Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
19. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2021/84 Esas
KARAR NO : 2022/308
DAVA : Menfi Tespit (Kıymetli Evraktan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 08/02/2021
KARAR TARİHİ : 04/04/2022

Mahkememizde görülmekte olan Menfi Tespit (Kıymetli Evraktan Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili vermiş olduğu dava dilekçesinde özetle; davalı …’nin 19/10/2015 tarihinde … İcra Müdürlüğü’nün 2015/… Esas sayılı dosyasında müvekkili ve dava dışı … Tic. Ltd. Şti aleyhine kambiyo senetlerine özgü icra takibi başlatmış olduğunu, icra takibine konu çekin tahrifata uğramış bir çek olduğunu, müvekkilinin dava dışı … San ve Tic. Ltd. Şti’den almış olduğu malzemelere karşılık faturalardan kaynaklı bocunu … San ve Tic. Ltd. Şti’ye 22/01/2015 tarihinde … Bankası … şubesine ait keşidecisi müvekkili olan, … no’lu, 30/05/2015 keşide tarihli bir çek verildiğini, müvekkilinin … Tic. Ltd. Şti’ne söz konusu çekten kaynaklı borcunun 45.000-TL’sini 03/06/2015 tarihinde … Tic. Ltd. Şti’nin … hesabına yatırdığını, bakiyenin bir kısmını 20.000- TL’sini de 15/09/2015 keşide tarihli … ve A.Ş. ve … Ltd. Şti iş ortaklığına ait … Sanayi Ticaret Limited Şirketi adına düzenlenmiş çek ile ödendiğini, müvekkilinin geriye en son kalan 12.000-TL’yi ise 24.06.2015 tarihinde havale yolu ile ödeyerek … İnş. Taah. San ve Tic. Ltd. Şti’ne olan tüm borcunu kapattığını, … San ve Tic. Ltd. Şti’de nitekim bu durumu … Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2015/… Esas sayılı dosyanın dava dilekçesinde doğruladığını, … İnş. Taah. San ve Tic. Ltd, Şti müvekkilinden almış olduğu bu çekin arka yüzünün biraz orta kısmına doğru, imza-kaşe vurarak bu çeki … kredili mevduat hesabında kullandığını, … ın … San ve Tic. Ltd. Şti’den gelen bu söz konusu çekin arkasında bulunan … cirosundan sonra ciro yapması gerekirken, … cirosundan önce ciroladığını, müvekkilinin söz konusu çekten kaynaklı borcun tamamını ödeyince … … şubesinden müvekkilinin çekini teslim aldığını, bu açıklamalar olmaksızın çekin arka yüzüne bakıldığında …’ın … firmasına ciroladığı bir çek söz konusuymuş gibi göründüğünü, müvekkilinin …’a bu çekten kaynaklı borcun tamamını ödeyince çekin arka yüzü değişmiş olarak çekini …’tan teslim aldığını, müvekkilinin yetkili temsilcisi … …’ın o dönem daha sonra bu çeki … … … şubesine teslim edemediğini, … … da bu nedenle bu çeki eniştesi … ‘ın yetkili temsilcisi olduğu … Limitet Şirketi’ne emanet ettiğini, müvekkilinin finans müdürü … ‘da bu çeki müvekkilimin bilgisi ve rızası dışında … Limitet Şirketi’nden teslim alarak getirdiğini, … ‘ın müvekkili şirket yetkili temsilcisi … …’dan çekin sağ üst köşesinde yer alan keşide tarihinin altını “bir gün sonrasında ödeme yapmamız gerektiğini ve … kasasında para olmadığını” söyleyerek müvekkili şirket temsilcisi … …’a keşide tarihinin altını paraflattırdığını, …. İcra Müdürlüğü’nün 2015/… Esas sayılı dosyasına keşide tarihi 30/05/2015 olan çekin mayıs ayını işaret eden 5 rakamı kalemle üzerinden geçilerek eylül ayına işaret eden 9 rakamına çevrildiğini ve neticede müvekkiline ait çekte tahrifat yapılarak borcunu ödeyip kapatmış olduğu çekten dolayı tekrardan ödemesi için davalı tarafından aleyhine icra takibi yapıldığını, kısaca, bu şekilde bir tahrifatla çek davalı tarafından bankaya ibraz edilerek karşılığının olmadığından bahisle yazdırıldığını ve daha sonra haksız ve kötüniyetle usul ve yasaya aykırı olarak müvekkilinin borçlu haline getirildiğinden bahisle davalıya icra takibinden kaynaklı borçlu olmadığının tespitine, takibin iptaline ve davalının %20’si oranında kötü niyet tazminatına mahkum edilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı tarafa usulüne uygun tebligat yapılmış olmasına rağmen davaya cevap vermemiş, duruşmalara katılım sağlamamış yargılama yokluğunda tamamlanmıştır.
DELİLLER VE GEREKÇE:
Dava, menfi tespit istemine ilişkindir.
Dosya kapsamındaki dava dilekçesi ve ekleri, …. İcra Müdürlüğü’nün 2015/… Esas sayılı takip dosyası, dava dışı şirket tarafından kesilen fatura suretleri, 03/06/2015 tarihli ödeme dekontu, … Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2015/… Esas 2018/… Karar sayılı dosyası, …. Ağır Ceza Mahkemesi’nin 2021/… Esas sayılı dosyası ve dosyanın tümü hep birlikte incelenmiştir.

…. İcra Dairesi’nin 2015/… takip sayılı icra dosyasının incelenmesinde, davalı tarafından davacı ve dava dışı şirket aleyhine 75.199,48-TL tutarındaki toplam alacak üzerinden 30/05/2015 keşide tarihli … Bankası A.Ş. … şubesine ait … seri nolu 67.000-TL’lik çekten kaynaklı bakiye 65.800-TL üzerinden icra takibi başlatıldığı anlaşılmıştır.
… Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2015/… Esas 2018/… Karar sayılı dosyasının yapılan incelemesinde davacının … Ltd. Şti davalının … davanın menfi tespit davası olduğu anlaşılmış, mahkemece 09/07/2018 tarihli kararı ile davanın kabulü ile davacının davalıya borçlu olmadığının tespitine karar verilmiştir.
Davacı vekili dava dilekçesi ile ihtiyati tedbir talebinde bulunmuş, mahkememiz 02/04/2021 tarihli ara karar ile; “İhtiyati tedbir talep eden haksız çıktığı takdirde karşı tarafın ve 3. Kişilerin bu yüzden uğrayacakları muhtemel zararlara menfi tespite konu borçlu olunmadığı iddia edilen borcun % 20’si oranında nakdi teminat mahkememiz dosyası adına yatırıldığında veya bankadan kesin ve süresiz teminat mektubu sunulduğunda …. İcra Müdürlüğü’nün 2015/… Esas sayılı dosyasına yatırılan paraların alacaklıya ödenmemesi konusunda TEDBİR KONULMASINA…” karar verilmiştir. İhtiyati tedbir kararı infaz edilmemiştir.
…. Ağır Ceza Mahkemesi’nin 2021/… Esas sayılı dosyasının celp edildiği, yapılan incelemesinde; müştekisi … Tic. Ltd. Şti olduğu, sanığın … olduğu resmi belgede sahtecilik, bilişim sistemleri banka veya kredi kurumlarının araç olarak kullanılması suretiyle dolandırıcılık suçu ile kamu davası açıldığı yargılamanın halen ettiği anlaşılmıştır.
Mahkememizce yapılan bilirkişi incelemesi sonrası düzenlenen 04/02/2022 tarihli bilirkişi raporunda sonuç ve özetle; “davacı taraf 2015 mali yılına ait ticari defter ve belgeleri ibraz etmiş, davacı ticari defterlerinden açılış- kapanış tasdiki zorunlu olan yevmiye, defter-i kebir ve envanter defterlerinin 2015 mali yılına ait açılış noter tasdiklerinin açılış tasdikinin yapıldığı ve yevmiye defterlerinin kapanış tasdikinin olmadığı görülmüş olup ancak tüm defterlerin kendi içlerinde birbirini teyit ettiği, davacının ibraz edilen ticari defterlerinde davaya konu olan 30.05.2015 keşide tarihli … nolu ve 67.000,00 TL. tutarındaki çekin davadışı … San. Ve Tic. Ltd. Şti. ne 22.01.2015 tarihinde davadışı firmanın düzenlediği … nolu Tahsilat Makbuzu ile teslim edildiği ancak bu kayıdı çekin keşide tarihi olan 30.05.2015 tarihine kayıt ettiği, ibraz edilen ticari defterlerde davacının çeki keşide ettiği dava dışı … Ve Tic. Ltd. Şti. ‘nin çekin düzenlediği tarih olan 22.01.2015 tarihi itibari ile 248.091,34 TL. alacaklı olduğu, davalının ticari defter ve belgelerinin incelenemediği, geçerli bir borç ilişkisi kapsamında ödeme vasıtası olarak keşide edilen çekin geçerli bir alacak hakkı ihtiva etmediğinin bu hususta iddiada bulunan davacı tarafça ispat edilmesi gerekse de, ibraz edilen davacı ticari defter kayıtlarına göre davalı ile ticari ilişkinin olmadığı, …. İcra Md. 2015/… E. Sayılı dosya numarasına konu olan 30.05.2015 keşide tarihli 8019102 nolu ve 67.000,00 TL. Tutarındaki çekten dolayı icra takibinin iptal talebinin yerinde olduğu…” şeklinde görüş ve kanaat bildirmiştir. Bilirkişi raporu taraflara ayrı ayrı tebliğ edilmiştir.
Mahkememizce yapılan tüm yargılamalar neticesinde, taraf iddiası, takip dosyası, alınan bilirkişi raporu ve tüm dosya değerlendirildiğinde;
Uyuşmazlık; çekin keşidecisi olan ve imzası hakkında tartışma olmayan davacının davaya konu çekten dolayı sorumlu tutulmasının gerekip gerekmediği üzerinedir.
Bu kapsamda yapılan değerlendirme de; davaya konu çekte davacı keşideci, dava dışı … Tic. Ltd. Şti lehtar, … Bankası T.A.O iptal olunan ikinci ciranta, davalı ise, hamil-ciranta olarak yer almakta olup ciro silsilesi ile hamil görünen davalı meşru hamildir. Bu nedenle çekten doğan hakları kullanabilir. Aksi ileri sürelen iddianın ispatı ile mümkündür.
Her ne kadar menfî tespit davalarında kural olarak ispat yükü davalı (alacaklı) tarafa ait ise de, davaya konu çekte davacının keşideci, davalının da hamil konumunda olduğu, taraflar arasında sadece kambiyo ilişkisi bulunduğu, davalının dava konusu çeke ciro yoluyla hamil olduğu; 6102 sayılı TTK m. 687 (mülga 6762 sayılı TTK m. 599) hükümleri gereğince davacı keşidecinin, dava dışı lehdar ile arasındaki temel ilişkiden kaynaklanan şahsi defileri davalı hamile karşı ileri sürebilmesi için, bu davalının çeki iktisap ederken bile bile borçlunun (davacı keşidecinin) zararına hareket ettiğinin, yani kötüniyetli olduğunun kanıtlanması gerektiği, bu hususta ispat yükünün davacıda olduğu, ancak davacı tarafça hamilin kötüniyetinin (bile bile borçlunun zararına hareket ettiğinin) yöntemine uygun delillerle ispat edilemediği,
6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 788. Maddesinde emre yazılı veya belirli bir kimse lehine düzenlenen çekin, ciro ve teslim yolu ile devredilebileceği, yine aynı kanunun 790. Maddesinde cirosu kabil bir çeki elinde bulunduran kişi, son ciro beyaz ciro olsa bile kendi hakkı müteselsil ve birbirine bağlı cirolardan anlaşıldığı takdirde yetkili hamil sayılacağı düzenlenmiştir. Yine aynı kanunun 792. Maddesinde; ” Çek, herhangi bir suretle hamilin elinden çıkmış bulunursa, ister hamile yazılı, ister ciro yoluyla devredilebilen bir çek söz konusu olup da hamil hakkını 790 ıncı maddeye göre ispat etsin, çek eline geçmiş bulunan yeni hamil ancak çeki kötüniyetle iktisap etmiş olduğu veya iktisapta ağır bir kusuru bulunduğu takdirde o çeki geri vermekle yükümlüdür” düzenlemesi yer almaktadır. Bu kanun hükümlerine göre çek hamili çeki iktisap ederken kötüniyetli ve ağır kusurlu olmadıkça çekin meşru hamili olup çekten kaynaklanan tüm müracaat haklarını keşideciye, lehdara ve kendisinden önceki cirantalara karşı kullanma hakkına sahiptir. Dava konusu somut olayda çek hamili olan davalı çeki müteselsil ve birbirine bağlı cirolarla iktisap ettiğinden ve davalının çeki iktisap ederken kötüniyetli ve ağır kusurlu olduğu ispatlanamadığından anlaşıldığından, davanın reddine karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM: Yukarıda izah edilen gerekçeye istinaden;
1-Davanın REDDİNE,
2-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Harçlar Kanunu gereğince alınması gereken 80,70.-TL Karar ve İlam Harcının, peşin yatırılan 1.284,22-TL’den mahsup edilerek fazla yatırılan 1.203,52.-TL harcın karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine,
3-Davacı tarafından bu dava sebebi ile yapılan yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına,
4-Artan gider avansının karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine,
Dair, davacı vekilinin yüzüne karşı, davalının yokluğunda kararın tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içerisinde istinaf yolu (… Bölge Adliye Mahkemesine başvuru yolu) açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 04/04/2022

Katip …
¸e-imzalıdır

Hakim …
¸e-imzalıdır