Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
19. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2020/602 Esas
KARAR NO : 2022/380 Karar

DAVA : Alacak (Eser Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 24/11/2020
KARAR TARİHİ : 17/05/2022

Mahkememizde görülmekte olan Alacak (Eser Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması yargılaması neticesinde;
DAVA:Davacı vekilinin dava dilekçesinde özetle; Müvekkili … … İnş. San. Tic. A.Ş., “… … … Sitesi … Blok No:.. Başakşehir/İST.” adresinde kain, kaynak malzemeleri ve kaynaklı sistem çözümlemeleri tedariki işiyle hizmet veren ve 20 yılı aşkın süredir faaliyet gösteren ticari firma olduğunu, davacı şirket yetkilileri, 12-15 Mart 2020 tarihleri arasında … Kongre Merkezi’nde dava dışı …Fuarcılık A.Ş. tarafından düzenlenmesi planlanan “… ” isimli fuara katılma kararı aldıklarını, piyasada “…” ismiyle bilinen davalı şirket, 07.11.2019 tarihinde davacıya e-mail gönderdiğini, gönderilen mailde, … Fuarında sergileyeceği ürünler ve tanıtımlar için davacı şirkete “ … ” tasarlama teklif edildiğini, teklif neticesinde taraflar, 06.02.2020 tarihinde konusu “12-15 Mart 2020 tarihleri arasında düzenlenecek… fuarında,…konstrüksiyon malzemesi ile kurulumu gerçekleşecek olan 184 m2 stand projesinin projeye uygun olarak imal ettirilmesi ve ilişkin uygulamasına prensiplerin belirlenmesi” olan Tasarım Sözleşmesi imzalandığını, Davalının taahhüt ettiği işlere karşılık davacı firma, tüm proje bedeli için 72.170,00-TL + KDV olmak üzere toplam 85.160,60-TL ödemeyi üstlendiğini, kararlaştırılan ödeme planına göre davalı şirket lehine 29.02.2020 keşide tarihli, …A.Ş. …Şubesine ait – 35.640,00-TL bedelli çek verdiğini, 12-15 Mart 2020 tarihleri arasında düzenlenmesi planlanan … Fuarı; Sayın Mahkemenizce de bilindiği üzere tüm dünyayı etkisi altına alan Covid-19 Pandemisi nedeniyle önce 2020-Haziran ayına ertelenmiş fakat pandeminin tesirini arttırması sebebiyle fuar sonraki sene 10-13 Mart 2021 tarihinde yapılmak üzere iptal edildiğini, fuarın haziran ayına ertelenmesine ilişkin alınan ilk karar tüm katılımcılara 04.03.2020 tarihinde sms gönderilmek suretiyle bildirildiğini, T.C. Ticaret Bakanlığı tarafından 13.03.2020 tarihinde yapılan duyuruda Koronavirüs tedbirleri kapsamında 2020 yılı fuar takviminde yer alan fuarlardan 16 Mart – 30 Nisan döneminde Türkiye’de düzenlenmesi planlanan tüm ulusal ve uluslararası fuarların 1 Mayıs 2020 sonrası döneme ertelendiği açıklandığını, Davacı şirket, pandemi nedeniyle iptal edilen fuara katılamadığı gibi, davalıdan sipariş ettiği fuar standını da kullanamamış, talep edilen ve beklenen hiçbir hizmetten yararlanamadığını, fuarın yapılacağı inancıyla davalı firmaya peşin ödeme gerçekleştirilmiş, birçok hazırlıklar ve masraflar yapıldığını, ancak fuar planlanan tarihte yapılmadığı için davalı tarafa verilen çekin bedeli olan 35.640,00-TL’nin davacı müvekkile iade edilmesi gerektiğini, arabuluculuğa başvurulduğunu, sonuç alınamadığını beyan ve gerekçelerle taraflar arasında akdedilen sözleşmenin feshedilmesi sonucu davalı şirkete ödenen 35.640,60-TL proje bedeli ile 295,95-TL ihtarname tutarı olmak üzere toplam 35.935,95-TL’nin davalının temerrüde düşürüldüğü 29.06.2020 tarihinden itibaren işleyecek ticari avans faiziyle birlikte davalıdan alınarak davacı şirkete verilmesini, yargılama giderleri ve vekâlet ücretinin davalıya yüklenmesine talep etmiştir.
CEVAP:
Davalı-karşı davacı vekili cevap ve karşı dava dilekçesinde özetle; Taraflar arasındaki sözleşme uyarınca imal edilen ürünlerin bedellerini covid-19 pandemisi nedeniyle fuarın ertelenmesi sonucu iadesinin talep edilmesinin mümkün olmadığını, sözleşmede kararlaştırılan fesih usulüne göre yapılan ihtarnamenin olmadığını, whatsapp konuşmasında da herhangi bir fesih bildiriminin yapılmadığını, müvekkilin sözleşme sona erinceye kadar yaptığı emek ve mesaisinin bir karşılığının bulunduğunu, ifa imkansızlığının değil ifa güçlüğünün bulunduğunu, müvekil şirketince sözleşme öncesi fuar tasarım hizmeti verildiğini ve sözleşme imzalandıktan sonra malzemelerin ayıklanması ve eksik malzemelerin üretilmesi, davacı şirkete özel üretilen marangoz box ve demirci pano işleri, poster baskı işleri tamamlandığını ve sözleşmede kararlaştırılan 85.160,60 TL bedelden bakiye yapılan ödemenin ve de müvekkil şirketçe ifa edilemeyen bedellerin mahsubu sonrası (depo bedelleri hariç) kalan 38.523,60 TL’nin ödenmesi gerektiğini, ön ödeme ile tahsil edilen faturaya ilişkin tüm yükümlülüklerin yerine getirildiğini ve usulüne uygun davacı tarafa mallarını teslim alması gerektiğinin bildirildiğini ancak davacının malları teslim almakta temerrüde düştüğünü ve davanın reddini talep etmiştir.
Karşı dava yönüyle; Pademi nedeniyle fuarın ertelenmesine ilişkin bildirimin davacı-karşı davalı tarafça müvekkili şirkete usulünce derhal bildirilmediğini ve bu süre boyunca tüm montaj işlerinin tamamlandığını, toplam bedelden sadece ifa edemedikleri hizmet bedeli 10.997,00 TL bedel düşüldüğünü sonuçta 38.523,60 TL bedelin ve belirlenecek depo bedelinin ödenmesi gerektiğini talep edildiğini, TBK 138. Maddesi uyarınca sözleşmenin uyarlanmasını, keşif ve bilirkişi marifetiyle belirlenecek sözleşmedeki bakiye alacakları ile depo masraflarının ihtarnamelerinin tebliğ edildiği tarihten itibaren işleyecek ticari temerrüt faiziyle karşı davalıdan tahsilini, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesini talep etmiştir.
Karşı davalı vekilinin cevap dilekçesinde özetle; Söz konusu bedel belirttiğimiz üzere sözleşme ile kararlaştırılan bedelden eksik kalan miktar olduğunu, davalı tarafın belirsiz alacak davasına konu ettiği husus, sözleşmede kararlaştırılan satılık ürünleri müvekkili şirket deposundan tarafımızca alınmaması iddiası ile oluşan depo kira bedeli ve yapılmış olan masraf bedeli olduğunu, bu miktar yani depo kira bedeli ve masraflar için ne tarafımıza noterden gönderilen ihtarnamede ne de belirttiğimiz üzere dava dilekçesinde miktar itibariyle bir karşılık yazılmadığını, davacı taraf, davalı şirket yetkilisi ile paranın iadesi yönündeki görüşmelerinden olumlu sonuç alamayınca ve covid 19 nedeniyle dünya çapında yaşanan belirsizlik nedeniyle fuarların bir daha ne zaman düzenleneceği belli olmadığından Bakırköy … Noterliği’nin… yevmiye no’lu ihtarname aracılığıyla davalı şirkete ihtarname göndererek fuar düzenlenmediğinden ve bir daha ne zaman düzenleneceği belli olmadığından sözleşmenin feshi ve ödemiş olduğu bedelin iadesini talep ettiğini, depo kirası istemini kabul etmelerinin mümkün olmadığını, davalı tarafından ibraz edilen faturaların davacı ile ilgisi bulunmadığı gibi davalı sözleşme ile yükümlendiği edimi ifa etmediğini, mücbir sebep davalı şirket yetkilisine bildirilmiştir. Kaldı ki tüm dünyayı etkileyen ve pandemi olarak belirlenen süreçte basiretli bir tacir olması gereken davalı fuar iptalini bilmelidir ve bilmekte olduğunu, mücbir sebep nedeniyle sözleşmenin ifası mümkün olmadığını, karşı davacının davasının öncelikle usulden reddine, aksi takdirde esastan reddini, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin karşı davacıya yükletilmesini talep etmiştir.
DELİLLER VE GEREKÇE;
Asıl dava yönüyle; Uyuşmazlığın konusunun, fuar tanıtımı kapsamında stant tasarımı sözleşmesi uyarınca mücbir sebep nedeni ile davalı şirkete ödenen proje bedelleri ve ihtarname giderlerinin iadesinin gerekip gerekmediği, noktalarında toplandığı anlaşıldı.
Karşı dava yönüyle; Uyuşmazlığın konusunun, fuar tanıtımı kapsamında stant tasarımı sözleşmesi kapsamında kararlaştırılan imalatların tamamen imal edilip edilmediği, bakiye alacak miktarının bulunup bulunmadığı, netice ve talep kısmının hangi alacak kalemlerine ilişkin ve ne miktarda olduğu hususunda sözleşmenin imkansızlık nedeni ile sona erip ermeyeceği ifanın olup olmadığı sözleşme uyarlama şartlarının ve alıcı temerrütünün oluşup oluşmadığı, sözleşme uyarınca hizmet bedelinin talep edilip edilemeyeceği, depo masraflarının bulunup bulunmadığı varsa ne miktarda olduğu, karşı dava yönüyle dava şartlarının sağlanıp sağlanmadığı, sözleşmedeki 5. Madde uyarınca mücbir durumun usulüne uygun bildirimlerini şartlarının sağlanıp sağlanmadığı noktalarında toplandığı anlaşıldı.
Dava dilekçesi, cevap dilekçesi, Bakırköy … Noterliği tarafından 15/06/2020 tarih ve … yevmiye numaralı ihtarname ve tebliğ mazbatasının tasdikli sureti, Beyoğlu … Noterliği tarafından 23/06/2020 tarih ve… yevmiye sayılı ihtarname cevabı ve tebliğ mazbatasının sureti ve dosyamızın ekleri incelenmiştir.
Davacı tanığı… beyanında: “(..) … Şirketi’nde muhasebe bölümünde 2013 yılından beri çalışmaktayım. Site Tasarım Şirketi ile iş veren şirketin stant yapımı için anlaşmıştır. Çek ile ön ödemelerini yapmışlardır ancak covid-19 hastalığı nedeni ile fuar katılımı gerçekleştiremediğimiz için stant yapımından vazgeçtik bildiğim kadarı ile stant yapımından vazgeçim bildirimi telefon ile mesaj atmak sureti ile yapılmıştır, stant tasarımı dışında poster tasarımı da olacaktı ancak bunun tasarım işleri Site Tasarım Şirketine ait olacaktı diye biliyorum, karşı taraftan tarafımıza fatura gelmediğini de biliyorum. Davacı vekilinin yönettiği soru soruldu: Fuar tanıtımının iptaline ilişkin iş veren şirketine bilgi verilip verilmediği bilinmiyor. Davalı vekilinin yönettiği soru soruldu: Fuara katılımdan vazgeçildiği tarihten fuarın yapılacağı tarih aralığında ne kadar bir süre olduğuna dair net bir bilgim yoktur.” dedi.
Davacı tanığı … beyanında: “(…) … Şirketi’nde 2010 yılından beri çalışmaktayım şuan Genel Müdür Yardımcısı pozisyonundayım. Site Tasarım Şirketi ile iş veren şirketi arasında stant yapımı ile ilgili sözleşme yapılmış bize sözleşme yapıldıktan sonra söyledikleri kadar bu ürünlerin farklı şirketlere de verildiğini, kurulumu gerçekleştikten sonra fuar sonrası tekrardan sökülüp başka fuarlarda değerlendirilmek üzere götürülebileceği söylendi. Poster tasarımı ilk etapta … Şirketi tarafından tasarlanıp Site Tasarım Şirketine gönderilmiş ancak Site Tasarım Şirketi fuar standına bu poster tasarımının uygun olmayacağını biz farklı çalışma yapacağız dediler. Bu aşamada da TÜYAP fuar organizasyonu tarafından ertelenme bilgisi geldi. Pandemi nedeni ile Haziran 2020 tarihine fuar ertelenmiştir, daha sonra pandemi devam ettiği için, fuar organizasyonunun tümüyle iptal edildi katılımcılara ücretleri iade edildi, diye biliyorum. Fuarda yere serilecek malzemeler ve fuar standının kenar duvarlarındaki alimünyum barlar stant ayaklarının arasına çekilecek perde vs. Site tasarımın kendi ürünleri olduğunu biliyorum. … fuar organizasyonun iptaline ilişkin mail attıktan sonra … şirket yetkilisi olarak Site Tasarımın sahibi …’ yu aradı sözleşmenin feshedildiğine dair bilgilendirme mesajı da attı, sözleşme sırasında veya öncesinde imal edilecek malzemelerin depolama maliyetleri ile ilgili herhangi bir şey kararlaştırılmadı, şirketimiz Site Tasarım Şirket yetkililerine bize özgü imal edilecek ekipmanların neler olduğu, teslim edilebileceğine ilişkin teslim ile ilgili herhangi bir dönüş bildirilmedi, imalatların gerçekleşip gerçekleşmediğine dair herhangi bir bilgi de gelmedi, fuar 12 Mart 2020′ de fuar yapılacaktı, ancak pandemi nedeni ile 4 Mart 2020’de fuar organizasyonundan mail geldi ve aynı gün site tasarımdan mail geldi. Davacı vekilinin yönettiği soru soruldu: Sözleşme kapsamında imal edilecek ürünlere ilişkin herhangi bir fatura gelmedi. Davalı vekilinin yönettiği soru soruldu: Poster tasarımı … Şirketi tarafından tasarlama süreci uzun sürmüş olabilir neticesinde tasarımcı şirket değiliz bu tasarımlar Site Tasarım Şirketi’ne iletildi ancak fuar standına uygun tasarımların uygun düşmeyeceği İ…tarafından şirket yetkilimize bildirildi, bildiğim kadarı ile bize hazırlanan imalatlar ile ilgili herhangi bir izahat olmadı watsapp konuşmalarından ben haberdar değilim.” dedi.
Davalı tanığı … beyanında:” (…) Site Tasarım Şirketinde üretimde 2012 yılından beri çalışmaktayım. … Şirketi ile stant tasarımı ile ilgili sözleşme imzalanmıştır, imalatlar gerçekleşmiştir, yükleme yapılmadan öncesinde fuarın iptal edildiği bilgisi … Şirketi’ nden bildirildi, poster tasarımları genel olarak… tarafından ölçüleri verilerek müşteri ajansları hazırlar, … Şirketi’ nden bize posterler ile ilgili herhangi bir tasarım gönderilmedi iş veren şirketim dışarıdan 3. Kişilere poster tasarımı yaptırmıştır, imal edilen ürünlerin hepsi müşterilere özgüdür fuar bitiminde sökümü gerçekleştirildikten sonra müşteriler kendi uhdesine alabilir imalatları biz başka şirketlerin tasarımında kullanmıyoruz, herkesin kendi tasarımı oluyor, imal edilen ürünlerde kendi yatırım yaptığı alimünyum kasnaklar vardır (…) bunları tekrar şirketimiz stant sökümünde geri iade almaktadır, normalde imalatlarımız bir ayda tamamlanmakta akabinde fazla bir bekleme süresi olmadan müşteriye iletilmektedir, fuarda yaklaşık on gün stantlar kalmakta sonra sökümü gerçekleştirildikten sonra müşteriye toplam 10 günde teslim edilmektedir, ancak … Şirketi’ ne özgü imal edilen ürünler iş veren şirketinde halen durmaktadır, depolama masrafları ile ilgili talepte bulunulduğunu biliyorum. Davacı vekilince soruldu: Demir kapı, aydınlatma, ürün Baskları posterler, broşürlük demirlikler var, kadife perdeler, ilave zemin ürünleri ve tabelalar var hatırladığın kadarı ile bunlar vardır. Soruldu: Fuarın iptal edildiğine ilişkin bildirim geldikten öncesinde herhangi bir yükleme gerçekleşmemiştir, sadece program yapılmıştı. Davalı vekilince soruldu: Şuan Site Tasarımın deposunda … Şirketi’ ne ait malzemeleri hatırladığım kadarı ile bildirdim.” dedi.
Keşifte Davalı tanığı … beyanında: “(…) Ben site tasarım şirketine ahşap ürünleri imalatı yapıyorum, ayrı şirketim var, Site tasarımın … şirketi ile yaptığı anlaşma uyarınca bize verilen siparişlerde baxlar, ahşap paneller, bu stand dahilinde olmayan faturada gösterilmiş başka imalatlarda vardır, bu ürünler imal edilip site tasarım şirketine teslim edilmiştir. Soruldu: Özel olarak hangi şirketler hakkında imalat yapılacağını biz bilmeyiz site tasarım bize toplu sipariş geçer bizde imalatını gerçekleştirir teslim ederiz. Soruldu: Bu iş dahilinde diğer iş dahilinde imalat ücretlerini aldık.” şeklinde beyanda bulunmuştur.
Taraf vekillerinin tanık anlatımlarına karşı beyan dilekçeleri verdikleri görüldü, okundu.Mahkememizce oluşturulan ara karar gereğince; Bilirkişier İç Mimar & Endüstri Tasarımcısı …, Endüstri Mühendisi…, SMMM…, Ticaret/Borçlar Mevz.Nit. Hes. Uzm. Prof. Dr. …’ın 18/10/2021 tarihli raporda;Türkiye’de Covid 19 salgının etkilerinin Mart 2020 başından itibaren artarak devam etmesi, Covid 19 salgınının mücbir sebep kapsamında değerlendirilebilecek nitelikte olması ve davacı şirket tarafından sözleşmenin feshedildiği tarih itibariyle fuarın Covid 19 salgını sebebiyle 2 kez ertelenmiş olması dikkate alındığında taraflar arasındaki sözleşmede açıkça düzenlenen mücbir sebebin kesintisiz 10 gün sürmesi ve derhal yazılı bildirim koşullarının somut dava konusu olayda sağlanmış olduğu, davacı şirketin taraflar arasındaki sözleşmenin mücbir sebepler başlıklı 5. Maddesine uygun olarak Bakırköy … Noterliğinin 15.06.2020 tarih ve … y. nolu ihtarıyla sözleşmeyi usulünce feshetmiş olduğu, Taraflar arasındaki sözleşmeye göre, fesih tarihinden önceki masraflar konusunda ispat yükü
sözleşme ile davalı şirkete bırakıldığından, hem yapılan işlerin harcama/maliyet bedellerinin davalı şirket tarafından belgelenmesi gerektiği hem de yapılan harcamaların karşı taraf
(…) için yarar sağladığının ve bedelinin ödenmemesi halinde sebepsiz zenginleşme oluşturacağının davalı şirket tarafından ispat edilmesi gerektiği, ancak dosyadaki delil durumuna göre davalı şirketin bu aşamada ispat yükünü yerine getiremediği, Mahkeme’nin farklı kanaatte olması ihtimalinde; Mahkeme keşif heyeti ile birlikte,13.07.2021 tarihinde , huzurdaki davaya konu teşkil eden ürünlerin bulunduğu beyan olunan … Cad… Çavuşbaşı, Beykoz/İstanbul adresindeki, depoya / taşınmaza keşif amaçlı gidilmekle birlikte, keşif esnasında yapılan inceleme neticesinde, söz konusu incelemenin, incelenecek ürünlerin çok parçalı, detaylı olduğu bu sebeple gün içinde bitirilemeyeceği ve de mevcut ürünler ile ilgili sağlıklı bir inceleme ve tespit yapılabilmesi için dosya içeriğine sunulan bilgi ve belgelerin yeterli kalmadığı görülmüş olduğundan sebeple inceleme tamamlanamadığını, mahkemenin 20.08.2021 tarihli ara kararı ile bilirkişi heyetine yerinde inceleme yetkisi vermesine istinaden, inceleme gününün belirlenebilmesi amacı ile taraflar ile irtibata geçildiğini, davalı/karşı davacı vekili tarafından, Mahkemeye sunulan 24.08.2021 tarihli dilekçesi “Taraflar arasındaki sözleşme konusu hizmete dair satılık kalemiyle inceleme gününde de belirtilen ürünler müvekkil şirket deposunda muhafaza edilmekle kiralık tabir edilen malzemeler ise, fuar dönemine girilmiş olması sebebiyle başka marka fuarlarına kullanılmak üzere entegre edilmiştir‘’ şeklinde olup, 13.07.2021 tarihindeki keşif esnasında inceleme bitirilemediği gibi, ihtiyaç duyulan ürünler üzerindeki tamamlayıcı yerinde inceleme de belirtilen sebeplerle icra edilemediğini, Mahkeme’nin yeniden keşif veya yerinde incelemeyi gerekli görmesi halinde, 12-15 Mart 2020 tarihleri arasında düzenlenecek… fuarında kurulacak fuar standı çerçevesinde, taraflar arasındaki 06.02.2020 tarihli sözleşme kapsamında, davalı/karşı davacı tarafça, davacı / karşı davalı yana karşı taahhüt ettiği edimlerini kısmen ve/veya tamamen yerine getirip getirmediği, varsa yerine getirilen edimlerdeki hangi ürünlerin ve/veya ürünün, bütününü meydana getiren parçalardan hangilerinin kiralık, hangilerinin satılık ürünler kategorisinde yer aldığı, nihayet kiralık ve satılık parçaların nasıl fiyatlandırıldığının belirlenmesi bakımından, davaya konu teşkil eden fuar standı için, davalı/karşı davacı tarafça, davacı / karşı davalı için, hazır hale getirildiği iddia olunan ürünler üzerinde, tam ve eksiksiz bir inceleme yapılması gerektiğinin sonuç ve kanaatine varılmıştır.
Rapor taraf vekillerine usulüne uygun tebliğ edilmiştir. Tarafların bilirkişi raporuna karşı beyan ve itirazlarda bulunduğu görülmüştür.
Mahkememizin 07/12/2021 tarihli ara kararı uyarınca:”Taraflar arasındaki sözleşme çerçevesinde kiralamaya konu ürünlerin farklı fuarlarda bu aşamada kullanılması nedeniyle fiziken incelenmesinde karışıklığa yol açabileceği için dosyaya taraflarca sunulmuş teknik çizim resim görselleri ve beyanlar dikkate alınarak mevcut bilirkişiden tarafların beyan ve itirazları dikkate alınarak bilirkişiye yerinde inceleme yetkiside verilerek, 24/12/2021 günü saat 11:00’da yerinde inceleme yapılmasına, fiziken yapılan inceleme ve dosyadaki mevcut belge bilgiler karşılaştırılmak suretiyle kiralama ve satıma ilişkin ürünlerin ayrı ayrı gösterilip eşleştirilmesinin yapılmasına, ayrıca kişiye özel ürünlerin neler olduğu ne kadar tutarda olduğu hususlarının ayrı ayrı raporlanmasına bu yönde ek rapor hazırlanmasına,” karar verilmiş olup, mevcut bilirkişi heyetince sunulan 26/04/2022 tarihli raporda:Mali incelemeler ve sözleşmenin feshi ile feshin sonuçlarına ilişkin inceleme tespit ve değerlendirmeler kök raporda ayrıntılı şekilde yapılmış olduğundan tekrar edilmediğini, davalı atölyesinde mevcut olduğu tespit olunan, davacı standı için kiralanacak ürün /iş kalemlerinin toplam 62.013,72 TL olduğu, davalı atölyesinde mevcut olduğu tespit olunan, davacı standı için satılık ürün/iş kalemlerinin toplam 8.015,15 tl olduğu, davacı standı için üretilen kiralık ve satılık ürün bedellerinin davacının ödemesinden yüksek olması ve kiralık ürünlerden davacının ikame gelir sağlama potansiyeli
gözetilerek, davacı için üretilmiş olan satılık ürünlerin davacı şirkete teslimi mukabilinde satılık ürün bedelleri 8.015,15 TL’nin davacının alacağından tenzil edilip edilmemesinin
mahkemenin takdirinde olduğu sonuç ve kanaatine varılmıştır.
Bilirkişi raporu taraflara usulüne uygun tebliğ edilmiştir. tarafların bilirkişi raporuna karşı beyan ve itirazlarda bulunduğu görülmüştür.
Tüm dosya kapsamındaki beyan ve deliller incelendiğinde; Dava ve sözleşme konusu stant tasarım ve malzemelerinin ilk olarak 12-15 Mart 2020 tarihlerinde gerçekleşecek fuar için olduğu, Covid 19 salgını sebebiyle fuarın belirtilen tarihlerde yapılamadığı, önce Haziran 2020’ye sonra da Mart 2021’e ertelendiği, Davacı şirket 15.06.2020 tarihinde davalı yana Bakırköy… Noterliğinin … – Yevmiye No.lu İhtarname göndererek, sözleşme konusu hiçbir hizmetin ifa edilmediğini, sözleşme ile ilgili hangi işlerin ve masrafların yapıldığı hakkında bilgi verilmediğini belirterek sözleşmeyi feshettiği ve işin yapılacağı inancıyla ödenen 35.640 TL’nin ve 3 iş günü içinde iadesini talep ettiği, fesih ihtarının 17.06.2020 tarihinde tebliğ edildiği olup geri ödeme borcu bakımından ihtarnamede tanınan 3 işgünü mehil süresinin 22.06.2020 tarihi itibariyle dolduğu ve böylece iade borcu varsa davalı tarafın bu tarih itibarıyla temerrüde düştüğü, nitekim sözleşmenin davacı tarafça feshedildiğini ihtar ettiği tarihe kadar fuarın pandemi nedeniyle 2 kez ertelendiği ve mücbir sebebin kesintisiz 10 günden fazla sürdüğü ve sözleşmenin 5. Maddesi uyarınca belirlenen yazılı bildirim koşulunun yerine getirildiği değerlendirilmiştir.
Fuarın ilk tarihi olan 12-15 Mart 2020 tarihinden önce değil, davacı tarafın pandemi sebebiyle fesih hakkını erken kullanmadığı için 15.06.2020 tarihinde gönderdiği ihtarnameden önce gerekli işleri zaten yaptığını davalı taraf beyan etmesi karşısında ilk fuar tarihi olan 12-15 Mart 2020 itibariyle tüm Dünyada pandemi koşullarının giderek ağırlaştığının belli olduğu ve bu tarihlerden itibaren Kanun değişikliği ve Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile 3 ay süreyle tam kapanma ilan edildiği ve adli süreler durdurulmuş iken davalı şirketin bu belirsizlik döneminde fuar için gerekli çalışmaların büyük kısmını yapıp tamamlamış olmasının maddi vakıa ile uyumlu olmadığı kanaatine varılmıştır.
Mahalde yapılan inceleme ve tespitler neticesinde söz konusu iş kalemleri ;
1- 184 m2zemin:4.600TL KİRALIK ( Beyan ), keşif mahallinde mevcut olduğu,
2- B 184 m2alınsız uygulama H:420 9420 özel iskontalı: 50.720 TL KİRALIK,Ana konstrüksiyonu meydana getiren, modüler sistem içinde yer alan siyah eloksal boyalı profiller, profil birleşim ve sistem taşımasında yer alan ,alüminyum ayarlı paslanmaz ,ayaklı ve ayaksız bağlantı aparatları, gergi sistemini oluşturan , paslanmaz gergi halatları ve halat gergi ayar tabanları, stand depo ve toplantı odası kapısı ,yan paneller, kostürüksiyon gerdirme aparatı, çeşitli aydınlatma armatürleri, oturma gurubu ,bankonun mahalde mevcut olduğu,
3- B Yan ayaklar posterler ışıklı olur ise: 9250 TL SATILIK, mahalde mevcut olmadığı, çeşitli panellerde kullanılacağı beyan olunan kırmızı kadife kumaş ile davacı şirketin adının yazılı olduğu , metal konstrüksiyonlu ,112 x 112 ebadında tavandan sarkıtma aydınlatma elamanının ise mahalde mevcut olduğu,
4- A 3 Adet strafor 3d logo yazı: 1200 TL SATILIK, 4 cm kalınlığında beyaz strafor üzerine davacı şirket isminin kesim olarak uygulandığı, straforların mahalde mevcut olduğu,
5- Montaj ve demontaj nakliye ve hammaliye: 5300 TL KİRALIK, uygulamanın yapılmadığı,
6- 2×2 plazmawall: 2.200 TL KİRALIK, mahalde mevcut olmadığı,
7- Ürün altı posterler (kg bilgisi önemli) ce 4 grup demir frame bilgi panoları: 2700 SATILIK şeklinde olduğu; 4 adet, siyah eloksal boyalı , metal malzemeden mamul ,120×30 ebadında, metal taban üstüne oturtulmuş orta kısmı metal ızgara olan, ürün teşhir duvarları / panolarının mahalde mevcut olduğu tespit edilmiştir.
Taraflar arasında yapılan ve de tarafların kabulünde olan 06.02.2020 tarihli sözleşmede yer alan, 7 maddeden oluşan Kdv dahil toplam 85.160,60 TL bedelli iş kalemleri incelendiğinde ; iş kalemlerinin genel anlatımlar ile sınırlı kaldığı, teknik yönden detaylandırılmadığı, birimlere ve birim fiyatlara yer verilmediği, birden fazla iş kaleminin bir madde içinde ifade edilip fiyatlandırıldığı anlaşılmıştır.
Kiralık ürün bedelleri toplamının kdv’siz ve iskontosuz 55,320 TL olduğu ve %5 iskontolu ve %18 kdv dahilinde ise 62.013,72 TL olduğu, satılık ürün kalemlerinin ise kdv’siz ve iskontosuz bedelinin 7.150 TL olduğu ve %5 iskontolu ve %18 kdv dahilinde ise 8.015,15 TL olduğu tespit edilmiştir.
Sözleşmenin pandemi nedeni ile imkansız hale geldiği ve bu hususun davacı tarafça davalıya usulüne uygun bildirildiği değerlendirilerek sözleşme gereğince yapılan 35.640,60 TL lik ön ödeme ve ihtarname masrafı 295,95 TL’den davacı tarafa özgülenmiş ve satılık ürünler olarak değerlendirilen bilirkişi heyetince tespit edilen 8.015,15 TL’nin kiralık ürünlerden davacının ikame gelir sağlama potansiyeli gözetilerek, davacı için üretilmiş olan satılık ürünlerin davacı şirkete teslimi mukabilinde satılık ürün bedelleri 8.015,15 TL’nin davacının alacağından mahsubu ile 27.921,40 TL nin iadesinin, geri kalan ürünlerin kiralanan ürünler kapsamında kaldığı davacı tarafa özgülenmediği davalı tarafça başka fuarlarda da kullanmasının mümkün olduğu değerlendirilerek ve davacının bedel iadesine yönelik ihtarı sonrası temerrüdün oluştuğu ve davacının talebi doğrultusunda 29.06.2020 tarihinden itibaren avans faiziyle beraber iadesinin gerektiği sonucuna varılmıştır. Kısa kararda sehven 29.06.2021 tarihi yazıldığından 29.06.2020 tarihli temerrüt başlangıcı hükme esas alınmıştır.
Karşı dava yönüyle; taraflar arasındaki sözleşmede görüleceği üzere, yalnızca ek teklif fiyat içerikli kısım 3 nolu fiyatlandırma 9.250 TL bedel satılık açıklamalı teklif kısmında, karşı taraf şirketin sorumluluğunda olan poster onayı gelmediğinden kısmi baskı hizmeti gerçekleştirilemediğini, bu sebeple 5.725 TL tutar mahsup edilerek 3.497 TL hizmet alacağı ile 5 nolu montaj ve demontaj nakliye ve hammaliye başlıklı 5.300 TL kiralık başlıklı kısmın edimi ve fiyat içerikli kısım 6 nolu kiralık 2*2 plazmawall 2.200 TL bedelli hizmeti ise fuar iptali sebebiyle yerine getirilemediğini, Davalı / karşı davacı – şirket tarafından, yalnızca 10.997 TL bedelli hizmetin ifa edilemediğini, kararlaştırılan 85.160,60 TL sözleşme bedelinden karşı taraf şirket tarafından peşinat olarak davalı / karşı davacı şirkete ödenen tutar ile davalı / karşı davacı şirketin ifa edememiş olduğu bedellerin mahsubundan sonra belirlenen 38.523,60 TL nin ödenmesini talep etmesine karşılık davalı şirketin aradaki sözleşme gereğince, sözleşmede tarif edilen fuar standında kullanılmak üzere, münhasıran davacı şirket için üretilmiş olan ve başka türlü değerlendirilemeyecek olan malzemelerin maliyet bedelleri olarak tespit edilen 8.015,15 TL miktarlı malzemeleri, davacı şirkete teslim etmek kaydıyla davalı-karşı davacının alıkoyabileceği veya isteyebileceği, buna karşılık, söz konusu malzemeleri zaten başka firmalar için de üreten/satan/kiralayan davalı-karşı davacı şirketin, davacı şirket için üretildiği kesinlik arz etmeyen ve başka işler için de kullanılabilecek nitelikteki ürün ve malzeme bedellerini davacı şirketten talep edemeyeceği ve gene karşı tarafa özel üretilmiş sözleşmede satılık stand malzemelerinin depo bedellerinin davalı-karşı davacı tarafça temerrüde düşüldüğü, davacı-karşı davalı alıcının mütemerrit olmadığı değerlendirilerek talep edemeyeceği sonucuna varılarak karşı davanın tümüyle reddi gerekmiştir.
HUAK 18/A-(14). Fıkrası: “Bu madde uyarınca arabuluculuk bürosu tarafından yapılması gereken zaruri giderler; arabuluculuk faaliyeti sonunda anlaşmaya varılması hâlinde anlaşma uyarınca taraflarca ödenmek, anlaşmaya varılamaması hâlinde ise ileride haksız çıkacak taraftan tahsil olunmak üzere Adalet Bakanlığı bütçesinden karşılanır.” hükümleri gereğince arabuluculuk gideri olarak Arabuluculuk Dava Şartı Dosya No:… sayılı dosyasından arabulucu …’e ekte sunulan 1.320,00 TL tarife bedeli üzerinden kesilen 20/01/2021 sıra nolu serbest meslek makbuzu doğrultusunda ödeme yapıldığı tespit edilerek arabulucuk giderlerinin kabul red oranında taraflardan alınması gerektiği anlaşılmıştır.
H Ü K Ü M : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
A-) Asıl dava yönüyle;
1-Davacı tarafından davalı aleyhine açılan DAVANIN KISMEN KABULÜ ile;
27.921,40 TL alacağın 29/06/2020 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
2-Davacı kendisini vekille temsil ettirdiğinden Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi’ne göre hesaplanan 5.100,00 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
3-Davalı kendisini vekille temsil ettirdiğinden Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi’ne göre hesaplanan 5.100,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
4-Davacı tarafından peşin olarak yatırılan 613,70-TL harcın davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
5-Alınması gereken 1.907,32 TL harcın peşin alınan 613,70-TL harçtan mahsubu ile bakiye kalan 1.293,62 TL harcın davalıdan alınarak hazineye gelir kaydına,
6-Davacı tarafından yapılan 16 adet posta-tebligat gideri toplamı 99,70 TL ile 1 adet bilirkişi ücreti 1.000,00-TL, 54,40 TL başvuru harcı, 7,80 TL vekalet harcı olmak üzere toplam 1.161,90 TL yargılama giderinin davacının haklı çıktığı oran toplamı 902,80 TL’nin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
7-Davalı tarafından yapılan bilirkişi ücreti 3.500,00-TL, 8,50 TL vekalet harcı, 419,90 TL keşif harcı, 440,00 TL keşif yol ücreti olmak üzere toplam 5.534,70 TL yargılama giderinin davalının haklı çıktığı oran uyarınca 1.234,24 TL’nin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
8-Zorunlu arabuluculuk başvurusu nedeniyle devletçe karşılanacak 1.320,00 TL arabuluculuk ücretinin kabul red oranında 1.025,64 TL sinin davalıdan; 294,36 TL sinin davacıdan tahsili ile hazineye irat kaydına,
B-) Karşı dava yönüyle;
1-Davacı tarafından davalı aleyhine açılan davanın REDDİNE,
2-Davalı kendisini vekille temsil ettirdiğinden Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi’ne göre hesaplanıp takdir edilen 6.000,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
3-Karar kesinleştiğinde yatırılan ancak kullanılmayan gider avansının yatıranlara iadesine,
Dair, taraf vekillerinin yüzlerine karşı, kararın tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içerisinde istinaf yolu (İstanbul Bölge Adliye Mahkemesine başvuru yolu) açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.17/05/2022

Katip …
¸e-imzalıdır
Hakim …
¸e-imzalıdır