Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
19. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2022/171 Esas
KARAR NO : 2023/201
DAVA : Alacak (Satım Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 22/03/2022
KARAR TARİHİ : 21/03/2023

Mahkememizde görülmekte olan Alacak (Satım Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
DAVA:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davacı müvekkilinin 5015 sayılı Petrol Piyasası Kanunu kapsamında Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu Başkanlığı denetimine tabi olarak 27/12/2004 tarihinde almış olduğu … sayılı dağıtıcı lisansı ile … Mahallesi … Sok No: … / İSTANBUL adresinde petrol sektöründe faaliyet gösteren bir sermaye şirketi olduğunu, davalı şirketin ise 5015 sayılı Petrol Piyasası Kanunu kapsamında Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu Başkanlığı denetimine tabi olarak almış olduğu … sayılı bayilik lisansı ile … Mah … No: …/ DİYARBAKIR adresinde bayilik faaliyeti gösteren bir şirket olduğunu, davalı şirketin davacı müvekkili ile 28/08/2020 tarihinde 5 yıl süreli bir akaryakıt bayilik sözleşmesi akdettiğini, davalı şirketin davacı müvekkili ile ayrıca 28/08/2020 tarihli bayilik sözleşmesinin ayrılmaz bir parçası ve eki niteliğinde olması amacıyla 28/08/2020 tarihli bir bayilik protokolü akdettiğini, bayilik protokolünün konu başlıklı ikinci maddesine göre bayilik protokolünün düzenleme amacı bayilik sözleşmesinin ticari koşullarının ve taraflara ait hak ve yükümlülüklerinin tespit edilmesi olduğunu, hukuken birbirinin ayrılmaz birer parçası ve eki niteliğinde olan sözleşme, protokol ve asgari mal alım taahhütnamesi ihlalleri sebebiyle davacı müvekkilinin davalılara … Noterliğinin 01/12/2021 tarih ve … yevmiye numaralı ihtarnamesini keşide ederek 28/08/2020 tarihli bayilik sözleşmesini haklı sebeple fesih ettiğini ve tebliğ tarihinden itibaren 3 gün içerisinde cezai şart ve kar mahrumiyeti borçlarının ödemesi hususlarının ihtar edildiğini, davalılara gönderilen fesih ve temerrüt ihtarnamesinin davalılara elektronik tebligat yolu ile 06/12/2021 tarihinde tebliğ edilmiş olup, davalılar 10/12/2021 tarihinde cezai şart ve kar mahrumiyeti borçlarını ödeme yükümlülüğü bakımından temerrüde düşmüş bulunduğunu bildirip, davanın kabulü ile fazlaya ilişkin hak ve alacakları saklı kalmak kaydı ile kısmi dava mahiyetinde şimdilik; 28/08/2020 tarihli akaryakıt bayilik sözleşmesi ve 28/08/2020 tarihli bayilik sözleşmesine ek protokol hükümleri ile 31/08/2020 tarihli asgari mal alım taahhütnamesi hükümleri uyarınca, davalıların asgari mal alım taahhütlerini yerine getirmemiş olmaları sebebiyle sözleşmenin başlangıç tarihi olan 28/08/2020 tarihinden fesih tarihi olan 01/12/2021 tarihine kadar olan dönem yönünden 80.500,00 TL cezai şart alacağı ile 01/12/2021 fesih tarihinden sözleşmenin süre bitim tarihi olan 28/08/2025 tarihine kadar olan dönem yönünden 80.500,00 TL kar mahrumiyeti alacağının davalılardan müşterek ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini, cezai şart ve kar mahrumiyeti alacaklarına temerrüt tarihi olan 10/12/2021 tarihinden itibaren bayilik sözleşmesinin 21/5 maddesinde yazılı olan aylık %4 oranında akdi temerrüt faizi işletilmesine karar verilmesini; yargılama giderleri ve ücreti vekaletin davalılara yüklenmesine karar verilmesini talep etmiştir.
CEVAP:
Davalıya usulüne uygun tebligat çıkartılmış, ancak davaya herhangi bir cevap vermemiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Mahkememizce bilirkişi incelemesi yaptırılmış, bilirkişiler Prof. Dr. … 02/01/2023 tarihli raporlarında özetle; davacı Şirketin Ticari Defterlerinden 2020 ve 2021 yılına ait Açılış- Kapanış Tasdiki zorunlu olan Yevmiye ve Defter-i Kebir Defterlerini e-defter olarak tuttuğunu ve Envanter defterinin de Noter Tasdikinin de süresinde yapıldığı görülmüş olup tüm defterlerin kendi içlerinde birbirini teyit ettiği, genel kabul görmüş muhasebe esas ve tekniğine uygun tutulduğu, ticari defterlerin HMK 222 maddesi uyarınca sahibi lehine delil vasfına haiz olduğu görülmüş olup defterlerin davacı lehine delil teşkil etmesi kararının Mahkeme takdirinde olduğunu, Davalı tarafların, Davaya Cevap Dilekçesi sunmadıklarını, 04/10/2022 tarihinde yapılan 1. Celse Duruşmaya katılmamış olduğunun görüldüğünü, 18/11/2022 tarihinde Mahkeme Kaleminde yapılan İnceleme ye Davalılar katılmamış ve dolayısı ile Davalı/Davalı şirket defter ve belge incelemesi yapılamadığını, takdirin mahkemeye ait olduğunu, davacı, Davalı … Ltd. Şti. ile ilgili olarak ile ilgili Cari Hesaplarını tuttuğu Cari Hesap kayıtları incelemesi sonucu; Davacı’nın, Davalı … Ltd. Şti.’den 79.845.07 TL. Alacaklı olduğunun görüldüğünü, davacının son yıla ilişkin alım taahhüdünden kaynaklanan ceza koşulu alacağının 37.886,26 TL olduğu, Yargıtay kararlarına göre bir önceki yılın ceza koşulu talebinin saklı tutulmadığından belirtilen miktarın istenebileceği, ancak Sayın Mahkeme tarafından aksi görüş kabul edilirse sözleşmenin başlangıcından itibaren alım taahhüdüne aykırılık sebebiyle talep edilebilecek ceza koşulunun 140.703,62 TL olduğu, takdirinin mahkemeye ait olacağını, kar kaybı açısından davacının altı aylık süre içinde yeni bir bayilik anlaşması kurabileceği benimsendiğinde, bu süreye tekabül eden kar kaybının alım taahhüdü miktarı dikkate alınmak suretiyle 250.000 Litre beyaz ürün miktarı üzerinden hesaplandığında 99.062,00 TL kar kaybının oluştuğunun benimsenebileceği, takdirin Sayın Mahkemeye ait olduğunu, her iki alacak kalemine 10.12.2021 tarihinden itibaren aylık % 4 gecikme faizi talep edilmesinin sözleşme hükmüne uygun olduğunu, belirlenen ceza koşulu miktarının davalının iktisaden mahvına yol açacak seviyede olup olmadığı yönünde incelemede, davalı şirketin tek ortaklı şirket olduğu, halen bilançosunun borca batık olduğu, şirketin tek ortağının gerçek kişi davalı olduğu bu yöndeki değerlendirmenin mahkeme takdirinde olduğunu, davacı vekilinin talebi olan itirazın iptaline ve takibin devam etmesine, Davalı yanın takip konusu alacağın 9020’sinden aşağı olmamak üzere icra inkâr tazminatına hükmedilmesine ve yargılama giderleri ile vekâlet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesi taleplerinin Mahkemenin Takdirinde olduğunu bildirmişlerdir.
Tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde davacı ile davalı şirket arasında 28/08/2020 tarihli akaryakıt bayilik sözleşmesi ve bu sözleşme kapsamında akaryakıt bayilik protokolü, asgari mal alım taahhütnamesi ve ariyet sözleşmesi düzenlendiği, bayilik sözleşmesinin süresinin 5 yıl olduğu, davacı tarafından davalıya … Noterliği’nin 01/12/2021 tarih … yevmiye numaralı ihtarnamesinin gönderildiği, ihtarnamenin davalı şirkete 06/12/2021 tarihinde tebliğ edildiği, ihtarnamede davalı şirketin sözleşme kapsamında asgari alım taahhüdüne aykırı davrandığının, sözleşme yükümlülüklerini yerine getirmediğinin beyan edilerek sözleşmenin haklı olarak feshedildiğinin belirtilerek kar mahrumiyeti ve asgari alım taahhüdünün yerine getirilmemesi nedeniyle cezai şart talep edildiği, mahkememizce ticari defterlerin incelenmesine ve bilirkişi raporu alınmasına karar verildiği, bilirkişilerin raporlarını dosyaya sundukları, bilirkişi raporu ve dosyadaki diğer deliller birlikte değerlendirildiğinde, davacı ile davalı şirket arasında sözleşme kapsamında düzenlenen asgari alım taahhütnamesinde davalı şirketin davacı şirketten sözleşme süresince her yıl için ayrı ayrı asgari 500 M3 beyaz ürün akaryakıt almayı taahhüt ettiği, asgari miktardaki alımların yapılmaması halinde her yıl için eksik alınan ürün bedelinin son cari fiyat üzerinden hesaplanacak tutarın %5 oranındaki karı cezai şart olarak davacıya ödeneceğinin düzenlendiği, bilirkişi raporlarında da belirtildiği üzere sözleşmenin ilk yılı olan 28/08/2020-28/08/2021 dönemi ve sonrasındaki sözleşmenin feshedildiği 01/12/2021 tarihine kadarki dönemde davalının asgari alım taahhüdünü yerine getirmediği, davalı şirket tarafından bu yükümlülüğün yerine getirilmemesinin davacı yönünden sözleşmenin feshi için haklı neden oluşturacağı, bilirkişi raporunda sözleşmenin ilk yılı olan 28/08/2020-28/08/2021 dönemi için asgari alım taahhüdüne uyulmaması nedeniyle cezai şarta ilişkin olarak bu dönem yönünden herhangi bir ihtirazı kayıt, çekince konulmadan sonraki dönemde ticari ilişkiye devam edilmesi nedeniyle 28/08/2020-28/08/2021 dönemindeki cezai şartın talep edilemeyeceği belirtilmiş ise de asgari alım taahhütnamesinde, uzun süre asgari alım taahhüdüne uyulmaması ve taraflar arasındaki bayilik sözleşmesinin davacı tarafından feshedilmemiş olmasının davacı yönünden asgari alım taahhüdünün uygulanmasından ve cezai şart alacakların zımnen vazgeçildiği ve feragat edildiği anlamına gelmeyeceğinin ve davacının talep hakkının devam edeceğinin belirtildiği bu nedenle sözleşme kapsamından bir dönem sonunda ihtirazı kayıt konulmadan sonraki dönem için ticari ilişkinin devam etmesinin davacının önceki dönemlerdeki asgari alım taahhüdüne aykırılıkta cezai şart talebinden vazgeçtiği ve feragat ettiği anlamına gelmeyeceği, sözleşme kapsamında davacının önceki dönemlere ait cezai şartları da talep edebileceği bu doğrultuda davacının sözleşme kapsamında bilirkişi raporunda yapılan hesaplamalar neticesinde sözleşmenin başlangıcından fesih tarihine kadar olan dönemdeki asgari alım taahhüdüne uyulmaması nedeniyle 140.703,62 TL talep edebileceği, kar mahrumiyeti talebi yönünden sözleşmenin 26.4.8 maddesinde sözleşmenin haklı olarak feshi halinde davacının kar mahrumiyeti talep edebileceğinin düzenlendiği, bilirkişilerin raporunda davacının altı aylık makul bir sürede aynı bölgede yeni bir bayilik ilişkisi kurabileceğinin ve yeni bir bayilik ilişkisi kurulana kadar geçecek bu altı aylık süre için davacının yapılan hesaplama neticesinde 99.062,00 TL kar mahrumiyeti talep edebileceğinin belirtildiği raporun bu yönden mahkememizce denetime elverişli ve uygun bulunduğu, sözleşmenin 21.5 maddesinde temerrüt halinde aylık %4 oranında temerrüt faizi uygulanacağının düzenlendiği, davalılar tarafından cevap dilekçesi ve bilirkişi raporuna karşı beyan ve itiraz dilekçesi sunulmadığı, davalı … ‘in akaryakıt bayilik sözleşmesi ve bu sözleşme kapsamında düzenlenen akaryakıt bayilik protokolü, asgari mal alım taahhütnamesi ve ariyet sözleşmesinde garantör sıfatıyla imzası bulunmakla 6098 sayılı TBK’nun 128.maddesi doğrultusunda davalı … … ‘in de sorumlu olacağı anlaşıldığından taleple bağlılık ilkesi doğrultusunda 80.500,00 TL cezai şart alacağı, 80.500,00 TL kar mahrumiyeti olmak üzere toplamda 161.000,00 TL’nin 10/12/2021 tarihinden itibaren işleyecek aylık %4 temerrüt faizi ile birlikte davalılardan alınarak davacıya verilmesine karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HUAK 18/A-(14). Fıkrası: “Bu madde uyarınca arabuluculuk bürosu tarafından yapılması gereken zaruri giderler; arabuluculuk faaliyeti sonunda anlaşmaya varılması hâlinde anlaşma uyarınca taraflarca ödenmek, anlaşmaya varılamaması hâlinde ise ileride haksız çıkacak taraftan tahsil olunmak üzere Adalet Bakanlığı bütçesinden karşılanır.” hükümleri gereğince arabuluculuk gideri olarak Arabuluculuk Dava Şartı Dosya No: 2022/1466 sayılı dosyasından arabulucu IŞIL MEYDAN’a tarife bedeli üzerinden 1.600,00 TL ödeme yapıldığı tespit edilerek arabulucuk giderlerinin davalılardan tahsili ile hazineye irat kaydına karar verilmesi gerektiği anlaşılmıştır.
HÜKÜM: Yukarıda izah edilen gerekçeye istinaden;
1-Davanın KABULÜ ile;
-80.500,00 TL cezai şart alacağı, 80.500,00 TL kar mahrumiyeti olmak üzere toplamda 161.000,00 TL’nin 10/12/2021 tarihinden itibaren işleyecek aylık %4 temerrüt faizi ile birlikte davalılardan alınarak davacıya verilmesine,
2-Harçlar kanunu gereğince dava değeri üzerinden alınması gereken toplam 10.997,91-TL harçtan daha önceden ödenen toplam 2.749,48-TL harç düşüldükten sonra eksik kalan 8.248,43-TL harcın davalılardan müştereken müteselsilen alınarak hazineye irad kaydına,
3-Davacı tarafından yapılan; 80,70-TL Başvuru Harcı, 2.749,48-TL Peşin/nisbi Harcı, 7.500,00-TL Bilirkişi ücreti, 245,75-TL Tebligat, Posta ve diğer masraflar, olmak üzere toplam 10.575,93TL’nin davalılardan müştereken müteselsilen alınarak davacıya verilmesine,
4-Davacı kendisini vekil ile temsil ettirdiginden A.A.Ü.T (madde-13 Üçüncü Kısım) göre hesaplanan 25.150,00-TL nisbi vekalet ücretinin davalılardan müştereken müteselsilen alınarak davacıya verilmesine,
5-Zorunlu arabuluculuk başvurusu nedeniyle devletçe karşılanacak 1.600,00 TL arabuluculuk ücretinin davalılardan müştereken müteselsilen tahsili ile hazineye irat kaydına,
6-Artan Gider Avansının karar kesinleştiğinde ve talep halinde taraflara İADESİNE,
Dair, davacı vekilinin yüzüne karşı, davalıların yokluğunda kararın tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içerisinde istinaf yolu (… Mahkemesine başvuru yolu) açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 21/03/2023

Katip …
e-imzalıdır

Hakim …
e-imzalıdır