Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
19. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2020/467 Esas
KARAR NO : 2023/159
DAVA : Menfi Tespit (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 25/09/2020
KARAR TARİHİ : 08/03/2023

Mahkememizde görülmekte olan Menfi Tespit (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Davacı müvekkili ile davalı şirket arasında …2020 tarihleri arasında … de gerçekleşmesi planlanan … arası … … Fuarında Stant Alanı kiralama hizmeti konusunda anlaşılarak bu hususta 15.06.2020 tarihli sözleşme imzalandığını, müvekkili tarafından 31.08.2020 vade tarihli 12.655,62 TL, 30.10.2020 vade tarihli 20.000,00 TL bedelli iki adet bononun davalıya teslim edildiğini, Davalı tarafından 18.08.2020 tarihinde atılan mailde COVİD-19 nedeniyle fuarın … 2021 tarihine ertelendiğini, ödemelerini yapan katılımcıların ertelenen tarihte döviz kurunda yaşanacak değişikliğin yansıtılması ile sözleşmelerin geçerliğinin korunduğunu, sözleşmenin feshedilmesi halinde katılım bedelinin %15’inin ödenmesi gerektiğinin belirtildiğini, Mail sonrası şifai görüşmeler sonrası mutabakat sağlanmadığını ve müvekkili tarafından … Noterliğince 14.09.2020 tarih, … yevmiye numaralı ihtarname ile TBK 136. Maddesi göndermesi ile sözleşmenin fesih edildiğini, muhatabın elinde bulunan senetlerin müvekkiline iadesinin talep edildiğini, taraflar arasında imzalanan sözleşme karşılıklı borç yükleyen sözleşme olup bu kapsamda, davalı tarafından yapılması planlanan fuarın müvekkili şirketin herhangi bir dahili olmaksızın yapılamaması, ileri bir tarihe ertelenmesi karşısında, müvekkilinin sözleşmeye bağlı kalmasının beklenmesinin mümkün olmadığını ve 31.08.2020 vadeli 12.655,62 TL bedelli, 30.10.2020 vadeli 20.000 TL bedelli iki adet senedin işlem yapılmadan iadesinin gerektiğini beyanla, yargılama süreci içerisinde iki adet senedin icra takibine konulmaması için ihtiyati tedbir kararı verilmesini talep ederek, fazlaya ilişkin haklarının saklı kalması kaydı ile öncelikle ihtiyati tedbir taleplerinin kabulüne, davanın kabulü ile iki adet senedin müvekkiline iade edilmesi gerektiğinin tespitine, Müvekkilinin davalıya 32.665,62 TL senet borcu bulunmadığının tespitine, Müvekkili şirket tarafından iş bu sözleşmenin haklı olarak feshedildiğinin tespitine, yargılama giderleri ile vekâlet ücretinin davalı üzerine bırakılmasını talep ve dava etmiştir.
CEVAP:
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; Davacının fuarın ertelenme nedeniyle ek bedel istendiği açıklamasının doğru olmadığı, müvekkilinin böyle bir beyanının olmadığı gibi, katılımcıların sözleşmede yazılı bedeller ile ertelenen fuara katılabileceğinin ifade edildiğini, davacının sözleşmeyi fesih etmesinin taraflar arasındaki sözleşmeye aykırı olduğunu, taraflar arasındaki sözleşmenin 1. Maddesinde fuarın gerçekleşmesini zorlayıcı sebeplerin ortaya çıkması halinde müvekkilinin yeniden belirleyeceği bir tarihte fuar düzenleyebileceği ve bu durumda, katılımcının bedel iadesi isteyemeyeceği düzenlenerek fesih yetkisi tanımadığını, Fuarın tüm katılımcılar için olabilecek en yakın tarihe ertelendiği gibi müvekkilinin fuar organizasyonu düzenlenecek gibi tüm faaliyetleri tamamladığını ve fuarın stantların kurulduğu sadece 3-4 günden ibaret olmadığı ve fuar ile ilgili tüm harcamaların reklam, tanıtım, organizasyon hazırlıkları gibi süreçlerin tamamlanarak ciddi harcamalar yaptığını, Davacının sözleşme bedelini iade almasının hakkaniyete uygun olamayacağı ve mucbir sebep nedeniyle sözleşmeden dönülmesi için dönmenin dürüstlük kuralına uygun olması gerekti ifade ederek, davanın reddine, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin davacı üzerine bırakılmasını talep etmiştir.
DELİLLER:
… Stand Alanı Kira Sözleşmesi örneği, … tarihli mail , … Noterliğinin 14/09/2020 tarih ve … yevmiye numaralı ihtarname örneği, 31/08/2020 vade tarihli 12.655,62 TL bedel ve 30/10/2020 vade tarihli 20.000,00 TL bedelli bono örneği, … Noterliğinin 21/09/2020 tarih ve … yevmiye numaralı ihtarname örneğinin dosyamız arasında olduğu görülmüştür.
Mahkememizin 13/01/2021 tarihli celsesinin 6 nolu ara kararı gereğince dosyanın 2 kişilik bilirkişi heyetine tevdine karar verilmiş olup, bilirkişi heyeti 28/04/2021 tarihli raporunda sonuç ve özet olarak;
Taraflar arasında imzalanan … tarihli … Fuar Alanı Kira sözleşmesi imzalandığı, fuara katılım bedeli olarak kararlaştırılan toplam 32.655,62 TL için davacı şirketin verdiği 31.08.2020 vadeli 12.655,62 TL bedelli ve 30.10.2020 vadeli 20.000 TL bedelli iki adet bononun her iki tarafın ticari defterlerinde kayıtlı olduğu,
Davalı şirketin fuar tarihini bir yıl ertelemesinin, sözleşmenin imzalanmasından sonra ortaya çıkan bir imkansızlık niteliğinde olmadığı, erteleme bir kurumun tavsiyesi ve katılımcıların çoğunluğunun kararıyla olsa dahi, sözleşmede – tek taraflı olarak değişiklik yapılamayacağı, fuar tarihlerinin ertelenmesi, ödeme koşullarının değiştirilmesi ve %15 bedel ödeyerek fesih imkanı sunulmasının, davacı şirkete sözleşmenin esaslı unsurlarında değişiklik önerisi olduğu, fakat bunların davacı şirket tarafından kabul edilmeyerek sözleşmeyi feshetmesinin haklı sebebe dayandığı, bu ihtimalde davacı şirketin davalı şirkete borçlu olmadığı,
Mahkemenin farklı kanaatte olması halinde davacının menfi tespit talebinin tümden reddine veya davacı tarafın 9615 bedel ödeyerek fesih hakkını kullandığının kabulü halinde, davacı şirketin davalı şirkete yalnızca 27.630 x 9615 – 4.144,05 TL borçlu olacağı yönünde görüş ve kanaat bildirdikleri görülmüştür.
Bilirkişi raporunun taraf vekillerine usulüne uygun olarak tebliğ edilmiş olduğu görüldü.
Davacı vekilinin 17/05/2021 tarihli bilirkişi raporuna karşı beyan dilekçesinin dosyada olduğu görüldü.
Davalı vekilinin 18/05/2021 tarihli bilirkişi raporuna karşı itiraz dilekçesinin dosyada olduğu görüldü.
Davacı vekilinin dava dilekçesi ile ihtiyati tedbir talebinde bulunduğu, mahkememizin 05/10/2020 tarihli ara kararı ile davacı vekilinin ihtiyati tedbir talebinin reddine karar verildiği, davacı vekilinin işbu ara kararını İstinaf etmesi üzerine; …. Hukuk Dairesi’nin 15/04/2021 tarihli 2021/… Esas 2021/… Karar sayılı kararı ile ‘İİK’nun 72/2. maddesi uyarınca dava tarihinden önce icra takibine konu edilmemiş olmaları şartı ve davanın tarafları arasında hüküm ifade etmek kaydıyla, davacı tarafından keşide edilen 31/08/2020 vade tarihli 12.655,62 TL bedelli ve 30/10/2020 vade tarihli 20.000,00 TL bedelli iki adet senet yönünden, senetlerin toplam bedeli olan 32.655,62 TL’nin %15’i oranında hesap edilen 4.898,34 TL teminat tutarının, davacı tarafça nakit olarak yatırması yada kesin ve süresiz nitelikteki banka teminat mektubunun ibraz edilmesi halinde icra takibine konu edilmemesi yönünde İHTİYATİ TEDBİR KARARI VERİLMESİNE,’ karar verilmiş olduğu ve kararın mahkememizce İstanbul İcra Tevzi Bürosu’na gönderildiği görülmüştür.
… Fuarcılığa müzekkere yazılarak … NIN … tarihleri arasında yapılıp yapılmadığı, yahut ertelenip ertelenmediğinin bildirilmesi istenmiş olup, verilen cevap ile; … tarihleri arasında … Merkezinde düzenlendiği, fuarın kapanışını takiben T.C. Ticaret Bakanlığının 13/03/2020 tarih ve … sayılı yazısı ile 16 Mart – 30 Nisan2020 tarihleri arasında yer alan tüm fuarların yasaklanarak ileri bir tarihe ertelendiğinin bildirildiği görülmüştür.
Mahkememizin 23/08/2021 tarihli ara kararı ile bilirkişi heyetine Fuarcılık Alanında uzman bilirkişi dahil edilmek suretiyle tarafların bilirkişi raporuna itirazları doğrultusunda ek rapor aldırılmasına karar verilmiş olup, bilirkişi heyeti 14/12/2021 tarihli raporunda sonuç ve özet olarak; kök raporda yer alan alternatifli hesaplardan ayrılmayı gerektirecek bir görüş olmadığı yönünde görüş ve kanaat bildirdiği görülmüştür.
Bilirkişi ek raporunun taraf vekillerine usulüne uygun olarak tebliğ edildiği görülmüştür.
Davacı vekilinin bilirkişi ek raporuna karşı itirazlarını içerir 24/12/2021 tarihli dilekçesinin dosyada olduğu görülmüştür.
Davalı vekilinin bilirkişi ek raporuna karşı itirazlarını içerir 27/12/2021 tarihli dilekçesinin dosyada olduğu görülmüştür.
Davacı vekili 30/03/2022 tarihli celsede … Merkezine müzekkere yazılmasını ve dosyanın yeni bir bilirkişiye tevdini talep etmiş olup, aynı celsenin 3 nolu ara kararı gereğince dosyanın 3 kişiden oluşan yeni bilirkişi heyetine tevdine karar verilmiş olup, davacı vekilinin süresi içerisinde bilirkişi ücretini yatırmadığı, bunun üzerine 05/10/2022 tarihli celsede davacı vekilinin hazır bulunmadığı, bu kez de kendisine bilirkişi ücretini yatırmak üzere 2 haftalık kesin süre verildiği, aksi halde mevcut dosya durumuna göre karar verileceğinin zaptın tebliği suretiyle yapılmış olduğu ancak yine davacı vekili tarafından verilen kesin süre içerisinde bilirkişi ücretinin yatırılmamış olduğu görülmüştür.
GEREKÇE:
Dava; stand alanı kiralama hizmeti nedeniyle davalıya teslim edilen iki adet senetten ötürü borçlu olunmadığının tespiti ile verilen senetlerin iadesi istemine ilişkindir.
Taraflar arasında 15.06.2020 tarihli … Alanı Kira Sözleşmenin imzalandığı, sözleşmenin konusunun …2020 tarihli …arası … Ev ve Muftak Eşyaları Fuarı olduğu, davacı şirketin KDV dahil toplam 32.655,62 TL kira bedeli ödemeyi borçlandığı, bunun için iki parça bono verdiği, verilen bonoların her iki tarafın ticari defterlerinde kayıtlı olduğuna ilişkin olarak taraflar arasında ihtilaf yoktur.
Davalı şirket tarafından fuarın … 2021 tarihlerine ertelendiğine dair, tarihsiz yazılı bildirim gönderilmiştir. Bu yazıda …’in tavsiyeleri de dikkate alınarak ve katılımcıların büyük çoğunluğunun kararıyla fuarın 2021 yılına ertelendiği, 2021 fuarına katılmak istemeyen firmaların … tarihine kadar bildirerek katılım bedelinin %15’ini ödeyerek fuardan çekilebilecekleri belirtilmiştir.
Taraflar arasında imzalanan Fuar Katılım Sözleşmesi 1.maddesinin ilgili paragrafında; “… ın, “fuar alanının tamamı ya da bir bölümünde fuarın gerçekleştirilmesini zorlayıcı sebeplerin ortaya çıkması (doğal afetler, savaşlar, ayaklanmalar, grev, hükümet, belediye, TOBB yada diğer resmi makam kararları, yasaklamalar, tabi afetler, sel, su baskını, fuar alanının kalıcı ya da geçici olarak kullanılmaz hale gelmesi, fuar alanı kira sözleşmesinin feshi, kiracılık haklarını kullanamaması v.b.) durumlarının gerçekleşmesi halinde fuar alanını ve fuar tarihlerini değiştirme yetkisine sahiptir. Bu durumda … Fuarcılık, aynı ya da başka alanda, belirleyeceği bir tarihte fuar düzenleyecek olup, kiracı bedel iadesi ya da tazminat talep edemez” düzenlemesi yer almaktadır.
Aynı sözleşmenin 8.8.maddesi; “kiracı sözleşmeyi tek taraflı feshetme yetkisine sahip değildir. Kiracı sözleşmeyi fuar açılışından 180 gün önce feshettiği takdirde, sözleşme bedelinin %30’u 90 gün önce feshettiği takdirde sözleşme bedelinin %60’ı bedeli ödemekle yükümlüdür. Kiracı fuara katılmadığı takdirde sözleşme bedelinin tamamını ödemekle yükümlüdür.” şeklinde düzenlenmiştir.
Taraflar arasındaki sözleşmenin imzalandığı 15.06.2020 tarihinde de covid19 salgını Türkiye’nin ve tüm dünyanın gündeminde olduğu halde sözleşmede açıkça buna dair bir hüküm bulunmadığı gibi davalı şirket tarafından gönderilen yazılı erteleme bildiriminde, fuarın resmi makamların yasaklaması sebebiyle değil, … kuruluşunun tavsiyesi ve katılımcıların çoğunluğunun kararı ile ertelendiği bildirildiği görülmüştür. Buna göre davalı şirket tarafından yapılan ertelemenin sonradan ortaya çıkan bir imkansızlıktan kaynaklanmadığı anlaşılmıştır. Sözleşmelerin nisbiliği ilkesi gereğince yalnızca tarafları arasında hak ve borç doğururlar. Dolayısıyla, üçüncü kişilerin tavsiye veya kararları, iki tarafa borç yükleyen bir sözleşmenin taraflarına sözleşmeyi tek taraflı olarak değiştirme veya ihlal etme hakkı vermez.
Tüm dosya kapsamı hep birlikte değerlendirildiğinde; …2020 tarihleri arasında … Kitap ve Kongre Merkezinde gerçekleştirilmesi planlanan … … Fuar’ında stant alanı kiralama hizmeti konusunda taraflar arasında 15/06/2020 tarihli sözleşme düzenlendiği, davacı, sözleşmeye konu fuarın belirtilen tarihlerde gerçekleştirilmediği gerekçesiyle ifa imkansızlığına dayalı sözleşmeyi tek taraflı feshettiği iddia olunarak sözleşme kapsamında verilen 31/08/2020 vade tarihli 12.655,62 TL, 30/10/2020 vade tarihli 20.000,00 TL bedelli iki adet senet yönünden menfi tespit talepli işbu davada; katılımcıların katılım bedelinin%15’ini ödeyerek fuardan çekilebileceklerine dair bildirim de sözleşme koşullarında değişiklik yapma teklifi olup, davacı şirket tarafından kabul edilmemiştir. Davacı şirketin feshi, davalı şirketin tek yanlı olarak sözleşmenin esaslı unsurlarını değiştirmesi ve sözleşmede kararlaştırılan tarihte fuarın düzenlenmeyeceğinin kesinleşmesi üzerine olduğundan, sözleşmedeki iptal koşullarının daha ağır olduğuna dair bildirimin de yasal veya sözleşmesel dayanağı yoktur. Zira, sözleşmedeki fesih/iptal koşulları katılımcının sebepsiz vere sözleşmevi tek taraflı olarak feshetmesi ihtimaline yöneliktir. Davalı şirketin sözleşmenin esaslı unsurlarından olan fuar tarihini ve ödeme koşullarını tek taraflı olarak değiştirmesi üzerine, davacı şirketin sözleşmeyi feshetmesinin haklı sebebe dayandığı, bu halde davacı şirketin davalı şirkete borçlu olmadığı anlaşılmakla davanın kabulüne, Davacının davaya konu 31/08/2020 vade tarihli, 12.655,62 TL bedelli ile 30/10/2020 vade tarihli, 20.000,00 TL bedelli iki adet bonodan ötürü davalıya borçlu olmadığının tespitine, Davaya konu bonoların davacıya iadesine karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Yukarıda izah edilen gerekçeye istinaden;
DAVANIN KABULÜ ile,
1-Davacının davaya konu 31/08/2020 vade tarihli, 12.655,62 TL bedelli ile 30/10/2020 vade tarihli, 20.000,00 TL bedelli iki adet bonodan ötürü davalıya borçlu olmadığının tespitine,
2-Davaya konu bonoların davacıya iadesine,
3-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Harçlar Kanunu gereğince alınması gereken 2.230,70-TL Karar ve İlam Harcından, peşin yatırılan 557,85-TL’nin mahsubu ile eksik kalan 1.672,85-TL harcın davalıdan tahsili ile hazineye gelir kaydına.
4-Davacı tarafından bu dava sebebi ile aşağıda dökümü yapılan 2.428,00-TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
5-Davalı tarafından bu dava sebebi ile yapılan yargılama giderinin kendi üzerinde bırakılmasına,
6-Davacı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereği hesap ve takdir olunan 9.200,00-TL vekalet ücretinin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
6-Artan gider avansının karar kesinleştiğinde ve talep halinde taraflara iadesine,
Dair, taraf vekillerinin yüzüne karşı gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içerisinde … Mahkemesi nezdinde istinaf kanun yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup, usulen anlatıldı. 08/03/2023

Katip …
¸e-imza

Hakim …
¸e-imza

YARGILAMA GİDERLERİ HARÇ BEYANI
54,40 TL BAŞVURMA HARCI 557,85 TL PEŞİN HARÇ
557,85 TL PEŞİN HARÇ +1.672,85 TL EKSİK HARÇ
1.600,00 TL BİLİRKİŞİ ÜCRETİ 2.230,70 TL KARAR VE İLAM HARCI
+ 215,75 TL TEBLİGAT ÜCRETİ 2.428,00 TL TOPLAM