL başvuru harcı, 11,50.-TL vekalet harcı olmak üzere toplam 6.167,3‬0.-TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
5-Fazla yatırılan ve sarf edilmeyen gider avansının dosya kesinleştiğinde ve talep halinde iadesine,
Dair, davacı vekilinin yüzüne karşı (E-duruşmayla katılmakla) kararın tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içerisinde istinaf yolu (… Mahkemesine başvuru yolu) açık olmak üzere oy birliği ile verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 25/05/2023

Başkan …
¸e-imzalıdır

Üye …
¸e-imzalıdır

Üye …
¸e-imzalıdır

Katip …
¸e-imzalıdır