Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
19. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2020/534 Esas
KARAR NO : 2023/30
DAVA : İstirdat (Ticari Satımdan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 26/10/2020
KARAR TARİHİ : 16/01/2023

Mahkememizde görülmekte olan İstirdat (Ticari Satımdan Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davalı tarafından müvekkili aleyhine ilamsız icra takibi yoluyla … İcra Müdürlüğü’ nün 2019/… esas sayılı dosyası ile icra takibi yapıldığı, müvekkilinin ödeme emrine itiraz süresini kaçırması nedeniyle icra takibinin kesinleştiği, takibin kesinleşmesinden sonra menkul ve gayrimenkul malları ile banka hesaplarına haciz konulması baskısı altında borcu olmamasına rağmen icra baskısı altında takip konusu alacağı alacağa ilişkin olarak 10.866,17.-TL ödemeyi icra dosyasına ödemek zorunda kaldığı, müvekkilinin davalıya böyle bir borcu bulunmadığı, müvekkili şirkete ait … plaka sayılı araçların ihlalli geçişler yaptığı belirtilerek icra takibi yapıldığı, müvekkili şirketin tüm araçlarında aktif … kayıtları mevcut olduğu, müvekkili şirket yetkilileri de … kartlarının ödemelerini banka aracılığıyla düzenli olarak ödediği, takip konusu … ödemeleri de müvekkili şirket tarafından ödendiği, buna rağmen haksız ve hukuka aykırı olarak icra takibi yapıldığı ve müvekkilinin icra baskısı altında icra takibi konusu borcu ödemek zorunda kaldığı, İcra İflas Kanunu 72/7 maddesinde “Takibe itiraz etmemiş veya itirazının kaldırılmış olması yüzünden borçlu olmadığı bir parayı tamamen ödemek mecburiyetinde kalan şahıs, ödediği tarihten itibaren sene içinde umumi hükümler dairesinde mahkemeye başvurarak paranın geriye alınmasını isteyebilir” şeklinde düzenlendiği kanun maddesinde belirtildiği gibi müvekkilinin borçlu olmadığı ve ödemelerini düzenli olarak yaptığı halde takibe süresi içerisinde itiraz etmemesi sebebiyle ödemek zorunda kaldığı 10.866,17-TL’ yi ödemek zorunda kaldığı, icra tehdidi altında …. İcra Müdürlüğü 2019/… esas sayılı icra dosyası kapsamında 13/01/2020 tarihinde icra dosyasına ödenen müvekkiline 10.866,17-TL’ nin müvekkiline iadesi gerektiğinden işbu davayı açma zarureti hasıl olduğu, dava şartı ticari işlerde zorunlu arabuluculuğa başvurulduğu, ancak … Arabuluculuk Bürosunun 2020/… numaralı dosyasında karşı tarafla müvekkili şirket arasında anlaşma sağlanamadığı izah olunan ve mahkemece resen dikkate alınacak nedenlerle müvekkilinin icra tehdidi altında …. İcra Müdürlüğü’ nün 2019/… esas sayılı icra dosyası kapsamında 13/01/2020 tarihinde icra dosyasına ödenen 10.866,17.-TL ödeme tarihinden itibaren işleyecek yasal ticari işlerde temerrüt faizi ile müvekkiline iadesine, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP
Davalı vekilinin cevap dilekçesinde özetle; davacının maliki bulunduğu, … plakalı aracın ücret ödemeksizin yaptığı köprü ve otoyol geçişini gösteren ihlalli geçiş listesinin sunulduğunu, …. İcra Müdürlüğü’ nün 2019/… esas sayılı dosyasından icra takibine konu edilmiş ve yasal süresi içinde borçlu tarafından takibe itiraz edilmemiş olup takip kesinleşmiş ve tahsilatla infazen kapatıldığı, icra dosyasına yapılan ödemenin icra baskısı altında yapıldığından bahisle müvekkili aleyhine işbu haksız ve hukuki dayanaktan yoksun davanın açıldığını, …/… hesabını müsait tutmak geçiş ücretini ödemeye yetecek bakiye bulundurmak davanın sorumluluğu olduğunu, davacı tarafından … hesabında para olduğu bu nedenle aleyhlerinde başlatılan takibin haksız olduğu, … nün işletme hakkı her ne kadar Müvekkil Şirkete ait olsa da, …/… sisteminin işletmesinin müvekkiline ait olmadığını, bu sebeple söz konusu geçişlere ilişkin ihlal ve aykırılıkların tespiti müvekkili tarafından değil …/ … işletmecisi konumunda olan … tarafından yürütüldüğünü, müvekkili şirket işletme hakkına sahip olduğu otoyollar bakamından ödemenin yapılıp yapılmadığına ilişkin işlem sorgusu anında bankalardan ve …’ den gelen yanıt ile bağlı kalmak zorunda olduğunu, araç sahipleri müvekkili şirket tarafından işletilmekte olan bir sistemin abonesi olmayıp …/… abonesi konumunda olduğunu, hesap bakiyelerinin uygun olup olmaması veya işlemin gerçekleştirilip gerçekleştirilmemesi noktasında ortaya çıkan iddiaların ne muhatabı ne de sorumlusunun müvekkili şirketin olmadığını, geçiş bedellerinin ödendiğini ispat yükünün davacıya ait olduğunu, ücretlerinin de davacı tarafından ödenmesi gerektiğini, müvekkili şirketin fazlaya ilişkin ve başkaca tüm yasal talep ve dava hakları saklı kalmak kaydıyla davanın reddine, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile müvekkili şirketine ödenmesine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLER:
…’ ne müzekkere yazılarak, davalıya ait … plakalı araçlara ait … kartının 17/10/2019 tarihi ve devam eden 15 günlük tarih aralığında hesap bakiye hareketlerini gösterir evraklar … tahsilatlarına ilişkin herhangi bir bankaya verilmiş otomatik ödeme talimatı verilip verilmediği verildi ise ilgili banka bilgilerinin araştırılarak, mahkememize bilgi verilmesi istenilmiştir.
… ‘ na müzekkere yazılarak, … plakalı araçların aktif pasif kayıtlarının araştırılarak, mahkememize bilgi verilmesi istenilmiştir.
… Trafik Tescil Büro Amirliği’ ne müzekkere yazılarak, … plakalı araca ait takyidat bilgilerinin araştırılarak, mahkememize bilgi verilmesi istenilmiştir.
…. İcra Dairesi’ ne müzekkere yazılarak, 2019/… Esas sayılı dosyasına ödeme yapılıp yapılmadığının araştırılarak mahkememize bilgi verilmesi ve dosyanın mahkememize gönderilmesi istenilmiştir.
… Anonim Şirketi’ ne müzekkere yazılarak, … plakalı araçların ihlali geçişi sebebiyle ….İcra Müdürlüğü’nün 2019/… Esas sayılı dosyasından başlattığınız icra takibine konu ihlali geçiş listesinin mahkememize gönderilmesi rica olunur.
GEREKÇE:
Dava, … İcra Müdürlüğü’nün 2019/… E. Sayılı takip dosyasına ödenen bedelin davalı yandan istirdatı talebine ilişkindir.
İstirdat davaları İİK md. 72 uyarınca borçlu olunmadığı halde ödenmek zorunda kalınan paranın geri alınması için açılan davadır. İstirdat talebinde bulunabilmek için davacının, borçlu olmadığı bir parayı icra tehdidi altında ödemesi gerekmektedir. İstirdat davaları, ödeme yapılan tarihten itibaren bir yıl içinde açılır. Bu süre niteliği itibariyle hak düşürücü bir süredir.
İstirdat davalarında genel ispat kuralları geçerlidir. İspat yükü davacı üzerindedir. İİK md. 72/8 uyarınca davacı taraf, ödediği paranın ödenmesi gerekmediğini ispat etmek zorundadır.
Somut olayda davalı alacaklı tarafından başlatılan icra takibi, ihlalli geçiş borcuna ilişkindir. Takip dosyasının incelenmesinde takibin usule uygun olduğu, borcun ödendiği ve istirdat davasının süresinde açıldığı görülmüştür. Davacı borçlu tarafından icra dosyası kesinleştikten sonra 13/01/2020 tarihinde ödeme yapılmıştır.
Ücretli otoyollardan geçiş sözleşme sorumluluğu doğurmaktadır. Davalı borçlu, ücretli otoyoldan geçerek geçiş ücretini ödeme borcunu yüklenmiş olur. 6001 sayılı Kanun’un 30/5. maddesi “4046, 3465 ve 3996 sayılı kanunlar çerçevesinde işletme hakkı verilen veya devredilen otoyollar veya erişme kontrolünün uygulandığı karayollarından geçiş ücretlerini ödemeden geçiş yapan araç sahiplerinden, işletici şirket tarafından geçiş ücreti ödemeden giriş çıkış yaptığı mesafeye ait geçiş ücreti ile birlikte, bu ücretin dört katı tutarında ceza, genel hükümlere göre tahsil edilir. Bununla birlikte, bu maddenin yedinci fıkrasına tabi olmak üzere ödemesiz geçiş tarihini izleyen kırk beş gün içinde yükümlü olduğu geçiş ücretini usulüne uygun olarak ödeyenlerden, ödemekle yükümlü oldukları geçiş ücreti ile birlikte bu ücretin bir katı ceza tahsil edilir. Ödemesiz geçiş tarihini izleyen kırk beşinci günden sonra ise geçiş ücreti ödemeden giriş çıkış yaptığı mesafeye ait geçiş ücreti ile birlikte dört katı tutarında ceza, araç sahibine ücret toplama sistemlerinde tanımlı olan bilgiler doğrultusunda, en az on beş gün önceden kısa mesaj, e-posta, ihbarname, e-devlet bildirimi vb. yöntemlerinden en az biriyle bilgi verilir. Bu tutar genel hükümlere göre tahsil edilir.” şeklindedir. Aynı maddenin 7. fıkrasına göre geçiş tarihinden itibaren 15 gün içinde geçiş ücretini ödeyen kişiler hakkında ceza uygulanmaz.
İhlalli geçişlere ilişkin açılan davalar hizmet sözleşmesine dayalı bir para alacağına ilişkin olması sebebiyle TBK md. 89 ve HMK md. 10 hükümleri uyarınca yetkili mahkeme belirlenir.
Yukarıda belirtilen yasal düzenlemeler uyarınca ücretli otoyollardan geçiş yapan kişiler, geçiş ücretini ödemekle yükümlü olup, ödemenin yapılıp yapılmadığını takip etmek zorundadır. … BAM … HD 2019/… Esas ve 2022/… Karar sayılı ilamında “Geçiş esnasında ödeme olmadığında veya … veya … sisteminden provizyon alınamadığı takdirde gişe çıkışlarındaki bariyerler açılmadığından, davalı ücret ödemeden geçiş yaptığını bilmektedir. … ve … kartlarından para çekilmemesi halinde davalı geçiş ücretini ödemek zorundadır.” şeklinde karar vererek geçiş yapanların ödeme yapmadığını bildiğini kabul etmiştir.
Takip konusu geçişlerin incelenmesinde ihlalli geçiş yaptığı belirtilen 10 adet araç vardır. Araçların tescil kayıtlarına göre geçiş tarihlerinde davacı adına kayıtlı olduğu ve ticari nitelikte olduğu anlaşılmıştır. Geçişler 2018 yılı Aralık ayından 2019 yılı Ekim ayına kadar farklı tarihlerde ve farklı araçlarla yapılmıştır. Davacı taraf bu tarihlere ilişkin … kartına para yükleme işlemine ilişkin dekontları mahkememize sunmuştur. Banka ve provizyon kayıtları da uzman bilirkişi aracılığıyla incelenmiştir. Yukarıda açıklandığı üzere davacı borçlunun geçiş borcunu ifa etmesi için geçiş bedelinin davalı alacaklıya ödenmiş olması gerekir. … hesabında yeteri kadar para bulunması veya sonradan bakiyenin tamamlanması borcun ifası için yeterli değildir. Davacı borçlunun geçiş ücretlerinin ödenip ödenmediğini kontrol etmesi, … kartından ödeme yapılmadıysa kendisinin ödemeyi yapması veya bankası ile iletişime geçmesi gerekir. Dolayısıyla davacının bakiye yüklemelerine ilişkin sunduğu dekontlar ödemelerin yapıldığı anlamına gelmediği gibi, istirdat talebinin haklılığını da kanıtlamak için yeterli değildir. Kaldı ki dekontların incelenmesinde birtakım bakiye yükleme işlemlerinin geçişin üzerinden 15 gün içinde yapılmadığı anlaşılmıştır.
Bilirkişi tarafından yapılan inceleme sonucu geçiş tarihlerinde yeteri kadar bakiyenin bulunmadığı, ödemenin yapılmadığı tespit edilmiştir. Raporda belirtilen bir geçiş için yeterli bakiye bulunmasına rağmen ödemenin gerçekleşmemesi sebebiyle davacının kusurlu bulunmadığı yönündeki görüş yukarıda açıklanan sebeplerle mahkememizce kabul edilmemiştir. Zira borcun ifası için ödemenin yapılması gerekir. Yeterli bakiyenin bulunması ödeme yapıldığı anlamına gelmez. Yeterli bakiye bulunmasına rağmen ödemenin neden yapılamadığı, teknik bir aksaklık olup olmadığı ve bunda davalı alacaklının sorumlu olduğu hususu davacı tarafından ispat edilmelidir. Ancak davacı taraf bu hususta bir delil mahkememize sunmamıştır.
Tüm dosya kapsamı bir bütün olarak değerlendirildiğinde; yukarıda açıklanan sebeplerle davacının İİK md. 72 uyarınca haksız olarak ödeme yaptığını ispat edemediği, ihlalli geçişler sebebiyle davalının alacaklı olduğu kanaatiyle davanın reddine dair aşağıdaki şekilde karar verilmiştir.
HÜKÜM: Yukarıda izah edilen gerekçeye istinaden;
1-Davanın REDDİNE,
2-Harçlar kanunu gereğince alınması gereken 179,90-TL harcın mahsubu ile fazladan alınan 5,67-TL’nin yatıran tarafa iadesine,
3-Davalı kendisini vekil ile temsil ettirdiginden A.A.Ü.T göre hesaplanan 9.200,00-TL maktu vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
4-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına,
5-Zorunlu arabuluculuk başvurusu nedeniyle devletçe karşılanacak 1.320,00.-TL arabuluculuk ücretinin davacıdan tahsili ile hazineye irat kaydına,
Dair, miktar itibariyle istinaf sınırı altında kaldığından KESİN olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 16/01/2023

Katip …
¸e-imzalıdır

Hakim …
¸e-imzalıdır