Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
19. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO:2021/472 Esas
KARAR NO :2023/496

DAVA:Alacak (Ticari Satımdan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ:20/08/2021
KARAR TARİHİ:04/07/2023

Mahkememizde görülmekte olan Alacak (Ticari Satımdan Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması yargılaması neticesinde;
DAVA:Davacı vekili dava dilekçesinde özetle;Davalı ile müvekkili şirket arasında akaryakıt alımına ilişkin 01.11.2017 tarihinde 2 yıl geçerli olmak üzere … Sözleşmesi imzalandığını, davalı’nın sözleşme hükümleri çerçevesinde yakıt alımını herhangi bir haklı sebep olmaksızın ve müvekkili şirket’e herhangi bir bildirim yapmaksızın keşmiş ve yakıt alım ihtiyacı farklı şekilde karşılama yoluna gittiğin belirtmiş ve devamında müvekkili şirket tarafından … 40. Noterliği’nden 06.07.2021 tarih ve … yevmiye numarası ile keşide edilen ihtarname ile taraflar arasında akdedilen sözleşme’nin 18. maddesinde düzenlenen cezai şart bedelinin ödenmesi ve davalı elinde bulunan cihazların 15 gün içerisinde iadesi talep ettiğini belirtmiş, talep edilen cihazları müvekkili şirket’e iade edilmemiş, bunun üzerine müvekkili şirket tarafından iade edilmeyen cihazlar ile ilgili Sözleşme’nin 4’üncü maddesinde düzenlenen cezai şart bedelinin de ödenmesi ile ilgili … 40. Noterliği’nden 28.07.2021 tarih ve … yevmiye numarası ile bir ihtarname keşide edilmişse de davalı tarafça herhangi bir ödeme yapılmamış olduğunu belirtmiş, davalı’nın sözleşme’nin 4 ve 18’inci maddesine binen düzenlenen fatura bedellerini ödemekten imtina etmesi üzerine; müvekkili şirket tarafından arabuluculuk müessesine başvuruda bulunulmuş ancak 2021/83113 dosya numarası ile yapılan arabuluculuk başvurusu olumsuz sonuçlandığını beyan ve gerekçelerle davalarının kabulü ile müvekkili şirket’in 38.924,27 TL cezai şart bedeli alacağının 02.08.2021 tarihinden itibaren işleyecek ticari avans faizi ile birlikte tahsile, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin de davalı’ya tahmiline karar verilmesi talep etmiştir.
CEVAP:Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle;Davacının iddiasının aksine sözleşme feshedilmediği halde müvekkilinin yakıt talebi davacı tarafça karşılanmadığını, hatta davacı yükümlüğünü yerine getirmeyip müvekkili şirketin akaryakıt talebini yerine getirmediğini, davacı şirketin, müvekkili şirketin herhangi bildirim yapmaksızın akaryakıt alımını kestiği ve farklı şekilde yakıt alım ihtiyacını karşılama yoluna gittiği iddiaları doğru olmadığını, hatta Müvekkil şirket … 4. Noterliği … yevmiye numarası ile gönderdiği ihtarnamede sözleşmenin devam ettiğini ve yakıt talebinde bulunduğunu açıkça belirtmesine ve talebinin karşılanmasını istemesine rağmen davacı şirket bu talebi karşılamadığını, bununla birlikte hiçbir şekilde davacı’nın iddiaları kabul anlamına gelmemek üzere davalı’nın bugüne kadar temerrüde düşürülmemiş olduğunu, temerrüde düşürülmeden mezkur taleplerin ileri sürülmesi hukuken mümkün olmadığını, bu hususta müvekkilinin sözleşmeye aykırı bir davranışının olmadığının bir diğer kanıtı olduğunu, davacı tarafça talep edilen cezai şart sözleşmeye aykırı olup fahiş olduğunu, bunlarla birlikte anlaşmanın sona ermesi veya sözleşmenin feshi halinde cihazların iadesi istenebilecek olduğunu, sözleşmenin yürürlükteyken cihazların iade talebi sözleşmeye göre hukuken mümkün olmadığını, aksi durum hukuk kurallarına ve de hayatın olağan akışına aykırı olduğunu, bu sebeple sözleşmenin feshedilmemesine rağmen cihazların iadesi ve buna ilişkin cezai şart bedeli talepleri mesnetsiz olup hiçbir hukuki dayanağı bulunmamakta olduğunu, davacı tarafından bedeli talep edilen faturalara yasal süresi içinde itiraz edildiğini ve şirket kayıtlarına alınmadığını, söz konusu faturada talep edilen bedel sözleşmeye uygun düşmemekte olup çok fahiş bir tutar içermektedir. Söz konusu faturaya ve içeriğine en geniş anlamda itiraz ettiğini, davacı tarafın iddia ettiği söz konusu alacak zamanaşımına uğramış olduğunu açıkça zamanaşımı itirazında bulunduğunu, ticari avans faizi birlikte tahsilini talep etmiş ise söz konusu1 alacak kalemine uygulanacak faiz türü yasal faiz olup faiz başlangıç tarihi dava tarihi olması gerektiğini, bu kapsamda davacının bu istemlerinin de reddi gerektiğini belirterek, davanın reddini, yargılama giderleri ve ücret-i vekâletin davacı tarafa tahmiline karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLER VE GEREKÇE;
Mahkememizce oluşturulan ara kararı gereği dosyanın kök rapor için bilirkişiler Mali Müşavir …, Sektör Bilirkişisi … ve Nitelikli Hesap Uzmanı … tarafından sunulan 24/05/2022 tarihli raporda;”Davacı şirketin incelenen; ticari defterlerinden açılış- kapanış tasdiki zorunlu olan yevmiye, defter-i kebir ve envanter defterlerinin 2019, 2020 ve 2021 yıllarına ait açılış- kapanış tasdiki zorunlu olan yevmiye ve defter-i kebir’lerini e-defter olarak tuttuğu ve envanter defterlerinin de 2019, 2020 ve 2021 yılına ait açılış noter tasdiklerinin de süresinde yapıldığı buna ilave olarak tüm defterlerin kendi içlerinde birbirini teyid ettiği görülmüş olup, genel kabul görmüş muhasebe esas ve tekniğine uygun tutulduğu, ticari defterlerin HMK 222 maddesi uyarınca sahibi lehine delil vasfına haiz olduğu, davacı, davalı şirket ile cari hesap çalışması içinde olduğu, davalı ile ilgili olarak ticari kayıtlarını 120 1 90412 cari hesap kodu ile ve … … Gıda Tic. Ltd.Şti. Cari hesap ismi ile kayıtlarını tuttuğu, 2021 cari hesap dökümü incelendiğinde davalı sadece kısmı ödemeler yaptığı ve davacı’nın dava konusu olan sözleşme ceza maddelerine göre davalı’ya düzenlediği 01.09.2021 tarih … sıra numaralı 32.524,45 TL. tutarındaki e-fatura ile ile 01.09.2021 tarih … sıra numaralı 6.429,75 TL. tutarındaki e-fatura toplamı olan 38.954,2TL alacaklı ve davacı’nın net bakiye olarak 38.924,27 TL. davalı’dan alacaklı olduğu görülmektedir. Davacı’nın davalı’dan cari hesap bakiyesi olarak 38.924.27 TL alacaklı olduğu görülmüştür. Davalı şirketin incelenen; ticari defterlerinden açılış- kapanış tasdiki zorunlu olan yevmiye, defter-i kebir ve envanter defterlerinin 2019, 2020 ve 2021 yıllarına ait açılış- kapanış tasdiki zorunlu olan yevmiye ve defter-i kebir’lerini e-defter olarak tuttuğu ve envanter defterlerinin de 2019, 2020 ve 2021 yılına ait açılış noter tasdiklerinin de süresinde yapıldığı buna ilave olarak tüm defterlerin kendi içlerinde birbirini teyid ettiği görülmüş olup, genel kabul görmüş muhasebe esas ve tekniğine uygun tutulduğu, ticari defterlerin HMK 222 maddesi uyarınca sahibi lehine delil vasfına haiz olduğu, davalı, davacı şirket ile cari hesap çalışması içinde olduğu, davalı ile ilgili olarak ticari kayıtlarını 329.101.010 cari hesap kodu ile … olarak cari hesap ismi ile kayıtlarını tuttuğu, 2021 cari hesap dökümü incelendiğinde davalı sadece kısmı ödemeler yaptığı ve davacı’nın dava konusu olan sözleşme ceza maddelerine göre Davalı’ya düzenlediği 01.09.2021 tarih … sıra numaralı 32.524,45 TL. tutarındaki e-fatura ile ile 01.09.2021 tarih … sıra numaralı 6.429,75 TL. tutarındaki e-faturaları kayıtlarına almadığı ve sonuç olarak ve davacı’nın net bakiye 0,00 TL. olduğu görülmektedir. davalı’nın cari hesap kayıtlarına göre davacı’nın cari hesap bakiyesi olarak 0,00 TL olduğu görülmüş olup, olayda davacının daha önce davalıya bir temerrüt ihtarnamesi göndermeden ve kanunun aradığı süre tayini formalitesini yerine getirmeksizin, 06.07.2021 tarihli ihtarnamesi ile, bayilik sözleşmesini doğrudan doğruya (olağanüstü biçimde) fesih ettiği, davacı satıcının cezai şart tazminatı talep ettiği 06.07.2021 tarihli ihtarnamesine cevap olarak davalı müşterinin … 4. Noterliği 19.07.2021 tarih ve … yevmiye numarası ile gönderdiği ihtamamede sözleşmenin devam etmesini ve yakıt talebinde bulunduğunu bildirdiği, kanuni formalitelere riayet etmeksizin ve sözleşmenin çekilmez hale geldiğini kabule yeten bir olağanüstü (haklı) sebep ortada bulunmaksızın yapılan işbu fesih beyanının, haksız bir fesih olduğu, sözleşmeyi haksız fesih eden davacının, geriye dönük olarak davalının sözleşmeyi ihlali sebebiyle cezai şart tazminatı isteyemeyeceği, sözleşme feshinin haksız ve hukuka aykırı olduğu değerlendirildiğinde, herhangi bir cezai şart tazminatının oluşmadığı, sözleşme feshinin haklı ve hukuka uygun olduğu değerlendirildiğinde, cezai şart tazminat miktarının; Sözleşmenin uzatım tarihi olan 01.11.2021 tarihi baz alındığında, dava tarihi itibariyle İstenebilecek Cezai şart toplamının 34.061,15 TL olduğu, sözleşmenin başlangıç tarihi olan 01.11.2017 tarihi baz alındığında, dava tarihi itibariyle istenebilecek cezai şart toplamının 38.444,01 TL olduğu, taraflar tacir olduğundan temerrüt tarihinden itibaren 3095 sayılı yasanın 2/2 maddesine göre avans faizi istenmesinde yasal sakınca bulunmadığı” şeklinde görüşlerini bildirmişlerdir.
Bilirkişi raporu taraflara usulüne uygun olarak tebliğ edilmiş, mahkememizin 20/09/2022 tarihli ara kararı gereğince, “taraf vekillerinin dosyaya sunmuş olduğu itirazlar değerlendirilerek ek rapor alınmasının istenmesine” karar verilmiş olup, bilirkişiler Mali Müşavir …, Sektör Bilirkişisi … ve Nitelikli Hesap Uzmanı … tarafından sunulan 11/10/2022 tarihli ek raporda;Taraf vekillerinin beyan ve itirazları yukarıda değerlendirilmiş olup kök raporu değiştirecek herhangi bir durum bulunmadığı anlaşılmakla kök raporu aynen tekrar ettikleri” şeklinde görüşlerini bildirmişlerdir.
Bilirkişi raporu taraflara usulüne uygun olarak tebliğ edilmiş, mahkememizin 10/01/023 tarihli ara kararı gereğince, “Dosyada daha önce rapor hazırlayan Mali Müşavir bilirkişi ve diğer sektör bilirkişisi ile, nitelikli hesap bilirkişisinden çıkartılarak, bu bilirkişiler yerine yeni bir sektör bilirkişisi ve Borçlar Alanında Nitelikli hesaplama uzmanı eklenerek taraflar arasında düzenlenen sözleşme kapsamında yıllık dönemler içerisinde aylık ve yıllık alımları gösterir tablolar düzenleyerek yine bu süreç içerisinde davalı tarafça başka bir firmadan akaryakıt alımı yapılıp yapılmadığının tespit edilerek, taraflar arasında düzenlenen sözleşme ve taraflarca bilirkişi raporuna yönelik yapılan itirazların detaylı ve kapsamlı bir şekilde değerlendirilerek rapor düzenlenmesinin istenilmesine,” karar verilmiş olup, bilirkişiler Mali Müşavir …, Sektör Bilirkişisi … ve Nitelikli Hesap Uzmanı … tarafından sunulan 10/04/2023 tarihli raporda; “Sektörel açıdan sözleşmede öngörüldüğü gibi, gerek yakıt alımının kesilmesi gerekse davalının yakıt alımını durdurduğu aralıkta başka kaynaklardan akaryakıt alımı yapmış olmasının çok güçlü olasılık olduğu; 06.07.2021 tarihi itibari ile taraflar arasındaki sözleşmenin haklı fesih ile sona erdiği; bu münasebetle davalı tarafın taşıt başına 200 USD + KDV davalının art niyetli olarak yakıt almadığı tarihe kadar kendisine sağlanan iskonto bedellerinin toplamı kadar cezai şart bedelini davacıya ödemesi ve ayrıca sözleşmenin feshini takiben davalıya ariyeten bırakılmış olan ekipmanların da, yine dosyada mevcut 28.07.2021 tarili ihtarnamenin davalıya ulaştığı tarihten itibaren 15 gün içinde iade edilmesi gerektiği; dosya münderecatından işbu iadenin de gerçekleşmediğinin anlaşılmış olması ile sözleşmenin 4. maddesinde kararlaştırılmış olunan cezai şartın işlerlik kazanacağı; dosyada mevcut kök raporda tespit edilen ve sözleşmenin uzatım tarihi olan 01.11.2021 tarihi baz alındığında dava tarihi itibari ile istenebilecek cezai şart bedeli toplamda 34.061,15 TL olduğu; sözleşmenin başlangıç tarihi olan 01.11.2017 tarihi baz alındığında dava tarihi itibari ile istenebilecek cezai şart bedelinin ise toplamda 38.444,01 TL olduğu yönündeki tespitin kadir marufunda bulunduğu” şeklinde görüşlerini bildirmişlerdir.
Tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde, davacı ile davalı arasında 01/11/2017 tarihli akar yakıt alım ve satımına ilişkin sözleşme düzenlendiği, sözleşmenin 3.maddesinde sözleşme süresinin 3 yıl olduğunun, sürenin bitiminden 30 gün önce yenilenmeyeceğinin yazılı olarak ihbar edilmediği takdirde sözleşme süresinin 2 yıl daha uzayacağının düzenlendiği, sözleşmenin 4.maddesinde sözleşme kapsamında geri iade edilmek üzere davalıya teslim edilen kart/cihazların iade edilmesi gerektiği durumlarda teslim edilmemesi halinde kart başına 50,00 USD +KDV ödeneceğinin, sözleşmenin 18.maddesinde davalının sözleşmenin feshine sebep vermesi, bankada kredi açılmaması, açılan kredinin limitlerinin yetersiz olması veya kredinin banka tarafından iptal edilmesi durumları dahil olmak üzere sistemde kayıtlı bulunan beher aracın 3 ay süresince yakıt almaması veya ilk sözleşme tarihindeki sisteme dahil olan araç sayısında %40 oranında azalma olması veya ilk 6 aylık yakıt alımlarını baz alarak hesaplanan aylık yakıt alımı ortalamasında %40 oranında azalma olması veya art niyetli olarak yakıt almadığının tespit edilmesi durumunda davacının sözleşmeyi tek taraflı olarak feshedebileceğinin, bu sayılan hallerde davalının davacıya taşıt başına 200 USD + KDV ve davalıya sağlanan iskonto bedellerinin toplamı kadar cezai şart bedeli ödeyeceğinin düzenlendiği, davacı tarafından davalıya gönderilen … 40. Noterliği’nin 06/07/2021 tarihli ihtarnamede davalının kötüniyetli olarak yakıt almadığının beyan edilerek sözleşmenin 18.maddesinde düzenlenen cezai şart bedeli ile sözleşme kapsamında davalıya teslim edilen kartların/cihazların talep edildiği, davacı tarafından davalıya gönderilen … 40. Noterliği’nin 28/07/2021 tarihli ihtarnamede ise de 18.maddede düzenlenen cezai şart bedeli ile kart ve cihazların iade edilmediği belirtilerek 4.maddede düzenlenen cezai şart bedelinin talep edildiği, tarafların ticari defterleri incelendiğinde taraflar arasında akaryakıt alım ve satımına ilişkin son olarak 07/05/2021 tarihli satış faturasının düzenlendiği, bu fatura tarihinden davacı tarafça davalıya ilk ihtarnamenin gönderildiği 06/07/2021 tarihine kadar davalı tarafından davacıdan yakıt alımı yapılmadığı, taraflar arasında akaryakıt alımına ilişkin sözleşme düzenlenmiş olmakla davalının ticari faaliyetleri yönünden araç kullanıldığının ve yakıt ihtiyacının bulunduğunun değerlendirilmesi gerektiği, yukarıda belirtilen son yakıt alımına ilişkin fatura tarihinden ihtarname tarihine kadar davalının yakıt ihtiyacının bulunmadığının ve yaklaşık iki aylık bu dönemde başka yerden yakıt alınmadığının, bu dönemde davacıdan yakıt alınmamasında kötüniyetli olunmadığının davalı tarafça ispat edilemediği, davacı tarafından davalıya gönderilen 06/07/2021 tarihli ihtarnamede sözleşmenin 18.maddesi doğrultusunda cezai şart ve sözleşme kapsamında teslim edilen cihaz ve kartların iadesi talep edilmiş olmakla, bu ihtarname ile davacının sözleşmenin feshine ilişkin iradesini ortaya koyduğunun kabul edilmesi gerektiği, yukarıda açıklanan nedenlerle davacın sözleşmeyi feshinin haklı nedene dayandığı, sözleşmenin 18.maddesinde düzenlenen cezai şart bedelini talep edebileceği, davacı tarafça davalıya ait 15 araç yönünden kart ve cihaz verildiğinin belirtildiği, araç ve verilen kart cihaz miktarı yönünden davalının itirazının bulunmadığı, davacı tarafça iade edilmek üzere verilen kart ve cihazların verilen süreye rağmen iade edildiğinin davalı tarafça ispat edilemediği bu nedenle davacının sözleşmenin 4.maddesinde düzenlenen cezai şart bedelini de talep edebileceği, iki farklı bilirkişi heyetinden rapor alındığı, alınan raporlarda sözleşmenin 18.ve 4.maddesi doğrultusunda yapılan hesaplamaların aynı olduğunun anlaşıldığı, yapılan hesaplamaların mahkememizce denetime elverişli ve uygun bulunduğu, sözleşmenin 18.ve 4.maddesi doğrultusunda yapılan hesaplamalara, sözleşmenin başlangıç tarihinden itibaren yapılan toplam iskonto miktarı dahil edildiğinde davacının toplam 38.444,01 TL talep edebileceği anlaşıldığından davanın kısmen kabul kısmen reddine karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HUAK 18/A-(14). Fıkrası: “Bu madde uyarınca arabuluculuk bürosu tarafından yapılması gereken zaruri giderler; arabuluculuk faaliyeti sonunda anlaşmaya varılması hâlinde anlaşma uyarınca taraflarca ödenmek, anlaşmaya varılamaması hâlinde ise ileride haksız çıkacak taraftan tahsil olunmak üzere Adalet Bakanlığı bütçesinden karşılanır.” hükümleri gereğince arabuluculuk gideri olarak Arabuluculuk Dava Şartı Dosya No:2021/12350 sayılı dosyasından arabulucu …’a ekte sunulan 1.320,00 TL tarife bedeli üzerinden ödeme yapıldığı tespit edilerek arabulucuk giderlerinin davalıdan tahsili ile hazineye irat kaydına karar verilmesi gerektiği anlaşılmıştır.
H Ü K Ü M : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere,
1-Davanın KISMEN KABUL, KISMEN REDDİ İLE,
-38.444,01 TL’nin 06/08/2021 tarihinden itibaren işleyecek ticari faizi ile birlikte davalıdan alınarak, davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin istemin reddine,
2–Harçlar kanunu gereğince kabul edilen değer üzerinden alınması gereken toplam 2.626,11-TL harçtan daha önceden ödenen toplam 664,73-TL harç düşüldükten sonra eksik kalan 1.961,38-TL harcın davalıdan alınarak hazineye irad kaydına,
3-Davacı tarafından yapılan 664,73-TL peşin harç ve 59,30-TL başvurma harcı olmak üzere toplam 724,03‬-TL’nin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
4-Davacı kendisini vekille temsil ettirdiğinden …Ü.T’e göre hesaplanan 9.200,00 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
5-Davalı kendisini vekil ile temsil ettirdiginden …Ü.T göre vekalet ücreti red edilen miktarı geçemeyeceğinden 480,26-TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
6-Davacı vekili tarafından yapılan 12 adet posta-tebligat gideri toplamı 99,75-TL ile 5 adet bilirkişi ücreti 8.000,00-TL, 8,50-TL vekalet harcı olmak üzere toplam 8.108,25‬-TL yargılama giderinin davacının haklı çıktığı oran itibari ile hesap edilen 8.008,52-TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
7-Zorunlu arabuluculuk başvurusu nedeniyle devletçe karşılanacak 1.320,00 TL arabuluculuk ücretinin davalıdan tahsili ile hazineye irat kaydına,
8-Karar kesinleştiğinde yatırılan ancak kullanılmayan gider avansının yatıranlara iadesine,
Dair, taraf vekillerinin yüzlerine karşı, kararın tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içerisinde istinaf yolu (İstanbul Bölge Adliye Mahkemesine başvuru yolu) açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.04/07/2023

Katip …
e-imzalıdır

Hakim …
e-imzalıdır