Emsal Mahkeme Kararı İstanbul 19. Asliye Ticaret Mahkemesi 2019/173 E. 2021/168 K. 16.02.2021 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
19. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2019/173 Esas
KARAR NO : 2021/168 Karar
DAVA : İtirazın İptali (Ticari Nitelikteki Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 12/04/2019
KARAR TARİHİ : 16/02/2021

Davacı vekili tarafından davalı aleyhine mahkememizde açılan davada yapılan açık yargılamalar neticesinde ;
DAVA:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Müvekkili şirketin Almanya menşeli … marka sanayi tipi bulaşık makinalarının ve temizlik ürünlerinin Türkiye’deki satıcısı ve yetkili bayisi olduğunu, Müvekkili firma Türkiye’de kendi alanında öncü firmalardan olup ciddi yatırımlar yapmak sureti ile ticari faaliyetlerini yürüttüğünü, müvekkili şirket temizlik ürünlerinin belli miktarda alınması taahhüdü karşılığında işletmelere konsinye (mülkiyeti devri olmaksızın kullanmak üzere) olarak bulaşık ve çeşitli temizlik makineleri vermekte ve aynı zamanda belli mali promosyonlar sağladığını davalı firma ile bu kapsamda sözleşme imzalamış ve belli miktarda (deterjan vb.) alım taahhüdü karşılığında sözleşme boyunca kullanmak üzere bulaşık makineleri teslim ettiğini, müvekkili şirket ile davalı borçlu şirket arasındaki ana sözleşmenin 10.2 maddesi uyarınca her ne şekilde olursa olsun sözleşmenin sona ermesi durumunda davalı, konsinye olarak verilmiş bulaşık makinelerini ”sağlam ve kullanılır halde ” teslimi gerektiğini, Müvekkili tarafından iade alınan makinelerde bazı arızalar ile bozuk ve kullanılamaz halde bazı parçalar tespit edildiğini, her bir makine için gerekli servis ve parça bedellerini içeren teknik servis formları oluşturulduğunu ve davalıya ihtarname ile tebliğ edildiğini, ihtarnamenin tebliğine rağmen davalı ihtarname konusu teknik servis formunda yer alan parça bedellerini ödemediğini, bu bedellerin tahsili için icra takibi açılmışsa da davalı haksız olarak icra takibine itiraz ettiğini, iş bu delillerin tespiti ile davalının itirazının iptali için açıldığını, icra takibinin yetkili yerde açıldığını taraflar arasında yetki sözleşmesi bulunduğunu, taraflar arasındaki sözleşme gereği makinelerin parça ve değişimi için harcanan bedellerin davalıdan tahsili gerektiğini, açıklanan nedenlerle öncelikle uzman bilirkişilerce mahallinde yapılacak bilirkişi incelemesi ve keşif neticesinde yukarıda belirtikleri çerçevede iade alınan makinelerin sağlam ve kullanılır halde olup olmadığı ve bedellerinin tespitinin yapılmasına, ….İcra Müdürlüğünün 2018/… E.Sayılı doyasına vaki itirazın iptaline ve takibin devamına, haksız ve kötü niyetli itiraz nedeniyle davalı aleyhine %20 den aşağı olmamak üzere icra inkar tazminatının hükmedilmesine, yargılama giderleri ve ücreti vekaletin davalıya yüklenmesine karar verilmesini talep etmiştir.
CEVAP:
Davalı vermiş olduğu cevap dilekçesinde özetle; taraflar arasındaki ticari ilişki kapsamında davacı şirketten mal ve hizmet alımı yapılmakta iken hizmette yaşanılan aksaklıklar ve yapılan uyarılara rağmen sorunların devam etmesi nedeniyle sözleşmenin müvekkil şirketince sonlandırıldığını, bu doğrultuda sözleşmeye konu makinelerin sökümü kontrolü ve iadesinin nasıl yapılacağına yönelik davacı şirketten planlama talep edildiği ancak hiçbir planlama yapılmadan doğrudan makinelerin gösterilen adrese 15 gün içinde teslim edilmesine yönelik davacı şirketin cevap verdiğini, müvekkil şirketin temerrüde düşmemesi için 12.10.2018 tarihinde davacının bildirdiği adreste teslime hazır edildiğini, 30 adet makineden 11 adedinin teslim alındığını,19 adet makinenin teslim alınmasında davacı şirketin temerrüde düştüğünü, teslim alınan makinelere ilişkin tutanakların teslimatı gerçekleştiren müvekkil şirket çalışanlarından davacı şirket çalışanlarınca zorla alındığı,bazı tutanakları zorla imzalatmaya çalıştıklarını ve müvekkil şirket personelinin davacı şirket mahalinde zorla alıkonulduğunu, bunun üzerine su ç duyurusunda bulunulduğunu, … Cumhuriyet Başsavcılığı’nın 2018/ … soruşturma dosyasının açıldığını, teslim alınmayan bulaşık makinelerinin tevdi mahalline teslimi için … Sulh Hukuk Mahkemesinin 2019/ … D.İş sayılı dosyasından talepte bulunulduğunu ancak taleplerinin reddolduğunu, gene makinelerin hasarlı olmadıklarına yönelik delil tespiti için … Asliye Ticaret Mahkemesinin 2018/… D.İş. Sayılı dosyasından taleplerimizin reddi yönünde karar verildiğini, makinelerin halen müvekkil şirket tarafından bir depoda muhafaza edildiğini ve haksız masraflara katlandığını, davacı şirketin bulaşık makinelerinin yetkili servisi konumunda olduğunu, teknik bakım ve onarımın davacının sorumluluğunda olduğunu, taraflar arasındaki sözleşme uyarınca 3 ayda bir periyodik bakım ve onarımı ile müvekkil şirket personelinin davacı şirket tarafından gerekli eğitimlerin verileceğine ilişkin sözleşmede düzenleme bulunduğunu ancak gerekli hizmetlerin verilmediğini, ayıp ihbarının davacı şirket tarafından süresinde yapılmadığını, haksız ve hukuka aykırı davanın reddine, karşı taraf hakkında %20 den az olmamak kaydıyla kötü niyet tazminatına hükmedilmesine yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davacı tarafa yüklenilmesine karar verilmesini davalı müvekkil şirket adına vekaleten arz ve talep etmiştir.
DELİLLER VE GEREKÇE:
Davadaki uyuşmazlığın konusunun taraflar arasındaki ticari hizmet sözleşmenin sona ermesinden sonra konsinye olarak verilen sanayi tipi bulaşık makinelerinin sözleşme kapsamında usulüne uygun süresinde, sağlam ve kullanılır halde geri iadesinin yapılıp yapılmadığı, makinelerde arıza ve bozukluğun, kullanılmaz halde parçaların olup olmadığı, var ise gerekli olacak servis hizmeti ve parça bedellerinin ne kadar olacağı, itirazın iptali ve icra inkar tazminat şartlarının oluşup oluşmadığı hususlarında toplandığı görülmüştür.
Mahkememizce davacı tarafın keşif talebi kabul edilerek HMK nun 400–405. maddeleri gereğince talep sahibinin haklarının korunması bakımından zorunluluk bulunması nedeniyle keşif yapılmasına karar verilmiş olup keşif incelemesi sonrası düzenlenen bilirkişi raporunda; davacı tarafından hazırlanan arızalı ve eksik malzemeler ile ilgili olarak yapılan testler ve kontroller sonucunda genel anlamda bütün hazırlanmış olan teknik servis formalarının doğru olduğu sadece … seri numaralı sanayi tipi bulaşık makinesinde ekranın yapılan kontrollerde çalıştığı tespit edilmiş olup, davalı tarafça bildirilen 6.541,00 Euro bedelden kontrol esnasında çalıştığı tespit edilen bu bedelin düşülmesi sonucunda 6.541,00 Euro- 44,00 Euro=6.497,00 Euro bedelin makul olduğu, ayrıca sözleşmede belirtilmeyen 300,00 TL teknik servis bedeli için Mahkeme insiyatifinde olduğu sonuç ve kanaati bildirilmiştir.
Bilirkişi raporu taraf vekillerine ayrı ayrı tebliğ çıkarılmış olup, davalı vekili 08/08/2019 tarihinde, davacı vekilinin 26/08/2019 tarihinde bilirkişi raporuna karşı beyan ve itiraz dilekçesi sunduğu görülmüştür.
Dava dilekçesi, … .İcra Müdürlüğünün 2018/… esas sayılı dosya aslı, bilirkişi raporları ve dosyanın tümü hep birlikte incelenmiştir. Dosyamıza getirtilen … İcra Müdürlüğünün 2018/… E. sayılı dosyasının suretinin incelenmesinde; davacı tarafından davalı aleyhine takip toplamı 42.810,91 TL toplam alacak, üzerinden icra takibi yapıldığı, davalının itirazı üzerine takibin durduğu, itirazın süresinde ve usulüne uygun yapıldığı, buna göre davanın, İİK.67/1 maddesinde yazılı 1 yıllık hak düşürücü süre içerisinde açıldığı anlaşılmıştır.
Davalı taraf tanık deliline dayanmış olmakla tanıklar Mahkeme huzurunda dinlenmiştir.
Davalı Tanığı … duruşma alınan beyanında; ben … Firmasında muhasebe finans bölümünde 2011 yılından beri çalışmaktayım, … firması ile aramızda iki tür sözleşme vardı biri mal ve hizmet diğeri bakım onarım sözleşmesi vardı, mal hizmet sözleşmesini sona erdirmek istedik çünkü temizlik malzemesi ve iskontolardan memnun değildik, sözleşmeyi iptal etmek için kendileri ile masaya oturduk, makineyi ya satın alacaktık ya da iade edecektik biz satın aldık makinenin teslimi için yer bildirmeleri istedik bağcılardaki depomuzdan teslim alabilirsiniz dediler, daha sonrasında makinenin sökümü için … yetkili bayisi olarak … şirketi ile onlardan söküm için talepte bulunduk ancak söküme gelmediler, makinelerin fişini çektik üzerine yapıştırdık bantladık bir depoda toplayıp kendi imkanlarımız ile iade ettik, 20 makine götürdük ancak 6 tanesini aldılar 14 tanesini teslim almadılar, makinelerin arızalı olduğunu söylediler bizde kendilerine makinelerde arıza olmadığını söyledik, daha sonra makineleri deneyip alacağız dediler, makineleri kontrol edip almaya başladılar, sabah gitmiştik akşama kadar makinelerin incelemeleri sürdü daha sonra mesai bitti deyip, onlar servis formlarını imzalatmak istediler biz imza atmadık çünkü makinenin bakımlarını onlar yapıyordu, formlara kendileri imza attılar sonra da formalara imza atmıyorsanız malları teslim almayacağız dediler ve aracın içindeki sevk irsaliyelerini almaya çalıştılar polis çağırdık polis desteği ile oradan çıkabildik, teslim edilen 6 malın teslim edildiğine dair belgeleri de belgelerin asıllarını da aldılar, … şirketinin servis yetkilisi … Bey orada hazır bulunuyordu, servis sonundaki imzalarda fatih beye aittir dedi. Tanıklık ücret talebim yoktur. ” diyerek beyanda bulunmuştur.
Mahkememizden verilen ara karar ile mevcut bilirkişiye borçlar alanında nitelikli hesap uzmanı dahil edilerek dosyadaki tüm bilgi ve belgeler dahilinde ek rapor aldırılmasına karar verilmiş olup sunulan 15/01/2020 tarihli bilirkişi raporunda; ayıp ihbarının uygun biçimde yapıldığı, davacının teslim edilen bulaşık makinelerinde ortaya çıkan arızalı parçalar sebebiyle 6.497,00 Euro bedel talep edilebileceği, itirazın iptaline yönelik talep bakımından davalının ….İcra Müdürlüğünün 2018/… sayılı takibine yönelik itirazının belirtilen miktar bakımından iptalinin uygun olacağı davacının icra takibi ile istediği servis ücreti talebinin taraflar arasındaki sözleşmeye ve fiili uygulamaya uygun olmadığı, hususlarında sonuç ve kanaati bildirilmiştir.
Bilirkişi raporu taraf vekillerine ayrı ayrı tebliğ çıkarılmış olup, davacı vekili 29/01/2021 tarihinde, davalı vekilinin 02/02/2021 tarihinde bilirkişi raporuna karşı beyan ve itiraz dilekçesi sunduğu görülmüştür.
Tüm dosya kapsamı birlikte incelendiğinde, Taraflar arasındaki sözleşmenin incelenmesinde, “TEMİZLİK MALZEME ve EKİPMAN ALIM SÖZLEŞMESİ” başlığının taşıdığı, 01.03.2013 tarihli olduğu, tarafların karşılıklı keşide ettikleri ihtarnamelerin bulunduğu görülmektedir.
Uyuşmazlığın çözümü için öncelikle satış için bırakma “konsinye” satış sözleşmesi kavramı üzerinde kısaca durulmasında yarar görülmüştür. Satış için bırakma sözleşmesi öyle bir sözleşmedir ki, bununla, taraflardan biri (bırakan, tevdi eden) kararlaştırılan bir bedel karşılığında, bir malı diğer tarafın kendi adına ve hesabına satması için ona teslim eder ve diğer taraf (satış için alan) da muayyen bedeli ödemeyi veya malı geri vermeyi taahhüt eder. (Haluk Tandoğan, Borçlar Hukuku Özel Borç İlişkileri, C.I-1, 2008, s19)
Mahkememizce yapılan tüm yargılamalar neticesinde, taraf iddia ve savunmaları, taraflar arasında akdedilen 01/03/2013 tarihli Temizlik Malzeme ve Ekipman Alım Sözleşmesi, alınan bilirkişi raporları ve tüm dosya içeriğine göre, sabit olmakla ve alınan bilirkişi heyet raporunun dosyadaki delillerle uyumlu, bilimsel ve denetime açık olduğu, konsinye olarak davalı şirkete verilmiş bulaşık makinelerinin mülkiyetinin davacı şirkette olduğu ve taraflar arasındaki sözleşme ile kararlaştırılmış temizlik malzemelerini alma kaydı ile bedelsiz kullanım hakkının kullanıldığı, sözleşmenin 10.02 hükmü uyarınca davalının kendisine teslim edilen bulaşık makinelerini sağlam ve kullanılır durumda teslim etmediği takdirde bedel ödemek kaydı ile bulaşık makinelerinin mülkiyetini üzerine alacağını kabul ettiği, iade edilen makinelerin hasarlı olmasından kaynaklanan sorumluluk, kıyasen taşınır kira sözleşmesi sonucunda kiracının iade yükümlülüğüne ilişkin TBK:334. ve 335. Madde hükümleri uyarınca değerlendirilebileceği, davalının makineleri çalışır vaziyette teslim etmekle yükümlü olduğu, somut olay bakımından bir kısım makinelerin arızalı olduğu için teslim alınmadığı ve durumun davalı tarafa bildirildiği dolayısıyla ayıp ihbarının davacı tarafınca davalıya usulünce bildirildiği ve gene davacının bizatihi yerinde teslim alma yükümlülüğüne aykırı davranmasının davalının sorumluluğunu azaltan bir sonuca sebebiyet vermediği esasen makinelerdeki arızaların tamamının kullanımdan kaynaklandığı tespitlerine iştirak ederek sözleşmenin 7.1 hükmü uyarınca makinelerin davalıya tesliminden itibaren bir yılın geçmesinden sonra parça bedellerinin davalı tarafından ödeneceği ve değişin parçalar bakımından da bir yıllık sürenin değişim tarihinden itibaren başlayacağı öngörüldüğünden arızalı parçaların davalı yükümlülüğünde olduğu değerlendirilmiştir. Servis ücreti yönüyle taraflar arasında imzalanmış sözleşmede herhangi bir hüküm bulunmadığı, 79 adet servis formundan 42 formda servis ücretinin alınmadığı, özellikle uyuşmazlığın ortaya çıktığı 2018 yılı öncesinde davacı tarafından servis ücreti alınmadan parça değişimi ve bakımların yapıldığı, bu yönde bir uygulamanında bulunmadığı anlaşıldığından servis bedellerine ilişkin 3.300,00 TL lik taleplerin reddi gerekmiştir. Sonuç olarak davalının takibe ve borca yapmış olduğu itirazının kısmen haksız olduğu kanaatine varıldığı, bu haliyle hüküm kurmaya elverişli nitelikte bilirkişi heyet raporları doğrultusunda …. İcra Müdürlüğünün .2018/… E. Sayılı takip dosyasına yapılan itirazın kısmen iptali ile takibin 6.497 EURO makine parça bedelleri alacağı üzerinden takip tarihinden itibaren asıl alacağa 3095 sayılı kanunun 4/a mad. Uyarınca faiz yürütülerek takibin devamına, davanın kısmen kabulüne karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
İcra ve İflas Kanunu’ nun 67. maddesinin 2. fıkrası hükmünce, inkar tazminatına hükmedilebilmesi için borçlunun takip sırasında ödeme emrine itiraz etmesi ve alacaklının alacağını mahkemede dava ederek haklı çıkması yasal koşullardandır. Bunlardan başka, alacağın likit ve belli olması da gerekir. Alacağın gerçek miktarı belli, sabit veya borçlu tarafından belirlenebilmesi için bütün unsurlar bilinmekte ya da bilinmesi gerekmekte, böylece borçlu tarafından borcun tutarının tahkik ve tayini mümkün ise; başka bir ifadeyle borçlu yalnız başına ne kadar borçlu olduğunu tespit edebilir durumda ise alacağın likit ve muayyen olduğunun kabulü zorunludur. Somut uyuşmazlık bakımından ise; alacağın likit olmadığı ve davalı tarafından da belirlenebilir olmadığı için icra inkar tazminatı şartları oluşmadığı için reddi gerekir.
HUAK:18A/13. fıkrası : “Arabuluculuk faaliyeti sonunda taraflara ulaşılamaması, taraflar katılmadığı için görüşme yapılamaması veya iki saatten az süren görüşmeler sonunda tarafların anlaşamamaları hâllerinde, iki saatlik ücret tutarı Tarifenin Birinci Kısmına göre Adalet Bakanlığı bütçesinden ödenir. İki saatten fazla süren görüşmeler sonunda tarafların anlaşamamaları hâlinde ise iki saati aşan kısma ilişkin ücret aksi kararlaştırılmadıkça taraflarca eşit şekilde uyuşmazlığın konusu dikkate alınarak Tarifenin Birinci Kısmına göre karşılanır. Adalet Bakanlığı bütçesinden ödenen ve taraflarca karşılanan arabuluculuk ücreti, yargılama giderlerinden sayılır.” 14. Fıkrası ;”Bu madde uyarınca arabuluculuk bürosu tarafından yapılması gereken zaruri giderler; arabuluculuk faaliyeti sonunda anlaşmaya varılması hâlinde anlaşma uyarınca taraflarca ödenmek, anlaşmaya varılamaması hâlinde ise ileride haksız çıkacak taraftan tahsil olunmak üzere Adalet Bakanlığı bütçesinden karşılanır.” hükümleri uyarınca davalı şirketin arabuluculuk görüşmelerinin anlaşamama nedeniyle sonlandığı son anlaşmazlık tutanağı düzenlendiği ve arabuluculuk gideri olarak Arabuluculuk Dava Şartı Dosya No: 2019/… sayılı dosyasından arabulucuya 1320 TL tarife bedeli üzerinden ödeme yapıldığı tespit edilerek davalı aleyhine arabulucuk giderlerinin de kabul red oranınca yükletilmesi gerektiği anlaşılmıştır.
HÜKÜM: Yukarıda belirtilen gerekçeler uyarınca;
Davacı tarafından davalı aleyhine açılan davanın KISMEN KABULÜNE,
… İcra Müdürlüğünün 2018/… E. Sayılı takip dosyasına yapılan itirazın kısmen iptali ile takibin 6.497 EURO makine parça bedelleri alacağı üzerinden takip tarihinden itibaren asıl alacağa 3095 sayılı kanunun 4/a mad. Uyarınca faiz yürütülerek takibin DEVAMINA,
Fazlaya dair taleplerin REDDİNE,
Makine servis bedeli taleplerinin REDDİNE,
İcra inkar tazminatı taleplerinin REDDİNE,
İcra takibine vaki itirazın bu şekilde iptali ile icranın DEVAMINA,
Davacı kendisini vekille temsil ettirdiğinden Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi’ne göre hesaplanan 6.256,18-TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
Davalı kendisini vekille temsil ettirdiğinden Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre hesaplanan 3.599,28 -TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
Alınması gereken 2.867,01 -TL harcın peşin alınan 535,05 -TL harçtan mahsubu ile bakiye kalan 2.331,96 TL harcın davalıdan alınarak hazineye gelir kaydına,
Davacı tarafından peşin olarak yatırılan 535,05 -TL harcın davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
Zorunlu arabuluculuk başvurusu nedeniyle devletçe karşılanan davanın kabul ve red oranı uyarınca 1.214,40 TL arabuluculuk ücretinin davalıdan tahsili ile hazineye irat kaydına,
Zorunlu arabuluculuk başvurusu nedeniyle devletçe karşılanan davanın kabul ve red oranı uyarınca 105,60 TL arabuluculuk ücretinin davacıdan tahsili ile hazineye irat kaydına,
Davacı vekili tarafından yapılan posta-tebligat gideri toplamı 48,95 TL ile 3 Adet bilirkişi ücreti 2.300,00 TL, 314,00 TL keşif harcı, 240 keşif araç ücreti, 44,40 -TL başvuru harcı, 6,40 vekalet harcı, olmak üzere toplam 2.947,35 TL yargılama giderinden davacının haklı çıktığı oran itibari ile hesap edilen 2.711,56 TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
Davalı vekili tarafından yapılan posta-tebligat gideri ve vekalet suret harcı olmak üzere toplam 79,90 TL yargılama giderinden davalının haklı çıktığı oran itibari ile hesap edilen 6,39 TL’nin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
Karar kesinleştiğinde yatırılan ancak kullanılmayan gider avansının yatıranlara iadesine,
Dair, taraf vekillerinin yüzlerine karşı, kararın tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içerisinde istinaf yolu (İstanbul Bölge Adliye Mahkemesine başvuru yolu) açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 16/02/2021

Katip …
¸e-imzalıdır

Hakim …
e-imzalıdır