Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
19. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2021/586 Esas
KARAR NO : 2023/714
DAVA : İtirazın İptali (Ticari Nitelikteki Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 13/10/2021
KARAR TARİHİ : 13/11/2023

Mahkememizde görülmekte olan İtirazın İptali (Ticari Nitelikteki Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA:
Davacı vekili dava dilekçesinde; Müvekkili şirketin, 3996 Sayılı Bazı Yatırım ve Hizmetlerin Yap-İşlet-Devret Modeli Çerçevesinde Yaptırılması Hakkında Kanun hükümlerine göre, … nun işletme hakkı sahibi; davalının ise, işletmesi müvekkili şirkette bulunan köprü ve otoyolları kullanmış bulunan tüzel kişi olan tacir olduğunu, işletmesi müvekkili şirkette bulunan köprü ve otoyollardan geçişlerin, 6001 Sayılı Karayolları Genel Müdürlüğünün Hizmetleri Hakkında Kanunun 30/5 maddesi kapsamında ücretlendirildiği ve aynı düzenleme kapsamında ücret ödemeksizin yapılan geçişlerde; 15 günlük sürede geçiş ücretini yapmayan araç maliklerine, geçiş ücretinin dört katı tutarında ceza uygulaması yapıldığını, bununla birlikte geçiş tarihini izleyen 15 günlük sürede geçiş ücretini ödeyenlere 6001 sayılı Kanunun 30/7 maddesi uyarınca ceza uygulaması yapılmadığını, davalının, … plakalı araçları ile 11.06.2020- 02.09.2020 tarihleri arasında ücret ödemeksizin, işletme hakkı müvekkili şirkette olan … ndan ihlalli geçişler gerçekleştirdiği, işbu davanın konusunu oluşturan ihlalli geçişlerden doğan müvekkili şirket alacakları, davanın ikamesine binaen, Mahkemeye, elektronik veri olmaları hasebiyle bir ön yazı ekindeki CD/DVD içerisinde sunacakları dayanak delillerinden de görüleceğini, geçiş ücretleri ve bu ücretlere ait 6001 s.k. m.30/5 hükmünün getirdiği yasal cezanın ödenmemesi üzerine, yukarıda esas numarası yazılı icra takip dosyası üzerinden icra takibine girişildiğini, davalının ise, herhangi bir borcu bulunmadığı gerekçesiyle borca, faize ve yetkiye itiraz ettiğini, davalının müvekkilin işletmiş olduğu … ndan geçiş yapmadığı yönünde bir savunması da bulunmadığını, Bölge Adliye Mahkemesi (BAM), yapmış olduğu istinaf incelemelerinin tamamında, lehlerine karar vermiş olup, icra inkar tazminatına hükmedilmesi gerektiğini ifade ettiğini, bununla beraber, tebligat yapılmasına gerek olmadığını, kanunun getirdiği bir ceza olması hasebiyle, kesinlikle uygulanacağı ve ödeme hususundaki ispat yükünün, davacı işletmeci şirkette değil, ödeme yapması gereken davalı borçlu kişi de olduğu gibi, çok önemli tespitlerde bulunduğunu, arz ve izah edilen ve Mahkemece re’sen gözetilecek nedenlerle, fazlaya ilişkin talepleri saklı kalmak kaydıyla; davanın kabulü ile … İera Müdürlüğü 2021/… Esas sayılı dosyasında davalının icra takibine vaki itirazının iptaline, takibin devamına, icra takibinin geçiş ücreti ve gecikme cezası olmak üzere toplam 70.742,25 TL asıl alacak ile bu alacağa takip tarihinden önce işlemiş faiz (5.934,22 TL) ve KDV(1.068,17 TL) yönünden takip talebinde gösterilen şartlarla devamına, davalı borçlu tarafından icra takibine haksız bir şekilde itiraz edildiğinden icra takibine konu alacağım %20’sinden aşağı olmamak üzere belirlenecek icra inkar tazminatının davalıdan tahsili ile müvekkiline ödenmesine, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalı üzerinde bırakılmasına, peşin olarak ödenen yargılama giderleri ve harçlara tespit edilecek avukatlık vekalet ücretinin davalı borçludan tahsili ile müvekkile ödenmesine karar verilmesini talep etmiştir.
CEVAP:
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacı tarafından müvekkili aleyhine başlatılan icra takibinde ödeme emrinde borcun sebebi olarak ‘UYAP xml sınırı nedeniyle borcun sebebi kısmında belirtilmeyen ihlalli geçiş bilgileri geçiş listesi olarak dosyaya sunulmuştur’ bilgisine yer verildiğini, ancak ihlalli geçiş listesi ödeme emri ile birlikte müvekkiline tebliğ edilmediğini, ödeme emrini içerir tebligat zarfında da dayanak belgelerin yer aldığına dair bir ibareye yer verilmediğini, davacının takip talebi incelendiğinde de borcun sebebi olarak bilgiye yer verildiği, sonuç olarak takip talebinde yalnızca … ve … plakalı araçlara ait geçiş ihlallerine yer verildiğini, ancak dava dilekçesinde takibe konu edilmeyen … ve müvekkilinin maliki olmadığı … plakalı araca yer verildiğini, kanun ve yerleşik içtihatlar gereği; takip talebinde dayanmadığı belgelere itirazın iptali davasında alacaklının dayanması mümkün olmadığından davanın öncelikle bu yönüyle reddini talep ettiklerini, itirazın iptali davalarında alacaklı, takipte dayandığı belgeler dışındaki başka belgelere dayanamaz.” Yargıtay Hukuk Genel Kurulu 2011/19-617 E., 2011/749 K. Ve 2017/2076 e. Ve 2020/117 K. sayılı kararlarında da özetle bu ana kurala vurgu yapıldığını, müvekkilinin hali hazırda kullanmakta olduğu araçlarda … (…) bulunduğunu, ihlalli geçişlerin yapıldığının iddia edildiği tarihlerde de araçlarda … bulunduğu, bu nedenle takip dayanağında gösterilen araçlara ait OGS araştırması ve o tarihlerde … arızası olup olmadığının araştırmasının yapılmasını talep ettikleri, müvekkilinin araçlarında … bulunduğundan hesabından otomatik ödeme talimatıyla bakiye düştükçe bakiye yenilemesi yapıldığını, 11.06.2020, 12.06.2020, 13.06.2020 ve 09.07.2020 tarihinde yapılan yüklemelere ilişkin dekontlar ekte Mahkemeye ibraz edildiğini, müvekkiline ait … ve … plakalı araçlara ait yüklemeleri tüm detayları ile gösteren hesap özeti de ekte Mahkemeye ibraz edildiği, Mahkemece gerekli görülür ise … Bankası … Şubesinden ilgili dökümlerinin dosyaya celbi halinde tüm ödemelerin yapıldığı ve hali hazırda müvekkilinin borçlu olmadığının görüleceğini, müvekkilinin hesabından geçiş ücretini ödemeye yeter bakiyesi olmasına rağmen davacı şirketin teknik ve bilişim donanım yetersizliği nedeniyle geçiş ücretinin alınamamasının cezasını hiçbir bildirimde bulunmaksızın müvekkiline yansıtılması, davacının dayandığı mevzuat hükümleri ile korunmadığı, aksi durum haksız kazanç temini sağlamaya yönelik olduğunı, hiçbir mevzuatta bunun dayanak bulamayacağının açık olduğunu, müvekkiline ihlalli geçiş bildirimine dair bir bilgilendirme yapılmadan, araçlara ilişkin detaylara ve fotoğraflara yer verilmeden ceza tahakkuk ettirilmesi kanuna uygun olmadığından, usulsüz kesilen cezaların müvekkilinden talep edilmesinin mümkün olmadığını, davacı tarafça her ne kadar icra inkar tazminatı talep edilmişse de alacağın miktarı çekişmeli olduğundan ve müvekkilinin ödemelerini yaptığı borç olmasına rağmen ceza kesilmesi söz konusu olduğundan likit olmayan alacak yönünden icra inkar tazminatının da reddi gerektiğini, müvekkili tarafından ödemesi yapılan … ücretlerinin ve cezalarının tahsili amacıyla takibe geçilmesi ve akabinde huzurdaki davanın açılması alacaklının kötü niyetini göstermekte olup, alacaklının İİK md. 67/2 uyarınca kötü niyet tazminatına mahkum edilmesini talep ettiklerini, izah edilen nedenler ve toplanacak delillerle de görüleceği üzere müvekkilinin davacı şirkete bir borcu bulunmadığını, takip talebinde dayanılmayan belgelerle ve plakalara ilişkin belgelerle açılan davanın ve icra inkar tazminatı talebinin reddine karar verilmesini ve yargılama giderleri ile vekalet ücretinin davacı tarafa yüklenmesine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLER:
… Şubesi’ne müzekkere yazılarak Bankanızda kayıtlı olan … plakalı araca ait 11/06/2020 – 02/09/2020 tarihleri arasındaki ve devamındaki 15 günlük tarih aralığında hesap bakiye hareketlerini gösterir evrakların mahkememize gönderilmesi ve otomatik ödeme talimatı olup olmadığının, var ise hesap bakiyelerinin tespit edilerek mahkememize bildirilmesi istenilmiştir.
…’ne müzekkere yazılarak … – … – … plakalı araçların aktif ve pasif mülkiyet kayıtlarının mahkememize bildirilmesi istenilmiştir.
…’ne müzekkere yazılarak … plaka sayılı aracın 11/06/2020-02/09/2020 tarihleri arasındaki mülkiyet bilgilerinin mahkememize bildirilmesi istenilmiştir.
…’ne müzekkere yazılarak Davalı … -TC: … ‘ya ait …- …- …- … plakalı araçların … dökümlerinin ve hesap özetlerinin (11/06/2020-02/09/2020 ) çıkartılarak mahkememize gönderilmesi istenilmiştir.
… ‘ne müzekkere yazılarak İhlalli geçiş yaptığı iddia olunan … plakalı aracın 11/06/2020-02/09/2020 tarihleri ve sonrasındaki mülkiyet bilgilerinin araştırılarak mahkememize bilgi verilmesi istenilmiştir.
… Müdürlüğü’ne müzekkere yazılarak Davalı … ‘ya ait …- …- … … plakalı araçların … kartının 11/06/2020-02/09/2020 tarihi ve devamındaki 15 günlük tarih aralığında hesap bakiye hareketlerini gösterir evraklar ile … geçiş ücreti tahsilatlarına ilişkin herhangi bir bankaya verilmiş otomatik ödeme talimatı verilip verilmediği verildi ise ilgili banka bilgilerinin çıkartılarak mahkememize bilgi verilmesi istenilmiştir.
Karayolları Genel Müdürlüğü’ne müzekkere yazılarak Davalı … ‘ya ait …- …- … – … plakalı araçların … nda 11/06/2020-02/09/2020 tarihlerinde ve devamındaki 15 günlük tarih aralığında tüm gün boyu herhangi bir sistem arızasının bulunup bulunmadığı hususunun mahkememize bildirilmesi istenilmiştir.
12/05/2023 tarihinde SMMM bilirkişisi vasıtası ile bilirkişi raporu alınmıştır.
12/07/2023 tarihinde SMMM bilirkişisi vasıtası ile ek rapor alınmıştır.
GEREKÇE:
Dava, ihlalli geçiş sebebiyle başlatılan icra takibinde itirazın iptali istemine ilişkindir.
İcra İflas Kanunu’nun 67. maddesine göre takip talebine itiraz edilen alacaklı, itirazın tebliği tarihinden itibaren bir sene içinde mahkemeye başvurarak, genel hükümler dairesinde alacağının varlığını ispat suretiyle itirazın iptalini dava edebilir. Bu davada borçlunun itirazının haksızlığına karar verilirse borçlu; takibinde haksız ve kötü niyetli görülürse alacaklı; diğer tarafın talebi üzerine iki tarafın durumuna, davanın ve hükmolunan şeyin tahammülüne göre, red veya hükmolunan meblağın yüzde yirmisinden aşağı olmamak üzere, uygun bir tazminatla mahkûm edilir.
İtirazın iptali davalarında dava konusu farklı sebeplere dayanabileceği için görev ve yetki hususu, dava konusunun niteliğine göre HMK ve özel kanunlar çerçevesinde gözetilmesi gerekir.
İtirazın iptali davaları, icra takibine bağlı davalar olup, takibe dayanak belgelere bağlı olarak yargılama yapılır. Yargıtay HGK’nun 11/02/2020 tarih, 2017/19-2076 E. ve 2020/117 K. sayılı ilamında belirtildiği üzere itirazın iptali davaları icra takibine bağlı davalardır. Alacağın varlığının genel hükümlere göre ispatlanması imkânı, takip talebinde yer alan borç sebebinden ve takip dayanağından uzaklaşmak anlamında düşünülmemelidir. Burada sadece icra mahkemesinin dar yetkisi nedeniyle inceleyemediği delillerin genel mahkemede serbestçe ancak borca bağlı olarak ileri sürülmesi olanağının varlığı söz konusu olmaktadır. Bu sebeple itirazın iptali davalarında alacaklı, takipte dayanmadığı belgeler dışındaki başka belgelere dayanamaz. Bu davaların konusu, icra takibine konu alacağın varlığıdır. Bu yönüyle itirazın iptali davalarının alacak davalarından farklı bir yönü bulunmamaktadır.
Davacı alacaklı yararına icra inkar tazminatına hükmedilebilmesi için davalı borçlunun itirazında haksız olması ve alacağın likit olması gerekir. Alacağın likit olmasından kasıt, alacağın belirlenebilir olmasıdır. Bunun yanında davalı borçlu yararına icra inkâr tazminatına hükmedilebilmesi için alacaklının takibinde haksız olması ve kötü niyetli olması gerekir.
Somut olayda takip sebebi ihlalli geçişe dayanmaktadır. Ücretli otoyollardan geçiş sözleşme sorumluluğu doğurmaktadır. Davalı borçlu, ücretli otoyoldan geçerek geçiş ücretini ödeme borcunu yüklenmiş olur. 6001 sayılı Kanun’un 30/5. maddesi “4046, 3465 ve 3996 sayılı kanunlar çerçevesinde işletme hakkı verilen veya devredilen otoyollar veya erişme kontrolünün uygulandığı karayollarından geçiş ücretlerini ödemeden geçiş yapan araç sahiplerinden, işletici şirket tarafından geçiş ücreti ödemeden giriş çıkış yaptığı mesafeye ait geçiş ücreti ile birlikte, bu ücretin dört katı tutarında ceza, genel hükümlere göre tahsil edilir. Bununla birlikte, bu maddenin yedinci fıkrasına tabi olmak üzere ödemesiz geçiş tarihini izleyen kırk beş gün içinde yükümlü olduğu geçiş ücretini usulüne uygun olarak ödeyenlerden, ödemekle yükümlü oldukları geçiş ücreti ile birlikte bu ücretin bir katı ceza tahsil edilir. Ödemesiz geçiş tarihini izleyen kırk beşinci günden sonra ise geçiş ücreti ödemeden giriş çıkış yaptığı mesafeye ait geçiş ücreti ile birlikte dört katı tutarında ceza, araç sahibine ücret toplama sistemlerinde tanımlı olan bilgiler doğrultusunda, en az on beş gün önceden kısa mesaj, e-posta, ihbarname, e-devlet bildirimi vb. yöntemlerinden en az biriyle bilgi verilir. Bu tutar genel hükümlere göre tahsil edilir.” şeklindedir. Aynı maddenin 7. fıkrasına göre geçiş tarihinden itibaren 15 gün içinde geçiş ücretini ödeyen kişiler hakkında ceza uygulanmaz.
İhlalli geçişlere ilişkin açılan davalar hizmet sözleşmesine dayalı bir para alacağına ilişkin olması sebebiyle TBK md. 89 ve HMK md. 10 hükümleri uyarınca yetkili mahkeme belirlenir.
Yukarıda belirtilen yasal düzenlemeler uyarınca ücretli otoyollardan geçiş yapan kişiler, geçiş ücretini ödemekle yükümlü olup, ödemenin yapılıp yapılmadığını takip etmek zorundadır. İstanbul BAM 17. HD 2019/105 Esas ve 2022/389 Karar sayılı ilamında “Geçiş esnasında ödeme olmadığında veya … veya … sisteminden provizyon alınamadığı takdirde gişe çıkışlarındaki bariyerler açılmadığından, davalı ücret ödemeden geçiş yaptığını bilmektedir. OGS ve HGS kartlarından para çekilmemesi halinde davalı geçiş ücretini ödemek zorundadır.” şeklinde karar vererek geçiş yapanların ödeme yapmadığını bildiğini kabul etmiştir.
İcra inkâr tazminatına ilişkin olarak ise Yargıtay 3. HD 2022/3213 Esas ve 2022/5927 Karar sayılı ilamında “…bu nedenle davacı şirketin 6001 sayılı Kanun’un 30 uncu maddesinin beşinci fıkrası uyarınca geçiş ücreti ile kesinleşmiş olan dört katı tutarındaki cezadan ibaret olan alacağını takibe konu ettiği, alacak miktarının belirlenebilir (likit) nitelikte olduğu gözetilerek, alacak miktarının tamamı üzerinden davacı lehine icra inkar tazminatına hükmedilmesi gerekirken…” şeklinde karar vererek, geçiş ücreti ile cezai bedelin likit olduğunu içtihat etmiştir.
Dava konusu takip dosyasının incelenmesinde takibin usul ve yasaya uygun olduğu; takibe yapılan itirazın ve açılan işbu davanın süresinde olduğu anlaşılmıştır. Takibe konu borç ihlalli geçiş iddiasına dayanmaktadır. Takip talebi ve ödeme emrinin incelenmesinde … ve … plakalı araçlar ile yapılan 45 adet ihlalli geçişin belirtildiği; ancak açılan davada …, …, … ve … plakalı araçlar ile yapılan toplam 619 adet ihlalli geçişe dayalı olarak talepte bulunulduğu belirtilmiştir.
Geçiş tarihleri itibariyle araçların davalı adına kayıtlı olduğu tespit edilmiştir. Yapılan bilirkişi incelenmesinde belirtilen araçlar ile 11/06/2020 – 02/09/2020 tarihleri arasında 619 kez ihlalli geçiş yapıldığı ve 70.742,25 TL geçiş ve ceza bedeli alacağının bulunduğu tespit edilmiştir.
Davacı her ne kadar 619 adet ihlalli geçişten kaynaklanan alacak talebini öne sürmüş ise de, itirazın iptali davaları takibe bağlı davalardır. Bunun anlamı davacı alacaklı, takipten farklı veya takipten fazla bir alacak talebinde bulunamaz. Yukarıda açıklandığı üzere takip talebi ve ödeme emrinde sadece … ve … plakalı araçlar ile yapılan 45 adet ihlalli geçiş borç sebebi olarak belirtilmiştir. Diğer geçişlere yönelik “büroyla irtibata geçebilirsiniz” ifadesi ise, hukuken sonuç doğuran bir ifade değildir. Bu sebeple mahkememizce takiple bağlı kalınarak, sadece belirtilen 45 adet ihlalli geçiş yönünden hesap yapılmasının usul ve yasaya uygun olduğu kanaatine varılmıştır. Bu kapsamda hazırlanan ek rapor mahkememiz görevlendirmesine uygun olarak hazırlanmasa da tüm geçişler için ayrı ayrı hazırlanan geçiş bedelleri ve faiz hesaplamalarına yer vermesi sebebiyle mahkememizce re’sen hesap yapılmasına elverişlidir. Ek raporda yer alan listeden, takip talebinde belirtilen 45 adet ihlalli geçiş sonucu davacının 4.156,50 TL geçiş ve cezai bedel, 394,46 TL işlemiş faiz ve 71 TL KDV alacağı bulunduğu hesaplanmıştır.
Tüm dosya kapsamı bir bütün olarak ele alındığında; yukarıda açıklanan sebeplerle davalının maliki olduğu … ve … plakalı araçlar ile 45 kez ücret ödemeden geçiş yaptığı, davacının bu geçişler sebebiyle alacaklı bulunduğu kanaatiyle aşağıdaki şekilde davanın kısmen kabulüne karar verilmiş, alacak likit olmadığından ve yargılama sonucu belirlendiğinden icra inkâr tazminatı talebinin reddine karar verilmiştir.
HÜKÜM: Yukarıda izah edilen gerekçeye istinaden;
1-Davanın kısmen kabul kısmen reddine,
-İ… İcra Müdürlüğü’nün 2021/… Esas sayılı takip dosyasında davalı borçlunun yaptığı itirazın 4.621,96 TL’lik kısmının iptaline; takibin 4.156,50 TL asıl alacak, 394,46 TL işlemiş faiz ve 71,00 TL KDV alacağı olmak üzere toplam 4.621,96 TL üzerinden, asıl alacağa takip tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte devamına, fazlaya ilişkin talebin reddine,
2-İcra inkâr tazminatı talebinin reddine,
3-Harçlar kanunu gereğince alınması gereken 315,73-TL harcın mahsubu ile fazladan alınan 623,24-TL’nin yatıran tarafa iadesine,
4-Davacı kendisini vekil ile temsil ettirdiginden A.A.Ü.T göre hesaplanan 4.621,96-TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
5-Davalı kendisini vekil ile temsil ettirdiginden A.A.Ü.T göre hesaplanan 17.900,00-TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
6-Davacı tarafından (yapılan yatırılan harçtan/harçlardan iadesine karar verilen kısım düşüldükten sonra kalan); 315,73 TL Harcın davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
7-Davacı tarafından yapılan; 2.900,00-TL Bilirkişi ücreti, 168,80-TL Tebligat, Posta ve diğer masraflar, olmak üzere toplam 3.068,80-TL yargılama giderinin kabul red oranı dikkate alınarak 182,44-TL lik kısmanın davalıdan alınarak davacıya verilmesine, bakiye yargılama giderinin ise Davacı üzerinde bırakılmasına
8-Zorunlu arabuluculuk başvurusu nedeniyle devletçe karşılanacak 1.320,00-TL arabuluculuk ücretinin kabul red oranı dikkate alınarak 78,47-TL lik kısmının davalıdan alınarak hazineye irad kaydına, kalan 1.241,53-TL lik kısmın ise davacıdan tahsili ile hazineye irad kaydına
9-Fazla yatırılan ve sarf edilmeyen gider avansının dosya kesinleştiğinde ve talep halinde iadesine,
Dair, davalı için miktar itibari ile kesin, davacı için kararın tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içerisinde istinaf yolu (İstanbul Bölge Adliye Mahkemesine başvuru yolu) açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.13/11/2023

Katip …
¸e-imzalıdır

Hakim …
¸e-imzalıdır