Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
19. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2020/113 Esas
KARAR NO : 2022/665
DAVA : Tazminat
DAVA TARİHİ : 19/02/2020
KARAR TARİHİ : 03/11/2022

Mahkememizde görülmekte olan tazminat davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ;
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davacı şirket ile davalı … A.Ş.’ nin … İşletme Müdürlüğü sorumluluk alanlarında Sayaç okuma bildirim/fatura tebliğ hizmet alım sözleşmesi imzalandığını ve bu işin kesin teminatı olarak Sözleşmenin 12. Maddesi uyarınca kesin teminat verilmesinin kararlaştırıldığını, … Şirketi’nin, davalı şirkete, her bölge için ayrı ayrı olmak üzere sözleşmenin kesin teminatı olarak; 1-… İşletme Müdürlüğü’ nün 2012/… nolu ihale için … Bankası … – … – Şubesi – tarafından 273.758,00.-TL’lik kesin teminat mektubunun, 2. … İşletme Müdürlüğü 2012/… nolu ihale için … Bankası … … Şubesi tarafından 156.084,00.-TL’lik kesin teminat mektubunun, 3. … İşletme Müdürlüğü 2012/… nolu ihale için … … … Şubesi tarafından 147.411,00.-TL’ lik kesin teminat mektubunun, 4. … İşletme Müdürlüğü 2012/129935 nolu ihale için … … … Şubesi tarafından 283.957,00.-TL’lik kesin teminat mektubunun, 5. … İşletme Müdürlüğü 2012/… nolu ihale için … Bankası … Şubesi tarafından 147.033,00.-TL’lik kesin teminat mektubunun, 6. … İşletme Müdürlüğü 2012/… nolu ihale için … Bankası … Bankası Şubesi tarafından 312,154,00.-TL’lik kesin teminat mektubunun ihale edilen iş kapsamında davalı şirkete teslim edildiğini, davalı şirketin, davacıya gönderdiği 01.07.2013 tarihli yazıları ile 03.06.2013 tarihinde şirketlerinin özelleştiğini ve 31.07.2013 mesai itibarı ile sonuç doğurması kaydıyla sözleşmeleri feshettiğini bildirdiğini, sözleşmelerin feshi sonrası iade edilmesi gereken teminatların iade edilmediğini, işin başlangıcı olan 04.01.2013 tarihinden feshedildiği 31.07.2013 tarihe kadar ki süre içerisinde kesin hesap raporlarının düzenlendiğini, işin yapıldığı sürede ihale dökümanı ve sözleşme hükümlerine uygun davranıldığını, davalı şirketin herhangi bir zararının söz konusu olmadığını, teminat mektuplarının davalı şirket tarafından haksız olarak elinde tutulmuş olması nedeniyle … Noterliği’nin 07.08.2014 tarihli … Yevmiye nolu ihtarnamesi ile iadelerinin istendiğini, ancak iade edilmediği gibi paraya çevrilerek davalı şirketin hesaplarına geçtiğini, Hizmet Alım Tip Sözleşmelerinin 12. maddesinde teminatların düzenlenmiş olup, 12.4.1, ve devamında teminatların geri verilmesinin düzenlendiğini, davalı şirkete ” borç bulunmaması ve Sosyal Güvenlik Kurumuna da hiçbir borcunun bulunmaması halinde tamamının , borç varsa borçlarına mahsup edilerek kalanı yükleniciye geri verilir.” hükmünü içerdiğini, davalı şirketin, teminat mektuplarını paraya çevirip bedelini tazmin etmesinin hiç bir haklı gerekçesinin bulunmadığını beyanlarla haksız olarak paraya çevrilip tazmin edilen teminat mektuplarının toplam bedeli olan 1.320.397,00.-TL’nin ihtarnamenin tebliğ tarihi olan 11.08.2014 tarihinden itibaren banka reeskont avans faizi ile birlikte davalıdan tahsiline, fazlaya ait haklarının da saklı tutulmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; öncelikle 28.02.2020 havale tarihli süre uzatımı talep dilekçesinde beyan etmiş oldukları nedenlerle zamanaşımı ve husumet itirazlarını tekrarla, davanın öncelikle bu nedenlerle reddine karar verilmesini talep ettiklerini, müvekkili şirket ile davacı taraf arasında; altı İşletme Müdürlüğü bünyesinde “El Bilgisayarı/endeksör ile (GPRS) endeks okuma ve düzenlenecek fatura bildiriminin aboneye bırakılması” işi için 01.04.2013 başlangıç tarihli olmak üzere 6 adet sözleşme imzalandığını,
İhale Kanunu ve taraflar arasında akdedilen sözleşme hükümlerine göre davacı tarafından müvekkili şirkete yapılacak iş için sözleşmenin kesin teminatı olarak 6 adet kesin teminat mektubu sunulduğunu, sözleşme ve şartname hükümlerinin yoruma ihtiyaç duymayacak kadar açık olup davacı tarafın taahhüdünü sözleşme ve ihale hükümlerine göre yerine getirmemesi ve müvekkili şirkete borcu bulunması halinde teminat mektuplarının iade edilmeyip nakde çevrileceğinin açık olduğunu, eldeki davada davacının teminat mektuplarının haklı olarak paraya çevrilmiş olduğunu, davacı şirketin işçilik alacaklarını ödememekle, sözleşme ve ihale hükümlerine göre taahhüdünü yerine getirmediği gibi müvekkili şirket aleyhine işçilik alacağı davaları açılmasına sebebiyet vermekle müvekkili şirkete borçlu olduğunu, davacının yüklenici olarak sözleşme gereği çalıştıracağı personele ilişkin sorumluluklarını yerine getirmemesinin sözleşmede atıf yapılan genel emredici hükümlere göre eldeki davanın reddi gerektiğini, işbu davada teminat mektubunun iadesi için sadece SGK’dan alınacak ilişiksiz belgenin sunulması yeterli olmayıp, yüklenicinin mahkemenin kabul ettiği üzere davacı tarafından işçilere işçi alacaklarının ödenmesinin de gerektiğini, davacı şirketin Sosyal Güvenlik Kurumundan aldığı ilişiksizlik belgesi eldeki davada davacının müvekkili şirkete karşı sorumluluğunu ortadan kaldırır nitelikte olmadığını, işçilerinin alacaklarını ödememiş olan davacının açtığı işbu davanın yasa ve sözleşme hükümlerine göre reddi gerektiği gibi Yargıtay içtihatlarına göre de reddinin gerektiğini, davacı tarafın basiretli tacir gibi hareket etmediğini, işçilerin hak ve alacaklarının ödenmesinden davacı şirketin sorumlu olduğunu, bu ödemelerin zamanında yapılmamış olması nedeniyle bu bedellerin müvekkili şirket tarafından ödenmesinin gerektiğini, sonrasında davacı şirkete rücu edileceğinden davacı şirketin müvekkil şirkete hala borcunun bulunduğunun ortada olduğunu beyanlarla resen nazara alınacak sebeplerle haksız ve yersiz davanın reddine, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davacı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLER VE GEREKÇE:
Dosya kapsamındaki dava dilekçesi ve ekleri, cevap dilekçesi, Arabuluculuk son tutanak örnekleri, celp edilen dosyalar ile cevabi yazılar, alınan bilirkişi raporları ve dosyanın tümü hep birlikte incelenmiştir.
… Bankası Anonim Şirketi … Şubesi’ne 28.11.2012 tarih, … nolu, 147.033,00 TL’ lik teminat mektubunun paraya çevrilip çevrilmediği , çevrilmiş ise davalı şirkete ne kadar ödeme yapıldığı, paraya çevrilmemiş ise hangi tarihe kadar süre uzatımı yapıldığı hususları sorulmuş, cevabi yazıda teminat mektubunun paraya çevrilerek 28/03/2016 tarihinde muhatap … Anonim Şirketi Genel Müdürlüğü … A.Ş. … Kurumsal Şubesi nezdinde bulunan hesaba tazmin bedeli açıklaması ile ödeme yapıldığının bildirildiği görülmüştür.
… Türk Anonim Şirketi … … Şubesi’ne, … …-… Şubesi 28/11/2012 tarih, … nolu 147.411,00 TL lik 28.11.2012 tarih … nolu 273.758,00.-TL’ lik ve … …-… Şubesi’nin 28/11/2012 tarih, … A nolu 283.957,00.-TL’lik teminat mektuplarının paraya çevrilip çevrilmediği, çevrilmiş ise davalı şirkete ne kadar ödeme yapıldığı, paraya çevrilmemiş ise hangi tarihe kadar süre uzatımı yapıldığı hususlarında yazılan yazıya cevap verildiği, teminat mektupları için firma tarafından vade uzatım yapıldığı bildirilmiştir.
… Bankası Anonim Şirketi … Şubesi’ne yazılan yazıya cevap verilerek … Bankası … … Şubesi 28.11.2012 tarih … nolu 273.758,00.-TL ‘lik teminat mektubunun 239.555,19.-TL’lik kısmının paraya çevrildiği ve 28/04/2021 tarihine kadar süre uzatımı yapıldığı, … Bankası … … Şubesi 28.11.2012 tarih … nolu 156.084,00.-TL’lik teminat mektubunun tazmin işlemi yapılmadığı, 28/04/2021 tarihine kadar süre uzatımı yapıldığı, … Bankası … – Bankası Şubesi 28.11.2012 tarih,…. Nolu 312.154,00.-TL ‘lik teminat mektubu için tazmin işlemi yapılmadığı 28/04/2021 tarihine kadar süre uzatımı yapıldığının bildirildiği görülmüştür.
Eksik hususlar giderildikten sonra Mahkememizce yapılan bilirkişi incelemesi sonrası düzenlenen 17/05/2021 tarihli bilirkişi heyet raporunda sonuç ve özetle;
“1- Davacı şirket ile davalı arasında … işletme Müdürlüğü sorumluluk alanlarında Sayaç okuma
bildirim/fatura tebliğ hizmet alım sözleşmesi imzalanmış ve bu işin kesin teminatı
olarak Sözleşmenin 12. Maddesi uyarınca kesin teminat verilmesi kararlaştırılmıştır.
2- … Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi ’nin
… … Vergi Dairesinin … sicil no.’lu aktif mükellefi olduğu,
3- … A.Ş.nin Vergi Dairesi ‘nin
2013 yılı itibarıyla … sicil no. ‘lu aktif mükellefi olduğu,
4- … ve Ticaret Limited Şirketi ’nin TTK
kanunu ve VUK göre tutmakla yükümlü olduğu kanuni defterlerinin HMK md.222/3
gereği ticari defter sahibi lehine delil olarak kullanılabileceği,
5- … A.Ş. ’ nin TTK kanunu ve VUK göre tutmakla yükümlü
olduğu kanuni defterlerinin tasdik bilgileri HMK md.222/3 gereği ticari defter sahibi
lehine delil olarak kullanılabileceği,
6- … Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi ’nin
TTK kanunu ve VUK göre tutmakla yükümlü olduğu kanuni defterlerinde ; 2012 ve
2013 yılları itibariyle davalı … A.Ş. ‘nden 0,00 TL alacaklı
olduğu,
7- … A.Ş. ‘nin TTK kanunu ve VUK göre tutmakla yükümlü
olduğu kanuni defterlerinde 2013 yılı itibariyle davacı …
Ticaret Limited Şirketi ’ne 0,00 TL. borçlu olduğu,
8-Davacı ve Davalı resmi kayıtlarının birbiriyle aynı olup örtüştüğü ve Davacının 2013
yılı itibariyle davalıdan 386.588,19 TL paraya çevrilen teminat mektupları
yönünden alacaklı 933.808,81 TL paraya çevrilmeyen teminat mektupları
yönünden alacaklı olduğu,
9- Davacı … Sanayi ve Ticaret Limited
Şirketi’nin; ihtarnamenin tebliğ tarihi olan 11.08.2014 tarihinden itibaren banka
reeskont avans faizi ile birlikte davalıdan tahsiline talebi yüce mahkemenizce kabul
görmesi durumunda davacının toplam alacağı 386.588,19 TL. (Paraya çevrilen teminat
mektupları) + 933.808,81 TL (Paraya çevrilmeyen teminat mektupları) + 747.005,43
(Banka reeskont avans faizi) = 2.814.407,86.-TL…” olduğu görüş ve kanaat bildirilmiştir.
Bilirkişi raporu taraf vekillerine ayrı ayrı tebliğ edilmiştir. Davacı vekili 29/10/2022 tarihli dilekçesiyle bilirkişi raporuna beyanlarını içeren dilekçesini dosyaya ibraz etmiştir. Davalı vekili de 11/08/2022 tarihli dilekçesiyle bilirkişi raporuna itirazda bulunmuştur.
Her ne kadar davalı tarafça zamanaşımı itirazından bulunulmuş ise de; teminat mektuplarının nakde çevrildiği tarih ile dava tarihi arasında 10 yıllık genel zamanaşımı süresinin dolmadığı anlaşılmakla davanın zamanaşımı süresi içerisinde açıldığı anlaşılmıştır.
Açılan dava; haksız olarak paraya çevrilip tazmin edildiği iddia olunan teminat mektuplarının bedelinin tahsili talebine ilişkindir.
Mahkememizce yapılan yargılama, dava ve cevap dilekçesi ile celp edilen deliller, alınan bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamı hep birlikte incelenip değerlendirildiğinde; taraflar arasında altı İşletme Müdürlüğü bünyesinde “El Bilgisayarı/endeksör ile (GPRS) endeks okuma ve düzenlenecek fatura bildiriminin aboneye bırakılması” işi için 01.04.2013 başlangıç tarihli; … İşletme Müdürlüğü 2012/… nolu İhale Hizmet Alım Sözleşmesi; … İşletme Müdürlüğü 2012/… nolu İhale Hizmet Alım Sözleşmesi, … İşletme Müdürlüğü 2012/… nolu İhale Hizmet Alım Sözleşmesi, … İşletme Müdürlüğü 2012/… nolu İhale Hizmet Alım Sözleşmesi, … İşletme Müdürlüğü 2012/… nolu İhale Hizmet Alım Sözleşmesi, … İşletme Müdürlüğü 2012/… nolu İhale Hizmet Alım Sözleşmesi olmak üzere 6 adet sözleşme imzalandığı ve taraflar arasında akdedilen sözleşme hükümlerine göre davacı tarafından davalı tarafa yapılacak iş için sözleşmenin kesin teminatı olarak 6 adet kesin teminat mektubu sunulduğu, yapılan işin bitimi, geçici ve kesin kabulün yapılması ardından davacı tarafından sunulan teminat mektuplarının sözleşmenin ilgili 12.4.1 maddesi hükmüne istinaden gerekli şartların sağlanması sonrasında davacıya iade edileceğinin kararlaştırıldığı, i sözleşmenin ilgili maddesinin; “Taahhüdün, sözleşme ve ihale dokümanı hükümlerine uygun olarak yerine getirildiği, yüklenicinin bu işten dolayı idareye herhangi bir borcunun olmadığı, tespit edildikten ve Sosyal Güvenlik Kurumundan ilişiksiz belgesinin getirildiği saptandıktan sonra; alınmış olan kesin teminat ve varsa ek kesin teminatların, alınan mal veya yapılan iş için bir garanti süresi öngörülmesi halinde yarısı, garanti süresi dolduktan sonra kalanı, garanti süresi öngörülmeyen hallerde ise tamamı yükleniciye iade edilir” hükmünü içerdiği, sözleşmenin 23. Maddesinin; ” Yüklenicinin sözleşme konusu iş ile ilgili çalıştıracağı personele ilişkin sorumlulukları, ilgili mevzuatın bu konuyu düzenleyen emredici hükümleri ve Genel Şartnamenin Altıncı bölümünde belirlenmiş olup yüklenici bunlara aynen uymakla yükümlüdür” hükmünü içerdiği, Hizmet İşleri Genel Şartnamesi’nin “Yüklenicinin Çalıştırdığı Personel, Çalışanların Hakları ve Çalışma Şartları’na” ilişkin 6. Bölüm, “Çalışanların Özlük Hakları” başlığı altındaki 38. Maddesinin ise; “Yüklenici çalıştırdığı işçilerin, işin yapılmakta olduğu bir işkolu veya meslekte aynı tipteki bu iş için mevzuatla kabul edilenlerden daha az elverişli olmayan şartlarda çalışmalarını ve ücret almalarını sağlayacaktır. Ücret, yan ödeme ve çalışma şartlarının toplu sözleşme veya mevzuatla tespit edilmemiş olması halinde yüklenici, en yakın ve uygun bir bölgedeki işkolu veya meslekteki aynı tip bir iş için mevzuatla tespit edilenlerden daha az elverişli olmayan ücret, yan ödeme ve çalışma şartlarını sağlayacaktır. Yüklenici, varsa alt yüklenicilerinin bu çalışma şartlarına uymalarını sağlamak için gerekli tedbirleri alacaktır.” hükmünü içerdiği anlaşılmıştır. Huzurdaki davada, davalı vekili tarafından örnekleri sunulan İş Mahkemesi dosyaları bulunduğu, iş davalarının bir kısmının derdest olup bir kısmının kesinleştiği, dosyaların incelenmesinde dosyamız davalısı aleyhine işçilik alacaklarına hükmedildiği, davacının sözleşmede öngörülen tüm taahhütlerini yerine getirmediğinden taraflar arasındaki sözleşme ve ihale hükümlerine göre teminat mektubunun iadesi koşullarının oluşmadığı, davacı tarafından sözleşmedeki taahhütlerin garantisi olarak verilen teminat mektubunun nakde çevrilmesinde bir usulsüzlük bulunmadığı anlaşılmakla davacının davasının reddine dair aşağıdaki şekilde karar vermek gerekmiştir.
HUAK 18/A-(13) ve (14). Fıkrası hükümleri gereğince arabuluculuk gideri olarak Arabuluculuk Dava Şartı Dosya No: 2019/… sayılı dosyasından arabulucu olarak atanan … ‘ya ekte sunulan 1.096,27.-TL tarife bedeli üzerinden kesilen 06/03/2020 tarihli Serbest Meslek Makbuzu doğrultusunda ödeme yapıldığı tespit edilerek, davanın REDDİNE karar verildiği de dikkate alınarak davacı aleyhine arabulucuk giderlerinin de yükletilmesi gerektiği anlaşılmıştır.
H Ü K ÜM : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere,
1-Davacının davasının REDDİNE,
2-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Harçlar Kanunu gereğince alınması gereken 80,70.-TL karar ve ilam harcından, peşin yatırılan 22.549,08.-TL mahsubu ile kalan bakiye 22.468,38‬.-TL ‘nin karar kesinleştiğinde davacıya iadesine,
3-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına,
4-Davalı kendisini vekille temsil ettirdiğinden, karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hesaplanan 153.631,76.-TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
5-Zorunlu arabuluculuk başvurusu nedeniyle devletçe karşılanan 1.096,27.-TL arabuluculuk ücretinin davanın reddine karar verildiği gözönüne alınarak davacıdan tahsili ile hazineye irat kaydına,
6-Karar kesinleştiğinde yatırılan ancak kullanılmayan gider avansının yatıranlara iadesine,
Dair, taraf vekillerinin yüzlerine karşı, kararın tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içerisinde istinaf yolu (… Mahkemesine başvuru yolu) açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.03/11/2022

Başkan … Üye … Üye … Katip …
E-imzalıdır. E-imzalıdır. E-imzalıdır. E-imzalıdır.