Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
19. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2020/142 Esas
KARAR NO : 2021/743 Karar

DAVA : İstirdat (Ticari Satımdan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 03/03/2020
KARAR TARİHİ : 12/10/2021

Davacı vekili tarafından davalı aleyhine mahkememizde açılan davada yapılan açık yargılamalar neticesinde ;
DAVA:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; …. İcra Md. … E. Sayılı icra dosyası üzerinde hırsızlık suçundan elde edilmiş “… Bankası … Şubesi’ne ait (muhatap) … ve Malzemeleri emrine-… olan, keşidecinin …. Tic. Ltd. Şti. olduğu 15/8/2010 keşide(vade) tarihli keşide yeri … olan … çek nolu, 15.000,00 TL. bedelli 1 adet çekin “son yetkili hamil olması gereken” davacı şirkete istirdadı ve icra dosyasına ödenen paraya ilişkin olarak teminatsız ihtiyati tedbir kararı verilmesi ve çekin istirdadı ile birlikte icra dosyasına ödenen paranın yetkili hamil olarak davacı şirkete ödenmesini, davalı ile mal satımına dayalı cari hesap ilişkisi mevcut olmadığını ve dava dışı olan çek muhatabı … ve Malzemeleri emrine-… olan, keşidecinin …. Tic. Ltd. Şti.’nin de davalı şirket ve çek üzerinde ciroları bulunan diğer dava dışı firmalar ile herhangi bir ticari ilişkilerinin bulunmadığını, dava konusu çekin davacının elinden rızası dışında çıkmış olduğunu, çek üzerinde 5/9/2019 tarihinde … … 4. ATM …/… E. Sayılı kararı ile ödemeden men şerhi olmasına rağmen Davacı bu ödemeden men ve ticari ilişkilerde çekte sorun olduğunu bilebilecek durumda iken ve davalı … Ltd. Şti. çekin üzerinde belirtilen …. ATM …/… E. Sayılı dosyaya çeki sunması gerekirken …. İcra Md. … E. Sayılı icra dosyası ile kötü niyetle icra takibinde bulunduğunu, dava dışı olan çek muhatabı … ve Malzemeleri emrine-… icra tehdidi sebebiyle icra dosyasına ödeme yapmış olup hem dava dışı çek muhatabı … ve Malzemeleri emrine-… hem de davacı şirket mağdur duruma düştüğünü, Davalı ile 06.09.2019 tarihinde arabuluculuk toplantısında “anlaşma sağlanmadığı” ve bunun da tutanağını ibraz ettiğini belirterek, … … Cumhuriyet Başsavcılığı … Hizmet Nolu soruşturma dosyasını sayın mahkemenin iş bu dosyadan olayı bekletici mesele yapılmasına karar verilmesini ve yargılama giderleri ile vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesini dava ve talep etmişlerdir.
CEVAP:
Davalı taraf davaya karşı süresinde cevap dilekçesi sunmamıştır. HMK 128. Maddesi uyarınca beyanları davayı inkar çerçevesinde değerlendirilmiştir.
DELİLLER VE GEREKÇE:
Davadaki uyuşmazlığın konusunun, çekin istirdadının mümkün olup olmadığı, icra dosyasına ödenen paranın geri iadesinin mümkün olup olmadığının, çekin elden rıza dışı çıkıp çıkmadığının, taraflar arasındaki ticari ilişkinin olup olmadığı, noktalarında toplandığı anlaşılmıştır.
Dosya kapsamındaki dava dilekçesi ve ekleri, ….İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı takip dosyası, ….Asliye Ticaret Mahkemesinin … D.İş sayılı dosyası, tanık beyanları, bilirkişi raporu ve dosyanın tümü hep birlikte incelenmiştir.
….İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı takip sayılı icra dosyasının suretinin incelenmesinde, alacaklı … ŞİRKETİ tarafından borçlular aleyhine 15/08/2019 tarihli 15.000 TL’lik keşidecisi … İnşaat Yapı Sanayi Tic. Ltd. Şti. olan 1 adet çek gösterilerek Örnek No:10 Kambiyo Senetlerine özgü haciz yolu ile yapılacak takipte ödeme emri düzenlenerek 16.577,05TL tutarındaki toplam alacak üzerinden icra takibi yapıldığı, anlaşılmıştır.
…. Asliye Ticaret Mahkemesinin … D.İş … Karar sayılı dosyasının incelenmesinde ….İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı dosyası ile takibe başlanmış olduğu, bu nedenle iik 72/3.Maddesine göre ancak ihtiyati tedbir yolu ile icra veznesindeki paranın alacaklıya verilmemesine karar verilebileceği anlaşıldığından talebin kabulü ile %25 teminat teminat icra veznesindeki paranın alacaklıya ödenmesinin tedbiren durdurulmasına karar verildiği, talep eden vekilince 28/08/2018 tarihinde 4.4145,00 TL teminat bedelinin dosyaya yatırıldığı kararın infaz edilmek üzere teslim alındığı anlaşılmıştır.
DAVACI TANIĞI … Mahkeme huzurunda alınan beyanında ” Tanıklık ücret talebim yoktur. Ben … Elektrik Şirketinde 30 seneden beri pazarlama bölümünde çalışıyorum. Ben davaya konu çeki düzenleyen … u tanırım. … elektrik 20 senelik müşterisidir, elektrik malzemesi alçak gerilime ilişkin elekrik malzemesi almıştık bunun karşılığında çeki vermiştim, … da bir inşaat şirketinde iş yapıyordu gereksinimi olan malzemeleri bizden temin etti, ben …’dan fiziken teslim aldım makbuz karşılığında, tahsilat makbuzu 3 adet düzenledim daha sonra çeki şirkete ulaştırmak için Aras Kargoya verdim, kargoda çeklerin çalındığını biliyoruz … kendi şirket kaşesini vurarak çekin üzerine imzasını atmıştır ama ondan sonraki çeki cirolayan şirketleri tanımam ”diyerek beyanda bulunmuştur.
Tanık … … 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin … Talimat sayılı dosyasından alınan beyanında ” Ben … Elektrik isimli dükkanın sahibiyim, … Elektrik’in pazarlamacısı benim dükkanıma gelir ve ben onlardan mal alırım, ben başka bir işten dolayı … isimli müteahhitten çek aldım, ve o çeki de … elektrik isimli şirketim pazarlamacısına aldığım mallara karşılık olarak verdim, … ın pazarlamacısı da benden aldığı çekleri aras kargo ile istanbula göndermiş, ancak gönderdiği akşam kargo şirketi soyulmuş, bu hususta da mahkemeye başvurulmuş, bu kaybolan çeklerin ödeme tarihleri 15/07/2019, 15/08/2019, 15/09/2019’dur, miktarları 15.000,00’er TL’den toplam 45.000,00 TL dir,,benim bilgim ve görgüm bu kadardır,başkaca bir diyeceğim yoktur, tanıklık ücreti talebim yoktur” diyerek beyanda bulunmuştur.
Mahkememizin 26/01/2021 tarihli duruşma celsesinin 2 nolu ara kararında, Türk Ticaret Kanunun hükümleri gereğince tutmakla yükümlü oldukları ticari defter kayıt ve belgeleri, icra dosyası, tarafların iddia ve itirazlarının belirlenmesi için bilirkişi incelemesi yapılmasına, karar verilmiş olup dosya bankacılık alanında uzman bilirkişi …’ya tevdi edilmiştir.
Mahkemece 19/02/2021 günü Mahkeme kaleminde inceleme yapılmasına karar verilmiş olmakla davacı ve davalı şirket vekilleri tarafından yerinde inceleme yapılmasını talep ettikleri görülmüştür.
Bilirkişi … tarafından sunulan 17/04/2021 tarihli raporunda sonuç ve özet olarak, Davacı şirketin incelenen 2019 yılları ticari defterlerinden Açılış- Kapanış Tasdiki zorunlu olan Yevmiye ve Defter-i Kebir Defterlerini e-defter üzerinden tutulduğu ve devamında Envanter Defterinin noter tasdikinin de süresinde yapıldığı görülmüş olup tüm defterlerin kendi içlerinde birbirini teyid ettiği, genel kabul görmüş muhasebe esas ve tekniğine uygun tutulduğu, defterlerin davacı lehine delil teşkil etmesi kararı Sayın Mahkemenin kararı olduğu, Davalı şirketin incelenen 2019 yılları ticari defterlerinden Açılış- Kapanış Tasdiki zorunlu olan Yevmiye ve Defter-i Kebir Defterlerini e-defter üzerinden tutulduğu ve devamında Envanter Defterinin noter tasdikinin de süresinde yapıldığı görülmüş olup tüm defterlerin kendi içlerinde birbirini teyid ettiği, genel kabul görmüş muhasebe esas ve tekniğine uygun tutulduğu, defterlerin davalı lehine delil teşkil etmesi kararı Sayın Mahkemenin kararı olduğu, huzurdaki davaya konu olan çekin ciro silsilesinde olan
© … ve Malz. …
© … İnş. San. Ve Tic. Ltd. Şti.
© … ve Film Yap. Tic. Ltd. Şti.
© … İnş. Tah. Bil.Tek. Taş. Ür. Gıda San. Ve Tic. Ltd. Şti.
© … San, Tic. Ltd. Şti.
© … – … firmalar ile ilgili olarak Sayın Mahkeme’ce ilgili firmaların vergi dairelerine yazılar yazılmış ve ilgili firmaların 2019 yılı BA-BS Formları istendiğini, ilgili vergi dairelerinden gelen cevaplar yukarıda detaylı olarak verilmiş ve özetle; davaya konu olan çek ve çekin ciro silsilesinde olan firmaların gayri faal va da birbirleri ile ticari ilişki içinde olmadıkları görülmüş olup takdir Sayın Mahkeme’ye ait olduğunu, huzurdaki davaya konu olan ilgili çeki düzenleyen … ve Malz. …” ve sonrasında bulunan ciro silsilesinde olan ve firmaların birbirleri ile ticari faaliyetleri olmadığı ve gayri faal olanlarda olduğu için ilgili çeki düzenleyen tarafından 4. İcra Md. … E. Sayılı icra dosyasına ödenen 15.000,00 TL’nin davacı şirkete istirdadı hususunda Sayın Mahkemenizin takdirinde olduğu sonuç ve kanaatte varılmıştır.
Bilirkişi raporu taraflara ayrı ayrı tebliğ edilmiştir. Davalı vekili 03/05/2021 tarihli dilekçesi ile bilirkişi raporuna karşı beyan ve itiraz dilekçesi ibraz etmiştir. Davacı vekili 13/09/2021 tarihli dilekçesi ile bilirkişi raporuna karşı beyan ve itiraz dilekçesi ibraz etmiştir.
Tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde; davacının dava dışı … Malzemeleri …’dan 22.5.2019 tarihli tahsilat makbuzu ile tahsil ettiği keşidecinin …. Tic. Ltd. Şti. olduğu 15/08/2019 keşide (vade) tarihli keşide yeri … olan … çek nolu, 15.000,00 TL. bedelli çek davacı firma çalışanı… tarafından kargoya verildiği ve devamında kargo firmasında yaşanan hırsızlık neticesinde ….. Cumhuriyet Başsavcılığında … Nolu dosya ile soruşturma açıldığı ve bu soruşturmada sahte ciro yapanlar hakkında da suç duyurusunda bulunulduğu görülmüştür. Davacı firma bu hırsızlık sonrası rızası dışında elinden çıkan bu çekler için …. ATM’de … E. Dosya üzerinden kıymetli evrakın zayi nedeniyle iptal davası açmış ve tedbiren ödemeden men kararı aldırarak gerekli ilanların yapıldığı görülmüştür.
Huzurdaki davaya konu olan çekin ciro silsilesinde olan
– … ve Malz. …
– … İnş. San. Ve Tic. Ltd. Şti.
– … ve Film Yap. Tic. Ltd. Şti.
– … İnş. Tah. Bil.Tek. Taş. Ür. Gıda San. Ve Tic. Ltd. Şti.
– … San. Tic. Ltd. Şti.
– … — … Firmalar ile ilgili olarak Mahkemece ilgili firmaların Vergi Dairelerine yazılar yazılmış ve ilgili firmaların 2019 yılı BA-BS Formları istenmiştir. İlgili Vergi Dairelerinden gelen cevaplar çek silsilesine göre;
06.03.2020 Tarihli ve … E. Sayılı yazınıza … Vergi Dairesi … Vergi Dairesi Müdürlüğü tarafından verilen 27.05.2020 tarihli …- …)-E. … sayılı yazısında cevap olarak … İNŞ.SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ.’nin 2019 yılında 6 ay süre ile Form BA ve BS bildirimlerini boş verdiği ve adreste bulunmadığı için re’sen terk çalışmalarının devam ettiği görülmüştür” denilmiş ve Boş formlar yazı ekinde gönderilmiştir.
06.03.2020 Tarihli ve … (…) E. 9031 Sayılı yazınıza … Vergi Dairesi … Vergi Dairesi Md. Tarafından verilen 13.03.2020 tarihli … sayılı yazısında cevap olarak … VE FİLM YAP. TİC. LTD. ŞTİ.’nin 2019 yılına ait BA/BS Formlarını” ek olarak gönderdikleri görülmüştür. İncelenen BS Formlarında, ciro silsilesinde bulundan bir sonraki ciro olan … İNŞ. TAH. BİL. TEK. TAŞ. TEM. ÜRÜ.GIDA SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. BS formuna dahil olacak herhangi bir fatura kesmediği görülmüştür.
06.03.2020 Tarihli ve … (…) E. 9031 Sayılı yazınıza İstanbul Vergi Dairesi İkitelli Vergi Dairesi Müdürlüğü tarafından verilen 09.03.2020 tarihli …-E.270136 sayılı yazısında cevap olarak … İNŞ. TAH. BİL. TEK. TAŞ. TEM. ÜRÜ.GIDA SAN. VE TİC LTD. ŞTİ. 31.10.2018 tarihi itibari ile Resen Terk edilmiş olduğu ve ilgi tarih ve sayılı yazıda istenen 2019 yılına ait BA-BS formları kayıtlarında olmadığını belirtmişlerdir.
Celp edilen yazıların incelenmesi neticesinde çek keşidecisi … VE MALZ. … ile çek ciro silsilesinde bulunan … İNŞ. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. ile ticari ilişkisi olmadığı gibi … İnş. San. Ve Tic. Ltd. Şti. 2019 yılında 6 av süre ile Form BA ve BS bildirimlerini boş verdiği ve adreste bulunmadığı için re’sen terk çalışmalarının devam ettiği Vergi Dairesinden gelen yazıdan anlaşılmaktadır. Çek silsilesinde devamında bulunan … VE FİLM YAP. TİC. LTD. ŞTİ.’nin … İnş. San. Ve Tic. Ltd. Şti. ile ticari ilişkisi olmadığı gibi ciro silsilesinde bulundan bir sonraki ciro olan … İNŞ.TAH. BİL. TEK. TAŞ. TEM. ÜRÜ.GIDA SAN. VE TİC, LTD. ŞTİ. BS formuna dahil olacak Herhangi bir fatura kesmediği görülmüştür. Çek silsilesinde devamında bulunan … İNŞ. TAH. BİL. TEK. TAŞ. TEM. ÜRÜ.GIDA SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 31.10.2018 tarihi itibari ile Resen Terk edilmiş olduğu ve ilgi tarih ve sayılı yazıda istenen 2019 yılına ait BA-BS formları kayıtlarında olmadığı görüldüğünde bu firma çeklerin düzenlendiği tarihte gayri faal olduğu anlaşılmaktadır.
6102 Sayılı TTK’nın 790. maddesinde “Cirosu kabil bir çeki elinde bulunduran kişi, son ciro beyaz ciro olsa bile, kendi hakkı müteselsil ve birbirine bağlı cirolardan anlaşıldığı taktirde yetkili hamil sayılır.” denilmiştir.
6102 Sayılı TTK’nın 792. (6762 Sayılı TTK m.704) maddesine göre, “Çek, herhangi bir suretle hamilin elinden çıkmış bulunursa, ister hamile yazılı, ister ciro yoluyla devredilebilen bir çek söz konusu olup da hamil hakkını 790’ıncı maddeye göre ispat etsin, çek eline geçmiş bulunan yeni hamil ancak çeki kötüniyetle iktisap etmiş olduğu veya iktisapta ağır bir kusuru bulunduğu takdirde o çeki geri vermekle yükümlüdür.” Zayi olan çek bedelinin istirdadı talebiyle açılan işbu davada ispat yükü davacıda olup, davacının öncelikle çekin yedinde iken rızası hilafına elinden çıktığını ardından da çeki elinde bulunduran hamilin kötüniyetli veya iktisabında ağır kusurlu olduğunu ispat etmesi gerekir.(Yargıtay 11. Hukuk Dairesi 2016/2945 E. 2017/5190 K.)
Çalıntı çekin hamilinden istirdadı için davacının çeki elinde bulunduran davalının iktisapta kötü niyetli veya ağır kusurlu olduğunu ispat etmesi gerekmektedir. (Yargıtay Hukuk Genel Kurulu 1996/11-354 E. 1996/502 K. 16.9.1996 T. Karar,Yargıtay Hukuk Genel Kurulu 2011/19-228 Esas, 2011/328 K. 8.05.2011 Tarihli karar ).
TTK’nın 687. maddesinde “Poliçeden dolayı kendisine başvurulan kişi düzenleyen veya önceki hamillerden biriyle kendi arasında doğrudan doğruya var olan ilişkilere dayanan defi’leri başvuran hamile karşı ileri süremez; meğer ki, hamil, poliçeyi iktisap ederken bile bile borçlunun zararına hareket etmiş olsun.” hükmüne yer verilmiştir. Bu hükme göre şahsî def’îlerin kural olarak hamile karşı ileri sürülmesi söz konusu değildir. Ancak hamil poliçeyi devralırken bile bile borçlunun zararına hareket ederse, bu durumda şahsî def’îler hamile karşı da ileri sürülebilecektir. Anılan bu düzenleme TTK’nın 818. maddesi göndermesi nedeniyle çekler hakkında da uygulanmaktadır.
Mahkememizce yapılan tüm yargılamalar neticesinde, taraf iddia ve savunmaları, takip dosyası, alınan bilirkişi raporu ve tüm dosya içeriğine göre, davaya konu çek ve çekin ciro silsilesinde olan firmaların bir kısmının gayri faal oldukları birbirleri ile ticari ilişki içinde olmadıkları görülmüş ancak davalı şirket ticari defterleri incelenmiş defterlerin usulüne uygun tutulduğu anlaşılmış ve davaya konu çekin davalı tarafça …- … tarafından alındığına dair muavin defter kaydının olduğu tespit edilmekle davacı davalı tarafın davaya konu çeki iktisap etmekte bilerek ve isteyerek zararına hareket edildiğini ve davalının davaya konu çeki iktisabında kötü niyetli veya ağır kusurunun bulunduğunu somut delillerle açıkça ispat edememiş olduğundan davalı aleyhindeki davanın reddine ve gene davacı yönüyle kötü niyet tazminat şartları oluşmadığından davalı talebinin de reddine karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HUAK 18/A-(13) Arabuluculuk faaliyeti sonunda taraflara ulaşılamaması, taraflar katılmadığı için görüşme yapılamaması veya iki saatten az süren görüşmeler sonunda tarafların anlaşamamaları hâllerinde, iki saatlik ücret tutarı Tarifenin Birinci Kısmına göre Adalet Bakanlığı bütçesinden ödenir. İki saatten fazla süren görüşmeler sonunda tarafların anlaşamamaları hâlinde ise iki saati aşan kısma ilişkin ücret aksi kararlaştırılmadıkça taraflarca eşit şekilde uyuşmazlığın konusu dikkate alınarak Tarifenin Birinci Kısmına göre karşılanır. Adalet Bakanlığı bütçesinden ödenen ve taraflarca karşılanan arabuluculuk ücreti, yargılama giderlerinden sayılır. (…)” ve (14). Fıkrası: ” Bu madde uyarınca arabuluculuk bürosu tarafından yapılması gereken zaruri giderler; arabuluculuk faaliyeti sonunda anlaşmaya varılması hâlinde anlaşma uyarınca taraflarca ödenmek, anlaşmaya varılamaması hâlinde ise ileride haksız çıkacak taraftan tahsil olunmak üzere Adalet Bakanlığı bütçesinden karşılanır.” hükümleri gereğince arabuluculuk gideri olarakArabuluculuk Dava Şartı Dosya No: … üzerinden 1320 TL tarife bedeli üzerinden kesilen 25/12/2019 tarihli … sıra nolu Serbest Meslek Makbuzu doğrultusunda ödeme yapıldığı tespit edilerek davacı aleyhine arabulucuk giderlerinin de yükletilmesi gerektiği anlaşılmıştır.
HÜKÜM: Yukarıda izah edilen gerekçeye istinaden;
1-Davacı tarafından davalı aleyhine açılan davanın REDDİNE,
2-Şartlar oluşmayan kötü niyet tazminatı taleplerinin REDDİNE,
3-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Harçlar Kanunu gereğince alınması gereken 59,30 TL Karar ve İlam Harcından, peşin yatırılan 325,49’nin mahsubu fazla yatırılan 266,19 TL harcın, karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine,
4-Davacı tarafından bu dava sebebi ile yapılan yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına,
5-Davalı kendisini vekille temsil ettirdiğinden Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre hesaplanan 4.080,00 -TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
6-Artan Gider Avansının karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya İADESİNE,
7-Zorunlu arabuluculuk başvurusu nedeniyle devletçe karşılanacak 1.320,00 TL arabuluculuk ücretinin davacıdan tahsili ile hazineye irat kaydına,
8- İhtiyati tedbir kararının hüküm kesinleşinceye kadar devamına,
Dair, taraf vekillerinin yüzlerine karşı, kararın tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içerisinde istinaf yolu (İstanbul Bölge Adliye Mahkemesine başvuru yolu) açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 12/10/2021

Katip …
e-imzalıdır

Hakim …
e-imzalıdır