Emsal Mahkeme Kararı İstanbul 19. Asliye Ticaret Mahkemesi 2022/400 E. 2023/254 K. 10.04.2023 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
19. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2022/400 Esas
KARAR NO : 2023/254
DAVA : İtirazın İptali (Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 24/06/2022
KARAR TARİHİ : 10/04/2023

Mahkememizde görülmekte olan İtirazın İptali (Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA:
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkili şirket tarafından işletilen köprü ve otoyoldan, davalıya ait … plakalı araçlar ile gerçekleştirilen ihlalli geçişler nedeni ile doğan ve yasal süresi içinde ödenmeyen geçiş tutarı ve yasadan kaynaklı para cezasının tahsili amacıyla …. İcra Müdürlüğü’nün 2021/… esas sayılı dosyasından başlatılan icra takibine borçlunun borcu olmadığını öne sürerek itiraz ettiğini, yapılan itirazın haksız ve yersiz olduğunu, itirazın iptali gerektiğini, 6001 sayılı karayolları genel müdürlüğünün teşkilat ve görevleri hakkında kanunun 30. Maddesinin 5. Fıkrası ile görevli şirkete geçiş ücreti ile geçiş ücretine tahakkuk eden ceza tutarını genel hükümlere göre tahsil etme hak ve yetkisi verildiğini, 7144 sayılı Torba Kanun ile Torba Kanun’un yürürlük tarihi olan 25/05/2018 tarihi itibari ile ve sadece tahsil edilmemiş ceza tutarları hakkında uygulanmak üzere, geçiş ücretinin geçiş tarihinden itibaren 15 gün içerisinde ödenmemesi halinde tahakkuk eden geçiş ücretinin 10 katı tutarındaki cezanın 4 katı olarak değiştirildiğini, bu doğrultuda işbu davaya konu ihlalli geçişe/geçişlere ilişkin geçişe ait geçiş ücreti ve ceza tutarı torba kanunun yürürlük tarihinden önce tahsil edilmediğinden uyuşmazlık konusuna ilişkin tutarların 4 kart üzerinden takibe konu edildiğini, davalının takibe itiraz dilekçesinde İİK’ya göre ilamsız takipte yetkili icra dairesinin borçlunun takip tarihindeki ikametgah adresinin bulunduğu yerdeki icra dairesi olduğunu, ikametgah adresinin İstanbul ili, Kadıköy ilçesinde olması nedeniyle İstanbul Anadolu İcra Dairesi’nin yetkili olduğunu ileri sürdüğünü, ancak davalının davacının seçimine göre icra takiminin hem genel hem de özel yetkili icra dairesinde açılabileceğini atladığını, bununla birlikte TBK md.89’daki hallerde ise icra dairelerinin özel yetkili olduğunu, dolayısıyla takibe konu borcun ihlalli geçişten kaynaklanan para borcu olması nedeniyle davacı alacaklı şirketin seçimlik hakkını kullanarak şirket merkezinin bulunduğu icra dairelerinde takip açılışını gerçekleştirdiğini, davanın kabulü ile yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalı üzerine bırakılmasını talep etmiştir.
CEVAP:
Davalı vekili cevap dilekçesinde; Müvekkili … Limited Şirketinin işletme adresinin … Mah. … Sk. … Apt. Blok No: … İç Kapı No: A … / İstanbul olması nedeniyle yargı yetkisi bakımından İstanbul Anadolu Adliyesinin yetkili olduğunu Açıklanan nedenlerle gelinen noktada …. Asliye Ticaret Mahkemesinin yetkisine itiraz edildiğini, davacı tarafın dava dilekçesi ekinde sunduğu kayıtlara göre müvekkilinin 04/08/2021 tarihinde 3 kez davacının işlettiği otoyoldan ihlalli geçiş yaptığını iddia etmişse de bu iddialar gerçeği yansıtmadığını, davalı … plakalı araç ile davacının iddia etmiş olduğu şekilde herhangi bir geçişte bulunmadığını, plaka okuma sisteminin hatalı okuma yapması nedeni ile davalı müvekkili şirkete geçmediği halde ceza kesildiğini, dolayısıyla müvekkili şirket aracının herhangi bir geçişi bulunmadığından takip haksız olarak başlatılmış olup söz konusu icra takibine itiraz edildiğini, davacı dava dilekçesinde geçiş ücreti alabilecekleri yolları ayrıntılı şekilde açıkladığını, otoyolda geçiş sırasında … sistemi ile bu sistemlerden ödeme alınamaması halinde nakit ya da banka kredi kartı aracılığıyla ödeme alınabileceğini açıkladığını, ayrıca davacı ödeme alınamaması halinde geçiş bariyerlerinin de açılmadığını belirttiğini, davacının tüm bunları belirtmişken davalı müvekkilin ne şekilde ihlalli geçiş yaptığını ise belirtmediğini, davacı tarafın müvekkiline ihlalli geçiş yaptığını bildirmediğini. bir kimseye ihlalli geçiş yaptığını, buna dair ödemelerin hangi süreyle nereye ödeneceği bildirilmeden sonrasında ceza işletilmesinde hukuka uyarlık bulunmadığını, davacı tarafın davalı müvekkiline -asla iddialarını kabul anlamına gelmemekle birlikte- ihlalli geçiş yaptığına dair bildirimde bulunmadığını, sonrasında cezalı şekilde geçiş ücretlerine ilişkin icra takibi başlattığını, hal böyle iken davalı müvekkilinden bilmediği, haberi dahi olmadığı davalı müvekkilinin ihlalli geçişte bulunduğu iddiasını kabul anlamına gelmemekle birlikte- bir husus hakkında müvekkilinin icra tehdidi altında bırakıldığını, davacı tarafın icra takibine dayanak olarak söz konusu ihlalli geçişleri dahi göstermediğini, davalı müvekkilinden adı sanı belli olmayan bir alacak talep edildiğini, bu halde davalı müvekkilinin itirazında haklı olup davacının davasının reddinin gerektiğini, davacı tarafın iddia ettiği tarihlerdeki geçişleri kabul anlamına gelmemekle birlikte davalı müvekkili şirkete ait araç … sisteminin bulunduğu karayolları geçişleri esnasında ödeme alabilecek yeterli bakiyesi bulunur halde geçişlerini yaptığını, dolayısıyla davalı müvekkilinin şirkete ait aracın geçişleri esnasında gerekli ödemeyi almanın karayolunu işleten davacı şirkete ait olduğunu, yaşanan teknik aksaklık ve sorunlardan müvekkili şirketin sorumlu tutulmasının mümkün olmadığını, arz ve izah edilen nedenlerle, davacı tarafın ikame ettiği işbu itirazın iptali davasının reddine, takibin iptaline ve asıl alacağın %20’sinden az olmamak kaydıyla davacı aleyhine kötü niyet tazminatına karar verilmesi gerektiğini talep etmiştir.
DELİLLER:
…Başmühendisliği’ne müzekkere yazılarak davalıya ait … plaka sayılı aracın “…ndan 04/08/2021-05/08/2022 tarihlerinde ve devamındaki 15 günlük tarih aralığında tüm gün boyu herhangi bir sistem arızasının bulunup bulunmadığı hususunun duruşmanın bırakıldığı 12/12/2022 tarihinden önce mahkememize bilgi verilmesi istenilmiştir.
…Anonim Şirketi Genel Müdürlüğü’ne müzekkere yazılarak Davalıya ait … plaka sayılı aracın … kartının 04/08/2021-05/08/2022 tarihi ve devamındaki 15 günlük tarih aralığında hesap bakiye hareketlerini gösterir evraklar ile … geçiş ücreti tahsilatlarına ilişkin herhangi bir bankaya verilmiş otomatik ödeme talimatı verilip verilmediği verildi ise ilgili banka bilgilerinin bildirilmesi istenilmiştir.
… ‘ne müzekkere yazılarak … plaka sayılı aracın mülkiyet bilgilerinin mahkememize bildirilmesi istenilmiştir.
…. İcra Dairesi’nin 2021/… esas sayılı takip dosyası incelenmiştir.
Tarafların ticaret sicil kayıtları incelenmiştir.
16/02/2023 tarihinde SMMM bilirkişisi vasıtası ile bilirkişi raporu alınmıştır.
GEREKÇE:
Davanın itirazın iptali istemine ilişkin olduğu anlaşılmıştır.
İcra İflas Kanunu’nun 67. maddesine göre takip talebine itiraz edilen alacaklı, itirazın tebliği tarihinden itibaren bir sene içinde mahkemeye başvurarak, genel hükümler dairesinde alacağının varlığını ispat suretiyle itirazın iptalini dava edebilir. Bu davada borçlunun itirazının haksızlığına karar verilirse borçlu; takibinde haksız ve kötü niyetli görülürse alacaklı; diğer tarafın talebi üzerine iki tarafın durumuna, davanın ve hükmolunan şeyin tahammülüne göre, red veya hükmolunan meblağın yüzde yirmisinden aşağı olmamak üzere, uygun bir tazminatla mahkûm edilir.
İtirazın iptali davalarında dava konusu farklı sebeplere dayanabileceği için görev ve yetki hususu, dava konusunun niteliğine göre HMK ve özel kanunlar çerçevesinde gözetilmesi gerekir.
İtirazın iptali davaları, icra takibine bağlı davalar olup, takibe dayanak belgelere bağlı olarak yargılama yapılır. Yargıtay HGK’nun 11/02/2020 tarih, 2017/19-2076 E. ve 2020/117 K. sayılı ilamında belirtildiği üzere itirazın iptali davaları icra takibine bağlı davalardır. Alacağın varlığının genel hükümlere göre ispatlanması imkânı, takip talebinde yer alan borç sebebinden ve takip dayanağından uzaklaşmak anlamında düşünülmemelidir. Burada sadece icra mahkemesinin dar yetkisi nedeniyle inceleyemediği delillerin genel mahkemede serbestçe ancak borca bağlı olarak ileri sürülmesi olanağının varlığı söz konusu olmaktadır. Bu sebeple itirazın iptali davalarında alacaklı, takipte dayanmadığı belgeler dışındaki başka belgelere dayanamaz. Bu davaların konusu, icra takibine konu alacağın varlığıdır. Bu yönüyle itirazın iptali davalarının alacak davalarından farklı bir yönü bulunmamaktadır.
Davacı alacaklı yararına icra inkar tazminatına hükmedilebilmesi için davalı borçlunun itirazında haksız olması ve alacağın likit olması gerekir. Alacağın likit olmasından kasıt, alacağın belirlenebilir olmasıdır. Bunun yanında davalı borçlu yararına icra inkâr tazminatına hükmedilebilmesi için alacaklının takibinde haksız olması ve kötü niyetli olması gerekir.
Somut olayda takip sebebi ihlalli geçişe dayanmaktadır. Ücretli otoyollardan geçiş sözleşme sorumluluğu doğurmaktadır. Davalı borçlu, ücretli otoyoldan geçerek geçiş ücretini ödeme borcunu yüklenmiş olur. 6001 sayılı Kanun’un 30/5. maddesi “4046, 3465 ve 3996 sayılı kanunlar çerçevesinde işletme hakkı verilen veya devredilen otoyollar veya erişme kontrolünün uygulandığı karayollarından geçiş ücretlerini ödemeden geçiş yapan araç sahiplerinden, işletici şirket tarafından geçiş ücreti ödemeden giriş çıkış yaptığı mesafeye ait geçiş ücreti ile birlikte, bu ücretin dört katı tutarında ceza, genel hükümlere göre tahsil edilir. Bununla birlikte, bu maddenin yedinci fıkrasına tabi olmak üzere ödemesiz geçiş tarihini izleyen kırk beş gün içinde yükümlü olduğu geçiş ücretini usulüne uygun olarak ödeyenlerden, ödemekle yükümlü oldukları geçiş ücreti ile birlikte bu ücretin bir katı ceza tahsil edilir. Ödemesiz geçiş tarihini izleyen kırk beşinci günden sonra ise geçiş ücreti ödemeden giriş çıkış yaptığı mesafeye ait geçiş ücreti ile birlikte dört katı tutarında ceza, araç sahibine ücret toplama sistemlerinde tanımlı olan bilgiler doğrultusunda, en az on beş gün önceden kısa mesaj, e-posta, ihbarname, e-devlet bildirimi vb. yöntemlerinden en az biriyle bilgi verilir. Bu tutar genel hükümlere göre tahsil edilir.” şeklindedir. Aynı maddenin 7. fıkrasına göre geçiş tarihinden itibaren 15 gün içinde geçiş ücretini ödeyen kişiler hakkında ceza uygulanmaz.
İhlalli geçişlere ilişkin açılan davalar hizmet sözleşmesine dayalı bir para alacağına ilişkin olması sebebiyle TBK md. 89 ve HMK md. 10 hükümleri uyarınca yetkili mahkeme belirlenir.
Yukarıda belirtilen yasal düzenlemeler uyarınca ücretli otoyollardan geçiş yapan kişiler, geçiş ücretini ödemekle yükümlü olup, ödemenin yapılıp yapılmadığını takip etmek zorundadır. … BAM …. HD 2019/… Esas ve 2022/… Karar sayılı ilamında “Geçiş esnasında ödeme olmadığında veya … veya … sisteminden provizyon alınamadığı takdirde gişe çıkışlarındaki bariyerler açılmadığından, davalı ücret ödemeden geçiş yaptığını bilmektedir. … ve … kartlarından para çekilmemesi halinde davalı geçiş ücretini ödemek zorundadır.” şeklinde karar vererek geçiş yapanların ödeme yapmadığını bildiğini kabul etmiştir.
İcra inkâr tazminatına ilişkin olarak ise Yargıtay 3. HD 2022/3213 Esas ve 2022/5927 Karar sayılı ilamında “…bu nedenle davacı şirketin 6001 sayılı Kanun’un 30 uncu maddesinin beşinci fıkrası uyarınca geçiş ücreti ile kesinleşmiş olan dört katı tutarındaki cezadan ibaret olan alacağını takibe konu ettiği, alacak miktarının belirlenebilir (likit) nitelikte olduğu gözetilerek, alacak miktarının tamamı üzerinden davacı lehine icra inkar tazminatına hükmedilmesi gerekirken…” şeklinde karar vererek, geçiş ücreti ile cezai bedelin likit olduğunu içtihat etmiştir.
Dava konusu …. İcra Müdürlüğü’nün 2021/… Esas sayılı takip dosyasının incelenmesinde takibin usul ve yasaya uygun olduğu takibe karşı yapılan itirazın ve açılan işbu davanın süresinde olduğu anlaşılmıştır. Davalı borçlunun yetki itirazı HMK md. 10 ve TBK md. 89 uyarınca kabul edilmemiştir.
Davacı taraf, davalının … plakalı araç ile 04/08/2021 tarihinde işlettiği otoyoldan ücret ödemeden geçiş yaptığını iddia etmiştir. Aracın mülkiyet kayıtlarının incelenmesinde davalı adına kayıtlı olduğu anlaşılmıştır. Davacının sunduğu geçiş kayıtlarına göre, davalının 04/08/2021 tarihinde 3 kere ihlalli geçiş yaptığı tespit edilmiştir.
Mahkememizce hükme esas alınan denetime elverişli bilirkişi raporuna göre davalının, ihlalli geçişleri sebebiyle davacıya 33,50 TL geçiş bedeli ve 134,00 TL ceza bedeli olmak üzere toplam 167,50 TL borcu olduğu anlaşılmıştır. Takipte işlemiş faiz ve KDV talebi bulunmadığından bu hususta değerlendirme yapılmamıştır.
Davalının ihtar yapılmadığı ve yeterli bakiyesinin bulunduğu yönündeki iddialarının değerlendirilmesinde; yukarıda açıklanan yasa maddeleri ve içtihatlar uyarınca taraflar arasında kurulan sözleşme ilişkisi sebebiyle davacının ihtarda bulunma zorunluluğu olmadığı kanaatine varılmış ve davalının geçiş tarihinde yeterli bakiyesinin bulunmadığı tespit edilmiştir.
Tüm dosya kapsamı bir bütün olarak değerlendirildiğinde; yukarıda açıklanan sebeplerle davalı borçlunun itirazının yerinde olmaması sebebiyle davanın kabulüne ve alacak miktarı likit olduğundan takip bedelinin %20’si oranında icra inkar tazminatının davalıdan alınarak davacıya verilmesi hususunda aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Yukarıda izah edilen gerekçeye istinaden;
1-Davanın kabulüne,
2-…. İcra Müdürlüğü’nün 2021/… Esas sayılı takip dosyasında davalı borçlunun yaptığı itirazın iptaline; takibin 167,50 TL asıl alacak üzerinden yıllık reeskont avans faiziyle birlikte devamına,
3-33,50 TL icra inkâr tazminatının davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
4-Harçlar kanunu gereğince dava değeri üzerinden alınması gereken toplam 179,90-TL harçtan daha önceden ödenen toplam 80,70-TL harç düşüldükten sonra eksik kalan 99,20-TL harcın davalıdan alınarak hazineye irad kaydına,
5-Davacı kendisini vekil ile temsil ettirdiginden A.A.Ü.T göre hesaplanan 167,50-TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
6-Davacı tarafından yapılan; 80,70-TL Başvuru Harcı, 80,70-TL Peşin/nisbi Harcı, 2.000,00-TL Bilirkişi ücreti, 143,75-TL Tebligat, Posta ve diğer masraflar, olmak üzere toplam 2.305,15TL’nin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
7-Zorunlu arabuluculuk başvurusu nedeniyle devletçe karşılanacak 1.560,00.-TL arabuluculuk ücretinin davalıdan tahsili ile hazineye irat kaydına,
8-Fazla yatan ve sarf edilmeyen gider avansının talep halinde iadesine,
Dair, miktar itibariyle istinaf sınırı altında kaldığından KESİN olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.10/04/2023

Katip …
¸e-imzalıdır

Hakim …
¸e-imzalıdır