Emsal Mahkeme Kararı İstanbul 19. Asliye Ticaret Mahkemesi 2021/183 E. 2022/286 K. 29.03.2022 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
19. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2021/183 Esas
KARAR NO : 2022/286 Karar

DAVA : İtirazın İptali (Ticari Nitelikteki Taşınmaz Kira Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 23/03/2021
KARAR TARİHİ : 29/03/2022
Davacı vekili tarafından davalı aleyhine mahkememizde açılan davada dosya üzerinde yapılan incelemeler sonunda,
DAVA:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davalı ile arasında davalının 21 Mart 2020’de düzenleyeceği … fuarına katılmak üzere sözleşme yaptıklarını, bu sözleşme karşılığı olan anaparayı davacı davalıya ödeme yaptığını ancak davalı icra takibi başlatıldıktan sonra fuarı gecikmeli olarak düzenleyebilmiş TBK m.100 kapsamında anaparaya eşit meblağda borçtan kurtulmuş ise de bu miktarı aşan anapara, faiz, icra masrafları ve borcun ifa edilmeyen kısmına ilişkin icra inkar tazminatına ilişkin sorumluluktan kurtulamayacağını, bu nedenle( davalının icra takibinden sonra fuar düzenlenmesi itibari ile) asıl alacağa eşit miktardaki borcun TBK m 100 kapsamında icra dosya borcundan düşülerek bakiye( kapak hesabına göre 6.539 TL) miktar yönünden icra takibinin devamına karar verilmesi için, İstanbul …İcra Müdürlüğü … Esas sayılı dosya ile icra takibine geçildiğini, davalının alacağa ve ferilerine itiraz ettiğini, 12/02/2021 tarihinde arabuluculuk toplantısında ” anlaşma sağlanmadığını ve bunun da tutanağını ibraz ettiğini belirterek davalının haksız itirazının iptaline, davalının %20’sinden aşağı olmamak üzere icra inkar tazminatına mahkum edilmesine ve yargılama giderleri ile vekalet ücretinin davalıya yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
CEVAP:
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle, pandemi ve TOBB’nin kısıtlamaları nedeniyle fuarın ertelendiğini, kısıtlama koşullarının hafiflemesiyle fuarın düzenlendiğini ve davacının fuara katıldığını, bu hususun davacının kabulünde olduğunu, sözleşmenin 2. Maddesi uyarınca fuar tarihini değiştirme hakkına sahip olduğunu, icra takibinin fuar düzenlenmeden önce başlatılmadığını belirterek, davacının %20’sinden aşağı olmamak üzere icra inkar tazminatına mahkum edilmesine ve yargılama giderleri ile vekalet ücretinin davalıya yüklenmesine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLER VE GEREKÇE:
Davadaki uyuşmazlığın konusunun, fuar katılım sözleşmesi kapsamında borcun gereği gibi ifa edilip edilmediği, gecikmenin söz konusu olup olmadığı, bakiye borcun bulunup bulunmadığı, itirazın iptali ve icra inkar şartlarının ve kötü niyet şartlarının oluşup oluşmadığı noktalarında toplandığı anlaşılmıştır.
Dava dilekçesi, cevap dilekçesi, İstanbul …İcra Müdürlüğü’nün … esas sayılı dosya aslı kök ve ek bilirkişi raporları ve dosyanın tümü hep birlikte incelenmiştir.
Dosyamıza getirtilen İstanbul…İcra Müdürlüğü’nün … sayılı dosyasının incelenmesinde; davacı alacaklı, davalı borçlu aleyhine 26.142,90-TL asıl alacak üzerinden icra takibi yapıldığı, davalının itirazı üzerine takibin durduğu, itirazın süresinde ve usulüne uygun yapıldığı, buna göre davanın, İİK.67/1 maddesinde yazılı 1 yıllık hak düşürücü süre içerisinde açıldığı anlaşılmıştır.
Mahkememizce oluşturulan ara kararı gereği dosyanın nihai rapor için bilirkişi heyeti tarafından verilen 18/11/ 2021 tarihli raporda özet olarak; pandemi sebebiyle davalının ödenen ücreti elinde tutmasına davacının ancak uygun bir süre boyunca katlanmasının beklenebileceği, sözleşmede ücretin ödenmesi için belirlenen vade olan Nisan 2020’den sonra davacının ödediği ücretin iadesini talep edebileceği, takip tarihi itibariyle davacının 25.743 TL alacaklı olduğu, Bakırköy … Noterliği’nin… yevmiye numaralı 12/05/2020 tarihli ihtarnamesinin davalıya tebliğ edildiği tarihe ilişkin bir belgeye dosyada rastlanmadığından takip tarihine kadar işlemiş faize dair bir hesaplama yapılamayacağı sonuç ve kanaati bildirilmiştir.
Bilirkişi kök raporu taraf vekillerine ayrı ayrı tebliğ edilmiştir. Davalı vekili 01/12/2021 tarihli dilekçesi ile bilirkişi raporuna karşı beyan ve itiraz dilekçesi ibraz etmiştir. Davacı vekili 02/12/2021 tarihli dilekçesi ile bilirkişi raporuna karşı itiraz dilekçesi ibraz etmiştir.
Mahkememizden verilen duruşma ara kararında tarafların beyan ve itirazları doğrultusunda ayrıca icra takibinden sonra fuarın düzenlenmesi sonucunda doğan bir zararın olup olmadığı hususunda mevcut bakiye borcun bulunup bulunmadığının ayrıca değerlendirilmesi gene dosyadaki mevcut ihtarname tebliğ şerhi de dikkate alınarak alacağın talep edilebilir ihtimaline göre işlemiş faizin ne kadar olabileceği yönüyle de hesaplama yapılarak ek rapor aldırılmasına karar verilmiş olmakla dosya mevcut bilirkişi heyetine tevdi edilmiştir.
Bilirkişi heyeti 02/02/2022 tarihli ek raporda sonuç ve özet olarak, davacı alacak hesaplamasına ilişkin; davacı vekilinin 02/12/2021 tarihli bilirkişi raporuna itiraz dilekçesinde bahsettiği, kök raporda faiz hesaplamasına yer verilmemiş olduğundan davacı vekilinin itirazı ile hesaplama ;
Faiz başlangıç tarihi:06 Haziran 2020,
Davacı icra takibi: 10 Agustos 2020
Faiz işletilen süre: 2 ay 4 gün
Faiz işletilen tutar:25.743,00 TL
Faiz Oranı:%9
Faiz Tutarı:412,59 TL
Ödenecek toplam tutar: 26.155,59 TL
Taraflar arasındaki sözleşme ilişkisi uyarınca ödeme tarihi olarak belirlenen Nisan 2020 tarihinden sonra davacının yaptığı ödemenin iadesini talep edebileceğine dair kök rapordaki tespitlerinde bir değişiklik olmadığı;
25.743,00 TL’ye 06/06/2020 tarihinden başlayarak %9 kanuni faiz oranında temerrüt faizi işletilebileceği, davacının ödeme olarak kabul ettiği 25.743 TL’lik tutarın 05/11/2020 tarihi itibariyle toplam alacak miktarından düşülebileceği, 05/11/2020 tarihi itibariyle toplam alacak miktarından düşülebileceği, 05/11/2020 tarihi itibariyle alacağın tespiti için öncelikle 25.743 TL’lik asıl alacağa 05/11/2020 tarihinde kadar %9 üzerinden yasal faiz uygulanması, bu şekilde bulunacak toplam alacaktan 25.743 TL ‘nin çıkarılması gerektiği, bu tutarın 964,83 TL olduğu toplam tutarında da 26.707,83 TL olduğu sonuç ve kanaati bildirilmiştir.
Bilirkişi ek raporu taraf vekillerine ayrı ayrı tebliğ edilmiştir. Davalı vekili 08/02/2022 tarihli dilekçesi ile bilirkişi raporuna karşı beyan ve itiraz dilekçesi ibraz etmiştir. Davacı vekili 08/02/2022 tarihli dilekçesi ile ek bilirkişi raporuna karşı beyan ve itiraz dilekçesi ibraz etmiştir.
Tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde, Taraflar arasında 24.12.2019 tarihli “Katılımcı Kira Sözleşmesi”nin kurulduğu, sözleşme uyarınca davalı fuar alanında yer tahsisi, dijital veya baskılı Fuar kataloğunda yer tahsisi vb. hizmetleri sunacak davacı da fuar katılım ücreti ödeyeceğini, dosya kapsamından davacının 25.743 TL katılım ücretini ödediği yönünde ihtilaf bulunmadığı anlaşılmaktadır. Davacı davalıya göndermiş olduğu Bakırköy … Noterliği…yevmiye numaralı 12.05.2020 tarihli ihtarnamede özetle; …2020 (19-21 Mart 2020) Tarihli Fuarın iptal edilmesi sebebiyle 15.04.2020 tarihinde ödenen bedelin 01/05/2020 tarihinde iadesi gerekirken 25.743 TL’nin hala ödenmediğini, ödemenin ihtarnamenin tebliğinden itibaren 7 gün içinde ödenmesini ihtar edildiğini, davacı davalıya karşı Büyükçekmece … İcra dairesi … Esas sayılı dosyası kapsamında sözleşme iade bedeli olarak 25.743 TL asıl alacak ile 01.05.2020 tarihinden takip tarihine kadar 399,90 TL işlemiş faiz toplam 26.142,90 TL tutarlı 03.07.2020 tarihli takip başlatıldığı, davalının 20.08.2020 tarihli dilekçesinde yetki itirazı ile borca, faiz oranına ve ferilerine itiraz ettiği, yetki itirazı kabul edilmiş ve bunun üzerine İstanbul… İcra Dairesi … Esas sayılı dosya kapsamında davalıya 04.11.2020 tarihli ödeme emri gönderildiği, dosyada mevcut 23.03.2021 hesap tarihli 6.539 TL bakiyeli kapak hesabında 05.11.2020 tarihli 25.743 TL ödeme bilgisi mevcut olduğu anlaşılmıştır.
Taraflar arasında 24/12/2019 tarihli ” Katılımcı Kira Sözleşmesi”nin YER VE SÜRE: 2.1 maddesinde” Fuar yeri (…MERKEZ)’dir. Ancak … elde olmayan haller, doğal afetler ve kanunen kabul edilebilir diğer mücbir nedenler ile fuarın yerini ve değiştirebilir. … fuar alanları için hazırlanmış bulunana genel yerleşim projelerini değiştirme hakkına sahiptir” hükmünün olduğu anlaşılmıştır. Fuar tarihlerinin dikkate alınması durumunda COVİD-19 pandemisi davalıya fuar tarihini değiştirme yetkisi tanıyan bir mücbir sebep olarak değerlendirilebilecektir. Davacı tarafından Bakırköy … Noterliği 12.05.2020 tarih ve… yevmiye numaralı ihtarname ile 15.04.2020 tarihinde fuar katılım bedeli 25.743,00 TL’nin ihtarnamenin tebliğinden itibaren 7 iş günü içerisinde ödenmesinin ihtar edildiği ihtarın 29.05.2020 tarihinde davalıya tebliğ olduğu mehil süresinin 06.06.2020 tarihinde dolduğu tespit edilmiştir. Davalıya karşı Büyükçekmece … İcra dairesi … Esas sayılı dosyası kapsamında sözleşme iade bedeli olarak 25.743 TL asıl alacak ile 01.05.2020 tarihinden takip tarihine kadar 399,90 TL işlemiş faiz toplam 26.142,90 TL tutarlı 03.07.2020 tarihli takip başlatıldığı, davalının 20.08.2020 tarihli dilekçesinde yetki itirazı ile borca, faiz oranına ve ferilerine itiraz ettiği, yetki itirazı kabul edilmiş ve bunun üzerine İstanbul … İcra Dairesi… Esas sayılı dosya kapsamında davalıya 04.11.2020 tarihli ödeme emri gönderildiği, 08.12.2020 tarihinde yetkili icra dairesinden gönderilen yeni ödeme emri davalı borçlu vekiline tebliğ olduğu, dosyada mevcut 23.03.2021 hesap tarihli 6.539 TL bakiyeli kapak hesabında 05.11.2020 tarihli 25.743 TL davaya konu olan borç miktarı ödendiği ancak asıl alacağın ödeme emri tebliğinden önce 03.07.2020 takip tarihinden sonra ödendiği, taraflar arasındaki sözleşmede mücbir sebep nedeniyle fuarın davalı tarafça ertelenebileceğinin belirtildiği fuarın normal şartlarda 19-21 Mart 2020 tarihinde yapılması planlanmasına rağmen pandemi nedeniyle ertelenerek 05.11.2020 tarihinde gerçekleştirildiği beklenilen neticenin elde edildiği, fuarın iptal edilmediği ve sözleşmenin feshedilmediği, TBK 136. Ve 137. Maddeleri uyanınca ifa imkansızlığının bulunmadığı, davacı tarafından fuara katılımın gerçekleştirildiği anlaşılmıştır.
Taraflar arasında imzalanan fuar katılım sözleşmesinin 2. maddesi incelendiğinde de davalı şirketin gerekli görmesi halinde fuar tarihini değiştirme hakkı olduğu, bu durumun katılımcıya fesih hakkı vermediği anlaşılmaktadır. Fuar erteleme kararı nedeniyle davacının hem ödeme yükümlülüğü hem de fuara katılma yükümlülüğü devam etmektedir. Fuarın ertelenmesinde davalının kusuru da bulunmamaktadır. Buna göre; davalının dava açılmasına sebebiyet vermediği davalı tarafın fuarın ertelenmesine dair duyuruları davacının ihtarname gönderdiği ve takip başlattığı tarihlerden önce yaptığı ve davacının iş bu davayı açmakta haklı olmadığı kanaatine varılarak vekalet ücreti ve yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına,davacı tarafından davalı aleyhine açılan davanın konusuz kalması nedeniyle karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
6100 sayılı HMK’nun 331/1.maddesinde; “Davanın konusuz kalması sebebiyle davanın esası hakkında bir karar verilmesine gerek bulunmayan hallerde, hakim, davanın açıldığı tarihteki tarafların haklılık durumuna göre yargılama giderlerini taktir ve hükmeder.”
HUAK 18A/13. fıkrası : “Arabuluculuk faaliyeti sonunda taraflara ulaşılamaması, taraflar katılmadığı için görüşme yapılamaması veya iki saatten az süren görüşmeler sonunda tarafların anlaşamamaları hâllerinde, iki saatlik ücret tutarı Tarifenin Birinci Kısmına göre Adalet Bakanlığı bütçesinden ödenir. İki saatten fazla süren görüşmeler sonunda tarafların anlaşamamaları hâlinde ise iki saati aşan kısma ilişkin ücret aksi kararlaştırılmadıkça taraflarca eşit şekilde uyuşmazlığın konusu dikkate alınarak Tarifenin Birinci Kısmına göre karşılanır. Adalet Bakanlığı bütçesinden ödenen ve taraflarca karşılanan arabuluculuk ücreti, yargılama giderlerinden sayılır.”
14. Fıkrası ;”Bu madde uyarınca arabuluculuk bürosu tarafından yapılması gereken zaruri giderler; arabuluculuk faaliyeti sonunda anlaşmaya varılması hâlinde anlaşma uyarınca taraflarca ödenmek, anlaşmaya varılamaması hâlinde ise ileride haksız çıkacak taraftan tahsil olunmak üzere Adalet Bakanlığı bütçesinden karşılanır.” hükümleri uyarınca arabuluculuk görüşmeleri anlaşamama nedeniyle sonlandığı son anlaşmazlık tutanağı düzenlendiği ve arabuluculuk gideri olarak Arabuluculuk Dava Şartı Dosya No: … sayılı dosyasından arabulucu olarak atanan… adına 18/02/2021 tarihli …nolu Serbest Meslek Makbuzu doğrultusunda 1.320TL tarife bedeli üzerinden ödeme yapıldığı tespit edilerek davanın ödeme nedeniyle konusuz kalması nedeniyle HMK:331/1 maddesi uyarınca yargılama gideri olarak arabulucuk giderlerinin davacı aleyhine yükletilmesi gerektiği anlaşılmıştır.
H Ü K Ü M :Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Davacı tarafından davalı aleyhine açılan davanın konusuz kalması nedeniyle KARAR VERİLMESİNE YER OLMADIĞINA,
2- Harçlar Kanununun göre alınması gereken 80,70 TL maktu karar ve ilam harcının peşin yatırılan 59,30-TL den mahsubu ile geriye kalan 21,40-TL harcın davacıdan alınarak hazineye gelir kaydına,
3-Dava tarihi itibariyle tarafların hak ve haklılık durumuna göre dava açılmasına davalı tarafın sebebiyet vermediği değerlendirilerek yargılama ve vekalet ücreti giderlerinin davacı taraf üzerine bırakılmasına,
4- Davalı taraf kendisini vekille temsil ettirdiğinden AAÜT 6. Ve 13. maddelerine göre hesaplanıp takdir edilen 770.00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
5-Zorunlu arabuluculuk başvurusu nedeniyle devletçe karşılanan 1.320,00 TL arabuluculuk ücretinin davacıdan tahsili ile hazineye irat kaydına,
6-Davacı tarafından yatırılan gider avansından kullanılmayan kısmının karar bakiye gider avansının karar kesinleştiğinde davacıya iadesine,
Dair, taraf vekillerinin yüzlerine karşı kesin olarak verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.29/03/2022

Katip …
¸e-imzalıdır

Hakim …
¸e-imzalıdır